Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của quân và dân ta, Quảng Trị¹ vừa là hậu phương vững chắc chi viện cho tiền tuyến, vừa là một trong những chiến trường ác liệt nhất. Quân và dân Quảng Trị có tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường, bất khuất, vượt qua mưa bom, bão đạn của quân thù, giữ vững từng tấc đất của Tổ quốc. Đóng góp vào sự nghiệp giành độc lập dân tộc, Quảng Trị có 18.931 liệt sĩ và hơn 11.400 thương binh, người hưởng chính sách như thương binh và hàng chục ngàn người có công với cách mạng; đối tượng diện chính sách chiếm trên 25% dân số của Tỉnh, (cao nhất trong cả nước). Ngoài ra, Quảng Trị còn thay mặt cả nước chăm sóc gần 6 vạn mộ liệt sĩ yên nghỉ tại 72 nghĩa trang; trong đó, có 02 nghĩa trang liệt sĩ quốc gia: Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn và Nghĩa trang Liệt sĩ Đường 9.

Lễ đón hài cốt Liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở Lào về Nghĩa trang Quốc gia Đường 9.

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, kịp thời của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 và Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng trị, sự phối hợp, giúp đỡ của các cấp, các ngành ở Trung ương và các địa phương trong cả nước, lực lượng vũ trang (LLVT) Quảng Trị đã thực hiện tốt chính sách đối với người có công nói chung, với thương binh và gia đình liệt sĩ (TB&GĐLS) nói riêng. Cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương, các đơn vị đã cơ bản hoàn thành giải quyết các tồn đọng chính sách; hàng chục ngàn người có công đã được xác nhận và hưởng quyền lợi theo đúng chế độ, chính sách, quy định của Nhà nước. Việc chi trả trợ cấp ưu đãi hằng tháng, chăm lo sức khoẻ, giám định thương tật, tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ, mua thẻ bảo hiểm y tế,… cho người có công, TB&GĐLS được thực hiện có nền nếp, đảm bảo đúng, đủ, kịp thời. Cùng với đó, LLVT Tỉnh đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương đưa phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” đi vào chiều sâu, với những việc làm cụ thể, thiết thực, có sức lan tỏa rộng, huy động được sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, tổ chức, đoàn thể và nhân dân cùng chăm lo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho TB&GĐLS. Chỉ tính riêng năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, LLVT Tỉnh đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương khảo sát, lựa chọn đối tượng và khởi công xây dựng 38 Nhà tình nghĩa (có 28 nhà đã khánh thành) do các đơn vị Quân đội (Bộ Tổng tham mưu, Bộ Tư lệnh Công binh, Quân đoàn 1, Quân khu 4,…) tặng các đối tượng chính sách. Việc tặng quà cho TB&GĐLS; tổ chức cho bộ đội chăm lo tu sửa, làm đẹp, vệ sinh, dâng hương tại các nghĩa trang liệt sĩ nhân các ngày lễ, Tết Nguyên đán, dịp kỷ niệm; đón tiếp Cựu chiến binh về thăm chiến trường xưa; cá nhân đến thăm viếng, tìm mộ liệt sĩ; trả lời thư tìm phần mộ của các thân nhân liệt sĩ²… được tổ chức chu đáo, để lại ấn tượng đẹp về nghĩa tình đồng đội của “Bộ đội Cụ Hồ” cũng như truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta. Việc tạo điều kiện học tập, tìm kiếm việc làm, công tác… cho con em TB&GĐLS được các đơn vị thực hiện có nền nếp, đúng quy định của trên, phù hợp với đặc điểm của địa phương, tạo sự đồng thuận cao trong cấp ủy, chính quyền và nhân dân trên địa bàn Tỉnh. LLVT Tỉnh đã phối hợp và chủ trì thực hiện có hiệu quả các phong trào: “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Thắp lửa tri ân”; tổ chức các hoạt động nhân kỷ niệm: 40 năm Ngày giải phóng Quảng Trị; 65 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ; 40 năm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, được thực hiện trang trọng, có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, góp phần giáo dục truyền thống, nâng cao trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân với các TB&GĐLS. Cũng trong thời gian này, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện làm nhiệm vụ quốc tế ở nước bạn Lào và trên địa bàn được Đảng ủy Quân sự và Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo với những nội dung, biện pháp cụ thể, có hiệu quả cao. Các lực lượng tham gia làm nhiệm vụ thiêng liêng này đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng của Bạn, nhất là của tỉnh Xa-văn-na-khẹt (Lào) và ngành chức năng các địa phương trong nước, khẩn trương, tích cực tìm kiếm, quy tập được nhiều hài cốt liệt sĩ hy sinh vì nền độc lập của dân tộc và thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả³. Với những việc làm cụ thể, thiết thực đó, LLVT Quảng Trị đã góp phần thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với những người đã hy sinh xương máu trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc; động viên TB&GĐLS giảm bớt những mất mát, đau thương, vượt qua khó khăn, vươn lên xây dựng cuộc sống mới.

Để có được kết quả trên, nguyên nhân hàng đầu là cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh Quảng Trị đã thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, thường xuyên quán triệt quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đối với TB&GĐLS; truyền thống của “Bộ đội Cụ Hồ”, đạo lý “Uống nước, nhớ nguồn”, nghĩa cử “Đền ơn, đáp nghĩa” tốt đẹp của dân tộc ta cũng như của LLVT và nhân dân Quảng Trị. Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh đã coi trọng công tác giáo dục, tuyên truyền (GDTT), nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ, nhất là những người trực tiếp làm công tác chính sách về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác TB&GĐLS. Nhân các ngày lễ, Tết, dịp kỷ niệm lớn của dân tộc cũng như của địa phương, công tác GDTT đã được các cấp cụ thể hóa bằng nhiều hình thức, như: xây dựng, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến, gương “người tốt, việc tốt” trong chăm sóc TB&GĐLS, để tôn vinh, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng ở Trung ương, địa phương; tổ chức các hội thi tìm hiểu về Ngày Thương binh - Liệt sĩ, tấm gương các anh hùng, liệt sĩ, thương binh, phối hợp với Bảo tàng Quân khu 4 tổ chức triển lãm lưu động “Uống nước nhớ nguồn”… Với những nội dung có trọng tâm, trọng điểm, cách làm sáng tạo, đến nay, công tác GDTT đã góp phần làm cho công tác chính sách đối với người có công, TB&GĐLS đi vào nền nếp, có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc; tinh thần trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ được nâng cao; tình cảm quân - dân, gia đình, hậu phương quân đội ngày càng gắn bó.

Cùng với đó, Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh đã tích cực, chủ động tham mưu với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh về những chủ trương, biện pháp tổ chức thực hiện chính sách ưu đãi người có công, TB&GĐLS một cách có hiệu quả. Cụ thể, đã tham mưu xây dựng quy chế, quy định về sự phối hợp công tác giữa LLVT Tỉnh với cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể địa phương trong quá trình thực hiện chế độ, chính sách với TB&GĐLS; về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; về quản lý, tu sửa, chỉnh trang, làm đẹp, vệ sinh nghĩa trang liệt sĩ… đảm bảo vừa tuân thủ đúng chính sách hiện hành, vừa phù hợp với đặc thù hoạt động của công tác chính sách và từng địa phương. Trong quá trình chỉ đạo thực hiện, Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh yêu cầu các cấp phải thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, bảo đảm chính xác, công bằng, công khai, minh bạch; triển khai tích cực chủ trương xã hội hóa công tác người có công, TB&GĐLS và phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”; phát huy sức mạnh của Nhà nước, cộng đồng và bản thân người có công, đưa công tác này đi vào nền nếp, có hiệu quả cao. Việc tổ chức phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” của LLVT Tỉnh được lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, tập trung vào thực hiện 5 nội dung trọng tâm: chăm lo đời sống và phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam anh hùng; chăm lo bố, mẹ liệt sĩ neo đơn; tặng Nhà tình nghĩa; tặng Sổ tiết kiệm tình nghĩa cho TB&GĐLS còn khó khăn; tạo điều kiện cho con em TB&GĐLS trong học tập, tìm kiếm việc làm, ổn định cuộc sống. Đến nay, tỉnh Quảng Trị là địa phương duy nhất trong cả nước đã xây dựng thành công mô hình hoạt động hiệu quả trong công tác xác nhận, giải quyết các tồn đọng chính sách sau chiến tranh. Các cơ sở (xã, phường, thị trấn) khi có đợt xét duyệt giải quyết chính sách đều thành lập Hội đồng, trong đó có đại diện cấp ủy, chính quyền, LLVT, đoàn thể và một số thành viên khác là cán bộ hoạt động nhiều năm am hiểu lịch sử truyền thống và con người cụ thể; tiến hành hội nghị mở rộng để xét duyệt bảo đảm khách quan, dân chủ, đúng người, đúng đối tượng... LLVT Tỉnh còn tham mưu với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh về chủ trương kêu gọi các đơn vị, cơ quan, tổ chức chính trị - xã hội trong và ngoài Tỉnh, cán bộ và nhân dân trên địa bàn ủng hộ Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”; xây dựng các quy chế, quy định, đảm bảo Quỹ luôn được quản lý chặt chẽ, hoạt động đúng mục đích, có hiệu quả cao. Để công tác chính sách đạt mục đích, yêu cầu đề ra, Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh đã tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác chính sách đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội của Tỉnh mở các lớp tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác chính sách; tăng cường giáo dục, nâng cao phẩm chất, đạo đức, lối sống, tình cảm, trách nhiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ làm công tác chính sách... Đến nay, đội ngũ cán bộ làm công tác chính sách của LLVT Tỉnh luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, phẩm chất đạo đức tốt, tận tụy, trách nhiệm với công việc, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân tin tưởng. Nhằm đảm bảo cho công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện trên nước bạn Lào và tại địa phương được tổ chức chu đáo, đúng nguyên tắc, Đảng ủy Quân sự và BCHQS Tỉnh đã thường xuyên chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác đối ngoại quân sự với cấp ủy, chính quyền địa phương của Bạn, nhất là tỉnh Xa-văn-na-khẹt (Lào); đồng thời, chỉ đạo các cấp thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng trên địa bàn. Trong quá trình hoạt động, các lực lượng, trực tiếp là cán bộ, chiến sĩ Đội 584 luôn chấp hành nghiêm pháp luật và phong tục tập quán của nước Bạn cũng như của từng địa phương và kỷ luật dân vận; đồng thời, nêu cao phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, nắm vững phương châm: thận trọng, tỉ mỉ, chính xác, đảm bảo công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ có hiệu quả cao, v.v.

Thực hiện tốt chính sách với TB&GĐLS là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó có LLVT nhân dân, Quân đội nhân dân. Tự hào với truyền thống của dân tộc, của vùng đất anh hùng, giàu truyền thống cách mạng, LLVT Quảng Trị đã và đang vượt qua những khó khăn, thách thức để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Trong đó, tiếp tục thấm nhuần sâu sắc đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, thực hiện có hiệu quả công tác chính sách đối với TB&GĐLS là một nhiệm vụ không bao giờ sao lãng.

Đại tá TRẦN MINH THANH
Chính ủy BCHQS Tỉnh   
____________  

1 - Quảng Trị là một tỉnh ven biển thuộc vùng Bắc Trung Bộ. Từ năm 1954 đến 1975, Quảng Trị là Khu phi quân sự vĩ tuyến 17 - giới tuyến chia cắt hai miền Nam - Bắc nước ta.

2 - Năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, LLVT Quảng trị đã tổ chức đón tiếp 125 đoàn Cựu chiến binh trong toàn quốc về thăm chiến trường xưa với gần 6.000 người; gần 2.000 người đến thăm viếng, tìm mộ liệt sĩ hy sinh trên địa bàn; trả lời hơn 1.000 thư hỏi tìm phần mộ liệt sĩ của các thân nhân liệt sĩ trên cả nước, v.v.

3 - Năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, Đội 584 (Đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ) đã tìm kiếm, quy tập được 85 hài cốt liệt sĩ ở Lào về an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Đường 9 và 78 hài cốt liệt sĩ hy sinh trên địa bàn về các Nghĩa trang Liệt sĩ trong Tỉnh.