Trên cơ sở quán triệt và thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, những năm qua, lực lượng vũ trang Quân khu 1 tập trung đẩy mạnh công tác kỹ thuật, tạo bước phát triển mới, góp phần quan trọng vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Quân khu. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, bên cạnh những thuận lợi là cơ bản, ngành Kỹ thuật Quân khu gặp không ít khó khăn do phải quản lý, khai thác số lượng vũ khí, trang bị kỹ thuật lớn, chủng loại đa dạng, phân tán ở nhiều địa phương, đã qua nhiều năm sử dụng, cường độ hoạt động cao nên thường xuyên phát sinh hư hỏng, hệ số kỹ thuật không ổn định. Đồng thời, đây là khu vực rộng, thưa dân, địa hình phức tạp (trên 90% là rừng núi, gần 585 km đường biên), khí hậu khắc nghiệt; dẫn tới nhu cầu bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, đồng bộ không ngừng tăng lên; trong khi đó, kinh phí, vật tư, xăng dầu bảo đảm chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, v.v. Để góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và các nhiệm vụ đột xuất khác, Cục Kỹ thuật đã tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu triển khai nhiều chủ trương, biện pháp nâng cao chất lượng công tác kỹ thuật; trong đó, đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được Quân khu hết sức coi trọng.

Để phong trào nghiên cứu, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong lực lượng vũ trang Quân khu được triển khai rộng khắp và duy trì liên tục ở các cấp, Cục Kỹ thuật đã tham mưu cho Quân khu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với phong trào này; đồng thời, yêu cầu cơ quan kỹ thuật các cấp phát huy vai trò nòng cốt trong chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện. Trên cơ sở tham mưu của ngành Kỹ thuật, các cơ quan, đơn vị trong Quân khu đã đưa nội dung phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật vào nghị quyết lãnh đạo, kế hoạch công tác, với các chỉ tiêu, biện pháp cụ thể; tiến hành kiện toàn, duy trì nền nếp hoạt động của Hội đồng sáng kiến, cải tiến kỹ thuật ở các cấp; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về hoạt động nghiên cứu, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Trong đó, chú trọng tuyên truyền về vị trí, vai trò, tính hiệu quả của hoạt động này trong các lĩnh vực công tác; phổ biến các công trình nghiên cứu, các sáng kiến mới, gương điển hình có nhiều đóng góp cho phong trào ở các cơ quan, địa phương, đơn vị. Cùng với đó, Quân khu ban hành quy chế và có chính sách động viên, khuyến khích cán bộ, chiến sĩ có thành tích trong nghiên cứu, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức phát động, sơ kết, tổng kết phong trào và thống nhất lấy kết quả đạt được làm “tiêu chí cứng” trong bình xét thi đua hằng năm của tập thể, cá nhân. Với các biện pháp quyết liệt đó, Quân khu đã huy động được sự vào cuộc của tất cả các cấp, ngành, đơn vị; phát huy tinh thần tự giác, lòng nhiệt tình, say mê, trách nhiệm của mọi cán bộ, chiến sĩ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật, tạo sự lan tỏa sâu rộng, đưa phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật của lực lượng vũ trang Quân khu phát triển cả bề rộng, chiều sâu.

Đại tá Nguyễn Văn Thái cùng các đại biểu tham quan sản phẩm trưng bày trong Hội thi "Sáng kiến cải tiến kỹ thuật" toàn Quân khu (năm 2015)

Để phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật thiết thực, hiệu quả, Cục Kỹ thuật luôn bám sát thực tiễn công tác kỹ thuật, hoạt động của các cơ quan, đơn vị, địa phương; chủ động phối hợp với Bộ Tham mưu, trực tiếp là Phòng Khoa học Quân sự làm tốt công tác chỉ đạo, định hướng nghiên cứu, hướng dẫn, hỗ trợ, đôn đốc các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện, cũng như thẩm định, đề nghị công nhận, khen th­ưởng và ứng dụng sáng kiến. Đồng thời, duy trì nền nếp hội thi sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, trưng bày sản phẩm đã được nghiệm thu, tạo điều kiện để các cơ quan, đơn vị cùng tham quan, trao đổi, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, nhân rộng và áp dụng những sáng kiến hay, mô hình có giá trị vào công tác ở đơn vị. Hằng năm, Cục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ đề xuất ý tưởng nghiên cứu, đăng ký đề tài, sáng kiến phục vụ công tác nói chung và công tác kỹ thuật nói riêng. Trên cơ sở đó, tiến hành rà soát, xây dựng kế hoạch thực hiện; giao chỉ tiêu cho từng cơ quan, đơn vị, bảo đảm các đề tài, sáng kiến không trùng lặp, có tính khả thi, phù hợp với nguồn kinh phí hỗ trợ. Hướng nghiên cứu, phát huy sáng kiến trước hết tập trung vào giải quyết những khó khăn, bức xúc mà thực tiễn công tác kỹ thuật đang đặt ra; ứng dụng kỹ thuật, công nghệ mới vào nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công tác kỹ thuật, nhất là trong bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, đồng bộ vũ khí, trang bị kỹ thuật. Trong quá trình triển khai, Cục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc nghiên cứu, phát huy sáng kiến; chỉ đạo Xưởng X79 sẵn sàng hỗ trợ về mặt kỹ thuật khi có yêu cầu. Đồng thời, chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra tiến độ, đánh giá tính ưu việt của giải pháp kỹ thuật, hiệu quả kinh tế, hiệu quả sử dụng, tiến hành các thủ tục nghiệm thu, công nhận là sáng kiến. Nhờ đó, hằng năm, các đề tài, sáng kiến đều bảo đảm tiến độ thời gian, chất lượng tốt; nhiều sáng kiến sau khi nghiệm thu được đưa ngay vào ứng dụng trong công tác kỹ thuật.

Hiện nay, trước sự phát triển nhanh của khoa học, công nghệ và yêu cầu ngày càng cao của công tác kỹ thuật, Cục phối hợp với Phòng Khoa học Quân sự xây dựng kế hoạch và thực hiện tốt công tác thông tin khoa học quân sự, nhất là những dự báo về xu hướng phát triển của nền khoa học quân sự trong nước và quốc tế, làm cơ sở cho cán bộ, chiến sĩ định hướng rõ về những lĩnh vực thiết yếu cần tập trung nghiên cứu, ứng dụng sáng kiến. Đặc biệt, Cục chú trọng tạo nguồn, xây dựng đội ngũ sĩ quan, kỹ sư trẻ của ngành Kỹ thuật để làm nòng cốt đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật ở đơn vị. Từ năm 2012 đến nay, Cục đã mở nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng, định hướng nghiên cứu cho lực lượng này và đạt nhiều kết quả tích cực. Theo thống kê, những năm gần đây, sáng kiến của sĩ quan cấp úy chiếm gần 87%; cán bộ cấp trung, đại đội là gần 71%, nhân viên chuyên môn kỹ thuật là 18%, tạo sự phát triển mạnh mẽ cho phong trào. Đi liền với đó, Cục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phát huy trí tuệ tập thể, tinh thần năng động, sáng tạo của bộ đội, nhằm tìm giải pháp giải quyết những tồn tại của vũ khí, trang bị kỹ thuật trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và các nhiệm vụ khác. Với phương châm “làm cho công việc thực hiện dễ dàng hơn; giảm bớt những công việc nặng nhọc, nguy hiểm; tăng hiệu quả công việc; tiết kiệm thời gian và chi phí sản xuất”, Cục yêu cầu chỉ huy các cấp phải có thái độ tích cực và trân trọng với mọi sáng kiến dù nhỏ của quân nhân, kể cả các ý tưởng đó không liên quan đến lĩnh vực hoạt động của họ. Trên cơ sở đó, nghiên cứu, xem xét thấu đáo để tiếp thu các ý tưởng, giải pháp kỹ thuật được đề xuất nhằm có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện. Theo sự chỉ đạo của Cục, để thực hiện tốt sáng kiến, cần có sự tham gia của người chỉ huy, sĩ quan trẻ và nhân viên chuyên môn. Đây là sự kết hợp giữa cá nhân năng động, sáng tạo, kiến thức nền tảng tốt, có tay nghề cao với cá nhân có thể huy động các nguồn lực và tổ chức thực hiện, biến các ý tưởng thành hiện thực.

Thực tiễn cho thấy, một trong những yếu tố ảnh hưởng, chi phối đến việc nghiên cứu, cải tiến, phát huy sáng kiến là điều kiện kinh phí. Để khắc phục khó khăn do kinh phí hạn hẹp, từ nhiều năm nay, cùng với biểu dương, vinh danh các cá nhân tiêu biểu trong phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, Cục đã chủ động tham mưu với Quân khu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trích một phần kinh phí và huy động các nguồn lực khác, nhất là từ ngân sách của các địa phương, lập Quỹ giải thưởng “Tuổi trẻ sáng tạo Quân khu” để hỗ trợ công tác nghiên cứu, khen thưởng đối với các công trình, sáng kiến tiêu biểu. Đây là nguồn động viên kịp thời, tạo niềm tin, sự phấn khởi cho quân nhân tham gia nghiên cứu khoa học, giúp phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong lực lượng vũ trang Quân khu phát triển tốt. Giai đoạn 2009 - 2013, trung bình mỗi năm Quân khu có 57 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được công nhận, thì tới giai đoạn 2014 - 2017, đã tăng lên 87 sáng kiến/năm.

Nhờ những giải pháp đồng bộ đó, hoạt động phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật nói chung và phục vụ công tác kỹ thuật nói riêng được Quân khu đẩy mạnh ở tất cả các cơ quan, đơn vị. Theo đó, số lượng sáng kiến tăng mỗi năm, các sáng kiến cơ bản có chất lượng tốt, giải quyết kịp thời những vướng mắc trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, nhất là hoạt động bảo đảm kỹ thuật, tiết kiệm vật tư, kinh phí, xăng dầu. Từ năm 2012 đến nay, ngành Kỹ thuật Quân khu có 297 sáng kiến (trong tổng số 478 sáng kiến) được áp dụng trong công tác kỹ thuật. Nhiều sáng kiến được trao giải toàn quân, như: Bộ chiếu sáng súng cối bằng đèn LED; Bộ dụng cụ tháo trục nòng và nắn hộ nòng súng cao xạ 14,5 mm; Mạch bảo vệ động cơ điện khởi động trên trên xe ô tô ZIL 130; Đồng hồ nhiệt điện từ; Quy trình công nghệ sản xuất ốp lót tay súng tiểu liên AK; Cải tiến thiết bị tiếp chuyển liên lạc giữa tổng đài từ thạch với tổng đài kỹ thuật số; Giá súc rửa két mát kết hợp khi chạy rà động cơ; Máy điện thoại HA-14,… gắn với nhiều cá nhân tiêu biểu được vinh danh “Tuổi trẻ sáng tạo Quân khu”¹.

Kết quả phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật của lực lượng vũ trang Quân khu không chỉ là số lượng các đề tài, sáng kiến mà quan trọng hơn là hiệu quả do nó mang lại. Nhờ đẩy mạnh nghiên cứu, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nhiều nút thắt trong bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật đã được giải quyết; các sáng kiến áp dụng trong thực tiễn đã giúp tiết kiệm đáng kể công sức, vật tư, kinh phí, nâng cao năng suất, chất lượng công tác kỹ thuật của Quân khu. Hệ số kỹ thuật của vũ khí, trang bị kỹ thuật luôn bảo đảm theo quy định, nhất là ở nhóm vũ khí, trang bị sẵn sàng chiến đấu. Các chỉ tiêu bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa luôn đạt và vượt mức kế hoạch từ 5% đến 7%, nhiều hư hỏng được khắc phục ngay tại đơn vị.

Phát huy kết quả, kinh nghiệm đã đạt được, Cục Kỹ thuật tiếp tục tham mưu cho Quân khu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị nâng cao chất lượng phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; tập trung nhân rộng các sáng kiến tiêu biểu, chất lượng tốt; lựa chọn các sáng kiến có hàm lượng chất xám cao để nâng cấp thành đề tài nghiên cứu khoa học,… góp phần cải thiện năng lực, nâng cao chất lượng công tác kỹ thuật của Quân khu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đại tá NGUYỄN VĂN THÁI, Chủ nhiệm Kỹ thuật Quân khu
_______________

1 - Đại úy Dương Đình Dũng ở Lữ đoàn 601; Trung úy Vi Văn Huynh ở Cục Kỹ thuật; Thượng úy Hoàng Thanh Hà ở Bộ Tham mưu; thượng úy Nguyễn Đức Thịnh ở trường Quân sự Quân khu, v.v.