Lữ đoàn Phòng không 214, tiền thân là Trung đoàn Phòng không 214, được thành lập ngày 17/7/1957, là một trong những trung đoàn pháo cao xạ đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam, với lực lượng chủ yếu là những chiến sĩ tình nguyện đã từng tham gia chiến đấu trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Ngay sau khi thành lập, Lữ đoàn đã nhanh chóng ổn định tổ chức, biên chế, vừa học tập, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu vừa lao động sản xuất và được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng Cờ “Đơn vị học tập Khá” (năm 1962). Trong chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng không quân của đế quốc Mỹ, Lữ đoàn tham gia chiến đấu 4.339 trận, bắn rơi 187 máy bay, bắt sống và tiêu diệt nhiều giặc lái. Với những trận đánh nổi tiếng bên dòng sông Gianh lịch sử, Lữ đoàn vinh dự được mang tên Đoàn Sông Gianh anh hùng (từ năm 1975). Trải qua 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Lữ đoàn đã vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ và hy sinh, lập nhiều chiến công vang dội, tiếp tục xây đắp và tô thắm truyền thống “Đoàn kết, hiệp đồng, lập công xuất sắc”. Với những chiến công, thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, Lữ đoàn vinh dự được Nhà nước tuyên dương Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (năm 1969), Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2016) cùng 24 Huân chương Quân công, 157 Huân chương Chiến công, 240 cờ thưởng các loại; hơn 700 cá nhân được tuyên dương, tặng nhiều phần thưởng cao quý.

Hiện nay, Lữ đoàn là đơn vị pháo phòng không chủ lực của Quân khu 3, có nhiệm vụ chính trị trọng tâm là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ vững chắc vùng trời và các mục tiêu được giao. Những năm gần đây, mặc dù địa bàn đóng quân phân tán, cơ sở vật chất xuống cấp, vũ khí, trang bị kỹ thuật thiếu đồng bộ, quản lý nhiều đối tượng,… song Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ, toàn diện các giải pháp nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là, xây dựng Đơn vị vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; nội bộ đoàn kết, thống nhất cao; chất lượng huấn luyện, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu ngày càng được nâng lên, quản lý tốt khu vực, vùng trời được giao; công tác xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm kỹ thuật, hậu cần, tài chính có nhiều chuyển biến tích cực, xứng đáng là một trong những lá cờ đầu trong phong trào Thi đua Quyết thắng của Quân khu.

Tham gia diễn tập chiến thuật bắn đạn thật

Có được kết quả đó, trước hết, Lữ đoàn tập trung xây dựng các cơ quan, đơn vị vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng, quán triệt nhiệm vụ cho mọi cán bộ, chiến sĩ. Nội dung giáo dục toàn diện; trong đó, tập trung vào quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc của Đảng, nhiệm vụ của Quân đội, Đơn vị trong tình hình mới; âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, sự cần thiết phải nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Đơn vị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay, v.v. Để công tác giáo dục đạt hiệu quả cao, một mặt, Lữ đoàn đẩy mạnh triển khai thực hiện Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới” với nhiều nội dung, hình thức, biện pháp thiết thực, phù hợp với từng đối tượng, như: kết hợp giữa chương trình giáo dục chính trị cơ bản với giáo dục thường xuyên theo các nhiệm vụ, giáo dục truyền thống anh hùng của Đơn vị, sân khấu hóa các hoạt động tuyên truyền, v.v. Mặt khác, thực hiện tốt phong trào Thi đua Quyết thắng gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) và Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Cùng với đó, Đảng ủy Lữ đoàn thường xuyên kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, gắn xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Nhờ đó, 100% tổ chức đảng trong Lữ đoàn hoàn thành nhiệm vụ; trong đó, trên 80% hoàn thành tốt và xuất sắc, Đảng bộ Lữ đoàn nhiều năm liền đạt trong sạch, vững mạnh tiêu biểu.

Hai là, đột phá nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu. Xác định đây là nội dung quan trọng trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Đơn vị nên Lữ đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đề ra nhiều chủ trương, giải pháp đột phá nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu không để bị động, bất ngờ, lỡ thời cơ trong mọi tình huống. Đồng thời, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các chỉ thị, mệnh lệnh, hướng dẫn của trên, trọng tâm là Kết luận số 60-KL/QUTW, ngày 18/01/2019 của Quân ủy Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 765-NQ/QUTW về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo, Mệnh lệnh huấn luyện chiến đấu của Tư lệnh Quân khu, Chỉ lệnh “trích” số 2827/CL-QK3, ngày 06/10/2021 của Tư lệnh Quân khu về xử trí tình huống tác chiến phòng không và Quy tắc số 375/QyT-PK, ngày 21/02/2014 của Cơ quan Chủ nhiệm Phòng không toàn quân về việc bắn cảnh cáo của lực lượng phòng không, v.v.

Trước khi bước vào huấn luyện, Lữ đoàn làm tốt công tác chuẩn bị, từ xây dựng kế hoạch, tập huấn, bồi dưỡng cán bộ đến hoàn chỉnh hệ thống sổ sách, giáo án, xây dựng, củng cố thao trường, bãi tập và làm mới các mô hình, học cụ; trong đó, chú trọng công tác tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ, phương pháp huấn luyện cho cán bộ các cấp, nhằm khắc phục các nội dung còn yếu, thiếu, chưa thống nhất, nội dung mới, như: phương thức, thủ đoạn tác chiến đường không của địch, phương pháp hiệp đồng phòng không, cơ động nhanh, tránh đòn hỏa lực đường không của địch, quản lý phương tiện bay không người lái, v.v. Quá trình huấn luyện, Lữ đoàn thực hiện đúng phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, nhất là đối với kíp chiến đấu sở chỉ huy, bảo đảm sát với địa bàn, đối tượng tác chiến, tổ chức biên chế, trang bị của Đơn vị và nghệ thuật tác chiến của Bộ đội Phòng không. Chú trọng huấn luyện cho bộ đội thành thạo về kỹ thuật, chiến thuật bộ binh, giỏi về kỹ thuật, chiến thuật phòng không, nâng cao khả năng làm chủ vũ khí, trang bị, khả năng hiệp đồng, cơ động và bảo đảm chiến đấu. Để đáp ứng yêu cầu chiến tranh hiện đại, Lữ đoàn hết sức coi trọng huấn luyện cơ động dịch chuyển nhanh, huấn luyện đêm, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, huấn luyện bắn máy bay bay thấp, kết hợp huấn luyện chiến thuật với luyện tập các phương án cơ động, sẵn sàng chiến đấu, phòng tránh đánh trả và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong huấn luyện, diễn tập. Đến nay, 100% cán bộ của Lữ đoàn huấn luyện được theo phân cấp: giỏi cấp mình, biết cấp trên, thuần thục cấp dưới; kết quả kiểm tra huấn luyện hằng năm, 100% đạt yêu cầu; trong đó, trên 80% đạt khá, giỏi; tham gia hội thi, hội thao các cấp đạt nhiều thành tích cao, hoàn thành tốt các cuộc diễn tập, bảo đảm an toàn tuyệt đối về người, vũ khí, trang bị.

Bên cạnh đó, Lữ đoàn duy trì nghiêm các chế độ trực ban, trực chỉ huy, trực sẵn sàng chiến đấu, chủ động tổ chức luyện tập thành thạo các phương án tác chiến, duy trì mạng canh trực phòng không, bảo đảm nắm, quản lý chắc vùng trời, các đường bay trong khu vực; xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống không để bị động, bất ngờ. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng địa bàn đóng quân vững mạnh, an ninh, an toàn; giúp đỡ nhân dân phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Ba là, đẩy mạnh xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật. Với đặc thù các đơn vị đóng quân phân tán, khó khăn trong quản lý bộ đội, nên Lữ đoàn phát huy vai trò hệ thống tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng, Hội đồng quân nhân các cấp trong quản lý đội ngũ cán bộ, đảng viên, đoàn viên và thực hiện tốt Quy chế Dân chủ cơ sở, xây dựng ý thức tự giác chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, quy định của Đơn vị. Thường xuyên chú trọng xây dựng nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật, xây dựng đơn vị an toàn; duy trì nghiêm các chế độ ngày, tuần, quản lý chặt chẽ quân số và hoạt động của bộ đội, không để xảy ra các vụ vi phạm pháp luật, kỷ luật, mất an toàn giao thông. Đồng thời, phát huy vai trò nêu gương của cán bộ chủ trì các cấp, thực hiện “nói đi đôi với làm”, thực sự là tấm gương cho cán bộ cấp dưới và chiến sĩ noi theo. Đáng chú ý là, Lữ đoàn yêu cầu cán bộ cấp phân đội phải “cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng chia sẻ” với bộ đội, nhất là đối tượng chiến sĩ mới để nắm bắt, quản lý tư tưởng, các mối quan hệ của quân nhân, giải quyết kịp thời những vướng mắc nảy sinh, tạo sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đơn vị. Nhờ đó, công tác xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật của Lữ đoàn có nhiều chuyển biến tích cực, ổn định vững chắc, Đơn vị đảm bảo an toàn.

Bốn là, bảo đảm công tác kỹ thuật, hậu cần phục vụ đầy đủ, kịp thời các nhiệm vụ. Là đơn vị kỹ thuật chiến đấu phòng không, với hệ thống vũ khí, trang bị kỹ thuật đã qua nhiều năm sử dụng, xuống cấp và thiếu đồng bộ, nên việc bảo đảm tốt công tác kỹ thuật cho các nhiệm vụ được Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn hết sức chú trọng. Theo đó, Lữ đoàn thực hiện nghiêm túc Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”, duy trì nền nếp chế độ bảo quản ngày, tuần, quản lý chặt chẽ số lượng, chất lượng vũ khí, trang bị kỹ thuật, bảo đảm an toàn, không có hư hỏng, mất mát, cháy nổ. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ giữa bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật với đẩy mạnh nghiên cứu, vận dụng sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Đến nay, Lữ đoàn có gần 100 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, trong đó có 03 sáng kiến đạt giải thưởng Tuổi trẻ Sáng tạo toàn quân, 11 sáng kiến được Quân khu công nhận. Đối với công tác bảo đảm hậu cần, Lữ đoàn đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, tích cực tăng gia sản xuất cải thiện đời sống và chăm sóc, quản lý sức khỏe bộ đội; thực hiện tốt các phương án phòng, chống dịch bệnh, nhất là dịch Covid-19; do vậy, quân số khỏe của Lữ đoàn luôn đạt trên 99%.

Phát huy truyền thống Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn Phòng không 214 tiếp tục nỗ lực phấn đấu nâng cao hơn nữa chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ, xứng đáng là một trong những lá cờ đầu của lực lượng vũ trang Quân khu.

Đại tá TRƯƠNG VĂN THANH, Lữ đoàn trưởng