Lào Cai là tỉnh miền núi, biên giới, có vị trí chiến lược quan trọng cả về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại trên địa bàn Quân khu 2 và cả nước. Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cùng sự nỗ lực phấn đấu của Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và toàn dân, kinh tế của Tỉnh đã có nhiều khởi sắc; quốc phòng, an ninh, đối ngoại được tăng cường; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân từng bước được cải thiện. Tuy nhiên, do lịch sử để lại và từ nhiều nguyên nhân khác nhau, Lào Cai vẫn là tỉnh nghèo, kinh tế phát triển không đồng đều, nhiều hủ tục còn tồn tại, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới còn nhiều khó khăn, v.v. Lợi dụng những khó khăn đó, các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn, như: xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng về vấn đề dân tộc, tôn giáo, tổ chức truyền đạo trái pháp luật, kích động chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc,... hòng gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Trong khi đó, những vấn đề về an ninh nông thôn, tội phạm, tệ nạn xã hội, nhất là tội phạm trên tuyến biên giới có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp; tình hình thiên tai, bão, lũ xảy ra thường xuyên, có nơi nghiêm trọng, tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng, an ninh của Tỉnh. Chính vì thế, xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh, làm nòng cốt trong củng cố quốc phòng, an ninh, tạo môi trường thuận lợi cho Tỉnh phát triển nhanh, bền vững là vấn đề hết sức quan trọng. Đây cũng là mục tiêu trọng yếu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân sự Tỉnh lần thứ VI (nhiệm kỳ 2015 - 2020) đề ra, với nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ. Nhờ đó, những năm gần đây, tình hình an ninh chính trị của Tỉnh luôn ổn định, nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân được xây dựng, củng cố ngày càng vững chắc.

Từ thực tiễn xây dựng lực lượng vũ trang địa phương, Tỉnh rút ra một số kinh nghiệm, đồng thời cũng là những giải pháp đã, đang thực hiện có hiệu quả cần được vận dụng trong thời gian tới.

Một là, chú trọng xây dựng lực lượng vũ trang Tỉnh vững mạnh về chính trị, làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Xuất phát từ vị trí chiến lược trọng yếu của Tỉnh, những năm qua, Lào Cai luôn là trọng điểm chống phá của các thế lực thù địch, với nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hòng chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, làm xói mòn lòng tin của nhân dân các dân tộc với Đảng và Nhà nước. Nguy hiểm hơn, chúng còn dùng mọi thủ đoạn để gieo rắc hoài nghi, làm cho lực lượng vũ trang Tỉnh mất niềm tin với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, chia rẽ tình đoàn kết quân dân, tạo sự mơ hồ, giảm sút ý chí chiến đấu trong từng lực lượng. Vì thế, xây dựng lực lượng vũ trang Tỉnh vững mạnh về chính trị luôn được Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh hết sức quan tâm và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo với nhiều chủ trương, biện pháp quyết liệt, đồng bộ. Theo đó, Tỉnh chủ trương đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ ở từng cơ quan, đơn vị, đảm bảo phù hợp với từng địa bàn, sát từng đối tượng, nhất là đối với cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ ở khu vực biên giới và là người dân tộc thiểu số. Trên cơ sở Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới” và thực tiễn địa bàn, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm túc chương trình, nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng cho các đối tượng. Nội dung giáo dục tập trung vào quán triệt, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ của Quân đội, đơn vị và truyền thống anh hùng của lực lượng vũ trang Tỉnh; âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của các thế lực thù địch trên địa bàn, v.v. Quá trình thực hiện, Tỉnh vận dụng nhiều phương pháp, hình thức phong phú, sáng tạo, như: giáo dục cơ bản, thường xuyên và tự giáo dục; gắn giáo dục chính trị với giáo dục pháp luật; sinh hoạt Ngày chính trị và văn hóa tinh thần ở cơ sở; thông báo thời sự, v.v. Trong đó, đặc biệt coi trọng công tác định hướng tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ, nhất là trước các biến động phức tạp của đời sống xã hội; đồng thời, chủ động đấu tranh, ngăn chặn với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ngay từ cơ sở.

Bên cạnh đó, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chú trọng xây dựng, kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đảng viên theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Đồng thời, thực hiện nghiêm Quy chế dân chủ ở cơ sở, gắn với công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật và thúc đẩy phong trào Thi đua Quyết thắng ở từng cơ quan, đơn vị,... coi đó là điểm đột phá để xây dựng lực lượng vũ trang Tỉnh vững mạnh về chính trị. Bởi vậy, lực lượng vũ trang Tỉnh luôn xác định rõ nhiệm vụ, có niềm tin, bản lĩnh, ý chí quyết tâm, tinh thần trách nhiệm, chủ động thực hiện tốt các mặt công tác, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Đây là cơ sở quan trọng để 05 năm qua, Đảng bộ Quân sự Tỉnh đạt trong sạch, vững mạnh, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đạt vững mạnh toàn diện; trong đó, 53 lượt tập thể đạt Đơn vị Quyết thắng, 215 lượt tập thể đạt Đơn vị Tiên tiến, 168 quần chúng ưu tú được kết nạp vào Đảng và nhiều kết quả nổi bật khác,... được Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu cũng như Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh đánh giá cao.

Lễ ra quân huấn luyện của lực lượng vũ trang Tỉnh

Hai là, tập trung kiện toàn tổ chức biên chế; đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện cho lực lượng thường trực, dự bị động viên và dân quân tự vệ. Trên cơ sở quy định của Bộ, Quân khu về tổ chức biên chế và từ đặc điểm, điều kiện của địa phương, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh nhiều chủ trương, giải pháp phù hợp về kiện toàn tổ chức biên chế lực lượng thường trực, dự bị động viên, dân quân tự vệ. Theo đó, trên cơ sở Đề án “Nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng tiềm lực quân sự trong khu vực phòng thủ Tỉnh giai đoạn 2016 - 2020”, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với cơ quan chức năng của Bộ, Quân khu tiến hành rà soát, điều chỉnh, bổ sung quân số, vũ khí, trang bị, bảo đảm “tinh, gọn, mạnh, đồng bộ” cho các cơ quan, đơn vị theo đúng biên chế, đặc điểm và yêu cầu nhiệm vụ; trong đó, ưu tiên cho các đơn vị sẵn sàng chiến đấu, đơn vị làm nhiệm vụ ở địa bàn trọng điểm. Với lực lượng dự bị động viên, Tỉnh thường xuyên rà soát, nắm chắc tình hình quân nhân dự bị trên từng địa bàn để kiện toàn các đơn vị dự bị động viên; đồng thời, làm cơ sở để sắp xếp vào các đơn vị nhận nguồn đúng theo quy định, bảo đảm “gần, gọn địa bàn, đúng chuyên nghiệp quân sự”. Với lực lượng dân quân tự vệ, Tỉnh đẩy mạnh triển khai có hiệu quả Đề án “Tổ chức xây dựng lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Lào Cai giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030”. Cùng với củng cố, kiện toàn tổ chức theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”, Tỉnh chú trọng xây dựng tổ chức dân quân tự vệ cơ động mạnh trên các địa bàn trọng điểm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Trên cơ sở kiện toàn tổ chức biên chế, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu cho các lực lượng và luôn xác định đó là động lực, mang tính quyết định chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang Tỉnh. Hằng năm, căn cứ vào chỉ lệnh huấn luyện của cấp trên, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh xác định rõ nội dung, kế hoạch huấn luyện cho từng lực lượng, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương làm tốt công tác chuẩn bị, nhất là việc tập huấn, bồi dưỡng cán bộ trực tiếp huấn luyện. Trong huấn luyện, luôn thực hiện đúng phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát đối tượng, nhiệm vụ, phương án và địa bàn; trong đó, chú trọng huấn luyện diễn tập hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng trong khu vực phòng thủ theo các phương án, nhất là phương án bảo vệ mục tiêu trọng yếu và địa bàn biên giới. Đồng thời, chú trọng tổ chức các hội thi, hội thao; gắn huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy và đổi mới phương pháp kiểm tra theo hướng “thực chất, toàn diện, hiệu quả”. Năm 2017, qua diễn tập khu vực phòng thủ Tỉnh, được Quân khu chấm điểm xuất sắc, cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân đánh giá cao, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp của lực lượng vũ trang Tỉnh lên một bước mới.

Ba là, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hậu cần, kỹ thuật cho cả nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất. Những năm qua, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm chỉ thị, kế hoạch của cấp trên về công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật; kịp thời bổ sung, điều chỉnh kế hoạch công tác hậu cần, kỹ thuật từng năm và giai đoạn, phục vụ kịp thời cho các nhiệm vụ. Đối với công tác hậu cần, một mặt, Tỉnh tập trung đảm bảo phân cấp dự trữ vật chất theo đúng chỉ lệnh của Quân khu; tổ chức chặt chẽ các hoạt động hậu cần thường xuyên, bảo đảm đầy đủ, kịp thời mọi chế độ, tiêu chuẩn cho các đối tượng theo quy định. Đồng thời, chủ động khai thác mọi tiềm năng, thế mạnh của địa bàn vừa đẩy mạnh tăng gia sản xuất cải thiện đời sống bộ đội, vừa tập trung đầu tư xây dựng doanh trại chính quy “sáng, xanh, sạch, đẹp”. Mặt khác, chủ động chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương từng bước triển khai thế trận hậu cần khu vực phòng thủ liên hoàn, vững chắc, nhất là thực hiện quy hoạch căn cứ hậu cần, căn cứ hậu phương các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cả trong thời bình và thời chiến.

Cùng với đó, công tác kỹ thuật cũng được thực hiện tốt. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo các đơn vị thường xuyên bảo đảm số lượng, chất lượng, đồng bộ vũ khí, trang bị kỹ thuật cho các đơn vị, nhất là đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, diễn tập; thực hiện tốt Cuộc vận động 50 về “Quản lý, khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông”. Cơ quan quân sự các cấp chú trọng việc bảo quản, bảo dưỡng vũ khí, trang bị kỹ thuật theo phân cấp, duy trì hệ số kỹ thuật sẵn sàng chiến đấu từ 0,96 đến 1. Bên cạnh đó, Tỉnh coi trọng việc đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống kho, trạm kỹ thuật; tăng cường giáo dục cán bộ, chiến sĩ thực hiện nghiêm túc, triệt để các quy định về quản lý vũ khí, trang bị kỹ thuật không để xảy ra cháy, nổ, mất vũ khí, trang bị,... góp phần xây dựng lực lượng vũ trang Tỉnh vững mạnh toàn diện, xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ vững chắc địa bàn, bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.

Đại tá THÁI MINH ĐƯỜNG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy
Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh