Từ Sơn là địa phương giàu truyền thống cách mạng; vùng đất có lịch sử văn hiến lâu đời; nơi phát tích vương triều Lý và là quê hương của nhiều lãnh tụ cách mạng tiền bối của Đảng, như: Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, Nhà cách mạng Ngô Gia Tự, Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo, v.v. Đây là những tiền đề quan trọng để Từ Sơn vững bước đi lên, đặt mục tiêu xây dựng đô thị theo hướng văn minh, hiện đại, giàu bản sắc, phấn đấu đến năm 2025 đạt tiêu chuẩn đô thị loại II khi tỉnh Bắc Ninh trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương.

Thành phố Từ Sơn long trọng tổ chức Lễ giao nhận quân năm 2023

Để mục tiêu đó trở thành hiện thực, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, Từ Sơn luôn chú trọng thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương; trong đó, tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ (tuyển quân) là một nhiệm vụ trọng tâm hằng năm. Với tinh thần “tập trung, đồng bộ, quyết liệt, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị”, công tác tuyển quân luôn được cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo bằng nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả. Nhờ đó, nhiều năm qua, Thành phố luôn hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân với chất lượng tốt, được các đơn vị nhận quân và Bộ Tư lệnh Quân khu 1 đánh giá cao. Đặc biệt, năm 2022, Thành phố được Quân khu tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác tuyển quân. Từ thực tiễn triển khai công tác tuyển quân trên địa bàn trong thời gian qua, Thành phố rút ra một số kinh nghiệm sau:

Trước hết, coi trọng sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, gắn trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cấp ủy, chính quyền địa phương trong thực hiện công tác tuyển quân. Hiện nay, thực hiện phương thức tuyển quân “tròn khâu”, đòi hỏi trách nhiệm rất lớn của cả hệ thống chính trị địa phương, nhất là vai trò của cấp ủy, chính quyền, cơ quan quân sự, hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp. Nhận rõ điều đó, Thành phố quán triệt, thực hiện nghiêm túc Luật Nghĩa vụ quân sự, các chỉ thị, hướng dẫn của Bộ Tư lệnh Quân khu 1 và Ủy ban nhân dân Tỉnh, Hội đồng nghĩa vụ quân sự Tỉnh về công tác tuyển quân. Hằng năm, Thành ủy ban hành nghị quyết lãnh đạo, Ủy ban nhân dân Thành phố xây dựng hệ thống văn bản hướng dẫn về công tác tuyển quân và có kế hoạch cụ thể. Đồng thời, chú trọng kiện toàn, phát huy hiệu quả hoạt động của hội đồng nghĩa vụ quân sự, hội đồng khám tuyển các cấp; rà soát, hoàn thiện quy chế hoạt động, quy chế phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong tổ chức thực hiện công tác tuyển quân,… đảm bảo chặt chẽ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả. Quá trình triển khai, Thành phố phát huy vai trò nòng cốt của Ban Chỉ huy Quân sự - Cơ quan Thường trực Hội đồng nghĩa vụ quân sự Thành phố trong tham mưu, hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các ban, ngành, đoàn thể, nhất là sự giám sát của nhân dân đối với công tác tuyển quân. Thường xuyên chỉ đạo các phường tăng cường phổ biến, quán triệt nội dung công tác tuyển quân đến từng tổ đảng, chi bộ, tổ dân phố và thực hiện thống nhất theo nguyên tắc: Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, hội đồng nghĩa vụ quân sự làm tham mưu, cơ quan quân sự là trung tâm hiệp đồng; lấy kết quả công tác tuyển quân là một tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ chính trị của các phường, tổ dân phố và cán bộ chủ trì các cấp.

Từ Sơn là thành phố trẻ có tốc độ đô thị hóa nhanh, địa bàn dân cư đông đúc¹, sầm uất, sôi động về kinh doanh, dịch vụ và có nhiều làng nghề truyền thống nên mặt trái của kinh tế thị trường tác động, ảnh hưởng rất lớn đến một bộ phận thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ, làm nảy sinh tư tưởng ngại khó, ngại khổ. Mặt khác, thời gian gần đây, các thế lực thù địch, phản động lợi dụng một số vụ việc vi phạm kỷ luật Quân đội để tuyên truyền xuyên tạc về công tác tuyển quân, tạo hiệu ứng tâm lý “gia đình không muốn cho con em nhập ngũ”,... gây khó khăn cho công tác tuyển quân. Trước thực tế đó, Thành phố tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giáo dục, nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân, trước hết là của cấp ủy, chính quyền, hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp và công dân trong độ tuổi nhập ngũ về công tác này. Thực hiện điều đó, Thành phố huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò các cơ quan, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội tham gia phổ biến, tuyên truyền, giáo dục, với nhiều hình thức đa dạng, phong phú cả thường xuyên và các đợt cao điểm trong “mùa tuyển quân”. Nội dung tuyên truyền tập trung giới thiệu về Luật Nghĩa vụ quân sự; quyền và nghĩa vụ của công dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; truyền thống cách mạng của quê hương Từ Sơn, v.v. Để đạt hiệu quả cao, Thành phố chú trọng phát huy tốt vai trò của hệ thống thông tin đại chúng, không gian mạng² kết hợp lồng ghép tuyên truyền công tác tuyển quân trong sinh hoạt của các chi bộ, tổ dân phố, các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể quần chúng. Đáng chú ý, thời gian vừa qua, Thành phố đã tổ chức nhiều buổi tọa đàm, giao lưu giữa các thế hệ cựu quân nhân và thanh niên trúng tuyển nghĩa vụ quân sự với chủ đề “Tiếp bước truyền thống quê hương”, giao lưu nói chuyện truyền thống “Sáng mãi phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ”, “Tuổi trẻ với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” giữa thanh niên với các nhân chứng lịch sử, cựu chiến binh, lãnh đạo địa phương, v.v. Thông qua các hoạt động này, thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ và trúng tuyển được các thế hệ cựu chiến binh, cựu quân nhân đi trước chia sẻ về truyền thống cách mạng, tinh thần chiến đấu, tác phong, kỷ luật Quân đội, thông tin về chế độ, chính sách mà quân nhân và gia đình được hưởng khi tại ngũ và sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Cùng với đó, Thành phố chỉ đạo kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp trốn tránh, vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự với quan điểm “không có ngoại lệ”. Bằng các biện pháp tổng hợp đó, nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và nhân dân về nhiệm vụ tuyển quân, nhất là các gia đình có con em trong độ tuổi nhập ngũ có chuyển biến quan trọng. Mỗi gia đình, mỗi người dân đều nhận thức rõ việc thực hiện nghĩa vụ quân sự là niềm vinh dự, tự hào và cũng là trách nhiệm cao cả; từ đó, tự giác, hăng hái đăng ký lên đường nhập ngũ. Năm 2023, Thành phố có 171 công dân tình nguyện nhập ngũ (đạt tỉ lệ 77,7% chỉ tiêu tuyển quân); trong đó, có 53 công dân trình độ đại học, cao đẳng, 48 công dân được bồi dưỡng nhận thức về Đảng.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Từ Sơn động viên thanh niên lên đường nhập ngũ năm 2023

Cùng với làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, Thành phố chỉ đạo các phường thực hiện chặt chẽ công tác đăng ký, quản lý nguồn công dân nhập ngũ. Những năm gần đây, tỷ lệ công dân thuộc diện tạm miễn, tạm hoãn là sinh viên các trường đại học, cao đẳng ngày càng nhiều. Trong khi đó, việc thực hiện di chuyển đăng ký nghĩa vụ quân sự giữa các nhà trường với địa phương chưa được chặt chẽ. Mặt khác, hiện nay việc đăng ký tạm trú, tạm vắng được thực hiện online qua cổng dịch vụ công chưa đồng bộ với đăng ký di chuyển nghĩa vụ quân sự,... dẫn đến tình trạng một bộ phận công dân thuộc diện phải thực hiện nghĩa vụ quân sự nhưng không nằm trong nguồn tuyển quân do địa phương và cơ quan chức năng quản lý, tạo “lỗ hổng” để một số công dân “lách luật”, không thực hiện nghĩa vụ quân sự. Khắc phục vấn đề này, hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp đã tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cùng cấp phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan Quân sự, Công an, Tư pháp, Y tế trong đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, đăng ký bổ sung công dân tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng, trung học nghề trở về nơi cư trú để quản lý chặt nguồn công dân sẵn sàng nhập ngũ. Thành phố thường xuyên tổ chức tốt việc phúc tra tất cả các khâu, bước của công tác tuyển quân, từ đó phát hiện các sai phạm để xử lý kịp thời, tạo sự công bằng trong thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, thông báo công khai danh sách công dân trong diện gọi nhập ngũ, công dân tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ để nhân dân giám sát và giao trách nhiệm cho các phường, tổ dân phố, thành viên hội đồng nghĩa vụ quân sự nắm, quản lý tốt nguồn tuyển quân.

Để đảm bảo “tuyển người nào chắc người đó”, Thành phố chỉ đạo các phường thực hiện nghiêm các bước của quy trình tuyển quân; trong đó, chú trọng nâng cao chất lượng sơ tuyển, khám tuyển bảo đảm khách quan, dân chủ, đúng quy trình. Cùng với xét duyệt, thẩm định kỹ các tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ văn hóa,... Hội đồng nghĩa vụ quân sự Thành phố tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các phường kiện toàn hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, thành lập các tổ sơ tuyển sức khỏe cấp phường và Tổ giám sát của Thành phố để chỉ đạo, giám sát việc tổ chức sơ tuyển sức khỏe theo đúng quy định. Tổ chức tập huấn bồi dưỡng chuyên môn, hướng dẫn về quy trình kiểm tra sức khỏe, yêu cầu đặc thù sức khỏe công dân đối với từng loại hình đơn vị; đề nghị Bệnh viện Đa khoa Tỉnh tăng cường bác sĩ, trang thiết bị y tế hiện đại cho địa phương để thực hiện khám chuyên sâu, bảo đảm đánh giá, phân loại sức khỏe chính xác, khách quan. Quá trình thực hiện, Hội đồng nghĩa vụ quân sự Thành phố phân công các thành viên giám sát, kiểm tra chặt chẽ; thành lập tổ chuyên môn kết luận cụ thể cũng như tổ chức kiểm tra, thẩm định đối với trường hợp có kết quả nghi ngờ,... nhằm ngăn ngừa những hành vi làm sai lệch kết quả khám tuyển và không để công dân không đủ điều kiện về sức khỏe nhập ngũ làm ảnh hưởng đến kết quả công tác tuyển quân của Thành phố. Sau khám tuyển, Thành phố quản lý chặt thanh niên đã trúng tuyển nhằm hạn chế những hành vi cố tình vi phạm tiêu chuẩn sức khỏe; phối hợp với các đơn vị nhận quân rà soát hồ sơ, chốt quân số, làm cơ sở bàn giao quân chặt chẽ, nhanh gọn, đúng quy định.

Với phương châm “vững hậu phương, chắc tiền tuyến”, Thành phố luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác chính sách hậu phương Quân đội và chính sách xã hội đối với gia đình có quân nhân tại ngũ nhằm tạo động lực, khích lệ thanh niên hăng hái tình nguyện nhập ngũ, yên tâm thực hiện nhiệm vụ. Cùng với đó, Thành phố chủ động phối hợp với các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn cam kết tiếp nhận công dân sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở lại làm việc; ưu tiên tuyển chọn, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ của địa phương, cơ sở.

Kết quả và kinh nghiệm trên là cơ sở quan trọng để thành phố Từ Sơn tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ trong thời gian tới, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

HOÀNG BÁ HUY, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố
________________        

1 - Từ Sơn có mật độ dân số cao nhất tỉnh Bắc Ninh, gấp 2 lần mật độ dân số trung bình của vùng đồng bằng sông Hồng, gấp 1,8 lần mật độ dân số của thành phố Hải Phòng và gấp 1,2 lần mật độ dân số của Thành phố Hà Nội.

2 - Năm 2023, Thành phố có hơn 500 tin, bài tuyên truyền về chế độ, chính sách đối với công dân khi tham gia nghĩa vụ quân sự và những tấm gương thanh niên viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ trên trang Facebook của Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố và các phường.