Tuyên Quang là cái nôi của cách mạng Việt Nam và là địa bàn gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Phát huy truyền thống vẻ vang đó, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang đã và đang nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, khai thác tiềm năng, thế mạnh thúc đẩy sự phát triển, tạo bước đột phá mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực, phấn đấu sớm trở thành tỉnh phát triển toàn diện, bền vững trong vùng trung du và miền núi phía Bắc, góp sức cùng đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thực hiện mục tiêu đó, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, Tỉnh luôn chú trọng thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; trong đó, công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ (tuyển quân) được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, nghiêm túc, đạt kết quả tích cực, qua đó để lại nhiều kinh nghiệm bổ ích, thiết thực.

Thủ trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh động viên thanh niên lên đường nhập ngũ.

Là tỉnh miền núi, có diện tích tự nhiên rộng, dân cư phân bố không đồng đều, với 22 dân tộc cùng sinh sống; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 53,7%, đặt ra cho công tác tuyển quân của Tuyên Quang nhiều khó khăn, thách thức, nhất là việc tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự; đăng ký, quản lý nguồn và khám tuyển nghĩa vụ quân sự, v.v. Khắc phục vấn đề trên và để thực hiện tốt chủ trương “Giao quân đủ, chất lượng cao, giao người nào chắc người đó”, Tỉnh tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân đối với nhiệm vụ quan trọng này. Hằng năm, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh yêu cầu 100% các huyện, thành phố xây dựng nghị quyết chuyên đề và ban hành hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác tuyển quân sát điều kiện thực tế địa bàn; quán triệt sâu, rộng đến từng chi bộ, thôn, bản để thống nhất tổ chức thực hiện. Quá trình triển khai, các cơ quan, ban, ngành, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ được xác định trong quy chế, tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm; chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp; tăng cường phâp cấp, phân quyền, gắn trách nhiệm của từng thành viên Hội đồng với kết quả của địa phương được giao phụ trách. Đặc biệt đối với cấp cơ sở, Tỉnh yêu cầu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phải sâu sát, “tròn khâu” đến từng công dân từ khi có lệnh triệu tập khám sơ tuyển đến khi lên đường nhập ngũ; đồng thời, lấy đó là một tiêu chí để đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ năm của cán bộ và địa phương.

Đáng chú ý, thời gian qua, lợi dụng một số vụ việc vi phạm kỷ luật, tai nạn rủi ro của chiến sĩ trong khi thực hiện nghĩa vụ quân sự, các thế lực thù địch, phản động ra sức xuyên tạc, bóp méo sự thật, tạo hiệu ứng tiêu cực đối với gia đình và bản thân thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ, gây khó khăn cho công tác tuyển quân. Trước tình hình đó, Tỉnh chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và toàn dân đối với công tác quan trọng này. Nội dung tuyên truyền, giáo dục tập trung vào Luật Nghĩa vụ quân sự, các văn bản hướng dẫn thực hiện; quyền và nghĩa vụ của công dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; các chế độ, chính sách được hưởng đối với quân nhân, gia đình khi tại ngũ và khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự; truyền thống quê hương cách mạng, gương người tốt, việc tốt trong thực hiện Luật, v.v. Đồng thời, chỉ đạo các lực lượng chủ động phát hiện, đấu tranh, phản bác thông tin xấu độc, xuyên tạc trên mạng xã hội. Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, Tỉnh chú trọng phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan quân sự các cấp, Ban chỉ đạo 35, lực lượng 47, Sở Thông tin và truyền thông,... và huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành từ Tỉnh đến cơ sở tổ chức tuyên truyền đa dạng, phong phú trên các phương tiện thông tin đại chúng, và các trang mạng xã hội Zalo, Facebook, v.v. Đối với địa bàn vùng sâu, vùng xa, các địa phương kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền qua phương tiện phát thanh di động với cử cán bộ, người có uy tín trong cộng đồng tổ chức các buổi sinh hoạt tập thể, tọa đàm, nói chuyện truyền thống và trực tiếp đến từng gia đình có công dân đến tuổi nhập ngũ để tuyên truyền, vận động. Nhằm làm cho thanh niên chuẩn bị lên đường nhập ngũ có đủ kiến thức, hiểu sâu kỹ hơn về cuộc sống quân ngũ, Tỉnh chỉ đạo các địa phương tăng cường tổ chức các lớp “Bồi dưỡng kỹ năng sống”, nhất là kỹ năng giải quyết các vấn đề nảy sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; khả năng giao lưu, sinh hoạt tập thể, truyền thụ kinh nghiệm giữa các thế hệ cựu quân nhân và thanh niên chuẩn bị nhập ngũ, v.v. Cùng với đó, Tỉnh luôn coi trọng động viên, khuyến khích, khen thưởng công dân có trình độ học vấn cao, đảng viên, con, em của đội ngũ cán bộ các cấp nằm trong diện nguồn sẵn sàng nhập ngũ viết đơn tình nguyện nhập ngũ, tạo hiệu ứng tốt lan tỏa trong cộng đồng.

Cũng như các địa phương khác, hiện nay số công dân trong diện sẵn sàng nhập ngũ trên địa bàn Tỉnh thường đi học, lao động xa, dài ngày, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác đăng ký, quản lý; dù nguồn nhiều, nhưng việc gọi công dân nhập ngũ vẫn gặp không ít khó khăn. Trước thực tế đó, Tỉnh chỉ đạo cơ quan chức năng, các huyện, thành phố thường xuyên rà soát, phúc tra, nắm chắc số lượng công dân trong độ tuổi nhập ngũ đang có mặt, vắng mặt để có giải pháp quản lý phù hợp. Theo đó, cùng với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, thường xuyên cập nhật thông tin và theo dõi chặt chẽ việc di, biến động dân số trên ứng dụng định danh điện tử (VNEID), cơ quan quân sự các cấp chủ động phối hợp với cán bộ địa bàn để nắm chắc số lượng công dân không có mặt tại địa phương; phối hợp với các địa phương có công dân của Tỉnh đang tạm trú để thống nhất đăng ký, quản lý. Đối với đối tượng sinh viên đang học tập ở các cơ sở đào tạo trong diện được tạm hoãn nhập ngũ, Tỉnh chỉ đạo các huyện, thành phố thống kê danh sách, đến xác minh hoặc yêu cầu công dân phải có giấy xác nhận của nhà trường đang theo học, không để bỏ sót đối tượng. Mặt khác, để tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân, tránh xảy ra tình trạng tiêu cực, Tỉnh yêu cầu các địa phương tiến hành bình cử, xét duyệt các đối tượng theo phương châm “công bằng, dân chủ, khách quan, minh bạch” và thực hiện từ cơ sở đến hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp; khi có kết quả, các địa phương thông báo và niêm yết công khai danh sách các trường hợp trúng tuyển, những người được tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ tại trụ sở làm việc của ủy ban nhân dân cấp xã.

Thanh niên tỉnh Tuyên Quang hăng hái lên đường nhập ngũ.

Cùng với quản lý, xét duyệt tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ văn hóa,... Tỉnh quan tâm chỉ đạo tổ chức khám sức khỏe của công dân chặt chẽ, khách quan, đúng quy trình, bảo đảm không có trường hợp phải bù đổi do không đủ sức khỏe. Theo đó, Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự phối hợp với Sở Y tế tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, quy trình thực hiện các bước khám tuyển cho thành viên hội đồng khám tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự; tăng cường nhân lực, máy móc hiện đại cho những địa bàn khó khăn, v.v. Quá trình thực hiện, cán bộ, thành viên hội đồng nghĩa vụ quân sự đến dự, trực tiếp kiểm tra và chịu trách nhiệm về kết quả khám sức khỏe của từng địa phương được phân công. Cùng với đó, để tạo điều kiện cho những công dân đang làm việc ở xa, Tỉnh chỉ đạo các huyện, thành phố tổ chức khám tuyển và đưa ra kết luận nhanh để giảm thời gian, tiết kiệm chi phí đi lại và công dân có điều kiện thu xếp giải quyết công việc hợp lý; đồng thời, tổ chức giám sát, quản lý chặt thanh niên đã trúng tuyển.

Với gần 70% công dân trong độ tuổi nhập ngũ là người đồng bào dân tộc thiểu số, đa số trong đó là lao động chính của gia đình, Tỉnh đặc biệt quan tâm làm tốt công tác chính sách hậu phương Quân đội và chính sách xã hội đối với gia đình quân nhân đang tại ngũ nhằm động viên, khuyến khích thanh niên yên tâm, hăng hái tình nguyện nhập ngũ. Đối với công dân đủ tiêu chuẩn nhập ngũ, Tỉnh chỉ đạo các cơ quan, ban ngành, đoàn thể và địa phương tăng cường hỗ trợ, động viên cả tinh thần và vật chất bằng nhiều việc làm cụ thể, như: thăm hỏi, động viên, tặng quà, v.v. Chủ động phối hợp, chỉ đạo các doanh nghiệp trên địa bàn cam kết tiếp nhận, sắp xếp công việc sau khi công dân hoàn thành nghĩa vụ quân sự; tư vấn xuất khẩu lao động, tạo nhiều cơ hội có việc làm ổn định cho quân nhân, góp phần cổ vũ, động viên công dân yên tâm nhập ngũ. Cùng với đó, để góp phần tạo nguồn cán bộ cho các địa phương, nhất là các địa phương ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, Tỉnh đặc biệt quan tâm rà soát lựa chọn những công dân có đủ phẩm chất chính trị, trình độ văn hóa tổ chức bồi dưỡng nhận thức về Đảng hoặc kết nạp đảng viên trước khi nhập ngũ; phối hợp với các đơn vị nhận nguồn quan tâm bồi dưỡng, rèn luyện để tạo nguồn cán bộ cho địa phương sau này. Từ năm 2020 đến nay, toàn Tỉnh có 99 quân nhân hoàn thành nghĩa vụ quân sự được lựa chọn, đề bạt trở thành cán bộ tham gia công tác trên các lĩnh vực tại địa phương; qua đó, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nói chung, cán bộ quân sự, quốc phòng ở địa phương, cơ sở nói riêng. Đồng thời, chú trọng làm tốt công tác chuẩn bị và tổ chức lễ giao nhận quân, bảo đảm trang trọng, nghiêm túc, thực sự là “Ngày hội tòng quân” của mỗi địa phương, cơ sở.

Bằng những giải pháp đồng bộ, hiệu quả, Tỉnh luôn hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân với chất lượng ngày càng nâng lên¹, 100% chiến sĩ mới nhập ngũ đều tự giác, tích cực rèn luyện, không có trường hợp đào bỏ ngũ, vi phạm kỷ luật, được các đơn vị nhận quân và Bộ Tư lệnh Quân khu 2 đánh giá cao.

Từ thực tiễn thực hiện công tác tuyển quân, Tỉnh rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu sau:

Một là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở, phát huy vai trò tham mưu của cơ quan quân sự, hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong thực hiện công tác tuyển quân.

Hai là, thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp và toàn dân.

Ba là, thực hiện tốt công tác đăng ký, quản lý nguồn, xét duyệt và khám sức khỏe cho công dân nhập ngũ, bảo đảm công khai, dân chủ, khách quan, tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của toàn dân.

Bốn là, chăm lo bảo đảm tốt chính sách hậu phương Quân đội và chính sách đối với gia đình quân nhân tại ngũ nhằm tạo động lực, khích lệ thanh niên hăng hái tình nguyện nhập ngũ, yên tâm thực hiện nhiệm vụ.

Đại tá ĐẶNG VĂN LONG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Nghĩa vụ quân sự, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
__________________        

1 - Toàn tỉnh có 2.032 đơn tình nguyện, chiếm 40,17% chỉ tiêu nhập ngũ; 36 công dân là con cán bộ các cấp trong tỉnh. Năm 2024, có 98,3% công dân nhập ngũ tốt nghiệp trung học phổ thông và trung học cơ sở; 1,64% tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng, đại học.