Thực hiện Chỉ thị số 03/CT-BTL, ngày 10/01/2021 của Bộ Tư lệnh Quân khu 5, Chỉ thị số 05-CT/TU, ngày 04/3/2021 của Ban Thường vụ Thành ủy, vừa qua, thành phố Đà Nẵng tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ, với đề mục: chuyển lực lượng vũ trang vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu; chuyển địa phương vào các trạng thái quốc phòng; tổ chức chuẩn bị và thực hành tác chiến phòng thủ, bảo vệ vững chắc địa bàn Thành phố. Đây là cuộc diễn tập quy mô lớn, lực lượng tham gia đông, cơ sở vật chất, phương tiện bảo đảm lớn, nhiều nội dung mới; trong đó, huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền vùng biển, đảo là nội dung quan trọng.

Diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, song nhờ công tác chuẩn bị chu đáo, cuộc diễn tập đã thành công tốt đẹp. Nội dung diễn tập huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền vùng biển, đảo đã đạt được mục đích, yêu cầu đề ra, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Trong diễn tập, các cấp đã quán triệt, vận dụng sáng tạo các văn bản quy phạm pháp luật về huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Chính phủ, Bộ Quốc phòng;  thể hiện tốt quy trình các bước trong thực hành các nội dung. Các lực lượng, đơn vị liên quan thể hiện tốt vai trò tham mưu, phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ trình tự các nội dung theo kế hoạch. Qua đó, đánh giá đúng khả năng sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền vùng biển, đảo của Thành phố, làm cơ sở để tiếp tục bổ sung, hoàn thiện các văn kiện, kế hoạch, nâng cao chất lượng công tác đăng ký, quản lý, huấn luyện trong thời gian tới.

Quảng cảnh lễ giao, nhận nhân lực, tàu thuyền tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo

Qua Cuộc diễn tập rút ra một số vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, vận dụng trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, vùng biển, đảo của Thành phố.

Một là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, ban, ngành, đoàn thể và nhân dân về công tác huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền các vùng biển của Tổ quốc. Quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm Nghị định số 30/2010/NĐ-CP, ngày 29/3/2010, Nghị định số 130/2015/NĐ-CP ngày 18/12/2015 của Chính phủ và Thông tư số 153/2016/TT-BQP, ngày 30/9/2016 của Bộ Quốc phòng về huy động nhân lực tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền các vùng biển của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; cụ thể hóa bằng các chủ trương, biện pháp đồng bộ, hiệu quả ở các cấp. Thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ đạo giúp Ủy ban nhân dân Thành phố trong công tác chỉ đạo, điều hành các vấn đề liên quan về công tác đăng ký, quản lý nguồn huy động, tổ chức huấn luyện, diễn tập và thực hành huy động theo kế hoạch. Cấp ủy, chính quyền các cấp, lực lượng vũ trang Thành phố, nòng cốt là Bộ Chỉ huy Quân sự, Công an, Biên phòng chủ động phối hợp chặt chẽ tham mưu giúp Thành phố ban hành triển khai các quyết định, kế hoạch thực hiện.

Để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ và nhân dân đối với công tác này, các sở, ban, ngành, chính quyền quận, phường cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động đến các đối tượng; tổ chức tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là thông qua các chuyên mục: “Vì chủ quyền an ninh biên giới”, “Quốc phòng toàn dân”, “Vì an ninh Tổ quốc”; gắn với các phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, v.v. Tập trung vào những nội dung cơ bản của pháp luật Việt Nam và quốc tế về biển, khu vực biên giới biển; quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước ta đối với vấn đề Biển Đông, về quốc gia, quốc giới, chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển, v.v. Chú trọng tuyên truyền, vận động ngư dân tích cực bám biển sản xuất, chủ động tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền vùng biển; hoạt động theo tổ, nhóm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau, không xâm phạm chủ quyền vùng biển nước khác, không vi phạm pháp luật khi tham gia khai thác hải sản ở vùng biển chung.

Hai là, nâng cao chất lượng công tác xây dựng kế hoạch, hướng dẫn thực hiện; phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị và địa phương. Bộ Chỉ huy Quân sự và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố đã tổ chức quán triệt, triển khai nhiều văn bản, hướng dẫn cho các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm các chỉ thị, mệnh lệnh, hướng dẫn của trên về xử lý tình huống tác chiến bảo vệ các vùng biển, đảo được giao. Hướng dẫn thực hiện công tác đăng ký quản lý nguồn huy động, công tác huấn luyện, diễn tập chặt chẽ; tiến hành khảo sát, thẩm định giá trị tài sản phương tiện và ngư lưới cụ đối với các phương tiện được huy động. Tuy nhiên, thực tiễn công tác chuẩn bị và thực hành huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền các vùng biển luôn đặt ra những vấn đề mới. Do đó, các sở, ngành, địa phương cần bám sát chức năng, nhiệm vụ, tình hình thực tế của Thành phố để xây dựng kế hoạch sát với thực tiễn, khả thi, ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện cụ thể; rút ngắn thời gian, khâu trung gian trong thực hành huy động thực hiện nhiệm vụ khi có lệnh. Bộ Chỉ huy Quân sự, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố chủ động phối hợp với Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2 trong công tác theo dõi, nắm tình hình hoạt động trên biển để kịp thời tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Tiến hành ký kết, hiệp đồng tiếp nhận huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự bảo đảm chặt chẽ. Phối hợp với các cơ quan có liên quan tiến hành thẩm định giá trị, chất lượng tàu thuyền trước khi huy động thực hiện nhiệm vụ.

Ba là, thực hiện tốt công tác tuyển chọn, đăng ký, quản lý nguồn, tiếp nhận, bàn giao nhân lực, tàu thuyền, phương tiện dân sự theo đúng quy định; nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập lực lượng được huy động. Hằng năm, các sở, ban, ngành, địa phương liên quan cần quán triệt sâu sắc các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của trên; tổ chức khảo sát, đăng ký nguồn huy động chặt chẽ; chú trọng rà soát đăng ký, quản lý các tàu thuyền có công suất lớn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tác chiến trên biển. Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát, đăng ký, quản lý nguồn từ 02 đến 04 tàu có trọng tải 200 tấn trở lên, bảo đảm sẵn sàng huy động phục vụ cho nhiệm vụ tác chiến bảo vệ biển, đảo theo mệnh lệnh của Tư lệnh Quân khu 5. Bảo đảm đủ nhân lực trên tàu thuyền tham gia huy động; trong đó, mỗi tàu có 01 cán bộ địa phương theo quy định của Thông tư số 153/2016/TT-BQP. Thường xuyên phối hợp, nắm chắc vị trí hoạt động của các phương tiện, kịp thời thông tin hai chiều về tình hình thời sự và việc khai thác của bà con ngư dân trên biển. Đề xuất ban hành các chế tài quy định về chế độ thông tin liên lạc hằng ngày giữa thuyền trưởng các tàu đánh bắt xa bờ đang hoạt động trên biển với các đài trực canh của Bộ đội Biên phòng; xúc tiến việc chia sẻ thông tin hoặc tích hợp thiết bị giám sát hành trình của các tàu với các trạm bờ của Bộ đội Biên phòng để thuận tiện cho việc theo dõi, quản lý, huy động, bàn giao các phương tiện ngay trên biển. Tăng cường phối hợp với các chủ phương tiện, nắm chắc ngư dân làm thuê có hộ khẩu ở địa phương khác. Các sở, ban, ngành tích cực phối hợp với Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân tổ chức bàn giao chặt chẽ, bảo đảm bí mật, an toàn; đón tiếp, tiếp nhận nhân lực, tàu thuyền sau khi hoàn thành nhiệm vụ chu đáo, tạo mối đoàn kết quân dân và thể hiện sự quan tâm của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đối với ngư dân.

Hoàn thiện nội dung, chương trình khung huấn luyện; tổ chức huấn luyện các đối tượng theo đúng kế hoạch. Các lực lượng theo chức năng, nhiệm vụ của mình chủ động tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức nhiệm vụ, kỹ năng tìm kiếm cứu nạn, trình độ kỹ chiến thuật tác chiến trên biển, đảo cho ngư dân. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố tăng cường tập huấn bồi dưỡng nâng cao nhận thức về âm mưu, thủ đoạn hoạt động của địch và đối tượng tác chiến biển, đảo, đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền vùng biển, các hiệp định, hiệp nghị, luật và các văn bản pháp lý có liên quan. Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố chuẩn bị tốt địa điểm phục vụ công tác bồi dưỡng, tập huấn cán bộ Quân sự, Biên phòng trước khi huy động theo kế hoạch của Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân. Để đảm bảo vận hành đồng bộ cơ chế lãnh đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền và vai trò làm tham mưu của các ngành, hằng năm công tác diễn tập huy động nhân lực, tàu thuyền phải được đưa vào kế hoạch của từng cấp, từng địa phương. Chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự các quận đưa nội dung này vào kế hoạch tổ chức diễn tập, bảo đảm luyện tập thuần thục các bước, đáp ứng yêu cầu thực hành huy động khi có tình huống. Gắn kết chặt chẽ trong phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng ngay từ khâu xây dựng kế hoạch đến tổ chức diễn tập xử lý tình huống hoặc tổ chức hiệp đồng trên thực địa.

Bốn là, thực hiện tốt công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, tài chính cho từng khâu, từng bước trong thực hiện nhiệm vụ. Bộ Chỉ huy Quân sự, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố cần chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương liên quan tiến hành kiểm tra, xác định thực tế chất lượng tàu; số lượng, chất lượng trang bị, vật tư kỹ thuật của từng tàu thuyền. Trên cơ sở đó, lập hồ sơ kê biên tài sản đúng thủ tục, nguyên tắc trước khi thực hiện nhiệm vụ. Ủy ban nhân dân các quận cấp ứng nguồn kinh phí bảo đảm lương thực, thực phẩm cho các tàu thuyền, phương tiện theo tiêu chuẩn, định lượng quy định. Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố chủ trì, phối hợp với Sở Y tế Thành phố tổ chức bảo đảm công tác quân y trên các tàu theo hướng dẫn của Quân khu; thực hiện rà soát, sắp xếp lực lượng dự bị động viên cho bệnh viện dã chiến, sẵn sàng mở rộng phạm vi cứu chữa để làm hậu phương của Vùng 3 Hải quân theo mệnh lệnh của trên. Đồng thời, chỉ đạo thực hiện tốt công tác dự  trữ vật chất hậu cần bảo đảm cho việc huy động làm nhiệm vụ theo hướng dẫn số 50/HD-CHC, ngày 30/5/2014 của Cục Hậu cần, Quân khu 5. Bảo đảm chặt chẽ, kịp thời nguồn kinh phí phục vụ phúc tra, huấn luyện cho lực lượng tham gia thực hiện nhiệm vụ.

Với diện tích mặt biển hơn 22.000 km², chính diện đường biên giới trên biển 34 km, chiều dài bờ biển tính theo mép nước ven bờ hơn 90 km, Đà Nẵng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong thế trận phòng thủ của Quân khu và cả nước từ hướng biển. Nhận thức đúng điều đó, ngư dân thành phố Đà Nẵng không chỉ tích cực bám biển, bám ngư trường, phát triển kinh tế, mà còn chủ động tham gia công tác phòng, chống lụt, bão, tìm kiếm, cứu nạn, sẵn sàng tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền các vùng biển của Tổ quốc.

Đại tá NGUYỄN QUỐC HƯƠNG, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố