Ra đời từ những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Học viện Khoa học Quân sự (tiền thân là Phòng 77, Cục Nghiên cứu, Bộ Tổng Tham mưu) đã trải qua 60 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành. Từ một trường đào tạo, bồi dưỡng ngắn ngày cho đội ngũ cán bộ, đến nay, Nhà trường đã phát triển thành trung tâm đào tạo ngoại ngữ, quan hệ quốc tế có uy tín trong và ngoài Quân đội¹. Mục tiêu xuyên suốt của Học viện là bồi dưỡng, đào tạo những học viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; có ý chí quyết tâm cao, năng lực chuyên môn giỏi; tư duy nghiệp vụ sắc bén, linh hoạt, sáng tạo, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Để đạt được điều đó, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện xác định phải tập trung xây dựng Đơn vị vững mạnh toàn diện.

Xây dựng Học viện vững mạnh về chính trị, tư tưởng là vấn đề quan trọng hàng đầu để xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện. Vì vậy, cùng với thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nội dung, chương trình giáo dục chính trị, phổ biến, giáo dục pháp luật theo quy định, hằng năm, căn cứ vào tình hình thực tế, Học viện chủ động xây dựng những chuyên đề giáo dục bổ trợ, đặc biệt là những nội dung liên quan đến âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, nhằm kịp thời định hướng, nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ. Đồng thời, xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, giải quyết tốt mối quan hệ giữa cấp trên với cấp dưới, giữa cơ quan, đơn vị quản lý học viên với khoa giáo viên, giữa người dạy và người học; duy trì, thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở, quan tâm xây dựng, phát huy hiệu quả của các thiết chế văn hóa, nâng cao đời sống tinh thần cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ. Lãnh đạo, chỉ huy các cấp thường xuyên sâu sát nắm bắt tình hình tư tưởng bộ đội, nhất là sĩ quan trẻ, học viên cấp phân đội, kịp thời giải quyết triệt để những vấn đề nổi cộm, giữ vững sự ổn định, đoàn kết, thống nhất trong đơn vị. Phong trào thi đua được các cấp chú trọng đẩy mạnh hướng vào “dạy tốt, học tốt, công tác tốt” bằng những việc làm cụ thể, tạo được sức lan tỏa sâu rộng, động viên mọi người nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Đặc thù học viên của Học viện là sau khi ra trường thường được bố trí công tác mang tính độc lập cao, xa sự lãnh đạo, quản lý của cấp uỷ, chỉ huy, nếu không có bản lĩnh chính trị vững vàng thì không thể hoàn thành nhiệm vụ, thậm chí có thể gây tổn hại đến lợi ích Quân đội và đất nước. Vì vậy, song song với đào tạo chuyên môn, Học viện đặc biệt chú ý bồi dưỡng, giáo dục nâng cao nhận thức và bản lĩnh chính trị cho học viên bằng nhiều nội dung, hình thức, biện pháp linh hoạt, đảm bảo cho học viên trong quá trình học tập và nhất là khi tốt nghiệp đủ tiêu chuẩn về chính trị, luôn kiên định, vững vàng, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học. Đây vừa là yêu cầu chung của quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo, vừa thể hiện sự linh hoạt, nhạy bén của Học viện trước đòi hỏi của sự nghiệp xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng và hội nhập quốc tế. Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp thường xuyên giáo dục, quán triệt để mọi cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ nhận thức rõ yêu cầu phải nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo; xác định rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể trong thực hiện nhiệm vụ này. Đồng thời, Học viện chỉ đạo các cơ quan thường xuyên bám sát thực tiễn, yêu cầu của công tác đối ngoại quốc phòng và chất lượng đội ngũ cán bộ khoa học quân sự để nghiên cứu, đổi mới chương trình, nội dung đào tạo đồng bộ theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, sát yêu cầu, mục tiêu của từng đối tượng, từng loại hình đào tạo. Chương trình, nội dung đào tạo phải thể hiện được tính liên thông, liên kết giữa các bậc học và chuyên ngành đào tạo; giảm thời gian lên lớp lý thuyết, tăng thời gian thực hành, thực tập và rèn luyện kỹ năng cho người học; bảo đảm cân đối giữa tỷ lệ kiến thức đại cương, kiến thức chuyên ngành với năng lực hoạt động thực tiễn và phương pháp công tác cho người học².

Cùng với đó, Học viện tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, chỉ đạo các khoa giáo viên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học. Tập trung khai thác có hiệu quả thư viện điện tử, phòng học chuyên dùng; đầu tư hiện đại hóa các phòng học, giảng đường phục vụ tốt cho giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học; tích cực đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, bảo đảm đánh giá đúng kết quả của người học³. Duy trì nghiêm các quy chế, quy định về giáo dục - đào tạo. Thường xuyên quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đủ về số lượng, có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đến nay, đội ngũ cán bộ, giảng viên của Học viện đã có bước trưởng thành, phát triển về mọi mặt, 100% cán bộ, giảng viên có trình độ đại học trở lên, trong đó 63,27% có trình độ sau đại học.

Một trong những biện pháp để nâng cao chất lượng đào đạo được Học viện hết sức chú trọng là kết hợp chặt chẽ giữa giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học; coi trọng trang bị kiến thức lý luận cơ bản, phát triển tư duy khoa học với rèn luyện kỹ năng thực hành, bản lĩnh chính trị, rèn luyện kỷ luật, tác phong chỉ huy, nhân cách, đạo đức, lối sống cho người học. Mở rộng quan hệ hợp tác với các nước về giáo dục - đào tạo⁴; nâng cao chất lượng đào tạo các chuyên ngành cho mọi đối tượng và loại hình đào tạo. Tăng cường hợp tác với các trường trong và ngoài Quân đội đào tạo về ngoại ngữ, quan hệ quốc tế về quốc phòng. Học viện đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các nội dung trong Nghị quyết 806-NQ/QUTW, ngày 31-12-2013 của Quân ủy Trung ương về “Hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo” và  Đề án “Nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ và quan hệ quốc tế về quốc phòng tại Học viện Khoa học Quân sự giai đoạn 2016 - 2020” đã được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt.

Xây dựng Học viện chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật. Chấp hành sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Học viện thực hiện nghiêm túc việc chấn chỉnh tổ chức biên chế phù hợp với chức năng, nhiệm vụ. Cấp ủy, chỉ huy các cấp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật, xây dựng đơn vị an toàn và bảo đảm an toàn giao thông; thường xuyên làm tốt công tác giáo dục pháp luật, điều lệnh, điều lệ, quy định của Quân đội và Học viện đến mọi cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ. Tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 765-NQ/QUTW, ngày 20-12-2012 của Quân ủy Trung ương về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”; trong đó, tập trung huấn luyện nâng cao kiến thức quân sự, điều lệnh, phương pháp, tác phong chỉ huy, nhất là đối với học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội và rèn luyện thể lực. Các kế hoạch sẵn sàng chiến đấu, phòng, chống cháy nổ, bão, lụt được rà soát, bổ sung phù hợp với tình hình và thường xuyên luyện tập, chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, lực lượng, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống. Hệ thống trực chỉ huy, trực ban và trực sẵn sàng chiến đấu được duy trì nghiêm túc; tổ chức tuần tra, canh gác chặt chẽ, bảo đảm an ninh, an toàn cơ quan, đơn vị và khu vực đóng quân. Cấp ủy, chỉ huy các cấp chủ động nắm chắc, dự báo chính xác tình hình, tăng cường các biện pháp phòng ngừa vi phạm kỷ luật, pháp luật và các quy chế, quy định trong đào tạo; kiên quyết thanh loại những cán bộ, học viên mà động cơ học tập, ý thức tổ chức kỷ luật kém, vi phạm phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, năng lực, chất lượng giảng dạy thấp, v.v.

Thường xuyên đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng; xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh. Trong đó, tập trung vào nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng; gắn xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện; xây dựng cấp ủy với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp; tăng cường công tác quản lý, rèn luyện đảng viên và phát triển đảng viên mới (nhất là đối với học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội và học viên dân sự)⁵. Học viện đã triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt, công tác tốt”, “Xây dựng nhà trường chính quy, tiên tiến, mẫu mực”, “Trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực làm theo”, v.v. Đồng thời, bổ sung, hoàn chỉnh các quy chế, quy định, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính trị, tư tưởng, tự phê bình và phê bình; chủ động ngăn ngừa suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng, v.v. Kiên quyết đấu tranh với những quan điểm, hành động sai trái, tạo sự đồng thuận trong các cơ quan, đơn vị, khoa giáo viên và sự đoàn kết trong toàn Đảng bộ. Thực hiện nghiêm túc quy chế làm việc, quy chế lãnh đạo các mặt công tác trọng yếu, chương trình hành động, chương trình công tác và kế hoạch thực hiện nghị quyết trong nhiệm kỳ. Các cấp ủy, đảng bộ, chi bộ, tổ đảng giữ vững và duy trì nghiêm nền nếp, chế độ, chất lượng sinh hoạt; nguyên tắc tổ chức, lãnh đạo của Đảng được nhận thức và chấp hành nghiêm; trí tuệ tập thể được phát huy; các chủ trương, biện pháp lãnh đạo được khẳng định trong thực tiễn.

Trên cơ sở phát huy truyền thống “Chủ động sáng tạo, đoàn kết, kỷ luật, khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ” và đẩy mạnh thực hiện những giải pháp trên đã và đang trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, xây dựng Học viện Khoa học Quân sự vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao⁶.

Thiếu tướng, PGS, TS. QUẢN VĂN TRUNG, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Học viện

__________________

1 - Hiện nay, Học viện đang đào tạo bậc đại học, thạc sĩ, tiến sĩ chuyên ngành khoa học quân sự; thạc sĩ ngôn ngữ Anh, Trung Quốc; đào tạo sĩ quan cấp phân đội bậc đại học và đào tạo đại học văn bằng hai các chuyên ngành ngôn ngữ Anh, Trung Quốc, Nga, Pháp, Quan hệ quốc tế; đào tạo thực hành tiếng các nước Đông Nam Á; đào tạo cử nhân Việt Nam học và thực hành tiếng Việt cho học viên quân sự nước ngoài; đào tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá; hợp tác, liên kết đào tạo với các học viện, nhà trường trong và ngoài quân đội.

2 - Từ năm 2010 đến nay, Học viện đã chỉnh sửa, bổ sung 11 chương trình khung, 34 chương trình đào tạo, bồi dưỡng và trên 600 chương trình chi tiết môn học; nghiên cứu, nghiệm thu 268 đề tài khoa học; biên soạn, nâng cấp, thẩm định 771 giáo trình, tài liệu; tổ chức thi và cấp chứng chỉ tiếng Anh trình độ B1, B2 theo khung tham chiếu châu Âu cho các cơ sở đào tạo trong và ngoài Quân đội.

3 - Hằng năm, 100% học viên tốt nghiệp ra trường, trong đó có trên 75% đạt khá, giỏi.

4 - Hiện nay, Học viện hợp tác đào tạo với 18 nước về ngôn ngữ tiếng Anh, tiếng Trung Quốc, tiếng Pháp và tiếng Việt.

5 - Các năm học, 100% học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội tốt nghiệp ra trường là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.

6 - Học viện được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (năm 2011), 02 Huân chương Chiến công hạng Nhất (năm 1990, 2000), Huân chương Chiến công hạng Nhì, Ba (năm 1987, 2005), 02 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2007, 2012), Huân chương I-xa-la của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào (năm 1999), Huân chương Lao động hạng Nhì (năm 2004), hạng Nhất (năm 2012) của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Huy chương Anh dũng hạng Nhì của Bộ Quốc phòng nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào (năm 2012), Huy chương Danh dự đoàn kết của Quốc Vương Cam-pu-chia (năm 2015) và nhiều phần thưởng cao quý khác.