Lực lượng dân quân luyện tập tải đạn trong khu vực phòng thủ

Hà Giang có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng đối với vùng Tây Bắc Tổ quốc và cả nước. Những năm qua, Đảng bộ và nhân dân, lực lượng vũ trang Tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện tốt công tác quân sự, quốc phòng địa phương, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Trong đó, chú trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, lực lượng dự bị động viên hùng hậu, giữ vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở địa phương cơ sở. Để làm được điều đó, một trong những giải pháp có tính đột phá của Tỉnh là xây dựng các chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã) vững mạnh, hoạt động có hiệu quả.

Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương và xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, lực lượng dự bị động viên hùng hậu trong tình hình mới¹, Đảng ủy Quân sự Tỉnh đã chủ trì, phối hợp với các ban, ngành chức năng cấp trên và địa phương thực hiện tốt việc tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã. Đến nay, 100% xã trên địa bàn tỉnh Hà Giang đều thành lập được các chi bộ quân sự theo đúng Điều lệ Đảng, hướng dẫn của trên, bảo đảm đúng nguyên tắc tổ chức, đi vào hoạt động có nền nếp, chất lượng tốt. Các chi bộ có chi ủy vững chắc, hằng tháng đều ra nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng lực lượng vũ trang ở cơ sở và các nhiệm vụ khác. Những vấn đề lớn, nhiệm vụ trọng tâm, thông qua sinh hoạt chi bộ đều được các đảng viên bàn bạc, thống nhất, phân công cá nhân phụ trách, bảo đảm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng lực lượng vũ trang ở cơ sở. Đồng thời, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cấp xã lãnh đạo, thực hiện tốt nhiệm vụ tuyển quân, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ và dự bị động viên, tiến hành tuần tra, kiểm soát địa bàn, kịp thời phát hiện, xử lý những vấn đề mới nảy sinh từ cơ sở, v.v. Hằng quý, 06 tháng, 01 năm, các chi bộ đều tổ chức hội nghị rút kinh nghiệm, đề ra giải pháp khắc phục những hạn chế, bất cập. Vì thế, hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo công tác quân sự, quốc phòng, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, tăng cường quốc phòng - an ninh,… ở cơ sở được đảm bảo, đáp ứng tốt yêu cầu. Đặc biệt, những hạn chế, yếu kém trong hoạt động của ban chỉ huy quân sự cấp xã, nhất là trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân được khắc phục; chất lượng của lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên² ở cơ sở được nâng lên rõ rệt.

Thực tiễn tham gia tổ chức và đưa chi bộ quân sự xã đi vào hoạt động của đảng ủy quân sự các cấp ở tỉnh Hà Giang để lại một số bài học kinh nghiệm quý.

Thứ nhất, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, vai trò tham mưu của đảng ủy quân sự, cấp ủy, các cơ quan chức năng địa phương, nhất là đối với cấp huyện trong chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra đối với việc tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã. Đây là vấn đề quyết định đến việc tổ chức, đưa hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã đi vào hoạt động có hiệu quả. Với phương châm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, kết hợp chặt chẽ giữa việc thành lập với duy trì hoạt động, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, tiến hành đến đâu chắc đến đó, thành lập xong là hoạt động được ngay, Đảng ủy Quân sự tỉnh Hà Giang đã chủ trì phối hợp với Ban Tổ chức Tỉnh ủy tham mưu với Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch 39-KH/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc “Thành lập và hoạt động của chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn” và chỉ đạo ban tổ chức các cấp làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy xây dựng các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể. Đảng ủy quân sự các huyện, thành phố ban hành nghị quyết, đề ra chủ trương, giải pháp thực hiện tốt công tác này sát thực tiễn của địa phương. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với ban tổ chức cấp ủy các cấp tiến hành khảo sát cơ sở, xây dựng kế hoạch thí điểm thành lập và hoạt động chi bộ quân sự cấp xã; hằng năm, tiến hành khảo sát, sơ kết, rút kinh nghiệm và nhân rộng chi bộ quân sự ra 100% địa phương cấp xã. Để tạo sự thống nhất về nhận thức, nâng cao trách nhiệm trong tổ chức thực hiện, đảng ủy quân sự các cấp đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về sự cần thiết, vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và các mối quan hệ của chi bộ quân sự, v.v. Theo đó, từ làm thí điểm ở 07 chi bộ quân sự cấp xã (năm 2009), đã phát triển ra 35 địa phương cấp xã (năm 2010), 133 địa phương cấp xã (năm 2012), đến hết năm 2013 phủ rộng 100% địa phương cấp xã³ của Tỉnh. Trong quá trình thực hiện, cấp ủy các cấp, cán bộ, đảng viên luôn nêu cao trách nhiệm gắn việc xây dựng chi bộ quân sự với nâng chất lượng hoạt động của tổ chức đảng, cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể ở cơ sở.

Hai là, việc thành lập các chi bộ quân sự cấp xã phải bảo đảm nguyên tắc tổ chức theo Điều lệ Đảng, hướng dẫn của trên và phù hợp với thực tiễn. Đây là nguyên tắc bất di, bất dịch, đảm bảo cho chi bộ quân sự cấp xã hoạt động có chất lượng, hiệu lực, hiệu quả cao. Theo đó, về tổ chức, chi bộ quân sự cấp xã do đảng ủy xã quyết định, sau khi được cấp ủy cấp trên đồng ý, với cơ cấu là: bí thư đảng ủy cấp xã làm bí thư chi bộ quân sự, xã đội trưởng làm phó bí thư (các xã biên giới, vùng cao, cán bộ biên phòng tăng cường là phó bí thư chi bộ), chính trị viên phó là cấp ủy viên, đảng viên là trung đội trưởng trung đội dân quân thường trực, tiểu đội trưởng tiểu đội dân quân luân phiên thường trực (nếu có), sĩ quan dự bị đã biên chế trong khung đơn vị dự bị động viên. Đối tượng lãnh đạo của chi bộ quân sự cấp xã là ban chỉ huy quân sự cấp xã, trung đội dân quân cơ động, tiểu đội dân quân luân phiên thường trực, đơn vị dự bị động viên. Chi bộ quân sự cấp xã thực hiện tốt 05 nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng và Hướng dẫn 35-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương; tập trung lãnh đạo thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, chế độ tự phê bình và phê bình, duy trì nền nếp, chế độ sinh hoạt, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, giáo dục, rèn luyện quản lý đội ngũ đảng viên. Đồng thời, lãnh đạo củng cố, xây dựng, quản lý, huấn luyện lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên; nâng cao chất lượng huấn luyện, rèn luyện kỷ luật, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang ở cơ sở; phối hợp với các tổ chức, lực lượng giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và tham gia thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương, phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; thực hiện tốt công tác chính sách hậu phương quân đội, thu, chi quỹ quốc phòng - an ninh theo quy định và công tác hậu cần, kỹ thuật, v.v.

Thứ ba, giải quyết tốt các mối quan hệ; kiên quyết khắc phục những hạn chế, yếu kém, thường xuyên chăm lo xây dựng chi bộ quân sự cấp xã vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Nhận thức đúng và giải quyết tốt các mối quan hệ giữa lãnh đạo với phục tùng, phối hợp công tác sẽ đảm bảo cho chi bộ quân sự cấp xã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ; chủ động phối hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương và nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng lực lượng vũ trang ở cơ sở. Theo đó, chi bộ quân sự cấp xã chịu sự lãnh đạo trực tiếp của đảng ủy cấp xã và đảng ủy quân sự cấp trên theo chức năng, nhiệm vụ. Ban chỉ huy quân sự cấp xã chịu sự lãnh đạo trực tiếp của chi bộ quân sự xã và có mối quan hệ phối hợp công tác với các chi bộ, đoàn thể quần chúng trực thuộc đảng ủy cấp xã.

Việc nắm vững các mối quan hệ trên, đảm bảo cho cấp ủy khắc phục những hạn chế, thiếu sót về nội dung lãnh đạo và phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ chủ chốt, nhất là bí thư chi bộ, đảm bảo hợp lý, tránh chồng chéo; hạn chế tối đa những sai sót trong chấp hành Điều lệ Đảng, hướng dẫn của trên về cơ cấu của chi bộ, nền nếp chế độ sinh hoạt, hệ thống sổ sách, v.v. Bên cạnh đẩy mạnh việc phổ biến nội dung các chỉ thị, nghị quyết, hướng dẫn của trên cho cán bộ, đảng viên, trước hết là cấp ủy, cán bộ chủ trì, đảng ủy quân sự các cấp đã chủ trì phối hợp với ban tổ chức cử cán bộ có kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng ở cơ sở xuống trực tiếp hướng dẫn việc tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã cho cấp ủy các cấp. Với phương châm “cầm tay, chỉ việc”, bám sát thực tiễn, nội dung chủ yếu là hướng dẫn cho họ về chức năng, nhiệm vụ, xây dựng nền nếp thực hiện các chế độ sinh hoạt, xây dựng, ban hành nghị quyết, xây dựng quy chế hoạt động, giải quyết các mối quan hệ; phát hiện những vướng mắc từ cơ sở, đề nghị với trên có biện pháp giải quyết, nhất là những vướng mắc về cơ cấu cấp ủy, về kết nạp đảng viên, kinh phí hoạt động của chi bộ. Đảng ủy quân sự các cấp đã chủ động phối hợp với cấp ủy các cấp thường xuyên củng cố, kiện toàn chi ủy, chi bộ đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng, phù hợp với thực tiễn; nâng cao chất lượng lãnh đạo tập thể đi đôi với nêu cao trách nhiệm cá nhân phụ trách; tăng cường công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên, v.v. Do làm tốt công tác này, đến nay, hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã đã đi vào nền nếp; những hiện tượng chưa hiểu, chưa làm đúng đã được khắc phục; hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã được nâng lên.

Thứ tư, thường xuyên quan tâm thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn đảng viên cho chi bộ quân sự cấp xã, trước hết là các cấp ủy viên, bí thư, phó bí thư. Để làm được điều này, đảng ủy quân sự các cấp luôn chủ động phối hợp với đảng ủy xã tiến hành rà soát đội ngũ đảng viên, chuẩn bị nhân sự chức danh chủ chốt của ban chỉ huy quân sự cấp xã. Trên cơ sở đó, kết hợp giữa đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ với gửi đi học tập, bồi dưỡng tập trung tại Trường Quân sự Tỉnh; khuyến khích các đảng viên tự học, tự rèn, đảm bảo các đảng viên có đủ tiêu chí⁴ để bố trí vào các chức danh chỉ huy trưởng, chính trị viên phó của ban chỉ huy quân sự cấp xã. Đến nay, 100% chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự cấp xã đều có trình độ trung cấp quân sự, trung cấp chính trị, tham gia cấp ủy cùng cấp, được tín nhiệm bầu làm phó bí thư chi bộ quân sự. Cùng với đó, đảng ủy quân sự các cấp đã chỉ đạo chi bộ quân sự phối hợp chặt chẽ với chi bộ cơ quan cấp xã và các chi bộ ở khu dân cư làm tốt công tác phát triển đảng viên mới, bảo đảm chi bộ quân sự luôn đủ về số lượng, chất lượng tốt.

Từ thực tiễn Hà Giang cho thấy, việc tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã là một chủ trương đúng đắn, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo đối với nhiệm quân sự, quốc phòng ở cơ sở, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, chủ động trong mọi tình huống, bảo vệ vững chắc chủ quyền, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

1 - Kết luật 41-KL/TW, ngày 31-3-2009 của Ban Bí thư (khóa X) “Tiếp tục thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư (khóa IX) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân, tự vệ, dự bị động viên”; Quy định 49-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XI), Hướng dẫn 35-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương (khóa X) về “Tổ chức và hoạt động của Chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn”; Nghị quyết 33-NQ/ĐU của Đảng ủy Quân khu 2 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên trong tình hình mới”.

Đại tá NGUYỄN SƠN HÀ, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
_______________________

2 - Hiện nay ở Hà Giang, tỷ lệ đảng viên trong lực lượng dân quân đạt 26,8% và lực lượng dự bị động viên đạt 25,7%.

3 - 177 chi bộ quân sự xã, 13 chi bộ quân sự thị trấn, 05 chi bộ quân sự phường.

4 - Tiêu chí: trình độ học vấn phải từ lớp 12/12 trở lên, là đảng viên, có trình độ trung cấp quân sự và chính trị. Có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực tổ chức thực tiễn tốt và có uy tín trong chi bộ, đảng bộ, cấp ủy và nhân dân.