Sư đoàn 316 là đơn vị chủ lực, cơ động của Quân khu 2, có nhiệm vụ trung tâm, thường xuyên là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Nhận thức rõ trọng trách đó, những năm qua, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Đơn vị không ngừng nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, diễn tập chiến đấu. Cùng với đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện theo Nghị quyết 765-NQ/QUTƯ của Quân ủy Trung ương, công tác diễn tập của Sư đoàn được đổi mới theo hướng: thiết thực, sát đối tượng, địa bàn và yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị với nhiều khâu đột phá, sáng tạo. Vì vậy, mặc dù điều kiện kinh phí, vật chất còn hạn hẹp, yêu cầu đặt ra đối với nhiệm vụ này ngày càng cao, nhưng công tác diễn tập chiến đấu của Sư đoàn luôn đạt kết quả tốt, được Quân khu và các địa phương đánh giá cao. Đặc biệt, trong cuộc diễn tập TM-15 vừa qua, Sư đoàn đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương thuộc tỉnh Phú Thọ, Tuyên Quang, các đơn vị của Quân khu, tổ chức diễn tập chỉ huy - cơ quan một bên hai cấp, có 01 trung đoàn thực binh, 01 tiểu đoàn bắn chiến đấu đạt loại giỏi và đảm bảo an toàn tuyệt đối. Thông qua diễn tập đã đánh giá thực chất trình độ sẵn sàng chiến đấu và chất lượng huấn luyện của Sư đoàn; đồng thời khẳng định, Đơn vị có đủ khả năng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống. Từ thực tiễn diễn tập chiến đấu trong nhiều năm qua, Sư đoàn rút ra một số kinh nghiệm và đó cũng là những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ này trong thời gian tới.

Chỉ huy Sư đoàn chỉ đạo bắn chiến đấu trong diễn tập TM-15.

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ diễn tập chiến đấu được Sư đoàn coi trọng và xác định là nhân tố quyết định chất lượng, hiệu quả việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Hằng năm, sau khi có Chỉ lệnh công tác quân sự, quốc phòng của Tổng Tham mưu trưởng, Mệnh lệnh huấn luyện chiến đấu của Tư lệnh Quân khu, Sư đoàn tổ chức quán triệt đầy đủ, nghiêm túc cho các đối tượng; đồng thời, chỉ đạo cấp ủy các cấp, căn cứ vào tình hình cụ thể ra nghị quyết lãnh đạo chuyên đề về nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập; trong đó, tập trung làm rõ khâu yếu, mặt yếu và giải pháp khắc phục. Trên cơ sở đó, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp cụ thể hóa, triển khai nhiệm vụ một cách toàn diện, trọng tâm là nâng cao nhận thức trách nhiệm diễn tập; năng lực chuẩn bị, tổ chức, điều hành; khả năng phối hợp với các lực lượng tham gia,… nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trong đó, công tác quán triệt, giáo dục cho bộ đội được Sư đoàn tiến hành chặt chẽ, nghiêm túc, làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ nhận thức đúng đắn, đầy đủ các mặt thuận lợi, khó khăn cũng như vai trò, ý nghĩa của diễn tập chiến đấu trong nâng cao sức mạnh chiến đấu của Sư đoàn. Từ đó, xây dựng cho bộ đội vững vàng về tư tưởng, có ý chí quyết tâm cao, chủ động khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành tốt nhiệm vụ diễn tập của đơn vị.

Đi đôi với công tác giáo dục, Sư đoàn tập trung xây dựng tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, nhất là đối với các đơn vị tham gia diễn tập. Các cấp ủy phân công nhiệm vụ cụ thể cho cấp ủy viên phụ trách từng mặt công tác theo dõi, chỉ đạo, hướng dẫn đơn vị trong suốt quá trình diễn tập, tạo sự thống nhất về tư tưởng, ý chí và hành động. Đặc biệt, trong giai đoạn thực hành diễn tập, cấp ủy, chỉ huy các cấp luôn chủ động trao đổi, bàn bạc, đề xuất nhiều cách đánh hay, phương án xử lý tình huống nhanh, gọn, hiệu quả, sát thực tế chiến đấu. Đến nay, Đảng bộ Sư đoàn có 100% chi bộ đại đội bộ binh và trên 70% đại đội binh chủng có chi ủy. Năm 2015, tỷ lệ lãnh đạo của Sư đoàn đạt 22,30%, có 91,6% tổ chức đảng đạt trong sạch, vững mạnh, không có tổ chức đảng yếu kém; 89,55% đảng viên đủ tư cách, hoàn thành tốt và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Hằng năm, trước khi bước vào các cuộc diễn tập, 100% cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn đều thông suốt về tư tưởng, với trách nhiệm cao, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Là đơn vị đủ quân của Quân khu, địa bàn đảm nhiệm rộng, nên các cuộc diễn tập chiến đấu của Sư đoàn thường diễn ra ở quy mô tương đối lớn, thời gian dài, mang tính chất tác chiến hiệp đồng binh chủng với nhiều lực lượng, phương tiện tham gia; trong khi đó, yêu cầu của tình huống diễn tập lại diễn biến mau lẹ, phức tạp, trên nhiều địa bàn cách xa nhau. Vì thế, chủ động làm tốt công tác chuẩn bị một cách toàn diện, chặt chẽ và khoa học là một trong những nội dung quan trọng, làm cơ sở để nâng cao chất lượng diễn tập của Sư đoàn. Sau khi có chỉ thị diễn tập của cấp trên hoặc trước khi bước vào diễn tập theo kế hoạch, Sư đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị khẩn trương làm tốt công tác chuẩn bị cả về con người, vũ khí, trang bị và cơ sở, vật chất bảo đảm. Trước hết, cùng với tổ chức xây dựng hệ thống văn kiện diễn tập, Sư đoàn chủ động dồn dịch lực lượng, kiện toàn tổ chức biên chế theo quy định; đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng cán bộ các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ sở và cán bộ mới tham gia diễn tập, v.v. Sư đoàn đặt ra yêu cầu trong bồi dưỡng cán bộ là nội dung phải toàn diện, nhưng tập trung có trọng điểm, nhất là những khâu còn yếu, chưa thống nhất. Đối với cán bộ khối cơ quan, Sư đoàn chú trọng bồi dưỡng về năng lực chỉ đạo, tham mưu, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ. Trong bồi dưỡng cán bộ phân đội, Sư đoàn coi trọng nâng cao năng lực người chủ trì, trình độ chỉ huy - tham mưu tác chiến, kiến thức quân sự và khả năng tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong diễn tập. Nhờ đó, trình độ, năng lực, bản lĩnh, kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ được nâng cao, tương đối đồng đều; 100% cán bộ hoàn thành tốt chức trách được giao và có khả năng xử lý thành thạo các tình huống trong diễn tập.

Bên cạnh đó, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị tăng cường huấn luyện bổ sung những nội dung khó, chuyên sâu nhằm đưa các tình huống diễn tập sát thực tiễn chiến đấu; trong đó có nội dung hành quân xa, mang vác nặng, bố trí ăn ở dã ngoại nhiều ngày kết hợp với rèn luyện thể lực, v.v. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các nhà máy quốc phòng (Z125, Z181) kiểm tra, phân loại đạn, hiệu chỉnh các loại hỏa khí (cối, ĐKZ và SPG-9), góp phần nâng cao hiệu quả tiêu diệt mục tiêu. Ngoài ra, để đạt được ý định diễn tập, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị chủ động làm tốt công tác bảo đảm hậu cần - kỹ thuật; đồng thời, phối hợp với các lực lượng phối thuộc; cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương xây dựng hệ thống thao trường: thực binh, bắn đạn thật cấp tiểu đoàn, trung đoàn bộ binh cùng hệ thống sở chỉ huy diễn tập các cấp, đáp ứng tốt yêu cầu đề ra. Trong đó, việc xây dựng Sở chỉ huy Sư đoàn có sự đổi mới theo hướng: quy hoạch đồng bộ, kiên cố hóa các hạng mục để vừa có thể sử dụng lâu dài, vừa tiện cho việc quản lý, bảo vệ. Năm 2015, cùng với công tác bảo đảm các mặt phục vụ diễn tập, Sư đoàn đã đầu tư hàng chục tỷ đồng, hàng nghìn ngày công xây dựng hoàn chỉnh 01 Sở chỉ huy diễn tập cấp sư đoàn, với đồng bộ hệ thống hầm: chỉ huy, cơ quan, giao ban, hội họp, các trận địa hỏa lực bảo vệ cùng hơn 1.000 m hào cơ động,… đều được bê tông hóa, đảm bảo đúng quy cách, phục vụ có hiệu quả cho cuộc diễn tập TM-15 và các cuộc diễn tập của Sư đoàn.

Diễn tập chiến đấu là hình thức huấn luyện cao nhất, mang tính tổng hợp, toàn diện, nhằm hệ thống, vận dụng các kiến thức, nội dung đã huấn luyện vào thực tiễn chiến đấu, trong điều kiện chiến tranh hiện đại. Vì vậy, cùng với thường xuyên nắm vững âm mưu, thủ đoạn của đối tượng tác chiến để có cách đánh phù hợp, các cơ quan, đơn vị luôn bám sát thực tiễn thao trường, chủ động nghiên cứu, áp dụng các thành tựu khoa học công nghệ vào thực hiện nhiệm vụ, nâng cao hiệu quả diễn tập. Đây là một trong những nội dung mới trong công tác diễn tập của Sư đoàn, góp phần đưa bộ đội sát với các tình huống chiến đấu; đồng thời, rèn luyện năng lực tư duy, khả năng tổ chức, điều hành tác chiến của người chỉ huy và cơ quan, nhất là rèn luyện tính quyết đoán, năng lực sáng tạo, nhạy bén trong xử lý các tình huống mà địch sử dụng vũ khí công nghệ cao. Thực tiễn trong các cuộc diễn tập gần đây, Sư đoàn đã phối hợp với cơ quan chức năng áp dụng kỹ thuật trình chiếu bản đồ 3D, hệ thống bia tự động, thiết bị mô phỏng và các phương tiện điều khiển tạo giả từ xa,… phục vụ diễn tập một cách hiệu quả.

Một trong những nét nổi bật nữa trong diễn tập của Sư đoàn là thực hiện có hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị, trọng tâm là tổ chức các phong trào Thi đua Quyết thắng. Theo đó, cùng với thường xuyên quán triệt cho cán bộ, chiến sĩ về mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung thi đua, các cơ quan, đơn vị còn tổ chức phát động nhiều hình thức thi đua phong phú, sáng tạo; trong đó có phong trào thi đua đột kích theo nhiệm vụ, từng giai đoạn nhưng cũng có phong trào xuyên suốt cả quá trình diễn tập. Điều đáng nói là, các phong trào thi đua đều được tổ chức chặt chẽ; kiểm tra, đánh giá nghiêm túc; các chỉ tiêu thi đua được cụ thể hóa phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ từng giai đoạn diễn tập và bám sát nhiệm vụ trọng tâm, như: bắn giỏi, rèn nghiêm, cơ động nhanh, hiệp đồng chặt chẽ, an toàn tuyệt đối, v.v. Đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chủ trì ở cơ sở luôn sâu sát với phong trào, thường xuyên kiểm tra chỉ rõ hạn chế, thiếu sót; đồng thời, động viên bộ đội khắc phục khó khăn, quyết tâm hoàn thành tốt các chỉ tiêu thi đua. Nhờ đó, trong cuộc diễn tập TM-15 vừa qua, mặc dù phải thực hiện nhiều nhiệm vụ, trên địa bàn hai tỉnh (Phú Thọ, Tuyên Quang) và cơ động lực lượng, phương tiện qua hàng trăm ki-lô-mét đường rừng, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt nhưng cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn vẫn bảo đảm 100% quân số khỏe; hoàn thành tốt nội dung xử lý các tình huống, tiêu diệt 100% mục tiêu ngay từ viên đạn đầu, bảo đảm an toàn tuyệt đối, được Quân khu và các địa phương đánh giá cao.

Cùng với đó, Sư đoàn coi trọng công tác tổng kết rút kinh nghiệm sau mỗi đợt diễn tập, nhằm đánh giá mạnh, yếu trên các mặt công tác, từ cấp đại đội đến Sư đoàn. Qua đó, xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng cấp, rút ra bài học kinh nghiệm cho từng đơn vị và toàn Sư đoàn. Trên cơ sở đó, xác định phương hướng, quy trình và yêu cầu cần đạt được đối với các hình thức diễn tập, bảo đảm chặt chẽ, khoa học, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, xứng đáng với truyền thống: “Trung thành, tự lực, đoàn kết, kiên cường, sáng tạo, chiến thắng” của Sư đoàn trong suốt 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành.

Đại tá NGUYỄN ĐĂNG KHẢI, Sư đoàn trưởng