Trường Sĩ quan Đặc công (tiền thân là Trường Bổ túc cán bộ Đặc công) được thành lập ngày 20-7-1967. Trải qua 45 năm xây dựng, trưởng thành, Nhà trường đã có sự phát triển vượt bậc cả về quy mô, loại hình, cấp học, ngành học; trở thành trung tâm đào tạo, bổ túc cán bộ đặc công; trung tâm nghiên cứu khoa học (NCKH) đặc công của Binh chủng Đặc công. Đến nay, Nhà trường đã đào tạo cho Binh chủng Đặc công và Quân đội hàng vạn cán bộ quân sự, chính trị đặc công với đủ 3 chuyên ngành (đặc công bộ, đặc công nước và đặc công biệt động); đồng thời, giúp một số nước bạn đào tạo hàng trăm cán bộ đặc công…, góp phần xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế.

Trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ xây dựng Quân đội, Binh chủng và thực hiện chủ trương đổi mới toàn diện công tác giáo dục - đào tạo (GD-ĐT), những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã có nhiều giải pháp xây dựng Nhà trường vững mạnh toàn diện; trong đó, đổi mới, nâng cao chất lượng GD-ĐT, NCKH là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, mục tiêu cơ bản, xuyên suốt trong mọi hoạt động của Nhà trường. Để thực hiện tốt nhiệm vụ đó, Nhà trường đã quán triệt sâu sắc, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, Quân đội về quốc phòng, quân sự và công tác GD-ĐT, NCKH, trực tiếp là Nghị quyết 93, Nghị quyết 86 của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương), Chỉ lệnh huấn luyện chiến đấu của Tư lệnh Binh chủng Đặc công sát với chức năng, nhiệm vụ, mục tiêu GD-ĐT của Trường. Trên cơ sở đó, Đảng ủy Nhà trường đã ra Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo đổi mới, nâng cao chất lượng GD-ĐT, NCKH; trong đó, xác định rõ mục tiêu, yêu cầu, các biện pháp lãnh đạo công tác GD-ĐT, NCKH. Ban Giám hiệu Nhà trường xây dựng Chương trình hành động. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, khoa giáo viên, đơn vị quản lý học viên quán triệt, thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện theo nhiệm vụ. Những năm gần đây, Nhà trường luôn thực hiện tốt công tác tuyển sinh, nâng cao chất lượng đầu vào; hoàn thiện quy trình, chương trình, nội dung đào tạo cho các bậc học, ngành học, đối tượng học. Đặc biệt, đầu năm 2012, Trường đã hoàn chỉnh chương trình đào tạo chuyên ngành đặc công chống khủng bố (bậc trung cấp), được Bộ Quốc phòng phê chuẩn và cho phép tuyển sinh từ năm học 2012 - 2013. Cấp ủy, chỉ huy các cấp luôn chăm lo xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên, bảo đảm đủ trình độ, năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ (hiện nay, 100% cán bộ, giáo viên của Nhà trường có trình độ đại học, trong đó, trên 30% có trình độ sau đại học). Các khoa giáo viên, đơn vị học viên tích cực, chủ động nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy - học, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, NCKH. Các cơ quan chức năng thực hiện tốt công tác điều hành, quản lý GD-ĐT... Nhờ đó, chất lượng GD-ĐT của Nhà trường không ngừng được nâng lên. Kết quả các khóa học gần đây cho thấy: tỷ lệ học viên tốt nghiệp loại khá, giỏi luôn đạt trên 70%; trong đó có khoảng 3% đạt loại giỏi. Đội ngũ cán bộ do Nhà trường đào tạo ngày càng có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện, cả về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, kỹ năng, tri thức khoa học quân sự; có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ theo chức trách và tiếp tục phát triển cao hơn. Chất lượng NCKH của Nhà trường có bước phát triển rõ nét; mỗi năm có hàng chục đề tài khoa học, sáng kiến cải tiến mô hình, học cụ được nghiệm thu ở các cấp (cấp Trường, Binh chủng, Ngành) và đã được ứng dụng có hiệu quả trong GD-ĐT.

Với những thành tích trong công tác GD-ĐT, xây dựng và làm nhiệm vụ quốc tế, Trường đã được Nhà nước tặng thưởng 4 Huân chương Quân công (hạng Nhất, Nhì và 2 hạng Ba), 2 Huân chương Chiến công hạng Nhất; được Nhà nước Cộng hòa Cu-ba tặng Huân chương ANTONIO MCEO; Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào tặng 2 Huân chương Ít-xa-la; Nhà nước Cam-pu-chia tặng Huân chương Ăng-co và nhiều phần thưởng cao quý khác. Trong 3 năm liền (2009, 2010, 2011) Nhà trường được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ “Đơn vị dẫn đầu phong trào Thi đua”. Năm 2011, Đảng bộ Nhà trường được Quân ủy Trung ương tặng Cờ “Đảng bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, nhiệm kỳ 2005 - 2010”.

Để nâng cao chất lượng GD-ĐT, NCKH, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Nhà trường đã và đang đẩy mạnh thực hiện toàn diện, đồng bộ nhiều giải pháp; trong đó, tập trung vào một số nội dung trọng tâm sau:

1. Đổi mới nội dung, chương trình đào tạo theo hướng chuẩn hóa, sát với yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu của Binh chủng, của Quân đội. Hiện nay, trước yêu cầu xây dựng Quân đội, xây dựng Binh chủng theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, nhiệm vụ của Nhà trường có bước phát triển mới. Nhà trường phải đào tạo nhiều bậc học, cấp học, ngành học và nhiều đối tượng học. Do đó, nội dung, chương trình, kế hoạch đào tạo các chuyên ngành đặc công,… cũng được mở rộng, kèm theo những yêu cầu ngày càng khắt khe hơn về tính chuẩn hóa, hiện đại hóa và tính thực tiễn. Trong khi đó, trình độ của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý của Nhà trường còn nhiều bất cập; việc tiếp cận, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với các trường bạn cũng hạn chế… Nắm vững đặc điểm đó, Nhà trường tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, khoa giáo viên bám sát nhiệm vụ, tích cực nghiên cứu đổi mới nội dung, chương trình, kế hoạch đào tạo sát với từng cấp học, bậc học, đối tượng học và từng chuyên ngành đặc công. Hằng năm, Nhà trường chủ động điều chỉnh, bổ sung, xây dựng chương trình từng khoá, kế hoạch huấn luyện theo học kỳ cho các đối tượng, nhất là đối tượng đào tạo sĩ quan phân đội đặc công bậc đại học, học viên quốc tế; biên soạn ngân hàng đề thi, đáp án của năm học mới cho các đối tượng. Các nội dung, chương trình GD-ĐT của Nhà trường được xây dựng chặt chẽ, khoa học, đúng chương trình khung do Bộ GD-ĐT quản lý, bảo đảm tính liên thông giữa các cấp học, bậc học; cân đối về tỷ lệ, cơ cấu giữa các khối kiến thức cơ bản, cơ sở và chuyên ngành; giữa khối kiến thức khoa học quân sự, khoa học xã hội nhân văn quân sự theo từng chuyên ngành đào tạo. Nét nổi bật là Nhà trường đã nghiên cứu, điều chỉnh, cắt bỏ những nội dung trong các chuyên ngành đặc công chưa thật cần thiết đối với chức danh đào tạo; đồng thời, bổ sung các môn học và những nội dung kiến thức mới, sát với nhiệm vụ của Quân đội, Binh chủng và đối tượng tác chiến, địa bàn, môi trường hoạt động của từng loại đặc công; phù hợp với cách đánh, vũ khí, trang bị và nghệ thuật tác chiến đặc công trong điều kiện mới. Để nâng cao kỹ năng cho người học, nhất là về tác phong, phương pháp chỉ huy, huấn luyện bộ đội, Nhà trường đã điều chỉnh giảm thời gian học lý thuyết, tăng thời gian tự nghiên cứu, huấn luyện thực hành, diễn tập vòng tổng hợp; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo chính khoá với đào tạo ngoại khoá, giữa đào tạo tại trường và bồi dưỡng trong thực tiễn.

2. Tích cực đổi mới phương pháp dạy - học, phù hợp với nội dung, chương trình, đối tượng đào tạo. Hằng năm, Nhà trường tổ chức các lớp tập huấn, các cuộc tọa đàm, hội thảo khoa học về phương pháp dạy - học, nhằm bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ, cập nhật thông tin mới cho cán bộ, giáo viên; đồng thời, chỉ đạo các khoa giáo viên chú trọng đẩy mạnh các hoạt động giảng tập, giảng thử ở cấp tổ bộ môn, cấp khoa để rút kinh nghiệm. Trong quá trình đào tạo, Nhà trường luôn quán triệt và thực hiện tốt quan điểm gắn lý thuyết với thực hành, lấy thực hành làm chính; coi trọng vận dụng các phương pháp dạy - học tích cực, sát với nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của Bộ đội Đặc công. Đội ngũ giáo viên tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, các sáng kiến, sáng chế, đề tài NCKH vào giảng dạy; kết hợp chặt chẽ giữa giảng trên lớp với hướng dẫn học viên phương pháp tự học, phương pháp tư duy độc lập, giữa trang bị kiến thức cơ bản với truyền thụ những kinh nghiệm chiến đấu. Qua đó, tạo cho người học có niềm tin vào cách đánh và nghệ thuật tác chiến đặc công. Nhà trường cũng đã tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khóa (tham quan, nghiên cứu thực tế); coi trọng đổi mới phương pháp tự học tập của học viên, tổ chức tốt việc trao đổi, rút kinh nghiệm học tập ở các tổ, lớp học viên, nhằm phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác, sáng tạo của người học; nâng cao chất lượng các giờ tự học; thực hiện từng bước biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Bên cạnh đó, Nhà trường đẩy mạnh đổi mới cách đánh giá kết quả học tập của học viên, chú trọng thực hiện đa dạng hình thức, phương pháp kiểm tra, thi; tổ chức ra đề thi theo hướng đề cao năng lực thực hành, vận dụng lý luận vào thực tiễn. Mặt khác, Nhà trường luôn thực hiện tốt công tác xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật trong dạy và học, nhất là công tác kiểm tra, thanh tra, rút kinh nghiệm huấn luyện hằng tháng, quý; thực hiện nghiêm Quy chế quản lý, rèn luyện học viên.

3. Đẩy mạnh công tác NCKH, gắn NCKH với GD-ĐT, xây dựng Nhà trường thực sự trở thành trung tâm NCKH Đặc công chủ yếu của Binh chủng. Đây là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, trực tiếp phục vụ công tác GD-ĐT của Nhà trường; bởi, hầu hết hệ thống tài liệu, giáo khoa, giáo trình về các chuyên ngành đặc công, bảo đảm cho công tác huấn luyện, chiến đấu của Binh chủng nói chung và công tác GD-ĐT của Nhà trường nói riêng, đều do Binh chủng (trong đó có Nhà trường) nghiên cứu phát triển, chỉnh lý và biên soạn. Để thực hiện nhiệm vụ đó, Nhà trường đã chủ động xây dựng và triển khai đồng bộ các chương trình, kế hoạch hoạt động GD-ĐT và NCKH; tăng cường chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, động viên đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý và học viên tích cực tham gia NCKH, cải tiến, sáng chế đồ dùng, học cụ phục vụ công tác GD-ĐT. Nội dung NCKH được định hướng tập trung vào các lĩnh vực phục vụ trực tiếp nhiệm vụ GD-ĐT của Nhà trường và giải quyết những đòi hỏi bức thiết từ thực tiễn hoạt động huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị. Các đề tài NCKH được triển khai theo hướng đa dạng, ưu tiên nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện nội dung, chương trình đào tạo cho các bậc học, ngành học, nhất là chuyên ngành đặc công chống khủng bố; chuẩn hóa hệ thống giáo trình, tài liệu, đổi mới phương pháp dạy - học, ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hoạt động giảng dạy và quản lý, điều hành huấn luyện. Nhà trường tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng của Binh chủng nghiên cứu, hoàn thiện và phát triển nghệ thuật tác chiến đặc công trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo và chống khủng bố; hoàn thiện hệ thống tài liệu huấn luyện theo Chỉ thị 30 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ GD-ĐT, huấn luyện, chiến đấu của Bộ đội Đặc công. Đồng thời, phát huy vai trò của Hội đồng Khoa học và cơ quan quản lý khoa học trong quản lý và tổ chức hoạt động NCKH ở Nhà trường ngày càng chất lượng, hiệu quả, thiết thực phục vụ nhiệm vụ GD-ĐT.

Cùng với đó, Nhà trường đẩy mạnh công tác giáo dục pháp luật, giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng các cơ quan, khoa giáo viên, đơn vị quản lý học viên vững mạnh toàn diện; tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua "Dạy giỏi, học tốt, phục vụ tốt", góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT, NCKH, xây dựng Nhà trường chính quy, mẫu mực, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đại tá, TS. VŨ VĂN NGHIỆP

Hiệu trưởng Nhà trường