Trường Quân sự Bộ Tư lệnh (BTL) Thủ đô Hà Nội là trung tâm giáo dục - đào tạo (GD-ĐT) của lực lượng vũ trang Thủ đô Hà Nội, được tổ chức trên cơ sở sáp nhập Trường Quân sự tỉnh Hà Tây và Trường Quân sự Quân khu Thủ đô. Thực hiện Quyết định 799/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt Đề án đào tạo cán bộ quân sự Ban Chỉ huy quân sự (CHQS) xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã) trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở (QSCS) đến năm 2020 và những năm tiếp theo” (gọi tắt là Đề án 799) và Thông tư 87/2011/TT-BQP ngày 27-6-2011 của Bộ Quốc phòng (BQP), từ năm 2011, Nhà trường được giao nhiệm vụ liên kết với Trường Sĩ quan Lục quân (SQLQ) 1, đào tạo cán bộ quân sự Ban CHQS cấp xã trình độ cao đẳng và liên thông từ trung cấp lên cao đẳng. Mặc dù đã có kinh nghiệm qua đào tạo Chỉ huy trưởng Ban CHQS cấp xã trình độ trung cấp QSCS¹ nhưng trước yêu cầu ngày càng cao và những khó khăn, như: đối tượng đào tạo đa dạng, lưu lượng học viên lớn; cơ sở vật chất, trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, giáo viên còn hạn chế,… nên để nâng cao chất lượng GD-ĐT, Nhà trường phải đẩy mạnh đổi mới với những giải pháp đồng bộ, thiết thực. 

Học viên cán bộ quân sự cấp xã thực hành huấn luyện tại Trường Quân sự (Nguồn: baophapluat.vn)

Nhận thức rõ vị trí, ý nghĩa nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Ban Giám hiệu (BGH) Nhà trường đã quán triệt sâu sắc các chủ trương, quan điểm của Đảng, các nghị định, chỉ thị của Chính phủ, BQP, các quyết định, kế hoạch của Chủ tịch UBND Thành phố, BTL Thủ đô và cụ thể hóa bằng nhiều chủ trương, biện pháp phù hợp. Theo đó, Nhà trường đã quán triệt, phổ biến đến toàn thể cán bộ, giáo viên, công nhân viên về nhiệm vụ, mục tiêu, yêu cầu đào tạo cán bộ ngành QSCS cho Thành phố và giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, khoa giáo viên và đơn vị tổ chức thực hiện.

Để đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo, căn cứ vào thực tiễn nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS,QP) địa phương trên địa bàn Thủ đô, Nhà trường đã chủ động phối hợp với các địa phương thực hiện tốt công tác tạo nguồn; trong đó, chú trọng thống nhất các tiêu chí về trình độ văn hóa, sức khỏe, phẩm chất đạo đức,… Việc tổ chức ôn luyện, tuyển sinh đầu vào cũng được thực hiện nghiêm túc, góp phần nâng cao chất lượng GD-ĐT. Trên cơ sở Chương trình chi tiết đào tạo trung cấp chuyên nghiệp ngành QSCS và Thông tư 117/2009/TT-BQP quy định về đào tạo trung cấp chuyên nghiệp ngành QSCS, Nhà trường chủ động phối hợp với Trường SQLQ 1 xây dựng chương trình, kế hoạch huấn luyện sát với đối tượng đào tạo; đồng thời, phối hợp cùng Trường đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong thống nhất nội dung, chương trình đào tạo trung cấp lý luận chính trị và hành chính; đảm bảo cho học viên được học hết các khối kiến thức: quân sự chung, cơ sở ngành và lý luận chính trị, hành chính theo hướng toàn diện, chuyên sâu. Từ nội dung, chương trình đã xác định, Nhà trường lập kế hoạch huấn luyện toàn khóa, cụ thể hóa trong từng tháng, từng tuần để các cơ quan, khoa giáo viên và đơn vị phối hợp thực hiện.

Với nhận thức: đội ngũ giáo viên (ĐNGV) là lực lượng có vai trò then chốt, quyết định chất lượng GD-ĐT, Nhà trường luôn coi trọng xây dựng ĐNGV “vừa hồng, vừa chuyên”. Trước thực tế ĐNGV của Nhà trường thiếu về số lượng; trình độ chuyên môn, kinh nghiệm giảng dạy về chuyên ngành QSCS còn hạn chế, Đảng ủy, BGH Nhà trường đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp để xây dựng ĐNGV theo hướng chuẩn hóa, có cơ cấu hợp lý, chất lượng toàn diện. Trên cơ sở Đề án “Kiện toàn, phát triển đội ngũ cán bộ, giáo viên đến năm 2010 và những năm tiếp theo” của BQP, Nhà trường đã cụ thể hóa, xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển ĐNGV phù hợp trong từng giai đoạn. Đồng thời, Nhà trường tích cực đề nghị BTL Thủ đô bổ sung giáo viên và chỉ tiêu đào tạo giáo viên, trong đó, ưu tiên kiện toàn khoa Quân sự địa phương làm nòng cốt trong giảng dạy cho đối tượng này. Cùng với đó, Nhà trường chú trọng quy hoạch, tuyển chọn, kết hợp nhiều hình thức đào tạo, bồi dưỡng để khắc phục từng bước tình trạng thiếu giáo viên. Do đặc thù đối tượng đào tạo chuyên ngành QSCS sau khi tốt nghiệp sẽ trực tiếp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và thực hiện công tác QS,QP ở cơ sở, nên Nhà trường yêu cầu việc lựa chọn giáo viên giảng các môn quân sự địa phương ngoài phương pháp sư phạm phải có kinh nghiệm, hiểu biết sâu về công tác QS,QP địa phương và nắm chắc thực tiễn tình hình các quận, huyện, thị xã của Thành phố. Thực hiện yêu cầu đó, thời gian qua, Nhà trường chủ động rà soát, cân đối lực lượng, lựa chọn đi đào tạo tại các học viện, nhà trường trong Quân đội; đồng thời, khuyến khích ĐNGV tự học, tự nghiên cứu và tích cực tổ chức bồi dưỡng tại chỗ, với phương châm “trên bồi dưỡng dưới, cũ bồi dưỡng mới, gửi địa phương đào tạo cho đơn vị”. Nhà trường còn thường xuyên tổ chức tập huấn, cập nhật những kiến thức mới về nhiệm vụ QS,QP địa phương và những vấn đề đặt ra trong tổ chức khu vực phòng thủ của Thành phố cho đội ngũ cán bộ, giáo viên. Đồng thời, Nhà trường tích cực phân công cán bộ, giáo viên đi thực tế, dự nhiệm tại Ban CHQS các quận, huyện, thị xã; tham gia các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập chiến đấu trị an; qua đó, để họ học tập, tích lũy kinh nghiệm, bổ sung kiến thức sát với thực tiễn của Thủ đô. Cùng với đó, Nhà trường đẩy mạnh hoạt động phương pháp; duy trì chế độ thông qua bài giảng, giảng tập, giảng thử, giảng rút kinh nghiệm ở các khoa, tổ bộ môn. Hằng năm, Nhà trường duy trì nền nếp hội thi giáo viên dạy giỏi ở cấp khoa và cấp trường. Để nâng cao chất lượng hội thi, Nhà trường ra quy chế, yêu cầu giáo viên tham gia thi phải có đầy đủ các tiêu chí theo quy định của Bộ, đòi hỏi ĐNGV phải nỗ lực phấn đấu toàn diện, thật sự “đa năng”. Với việc thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp, chất lượng ĐNGV của Nhà trường đã được nâng lên; nếu năm 2008, số giáo viên của Nhà trường có trình độ đại học và sau đại học đạt 57%, thì đến năm 2013 là trên 70%.

Do đặc điểm học viên đào tạo chuyên ngành QSCS thuộc nhiều lứa tuổi; trình độ nhận thức không đồng đều (có đồng chí đã đảm nhiệm cương vị Chỉ huy trưởng, Phó Chỉ huy trưởng Ban CHQS cấp xã, có đồng chí mới tốt nghiệp trung học phổ thông,…) nên trong quá trình GD-ĐT, Nhà trường quán triệt, chỉ đạo thực hiện nghiêm phương châm huấn luyện “cơ bản, hệ thống, thống nhất, chuyên sâu”; vận dụng linh hoạt các quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp trong huấn luyện, lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng. Theo đó, trong quá trình lên lớp, tổ chức ôn luyện, giáo viên căn cứ vào trình độ, nhận thức của học viên để điều chỉnh thời lượng huấn luyện lý thuyết và thực hành cho phù hợp; đồng thời, phát huy vai trò của những học viên đã đảm nhiệm vị trí công tác quân sự ở cơ sở để kèm cặp, bồi dưỡng cho học viên khác. Nhằm đạt hiệu quả cao trong huấn luyện, Nhà trường yêu cầu các môn học, bài giảng đều phải gắn với hoạt động QS,QP ở cơ sở, tránh lý luận suông, xa rời thực tiễn; nội dung giảng dạy được xây dựng đảm bảo toàn diện nhưng tập trung vào công tác tham mưu cho Đảng ủy, chính quyền cấp xã về nhiệm vụ QS,QP địa phương, tổ chức diễn tập chiến đấu trị an và huấn luyện lực lượng dân quân tự vệ. Để người học nắm vững và thành thục công tác tham mưu, tiến hành công tác QS,QP ở cơ sở, ngoài các nội dung, chương trình theo quy định, Nhà trường tích cực liên hệ, phối hợp với cơ quan quân sự các cấp của Thành phố tổ chức cho học viên tham quan diễn tập khu vực phòng thủ ở các quận, huyện, thị xã và diễn tập chiến đấu trị an cấp xã để nâng cao năng lực thực hành. Nhà trường còn đầu tư xây dựng hoàn chỉnh bộ văn kiện và phim video về thứ tự, quy trình các bước tổ chức diễn tập chiến đấu trị an cấp xã, làm tài liệu phục vụ học viên nghiên cứu, học tập. Cùng với đó, công tác thi, kiểm tra được Nhà trường chỉ đạo tổ chức chặt chẽ, nghiêm túc, đánh giá đúng thực chất kết quả của người dạy và người học, xem đây là một “kênh” quan trọng để điều chỉnh phương pháp giảng dạy của giáo viên, phương pháp học của học viên. Nhờ vậy, kết quả kiểm tra các môn và thi tốt nghiệp của các khóa đào tạo chuyên ngành QSCS đều đạt 100% khá, giỏi.

Song song với các biện pháp trên, Nhà trường đẩy mạnh công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, duy trì nền nếp chính quy, xây dựng cho học viên tác phong công tác của người cán bộ QSCS. Ngay từ những ngày đầu học viên về nhập học, Đảng ủy, BGH Nhà trường và cơ quan chủ động gặp gỡ, nắm bắt tình hình tư tưởng, hậu phương, gia đình của từng người, tổ chức quán triệt, phổ biến cho học viên đầy đủ nội quy, chế độ quy định; từ đó, xây dựng động cơ học tập, rèn luyện đúng đắn. Nhà trường lựa chọn, phân công những cán bộ có kinh nghiệm để quản lý các lớp học chuyên ngành QSCS, thống nhất với đơn vị phương pháp quản lý, điều hành. Thực hiện chỉ đạo của Nhà trường, tiểu đoàn quản lý học viên duy trì nghiêm các chế độ trong ngày, trong tuần, thực hiện quản lý chặt chẽ học viên; cán bộ các cấp tăng cường kiểm tra, nhất là vào ngày nghỉ, giờ nghỉ. Mặt khác, Nhà trường quan tâm chăm lo, đảm bảo đời sống vật chất, tinh thần cho học viên; thường xuyên phối hợp với địa phương để trao đổi kết quả học tập, rèn luyện, giúp học viên giải quyết những khó khăn của gia đình để yên tâm học tập. Bên cạnh đó, Nhà trường chú trọng thực hiện tốt công tác đảng, công tác chính trị trong GD-ĐT; kịp thời động viên, biểu dương, khen thưởng gương học tập, rèn luyện tốt; đồng thời, tăng cường bồi dưỡng, giúp đỡ học viên phấn đấu để được kết nạp Đảng, phong quân hàm sĩ quan dự bị. Vì vậy, đã tạo động lực để học viên thi đua phấn đấu học tập tốt, rèn luyện nghiêm.

Bằng các biện pháp đồng bộ trên, công tác đào tạo cán bộ quân sự Ban CHQS cấp xã ở Trường Quân sự BTL Thủ đô Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Sau hơn 10 năm thực hiện nhiệm vụ này, Nhà Trường đào tạo được 15 khóa với gần 1.100 học viên đã tốt nghiệp. Cán bộ sau đào tạo về địa phương đã phát huy tốt chức trách, nhiệm vụ được giao; vận dụng linh hoạt, sáng tạo lý luận vào hoạt động thực tiễn; qua đó, nâng cao chất lượng công tác QS,QP ở cơ sở, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân của Thủ đô ngày càng vững mạnh.

Đại tá KIỀU VIỆT ĐỨC

Hiệu trưởng Nhà trường
__________

1 - Năm 2003, Trường Quân sự tỉnh Hà Tây đã được Bộ Quốc phòng chọn, giao nhiệm vụ đào tạo thí điểm Chỉ huy trưởng Ban CHQS xã, phường, thị trấn.