Những năm qua, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Nam Định luôn chú trọng thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương; trong đó, công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ (tuyển quân) được cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, với nhiều chủ trương, biện pháp sáng tạo, phù hợp đặc điểm, tình hình của địa phương và thu được kết quả tích cực.

Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, Nam Định là một trong những tỉnh trên địa bàn Quân khu 3 luôn đi đầu trong việc cung cấp sức người, sức của cho tiền tuyến, với tinh thần: “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Phát huy truyền thống quý báu đó và nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của công tác tuyển quân, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh luôn chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nhiệm vụ này một cách chặt chẽ, thống nhất, có nhiều đổi mới phù hợp với đặc thù địa bàn và đạt kết quả thiết thực. Hằng năm, Tỉnh đều hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân, chất lượng công dân nhập ngũ ngày càng cao. Trong quá trình thực hiện, bên cạnh những thuận lợi, Tỉnh còn có những hạn chế, vướng mắc, như: nhận thức, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa thật đầy đủ; công tác quản lý nguồn công dân trong độ tuổi nhập ngũ ở một số cơ sở chưa chặt chẽ, đồng bộ; việc thực hiện quy trình tuyển quân có bước, có khâu, có địa phương tiến hành hiệu quả chưa cao; số lượng lớn công dân nằm trong diện nguồn sẵn sàng nhập ngũ thường đi lao động xa, dài ngày, nên việc gọi công dân nhập ngũ gặp nhiều khó khăn, v.v.

Để thực hiện tốt công tác tuyển quân, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh uỷ ban hành Kết luận 22-KL/TU, ngày 16-04-2012 về “Giải pháp thực hiện nghiêm Luật Nghĩa vụ quân sự”. Trong đó xác định cụ thể: công tác tuyển quân là nhiệm vụ chính trị quan trọng, lấy việc hoàn thành chỉ tiêu giao quân là tiêu chí đánh giá, phân loại cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội và đảng viên hằng năm. Địa phương nào không hoàn thành chỉ tiêu tuyển quân thì Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch ủy ban nhân dân, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp đó phải kiểm điểm làm rõ trách nhiệm. Nếu địa phương nào 02 năm liền không hoàn thành chỉ tiêu thì địa phương đó không hoàn thành nhiệm vụ, đồng thời Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch ủy ban nhân dân phải kiểm điểm, có hình thức kỷ luật, chuyển công tác khác, cho thôi chức đối với Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp xã. Những năm qua, Kết luận 22-KL/TU đã được quán triệt, triển khai nghiêm túc từ Tỉnh xuống cơ sở, chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố, tạo đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Nhờ đó, vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhất là cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở đối với nhiệm vụ tuyển quân được đề cao; sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong tuyển quân được phát huy, với tinh thần: “xã hoàn thành chỉ tiêu xã, huyện hoàn thành chỉ tiêu huyện”.

Hằng năm, căn cứ chỉ tiêu trên giao, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham m­ưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh ra quyết định giao chỉ tiêu tuyển quân cho các địa phương. Cấp ủy các cấp có nghị quyết chuyên đề lãnh đạo nhiệm vụ tuyển quân sát với đặc điểm, tình hình của từng địa phư­ơng. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự cho các tầng lớp nhân dân; qua đó, làm cho thế hệ trẻ thấy rõ vinh dự, tự hào và trách nhiệm của mình trước quê hương, đất nước. Cùng với làm tốt công tác tuyên truyền thường xuyên, Tỉnh chỉ đạo mở các đợt tuyên truyền cao điểm trong mùa tuyển quân, quán triệt sâu rộng công tác tuyển quân đến từng tổ đảng, chi bộ, từng thôn, xóm, khu dân cư. Công tác tuyên truyền được thực hiện đa dạng hình thức, phương pháp, trong đó, coi trọng phát huy hiệu quả của các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là hệ thống đài phát thanh, truyền thanh ở 03 cấp; lồng ghép nội dung công tác tuyển quân trong sinh hoạt của các tổ chức, đoàn thể xã hội: Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh; in các tờ rơi, tờ gấp giới thiệu nội dung cơ bản của Luật Nghĩa vụ quân sự, quyền lợi và nghĩa vụ của công dân, v.v. Là địa phương có tỷ lệ đồng bào theo Công giáo cao, Tỉnh chú trọng phát huy vai trò của các linh mục, cha xứ trong tuyên truyền, vận động giáo dân “sống tốt đời, đẹp đạo”, chấp hành, thực hiện nghiêm nghĩa vụ quân sự, hoàn thành “lời hẹn ước của tuổi trẻ với non sông”. Bên cạnh đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh còn tham mưu cho Tỉnh chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với các sở, ngành, địa phương xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự¹, nâng cao hiệu quả giáo dục và răn đe.

Để nâng cao chất lượng công tác tuyển quân, hạn chế sai sót, đảm bảo “tuyển người nào, chắc người đó”, trước mỗi mùa tuyển quân, Tỉnh chỉ đạo kiện toàn Hội đồng Nghĩa vụ quân sự Tỉnh và Hội đồng Nghĩa vụ quân sự cấp huyện, xã, giao trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên Hội đồng; đồng thời, coi trọng phát huy vai trò của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu, hiệp đồng, phối hợp tổ chức thực hiện. Hằng năm, theo chỉ đạo của Tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Tư pháp, Sở Y tế tổ chức các lớp tập huấn cho đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị, thành viên Hội đồng Nghĩa vụ quân sự các cấp, cán bộ chuyên trách làm công tác tuyển quân nhằm thống nhất nội dung, quy trình các bước tuyển quân và phương pháp xử lý các vi phạm. Không những vậy, các văn bản pháp luật, hướng dẫn, quy trình tuyển quân được cấp phát đến tận cơ sở để thực hiện thống nhất. Bộ Chỉ huy Quân sự còn tham mưu cho Tỉnh chỉ đạo các địa phương tổ chức rút kinh nghiệm công tác tuyển quân của năm trước, làm rõ ưu điểm, hạn chế, vai trò, trách nhiệm của từng cơ quan, ban, ngành trong thực hiện. Riêng những địa phương chưa hoàn thành hoặc có sai sót trong công tác tuyển quân, Tỉnh chỉ đạo các huyện ủy, thành ủy, trưởng các ban, ngành, đoàn thể, chỉ huy trưởng quân sự, công an, bí thư, chủ tịch nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm để làm rõ nguyên nhân, gắn trách nhiệm và có biện pháp xử lý, khắc phục kịp thời.

Do phần lớn công dân trong độ tuổi nhập ngũ thường đi lao động xa, sinh viên học xong ít trở về địa phương nên việc nắm, quản lý nguồn thanh niên nhập ngũ gặp nhiều khó khăn. Khắc phục vấn đề này, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp với các ngành: Công an, Tư pháp, Y tế làm tốt việc đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu để quản lý chặt nguồn công dân sẵn sàng nhập ngũ; tiến hành sơ tuyển, xét dự nguồn và xét tuyển theo đúng phương châm “dân chủ, công khai, công bằng, đúng luật”. Rút kinh nghiệm công tác khám tuyển sức khỏe những năm trước, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Tỉnh chỉ đạo Sở Y tế tăng cường bác sĩ, trang thiết bị y tế hiện đại cho các địa phương để thực hiện khám chuyên sâu, bảo đảm đánh giá, phân loại sức khỏe chính xác, khách quan. Những trường hợp có biểu hiện nghi vấn đều được tiến hành khám, kiểm tra, xét nghiệm nhiều lần để đưa ra kết luận chính xác, tránh xảy ra sai sót hoặc mất nguồn. Trên cơ sở chỉ tiêu được giao, số lượng nguồn đủ điều kiện nhập ngũ, Tỉnh chỉ đạo các địa phương tổ chức bình cử, tuyển chọn công khai, chặt chẽ, chú trọng ưu tiên tiêu chí “3 trong 1” hoặc “2 trong 1”²; kiên quyết chống mọi biểu hiện tiêu cực trong tuyển quân, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân. Sau thâm nhập, các địa phương thông báo công khai những trường hợp đủ điều kiện nhập ngũ, tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ và giao trách nhiệm cho thôn, đội, tổ dân phố, thành viên Hội đồng Nghĩa vụ quân sự tiếp tục làm tốt công tác nắm, quản lý nguồn. Đặc biệt, quản lý chặt chẽ công dân trúng tuyển sau khi đã phát lệnh nhập ngũ, nhằm tránh vi phạm tiêu chuẩn sức khỏe theo Thông tư 50/BQP-BCA.

Để động viên thanh niên tích cực thực hiện nghĩa vụ quân sự, Bộ Chỉ huy Quân sự đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh chỉ đạo các địa phương chú trọng huy động các nguồn lực xã hội cho công tác tuyển quân, cả về vật chất, tinh thần. Theo đó, các địa phương đã có nhiều hoạt động phong phú, như: hỗ trợ kinh phí trong quá trình khám tuyển; thăm hỏi tặng quà, tặng sổ tiết kiệm cho gia đình công dân nhập ngũ³; bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho thanh niên ưu tú và kết nạp Đảng cho đối tượng đủ điều kiện trước khi nhập ngũ. Đồng thời, tổ chức tham quan Nhà văn hóa truyền thống Lực lượng vũ trang Tỉnh, diễn đàn thanh niên để giáo dục truyền thống, nêu cao ý thức, trách nhiệm và tổ chức giao lưu văn hóa, văn nghệ, gặp mặt động viên, lễ tiễn thanh niên lên đường nhập ngũ ở cơ sở với phương châm “Liên hoan tại nhà, tiễn thanh niên tại xã, giao quân tại huyện”, v.v. Tỉnh còn chỉ đạo các doanh nghiệp trên địa bàn tổ chức ký cam kết tiếp nhận công dân sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về vào làm việc; phối hợp với các đơn vị nhận quân, các trường nghề thực hiện dạy nghề, giới thiệu việc làm cho bộ đội xuất ngũ theo chủ trương của Đảng. Qua đó, phát huy ý nghĩa chính trị, xã hội to lớn, tạo nguồn cổ vũ, động viên công dân yên tâm lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự, bảo vệ Tổ quốc. Nhờ đó, từ năm 2013 đến nay, Tỉnh đều hoàn thành 100% chỉ tiêu trên giao với chất lượng tốt⁴. Hằng năm, số thanh niên viết đơn tình nguyện nhập ngũ ngày càng tăng lên.

Từ thực tiễn tiến hành công tác tuyển quân,Tỉnh rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, công tác quản lý, điều hành của chính quyền các cấp đối với nhiệm vụ tuyển quân; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong thực hiện. Hai là, thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân, trước hết là của cấp ủy, chính quyền, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự các cấp và đối tượng công dân trong độ tuổi nhập ngũ. Ba là, phát huy vai trò nòng cốt, trung tâm hiệp đồng, phối hợp tổ chức thực hiện công tác tuyển quân của cơ quan quân sự các cấp. Bốn là, triển khai các khâu, bước trong quy trình tuyển quân chặt chẽ, thống nhất, bảo đảm dân chủ, công khai, công bằng, đúng luật. Năm là, làm tốt chính sách hậu phương Quân đội, kịp thời khuyến khích, động viên về vật chất, tinh thần đối với công dân nhập ngũ. Đồng thời, xử lý nghiêm những công dân vi phạm Luật Nghĩa vụ quân sự.

Những kinh nghiệm và cũng là những biện pháp trên đã và đang được tỉnh Nam Định đẩy mạnh thực hiện, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ tuyển quân năm 2019, thiết thực góp phần xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh.

Đại tá LƯƠNG VĂN KIỂM, Phó Chỉ huy trưởng kiêm Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh
_____________

1 - Đã xử lý hình sự 02 trường hợp về tội “Trốn tránh nghĩa vụ quân sự” ở huyện Xuân Trường và Nghĩa Hưng.

2 - “3 trong 1”: vừa là cán bộ công chức, vừa là đảng viên, vừa có trình độ cao đẳng, đại học; “2 trong 1”: vừa là đảng viên, vừa có trình độ cao đẳng, đại học.

3 - Từ năm 2015 đến nay, Tỉnh đã tặng 3.786 sổ tiết kiệm cho các gia đình khó khăn có công dân nhập ngũ.

4 - Năm 2018, Tỉnh bàn giao trên 2.600 công dân lên đường nhập ngũ, sức khỏe loại 1, 2 chiếm 75,8%; trình độ văn hóa trung học phổ thông trở lên đạt 57,8%, trong đó cao đẳng, đại học trên 6,5%; là đảng viên chiếm 0,3%; công dân nhập ngũ có tôn giáo chiếm 19,6%.