Công tác tư tưởng có vai trò đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động công tác đảng, công tác chính trị ở đơn vị; trực tiếp góp phần nâng cao nhận thức chính trị, củng cố lập trường, quan điểm, bồi dưỡng và phát triển phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ” cho cán bộ, chiến sĩ. Thực hiện tốt công tác tư tưởng cũng là giải pháp cơ bản để quản lý quân nhân, bảo đảm cho mọi cán bộ, chiến sĩ luôn thống nhất về tư tưởng, hành động, chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ. Điều này càng có ý nghĩa quan trọng đối với Quân đoàn 4 - Quân đoàn chủ lực cơ động, làm nhiệm vụ trên địa bàn rộng, có tốc độ phát triển công nghiệp và đô thị hóa nhanh, thường xuyên chịu sự tác động phức tạp của tình hình kinh tế, chính trị, xã hội, nhất là các tệ nạn xã hội, mặt trái của kinh tế thị trường, sự chống phá của các thế lực thù địch. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ của Quân đoàn được quy tụ từ nhiều vùng, miền khác nhau; hạ sĩ quan, binh sĩ nhập ngũ vào đơn vị rải đều khắp các tỉnh miền Đông và miền Tây Nam Bộ, mang những nét riêng về văn hóa và lối sống, v.v. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, ngành Chính trị Quân đoàn đã làm tốt công tác tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh và cấp ủy, chỉ huy các cấp, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị nâng cao chất lượng công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội, coi đó là một trọng tâm, tạo tiền đề nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đoàn.

Trên cơ sở quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của trên về công tác chính trị, tư tưởng, Cục Chính trị chủ động tham mưu cho Thường vụ Đảng ủy Quân đoàn ra Nghị quyết lãnh đạo chuyên đề về “Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong tình hình mới”. Đây vừa là những định hướng cơ bản, vừa là những giải pháp quan trọng nhằm tạo bước đột phá về chất lượng và nền nếp công tác tư tưởng trong toàn Quân đoàn. Cấp ủy các cơ quan, đơn vị chủ động xây dựng nghị quyết chuyên đề lãnh đạo thực hiện công tác này bằng nhiều nội dung, biện pháp cụ thể; trong đó, nhấn mạnh vị trí, tầm quan trọng của chủ trương đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội tại đơn vị; xác định rõ vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đối với cấp ủy viên, cán bộ chủ trì các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện. Chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cấp cụ thể hóa nghị quyết thành các chương trình, kế hoạch cụ thể; đồng thời, quán triệt sâu rộng đến toàn thể cán bộ, đảng viên, chiến sĩ. Trong nghị quyết lãnh đạo hằng quý, tháng, cấp ủy các cấp đều đánh giá kết quả lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác quản lý tư tưởng, kỷ luật; kịp thời bổ sung nội dung, biện pháp phù hợp với sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ và nhận thức của cán bộ, chiến sĩ. Với vai trò là cơ quan thường trực, tham mưu giúp cấp ủy, chỉ huy cùng cấp thực hiện tốt công tác quản lý tư tưởng bộ đội, cơ quan Chính trị các cấp chủ động xây dựng kế hoạch, xác định rõ đối tượng, nội dung, thời gian thực hiện. Từng đơn vị tiến hành khảo sát, đánh giá tình hình tư tưởng, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, các quy chế, quy định cũng như nhu cầu, tâm tư, nguyện vọng của bộ đội; đồng thời, tiến hành công tác sơ kết rút kinh nghiệm, phát hiện những vấn đề nổi cộm để có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp.

Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân đoàn kiểm tra công tác giáo dục chính trị tại đơn vị cơ sở

Để làm tốt công tác định hướng tư tưởng, Cục chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị tập trung vào nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, quán triệt nhiệm vụ, rèn luyện đạo đức, lối sống, tinh thần cảnh giác cách mạng, ý thức chấp hành kỷ luật và tinh thần vượt qua khó khăn, gian khổ để cán bộ, chiến sĩ hoàn thành nhiệm vụ. Ngoài việc thực hiện có chất lượng nội dung, chương trình giáo dục chính trị cho các đối tượng, các đơn vị kết hợp chặt chẽ giáo dục cơ bản, thường xuyên với giáo dục truyền thống, giáo dục chung với giáo dục riêng, giáo dục qua hoạt động thực tiễn huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, công tác dân vận và giáo dục bằng việc nêu gương của cán bộ, đảng viên. Chú trọng vận dụng linh hoạt các hình thức giáo dục bổ trợ, giúp cho người học dễ nhớ, dễ hiểu, lĩnh hội nhanh kiến thức để vận dụng có hiệu quả trong thực tiễn. Để công tác tư tưởng đi vào nền nếp và mang lại hiệu quả thiết thực, Cục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị đầu tư mô hình, sơ đồ, bảng kẻ phục vụ các bài giảng chính trị; sử dụng có hiệu quả các thiết chế văn hóa để tạo sân chơi lành mạnh cho cán bộ, chiến sĩ, nhất là trong 2 ngày nghỉ cuối tuần và các ngày lễ, Tết. Đồng thời, duy trì tốt hoạt động “Tổ tư vấn pháp luật, tư vấn tâm lý”, công khai số điện thoại của lãnh đạo, chỉ huy trong đơn vị; qua đó, tạo mối liên hệ mật thiết giữa cán bộ và chiến sĩ, giúp cấp ủy, người chỉ huy có cơ sở để nhận định, đánh giá, dự báo và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, kịp thời giải quyết những bức xúc, vướng mắc của bộ đội. Ngoài các hoạt động thường xuyên, như: đọc báo, thông báo thời sự, văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, các đơn vị còn tổ chức tốt các hoạt động, như: sinh nhật đồng đội, thi tìm hiểu, mô phỏng trò chơi trên truyền hình, như: “Vui-học để xây dựng đơn vị”,... nhằm tạo sân chơi lành mạnh cho chiến sĩ.

Trong tiến hành công tác tư tưởng, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị luôn chú trọng vận dụng linh hoạt các hình thức quản lý, dự báo và giải quyết tư tưởng theo đúng nguyên tắc, quy trình, bảo đảm sự phân cấp, đúng đối tượng, chặt chẽ, khách quan, toàn diện. Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp chú trọng nắm toàn diện cả về nhận thức, hoàn cảnh gia đình, các mối quan hệ xã hội và kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ của từng quân nhân. Khi tiếp nhận chiến sĩ mới, ngoài việc phối hợp cùng địa phương lựa chọn, nắm chắc hồ sơ, lý lịch, lãnh đạo, chỉ huy các cấp còn phải chú ý nắm về trình độ, năng lực công tác, phẩm chất đạo đức và sức khỏe, các mối quan hệ của quân nhân qua phần nhận xét đánh giá của gia đình, địa phương. Đồng thời, đối chiếu với “phiếu tự thuật” của chiến sĩ để có biện pháp quản lý chặt chẽ tư tưởng bộ đội. Cùng với đó, các đơn vị đã phân công cụ thể từng đồng chí cấp ủy viên và quần chúng cùng tham gia các hoạt động công tác, sinh hoạt, học tập hằng ngày với bộ đội để nắm, định hướng và giải quyết tư tưởng bộ đội. Nội dung nắm và quản lý phải toàn diện, nhưng tập trung vào những vấn đề, như: xu hướng, sở thích, năng khiếu, nhận thức chính trị, thái độ, trách nhiệm với đơn vị, động cơ phấn đấu rèn luyện; ý thức tổ chức kỷ luật, đạo đức, lối sống của cán bộ, chiến sĩ. Các đơn vị đã chú trọng các biện pháp quản lý tư tưởng, như: thông qua sinh hoạt tổ 3 người, chiến sĩ dân vận, chiến sĩ bảo vệ, tổ đội thanh niên xung kích; thông qua các mối quan hệ đồng chí, đồng đội, quan hệ cấp trên, cấp dưới; quan hệ gia đình và quan hệ xã hội; quan hệ chiến sĩ cũ và chiến sĩ mới. Đặc biệt, công tác tư tưởng còn được thực hiện thông qua hoạt động Ngày chính trị và văn hoá tinh thần, Ngày pháp luật; tổ chức đối thoại, trao đổi cởi mở giữa lãnh đạo, chỉ huy với cán bộ, chiến sĩ, giữa cấp trên với cấp dưới. Qua đó, tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong đơn vị, góp phần làm cho tình cảm giữa cán bộ, chiến sĩ ngày càng được củng cố, gắn bó; đồng thời, giúp cho lãnh đạo, chỉ huy các cấp có cơ sở để nhận định, đánh giá, dự báo và xử lý những vấn đề tư tưởng phát sinh. Ngoài ra, Cục còn chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị trong Quân đoàn thường xuyên gặp gỡ cấp ủy, chính quyền địa phương và các gia đình quân nhân để thông tin về tình hình đơn vị, các chế độ, quy định của Quân đội, đơn vị; thông báo kết quả học tập, rèn luyện, phấn đấu của từng quân nhân, làm tốt công tác phối hợp giúp lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị kịp thời nắm và quản lý và giải quyết tư tưởng bộ đội.

Đáng chú ý, các đơn vị đã gắn công tác tư tưởng với việc duy trì nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật, đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng; thực hiện tốt công tác dân vận, kết nghĩa, tạo sức mạnh tổng hợp để tiến hành công tác tư tưởng đạt hiệu quả cao. Cùng với duy trì nghiêm các chế độ, nền nếp, các cơ quan, đơn vị chú trọng xây dựng các mối quan hệ tập thể lành mạnh, đoàn kết gắn bó, gắn công tác tư tưởng với việc rèn luyện, chấp hành kỷ luật, đẩy mạnh xây dựng chính quy, thực hiện Quy chế Dân chủ cơ sở; tạo sự thống nhất nhận thức, xây dựng mối đoàn kết nội bộ, kịp thời giải quyết những vướng mắc nảy sinh. Bên cạnh đó, Cục tập trung chỉ đạo các cơ quan, đơn vị đổi mới lề lối làm việc, phương pháp, tác phong công tác, chấn chỉnh kịp thời những sai phạm, tạo thói quen trong thực hiện văn hóa pháp luật, ý thức tự giác chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và các chế độ quy định của đơn vị. Công tác thi đua ở từng cơ quan, đơn vị được duy trì có nền nếp, thực sự trở thành đòn bẩy để các đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ và cũng là biện pháp để quản lý, tiến hành tư tưởng. Nội dung, chỉ tiêu thi đua đột phá vào những khâu yếu, mặt yếu, nhiệm vụ trọng tâm, đột xuất. Việc phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến; đánh giá kết quả, biểu dương, khen thưởng kịp thời được các cấp tiến hành một cách toàn diện, khách quan, thực chất, đúng người, đúng việc, tạo sự lan tỏa tích cực. Từng cơ quan, đơn vị tập trung xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, gắn kết chặt chẽ với thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, XIII về Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, tạo động lực thúc đẩy mọi cán bộ, chiến sĩ phát huy cao độ tình cảm, trách nhiệm thi đua học tập, huấn luyện, rèn luyện.

Nhờ có chủ trương đúng, hình thức, biện pháp sáng tạo, công tác tư tưởng đã thực sự góp phần xây dựng, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý chí, niềm tin, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của Quân đoàn; đồng thời, là bảo đảm vững chắc để bộ đội miễn dịch trước âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong từng cơ quan đơn vị. Đây là một trong những giải pháp quan trọng để xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, Quân đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Đại tá, TS. NGUYỄN TRẦN LONG, Chủ nhiệm Chính trị Quân đoàn