Sư đoàn 350 (Quân khu 3) có nhiệm vụ tổ chức xây dựng, quản lý và huấn luyện lực lượng dự bị động viên. Qua hơn 20 năm thực hiện Pháp lệnh về lực lượng dự bị động viên, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn luôn lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc quyền phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương cung cấp nguồn động viên, trực tiếp là cơ quan quân sự các cấp, xây dựng lực lượng dự bị động viên cân đối, hợp lý, có chất lượng tổng hợp ngày càng cao, sẵn sàng động viên lực lượng khi có tình huống chiến tranh; đồng thời, tham gia bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Ghi nhận những thành tích trong công tác xây dựng lực lượng dự bị động viên, Sư đoàn được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2017) và nhiều phần thưởng cao quý khác. Từ thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ xây dựng, quản lý, huấn luyện lực lượng dự bị động viên, Sư đoàn rút ra một số kinh nghiệm sau:

Trước hết, làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, đề cao vai trò, trách nhiệm cho lực lượng dự bị động viên. Đặc điểm của Sư đoàn là phải tiếp nhận, quản lý lực lượng dự bị động viên với nhiều đối tượng, trình độ nhận thức, độ tuổi, sức khỏe khác nhau; trong khi chương trình giáo dục chính trị thời gian lại ngắn, chưa đáp ứng được yêu cầu. Để giải quyết khó khăn trên, Sư đoàn tập trung thực hiện nội dung giáo dục chính trị do trên quy định. Với các nội dung còn lại, cơ quan, đơn vị chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền và cơ quan quân sự địa phương triển khai theo kế hoạch. Nội dung trọng tâm là tuyên truyền, phổ biến, giáo dục cho lực lượng dự bị động viên về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác dự bị động viên. Trong quá trình thực hiện, Sư đoàn chú trọng kết hợp công tác tuyên truyền, giáo dục với đẩy mạnh phong trào thi đua trong huấn luyện, diễn tập. Đồng thời, thông qua các đợt kiểm tra sẵn sàng động viên để tổ chức tuyên truyền, giáo dục, nắm vững tâm tư, nguyện vọng, hoàn cảnh gia đình lực lượng dự bị động viên. Qua đó, tạo chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm và hành động của lực lượng dự bị động viên; động viên họ vượt qua khó khăn, gian khổ, nỗ lực phấn đấu vươn lên giành thành tích cao trong huấn luyện, diễn tập; kiên quyết khắc phục những biểu hiện giảm sút ý chí phấn đấu, ngại khó, ngại khổ, ngại rèn luyện, làm việc cầm chừng, hiệu quả thấp, sẵn sàng nhận nhiệm vụ khi có lệnh.

Cùng với đó, Sư đoàn luôn chú trọng tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng dự bị động viên vững mạnh. Thực tế ở Sư đoàn cho thấy, đơn vị nào quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ thì ở đó công tác xây dựng lực lượng dự bị động viên đạt hiệu quả thiết thực và ngược lại. Vì thế, để tăng cường sự lãnh đạo của tổ chức đảng và phát huy vai trò của cấp ủy, chỉ huy trong xây dựng lực lượng dự bị động viên, Đảng ủy Sư đoàn đã chỉ đạo các cấp ủy ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo xây dựng lực lượng dự bị động viên bằng những nội dung, giải pháp thiết thực; xác định rõ những trọng tâm, trọng điểm, khâu yếu, mặt yếu; phân công cấp ủy viên phụ trách các mặt công tác, gắn trách nhiệm cá nhân với kết quả thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, chỉ đạo thành lập các tổ chức đảng, đoàn thanh niên theo biên chế đơn vị dự bị động viên; nâng cao chất lượng hoạt động công tác đảng, công tác chính trị, bảo đảm tỷ lệ đảng viên, đoàn viên trong các đơn vị dự bị động viên theo quy định. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, rút kinh nghiệm, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những khuyết điểm, hạn chế, tạo chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, người đứng đầu đối với việc xây dựng lực lượng dự bị động viên. Kịp thời biểu dương các đơn vị có thành tích xuất sắc và tìm ra những mặt còn yếu kém để có biện pháp khắc phục, sửa chữa, góp phần xây dựng lực lượng dự bị động viên vững mạnh. Qua đó, tạo chuyển biến thực chất về kết quả xây dựng lực lượng dự bị động viên của các đơn vị.

Lãnh đạo thực hiện tốt việc phối hợp với địa phương sắp xếp nguồn dự bị động viên vào đơn vị, bảo đảm chất lượng, số lượng theo biên chế. Trên cơ sở chỉ tiêu trên giao, Sư đoàn tổ chức hiệp đồng chặt chẽ với bộ chỉ huy quân sự các tỉnh, các trung đoàn hiệp đồng với ban chỉ huy quân sự huyện, phân định rõ trách nhiệm giữa Đơn vị và địa phương để tổ chức rà soát, phúc tra, sắp xếp nguồn dự bị động viên theo đúng biên chế, bảo đảm chất lượng. Đối với Sư đoàn, trên cơ sở chỉ tiêu được giao hằng năm, đã cung cấp đầy đủ các yếu tố về nhu cầu động viên của Đơn vị cho địa phương, cùng địa phương bổ sung, điều chỉnh kịp thời lực lượng dự bị động viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị dự bị động viên. Trong thực hiện, địa phương giữ vai trò chủ trì, Đơn vị có trách nhiệm phối hợp, tổ chức giao chỉ tiêu, sắp xếp lực lượng dự bị động viên, phương tiện kỹ thuật vào đơn vị dự bị động viên; duy trì sinh hoạt đơn vị dự bị động viên; phong, thăng quân hàm cho sĩ quan dự bị; bổ nhiệm lực lượng dự bị động viên theo đúng quy định. Qua đó, tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa Đơn vị với địa phương nơi giao nguồn và sự đồng thuận của lực lượng dự bị động viên. Trong xây dựng lực lượng dự bị động viên, công tác phúc tra được Sư đoàn hết sức chú trọng; trong đó, tập trung vào việc xếp nguồn theo phương châm “gần, gọn địa bàn, quân đâu cán đó”, thực hiện 3 gặp (gặp địa phương, gặp gia đình, gặp quân nhân dự bị), 5 biết (biết người, biết nhà, biết khả năng, biết nghề nghiệp, biết hoàn cảnh), lấy chất lượng là chính. Sau phúc tra, rà soát đánh giá chất lượng, năng lực của lực lượng dự bị động viên, nhất là đội ngũ sĩ quan dự bị. Đối với những quân nhân dự bị không đủ tiêu chuẩn về chính trị, sức khỏe, hết tuổi phục vụ ở ngạch dự bị, Sư đoàn đề nghị địa phương giải ngạch, miễn nhiệm và bổ nhiệm người khác thay thế, đáp ứng yêu cầu tổ chức biên chế. Đến nay, Sư đoàn đã phúc tra và sắp xếp đạt 97,1% so với chỉ tiêu; trong đó, sĩ quan đạt 61,5%, hạ sĩ quan, chiến sĩ đạt 100%. Tỷ lệ biến động hằng năm từ 3% đến 5%. Chất lượng lực lượng dự bị động viên luôn được bảo đảm tốt¹.

Nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập là một trong những nội dung quan trọng được Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Đây là mặt công tác Sư đoàn chịu trách nhiệm chính. Thực hiện tốt hay không tốt công tác này sẽ tác động trực tiếp tới khả năng tác chiến, sức mạnh chiến đấu của Đơn vị. Trước khi bước vào huấn luyện lực lượng dự bị động viên, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn đã lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị làm tốt công tác chuẩn bị mô hình, học cụ, giáo án, bài giảng, thao trường, bãi tập, xây dựng kế hoạch, tiến trình biểu huấn luyện, giao nhiệm vụ cho cán bộ khung A và đơn vị huấn luyện viết, thục luyện, thông qua giáo án, bài giảng. Trong huấn luyện lực lượng dự bị động viên, Sư đoàn yêu cầu: “Cán bộ khung A phải huấn luyện cho cán bộ khung B và cán bộ khung B huấn luyện cho đơn vị dự bị động viên”. Cùng với việc bồi dưỡng, tập huấn cho cán bộ khung A, Sư đoàn luôn chú trọng tổ chức tập huấn cho cán bộ khung B, nhất là đối tượng tiểu đội trưởng, tiểu đoàn trưởng và tương đương. Nội dung tập trung vào phương pháp xây dựng kế hoạch, tiến trình biểu huấn luyện, phương pháp huấn luyện điều lệnh đội ngũ, kỹ thuật, chiến thuật bộ binh, thể lực, nội dung Điều lệnh sửa đổi, bổ sung và các bài bắn súng bộ binh, v.v. Nhờ đó, góp phần nâng cao trình độ quản lý, chỉ huy, điều hành huấn luyện đơn vị dự bị động viên của cán bộ khung B, bảo đảm 35% - 40% huấn luyện được theo phân cấp. Để nâng cao chất lượng, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị tổ chức huấn luyện xoay vòng, tập trung vào huấn luyện nội dung quan trọng, khâu yếu, coi trọng huấn luyện cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật và huấn luyện chuyển loại quân sự và phân đội dự bị động viên. Đồng thời, thực hiện đúng phương châm “Cơ bản, thiết thực, từng bước vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, lấy thực hành làm chính; kết hợp huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, bảo đảm 100% lực lượng dự bị động viên chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, quy định của đơn vị và kỷ luật dân vận, bảo đảm an toàn tuyệt đối trong huấn luyện và an toàn giao thông. Kết quả huấn luyện hằng năm, Sư đoàn đạt từ 90% - 100% quân số so với chỉ tiêu; huấn luyện các nội dung 100% đạt yêu cầu, trong đó có 74% - 76,7% khá, giỏi. Bắn đạn thật súng tiểu liên AK cho hạ sĩ quan và súng ngắn K54 cho sĩ quan dự bị kết quả đều đạt khá.

Bên cạnh đó, Sư đoàn luôn coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tốt các cuộc diễn tập gắn với động viên lực lượng dự bị động viên để nâng cao trình độ chỉ huy của cán bộ khung A và khả năng sẵn sàng động viên của lực lượng dự bị động viên. Hằng năm, Sư đoàn đều xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện hiệu quả kế hoạch kiểm tra sẵn sàng động viên, nhằm nâng cao trình độ sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu của lực lượng dự bị động viên và khả năng tổ chức của cán bộ khung A. Đến nay, Sư đoàn đã tổ chức kiểm tra sẵn sàng động viên đối với lực lượng dự bị động viên lên tập trung đạt từ 90% - 95% quân số. Sau các đợt huấn luyện, diễn tập, Sư đoàn đã tổ chức bàn giao quân số dự bị động viên và rút kinh nghiệm với các địa phương giao nguồn, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đánh giá cao, góp phần củng cố mối quan hệ đoàn kết quân - dân ngày càng bền chặt.

Thực hiện bảo đảm tốt các chế độ, tiêu chuẩn cho lực lượng dự bị động viên là vấn đề có ý nghĩa thiết thực, luôn được Sư đoàn quan tâm, coi trọng. Các đơn vị huấn luyện lực lượng dự bị động viên chuẩn bị đầy đủ và bảo đảm tốt các chế độ, tiêu chuẩn, như: quân lương, quân trang, nơi ăn, ở tập trung học tập, sinh hoạt; chi trả phụ cấp trách nhiệm và trợ cấp cho gia đình lực lượng dự bị động viên khi tham gia huấn luyện, diễn tập, không để trường hợp nào phải thắc mắc, kiến nghị về chế độ, tiêu chuẩn. Lực lượng dự bị động viên trong quá trình tham gia huấn luyện bị ốm đau được đơn vị tổ chức khám, chữa bệnh như chế độ quân nhân tại ngũ, vì thế đã tạo động lực cho họ yên tâm công tác, hoàn thành nhiệm vụ. Đặc biệt, đối với người có phương tiện được huy động, thông qua các lần tập trung kiểm tra, Sư đoàn đã phối hợp với ban chỉ huy quân sự huyện thực hiện chi trả chế độ theo đúng quy định hiện hành.

Những kết quả và kinh nghiệm trên đây là cơ sở quan trọng để thời gian tới, Sư đoàn tiếp tục xây dựng lực lượng dự bị động viên ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng động viên, thực hiện nhiệm vụ chiến đấu, tham gia xử lý các tình huống trên địa bàn, phòng, chống thiên tai trong mọi tình huống.

Đại tá PHẠM XUÂN KHA, Chính ủy Sư đoàn
_______________

1 - Về chuyên nghiệp quân sự: đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 64,8%, gần đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 16,5%, không đúng chuyên nghiệp quân sự chiếm 18,7%. Quân nhân dự bị hạng 1 đạt 99,3%. Về độ tuổi của sĩ quan: dưới 50 tuổi đạt 93,8%, trên 50 tuổi chiếm 6,2%. Hạ sĩ quan, chiến sĩ: độ tuổi nhóm A đạt 65,7%, nhóm B chiếm 34,3%. Quân nhân dự bị hạng 2 chiếm 0,7%, trong đó độ tuổi nhóm A đạt 75,%, nhóm B chiếm 25%. Tỷ lệ quân nhân dự bị là đảng viên đạt 7%, đoàn viên đạt 48.8% . Sức khỏe quân nhân dự bị: loại 1 và loại 2 đạt 89%, loại 3 chiếm 11%.