Bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và thực thi pháp luật Việt Nam phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Đối với Cảnh sát biển Việt Nam nói chung, Vùng Cảnh sát biển 4 nói riêng, đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng luôn được ưu tiên lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, hiệu quả cao.

Vùng Cảnh sát biển 4 (thuộc lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam) là lực lượng chuyên trách, làm nòng cốt trong quản lý thực thi pháp luật, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên vùng biển Tây Nam Tổ quốc. Điều kiện về lực lượng, phương tiện, cơ sở vật chất bảo đảm cho thực hiện nhiệm vụ của Vùng còn thiếu so với biên chế; trong khi đó, địa bàn đóng quân rộng; kinh nghiệm và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ chấp pháp có mặt còn hạn chế; biên giới biển tiếp giáp, chồng lấn với nhiều nước: Cam-pu-chia, Thái Lan, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, v.v. Những năm qua, dù còn gặp khó khăn về nhiều mặt, nhưng Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng luôn lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ chấp pháp trên vùng biển được giao. Tiêu biểu là: tổ chức tốt các hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn, thực thi pháp luật trên biển¹; thường xuyên nắm chắc tình hình, kịp thời tiến hành các biện pháp đấu tranh, xử lý các tình huống trên biển theo nguyên tắc: “Kiên quyết giữ vững chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo của Tổ quốc và lợi ích quốc gia dân tộc”²; hướng dẫn, giúp đỡ ngư dân khai thác thủy sản, hải sản đúng pháp luật và tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn trên biển theo Chương trình Công tác Dân vận “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”, góp phần lan tỏa hình ảnh, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” - Người Chiến sĩ Cảnh sát biển Việt Nam³.

Đại tá Phạm Quang Oánh tặng tủ thuốc cho tàu cá của ngư dân

Để có được kết quả đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng đã tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng và trách nhiệm của cán bộ các cấp trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ chấp pháp. Hằng năm, căn cứ nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ năm và đặc điểm, tình hình thực tiễn, Đảng ủy Vùng và cấp ủy, tổ chức đảng các cấp ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo nhiệm vụ này với những chỉ tiêu, biện pháp cụ thể, tính khả thi cao. Trong đó, đột phá vào nâng cao năng lực thực thi pháp luật cho lực lượng trực tiếp tiến hành các hoạt động: đấu tranh bảo vệ chủ quyền; phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật; tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Đồng thời, phân công, quy trách nhiệm cụ thể đối với từng cấp ủy viên, cán bộ, đảng viên trong tổ chức thực hiện; thường xuyên kiểm tra, kịp thời điều chỉnh chỉ tiêu, biện pháp phù hợp với thực tiễn (nếu cần), bảo đảm hiệu quả thực tiễn của nghị quyết. Căn cứ vào nghị quyết, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh, chỉ huy các cấp cụ thể hóa thành kế hoạch công tác tuần, tháng, quý và triển khai thực hiện nghiêm túc, lấy kết quả hoàn thành nhiệm vụ làm tiêu chí đánh giá năng lực thực tế của tập thể, cá nhân. 100% cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ này đều được chọn kỹ lưỡng, có ý thức trách nhiệm, nắm chắc nguyên tắc, tư tưởng chỉ đạo của cấp trên trong giải quyết, xử lý các tình huống chấp pháp trên biển. Họ vừa là điểm tựa vững chắc, hướng dẫn ngư dân cùng các lực lượng thực hiện đúng pháp luật trong quá trình hoạt động trên biển, vừa là lực lượng chức năng đại diện của Nhà nước đấu tranh với các lực lượng nước ngoài hoạt động xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia phù hợp với luật pháp Việt Nam và UNCLOS.

Cùng với đó, thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị, quản lý tư tưởng cho cán bộ, nhân viên, chiến sĩ. Lực lượng trực tiếp làm nhiệm vụ chấp pháp thường hoạt động độc lập trên biển, xa sự quản lý của lãnh đạo, chỉ huy; dễ bị các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại mua chuộc; điều kiện cơ động, liên lạc, bảo đảm hậu cần, kỹ thuật và phối hợp với các lực lượng khác (khi có tình huống) gặp nhiều khó khăn. Vì thế, công tác giáo dục chính trị, quản lý tư tưởng, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống cho đội ngũ này luôn được đặt lên hàng đầu. Cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn Vùng đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm, báo cáo viên trong xây dựng kế hoạch, phân công làm công tác chuẩn bị phù hợp với tình hình thực tiễn; nội dung luôn được đổi mới theo hướng ngắn, gọn, thiết thực và vận dụng linh hoạt, đa dạng hình thức, phương pháp tổ chức, bảo đảm hiệu quả cao. Nhờ vậy, 100% cán bộ, nhân viên, chiến sĩ luôn nắm chắc vị trí, tính chất của nhiệm vụ chấp pháp, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng, những thuận lợi, khó khăn vất vả, thậm chí hy sinh tính mạng khi làm nhiệm vụ trên biển; từ đó, gắn với nghĩa vụ, trách nhiệm chính trị của mình, xác định rõ động cơ, thái độ, kiên quyết đấu tranh với biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, sẵn sàng nhận và quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Biên đội tàu huấn luyện trên biển

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết 765-NQ/QUTW, ngày 20-12-2012 của Quân ủy Trung ương; Nghị quyết 397-NQ/ĐU, ngày 29-3-2013 của Đảng ủy Cảnh sát biển; Nghị quyết 293-NQ/ĐU, ngày 03-5-2013 của Đảng ủy Vùng về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”, cấp ủy, chỉ huy theo phân cấp tiến hành đổi mới công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành, kiểm tra huấn luyện quân sự, chuyên môn nghiệp vụ theo hướng tập trung, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, tránh chồng chéo. Theo đó, các đơn vị trong toàn Vùng chú trọng giảm thời gian lên lớp lý thuyết, tăng thời gian thực hành, thao tác, sử dụng vũ khí, trang bị, máy móc và huấn luyện thực tế trên biển, sát với nhiệm vụ chính trị, biên chế, trang bị hiện có. Đồng thời, cử đúng, đủ thành phần tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn do cấp trên tổ chức và chỉ đạo các cơ quan chuyên trách trong Vùng phối hợp, tổ chức huấn luyện, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên, chiến sĩ, đảm bảo cho họ “giỏi ngành mình, biết và làm được việc ở ngành khác”; thành thạo: chiến thuật đơn tàu, biên đội tàu theo các tình huống, phương án tác chiến; diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp bắn đạn thật, diễn tập hiệp đồng với các lực lượng trên địa bàn khu vực phòng thủ⁴, v.v. Do vậy, đại đa số cán bộ, chiến sĩ của Vùng “tốt về phẩm chất chính trị; giỏi về quân sự; tinh thông về nghiệp vụ; xử lý linh hoạt, hiệu quả các tình huống”.

Kiến thức pháp luật là yếu tố cơ bản giúp cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển hoàn thành tốt nhiệm vụ thực thi pháp luật. Vì vậy, Đảng ủy, chỉ huy Vùng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tượng. Trong đó, phát huy tốt vai trò của cán bộ chuyên trách, các cơ quan chức năng, như: Phòng Pháp luật và Nghiệp vụ, Phòng Chính trị, Hội đồng (tổ, đội) phối hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật,… để tập trung xây dựng kế hoạch, đổi mới nội dung, chương trình phù hợp với từng đối tượng. Về nội dung, Vùng đã cụ thể hóa các văn bản pháp luật về biển, đảo Việt Nam; Luật Cảnh sát biển Việt Nam; các quy định trong UNCLOS về chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của nước ta; quy định cấm đánh bắt, khai thác thủy, hải sản,… thành tài liệu “ngắn gọn, chặt chẽ, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện”. Trong tuyên truyền, lựa chọn hình thức phù hợp với trình độ nhận thức của từng đối tượng cụ thể, như: phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương tổ chức tuyên truyền tập trung, nhằm nâng cao hiểu biết, trách nhiệm, ý thức chấp hành cho cán bộ, nhân dân; phối hợp với các nhà trường tổ chức các cuộc thi tìm hiểu “Em yêu biển, đảo quê hương” cho học sinh trung học phổ thông và tuyên truyền về biển, đảo cho sinh viên các trường đại học; lấy đội nghiệp vụ, đơn vị độc lập làm đầu mối kết hợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát với phát loa tuyên truyền cho các đối tượng hoạt động trên vùng biển Việt Nam và vùng chồng lấn. Đồng thời, tổ chức hiệu quả mô hình “Sổ tay pháp luật gắn với mỗi ngày học một điều luật”, tủ sách pháp luật, các thiết chế văn hóa, hệ thống pa-nô, áp phích, truyền thanh nội bộ; duy trì nghiêm các chế độ: trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, trực nghiệp vụ; phát huy vai trò, trách nhiệm của cán bộ trong tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát hoạt động tuyên truyền⁵.

Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, lực lượng và giải quyết tốt các chế độ, chính sách trong thực hiện nhiệm vụ chấp pháp. Căn cứ Luật Cảnh sát biển năm 2018; Quy chế phối hợp đã ký với các lực lượng, cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp trong Vùng thường xuyên chủ động phối hợp chặt chẽ với: Hải quân, Bộ đội Biên phòng, Công an, Hải quan, Kiểm ngư trong tuần tra, kiểm soát, đấu tranh với các loại tội phạm, vi phạm,… phù hợp với pháp luật Việt Nam, thông lệ quốc tế, góp phần bảo vệ, giữ vững chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, an ninh, trật tự, môi trường hòa bình, hữu nghị, hợp tác trên vùng biển được phân công. Quá trình tiến hành luôn quán triệt, thực hiện nghiêm đường lối, nguyên tắc về đối ngoại, hợp tác quốc tế và đối ngoại quốc phòng của Đảng, Nhà nước, Quân đội; chủ động phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng các nước: Cam-pu-chia, Thái Lan, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a trong xây dựng, ký kết và duy trì nền nếp, hiệu quả các chương trình, kế hoạch hợp tác, thiết lập đường dây nóng,… thông báo và cùng nhau phối hợp xử lý tốt các tình huống khi cần thiết. Đồng thời, thực hiện công khai và bảo đảm tốt chế độ, tiêu chuẩn, chăm lo đời sống cán bộ, chiến sĩ (nhất là các chính sách đãi ngộ, chế độ phụ cấp đặc thù). Ban hành và thực hiện đúng Quy chế trong giải quyết, đề nghị trên giải quyết (khi vượt quá thẩm quyền) đúng, đủ chế độ, chính sách đối với các trường hợp không may bị thương trong khi làm nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển, góp phần cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Kết quả hoàn thành nhiệm vụ chấp pháp trên biển của Vùng Cảnh sát biển 4 thời gian qua đã góp phần tích cực xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam“Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, có năng lực thực thi pháp luật cao, giữ vững an ninh trật tự, môi trường hòa bình, hữu nghị với các nước trong khu vực, đóng góp tích cực vào sự nghiệp bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của nước ta trên biển nói chung và vùng biển Tây Nam Tổ quốc nói riêng.

Đại tá PHẠM QUANG OÁNH, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Vùng

______________

1 - Tổ chức 1.144 đợt tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, thực thi pháp luật trên biển (kiểm tra 838 lượt tàu thuyền của Việt Nam và nước ngoài, lập biên bản vi phạm hành chính 582 lượt tàu, bắt giữ và phối hợp xử lý 53 vụ/67 tàu, tịch thu 119,0688 m³ gỗ; 10.735.587 lít dầu DO; 18.190 bao thuốc lá; 71 hộp mỹ phẩm, v.v. Tổng số tiền tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước là 151.498.458.142 đồng.

2 - Phối hợp bắt giữ, xử lý vụ cướp Tàu dầu ORKIM HARMONY, gồm 08 đối tượng người In-đô-nê-xi-a cùng phương tiện, tang vật để điều tra, xác minh làm rõ; giải vây 04 tàu cá (có 41 ngư dân) bị lực lượng nước ngoài sử dụng vũ khí uy hiếp, thu 03 khẩu súng AK và 01 khẩu súng K54 với 86 viên đạn.

3 - Thực hiện thành công 14 vụ tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả cho ngư dân gặp nạn trên biển, đưa 21 phương tiện và 133 ngư dân về bờ an toàn.

4 - Kiểm tra huấn luyện hằng năm: 100% đạt yêu cầu (có 75% - 83% khá, giỏi); chiến thuật đơn tàu, biên đội: 100% khá, giỏi (có 40% - 50% giỏi); bắn súng pháo trên biển: 100% khá, giỏi (50% - 75% giỏi). Riêng 6 tháng đầu năm 2019, có 86 cán bộ tham gia tập huấn do Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển tổ chức; 217 cán bộ tham gia tập huấn các chuyên ngành do Vùng tổ chức.

5 - Tổ chức tuyên truyền pháp luật cho cán bộ, đảng viên khối cơ quan, đơn vị thuộc tỉnh Bạc Liêu và ngư dân, tàu thuyền hoạt động trên biển Phú Quốc - Hòn Thơm - Quần đảo Nam Du - Quần đảo Bà Lụa - Hà Tiên, với 290 lượt tàu, thuyền, 3.200 lượt người, cấp phát 1.400 tờ rơi các loại, đăng 54 tin trên Trang tin Điện tử Cảnh sát biển; 33 phóng sự chuyên đề, 12 chuyên đề phát trên Chuyên mục “Vì chủ quyền an ninh, an toàn biển, đảo của Tổ quốc”. Tổ chức mô hình “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân” tại xã đảo An Sơn, huyện Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang, tặng 15 tủ thuốc, 250 cờ Tổ quốc, 50 áo phao, khám cấp thuốc miễn phí cho 150 lượt người dân giá trị tiền thuốc: 30.000.000 đồng. Quán triệt 09 chuyên đề pháp luật cho 3.676 lượt người, quân số đạt 96,7%, kết quả: 100% đạt yêu cầu, có 80,72% khá, giỏi (2,33% giỏi), v.v.