Quán triệt, thực hiện chương trình, kế hoạch cải cách hành chính quân sự gắn với chuyển đổi số của Chính phủ, Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, thời gian qua, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Hải Phòng đã triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp thực hiện đột phá cải cách hành chính quân sự, nâng cao chất lượng công tác quản lý cửa khẩu, cảng biển, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại của Thành phố.

Hải Phòng là thành phố biển nằm ở phía Đông vùng Duyên hải Bắc Bộ, thuộc tam giác phát triển kinh tế: Hải Phòng - Hà Nội - Quảng Ninh, có cảng biển quốc tế lớn nhất miền Bắc; là đầu mối giao thông quan trọng, trung tâm xuất, nhập khẩu, du lịch, dịch vụ của vùng Duyên hải và các tỉnh, thành phố phía Bắc. Những năm gần đây, do nhu cầu giao thương, hội nhập quốc tế, lưu lượng người, hàng hóa, phương tiện xuất, nhập cảnh, xuất, nhập khẩu trên địa bàn Thành phố ngày càng tăng, tạo cường độ, áp lực lớn và tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Theo số liệu thống kê, từ 01/01/2019 đến 13/9/2023, Cảng đã làm thủ tục tiếp nhận 39.413 lượt tàu đến, với 666.888 lượt thuyền viên, trong đó có 21.642 lượt tàu nước ngoài, 367.154 lượt thuyền viên và 394,4 triệu tấn hàng hóa. Trước thực tế đó, bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ, toàn diện các biện pháp công tác biên phòng; trong đó, cải cách hành chính quân sự, hành chính biên phòng điện tử cảng biển được xác định là khâu đột phá, nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý cửa khẩu cảng.

Để thực hiện tốt khâu đột phá này, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố đã quán triệt sâu sắc các nghị quyết, quyết định, kế hoạch của trên về công tác cải cách hành chính, trọng tâm là Nghị quyết số 17/NQ-CP, ngày 07/3/2019 của Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019 - 2020, định hướng đến 2025; Quyết định số 15/2019/QĐ-TTg, ngày 28/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện thủ tục biên phòng điện tử tại các cửa khẩu do Bộ Quốc phòng quản lý; Quyết định số 1920/QĐ-BQP, ngày 15/5/2019 của Bộ Quốc phòng về công bố thủ tục hành chính biên phòng điện tử mới về lĩnh vực quản lý biên giới thuộc phạm vi, chức năng quản lý của Bộ Quốc phòng. Trên cơ sở đó, ban hành nghị quyết lãnh đạo chuyên đề về thực hiện cải cách hành chính quân sự, thành lập Ban Chỉ đạo cải cách hành chính, ban hành Quy chế hoạt động, xây dựng và triển khai thực hiện các kế hoạch cải cách hành chính quân sự trong Bộ đội Biên phòng Thành phố. Đồng thời, tham mưu cho Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Thành phố lãnh đạo, chỉ đạo các sở, ban, ngành chức năng và cấp ủy, chính quyền địa phương liên quan phối hợp thực hiện. Trong đó, lấy cải cách thủ tục hành chính, thủ tục kiểm soát, quản lý xuất, nhập cảnh, xuất, nhập khẩu, ứng dụng khoa học, công nghệ thông tin tại cửa khẩu cảng,… tạo hành lang thông thoáng, thuận lợi cho người, phương tiện trong nước và nước ngoài hoạt động trên khu vực biên giới, cảng biển là trọng tâm.

Cán bộ Ban Chỉ huy Biên phòng Cửa khẩu cảng Hải Phòng làm thủ tục nhập bến cho doanh nghiệp, đại lý hàng hải qua hệ thống internet

Bám sát kế hoạch, chương trình hành động đã đề ra, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát, xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; quản lý, kiểm soát xuất, nhập cảnh, sửa đổi, bổ sung quy chế làm việc của Bộ Chỉ huy và các cơ quan, đơn vị. Chỉ đạo, phân công trách nhiệm quản lý địa bàn giữa các đồn Biên phòng; ký kết quy chế, kế hoạch phối hợp với các cơ quan, lực lượng chức năng, như: Công an, Hải quan, Cảnh sát biển,… bảo đảm đúng chức năng, thẩm quyền và thể thức theo quy định. Rà soát, hệ thống hóa, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng, qua đó phát hiện, kiến nghị, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản, bảo đảm sát đúng với thực tế, tạo điềụ kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân thực hiện các quy định của pháp luật.

Cùng với đó, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Ban Chỉ huy Biên phòng Cửa khẩu cảng Hải Phòng triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương, biện pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm soát xuất, nhập cảnh; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát xuất, nhập cảnh; rà soát, nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, kiểm soát xuất, nhập cảnh của Bộ đội Biên phòng. Đáng chú ý, thực hiện chủ trương cải cách thủ tục hành chính tại cảng biển của Chính phủ, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng Thành phố chủ động phối hợp với Cảng vụ Hàng hải và các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại Cảng duy trì thường xuyên, nghiêm túc quy định làm thủ tục cho tàu thuyền đến, rời cảng theo chế độ “một cửa liên thông” tại trụ sở của Cảng vụ Hàng hải; thực hiện cắt giảm các bản khai không cần thiết trong thành phần hồ sơ thủ tục biên phòng (đã cắt giảm từ 09 xuống còn 05 bản khai); tích cực nghiên cứu đổi mới quy trình công tác, lề lối, tác phong làm việc. Chỉ đạo trực cấp thị thực và các loại giấy phép tại cửa khẩu cảng 24/7, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ. Đặc biệt, thực hiện Quyết định số 10/2016/QĐ-TTg, ngày 03/3/2016; Quyết định số 34/2016/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ tháng 7/2016, Biên phòng Cửa khẩu cảng Hải Phòng đã triển khai thực hiện thủ tục biên phòng điện tử rút gọn trên Cổng Thông tin Biên phòng điện tử kết nối với Cổng Thông tin một cửa Quốc gia. Từ 01/7/2018 đến nay, Biên phòng Cửa khẩu cảng Hải Phòng đã thực hiện thủ tục biên phòng điện tử theo cơ chế một cửa Quốc gia mức độ 4, đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Đã cắt giảm thời gian hoàn thành thủ tục biên phòng của phương tiện từ 60 – 90 phút xuống còn từ 10 – 15 phút, giúp tiết kiệm thời gian đi lại, chi phí neo đậu, bến bãi, hao mòn máy móc phương tiện, giải phóng tàu nhanh, khai thác tối đa công năng của cầu tàu, bến bãi, được các cơ quan, doanh nghiệp, nhất là các chủ tàu, chủ hàng ủng hộ và đánh giá cao.

Cùng với rà soát hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, quy trình, phương pháp kiểm soát xuất, nhập cảnh, Bộ đội Biên phòng Thành phố tích cực huy động các nguồn lực hiện đại hóa trang thiết bị, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xây dựng lực lượng kiểm soát cửa khẩu tinh, gọn, mạnh. Quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 01/7/2014 của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Đẩy mạnh ứng dụng phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế”; các chương trình, kế hoạch hiện đại hóa hành chính của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng Thành phố đã triển khai và duy trì áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001: 2015 trong tất cả các cơ quan, đơn vị; chuẩn hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo tiêu chuẩn hệ thống quản lý chất lượng ISO; xây dựng quy chế, quy định về thực hiện công tác thông tin, cơ yếu, văn thư, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ. Triển khai thực hiện thí điểm kiểm soát các loại giấy phép bằng công nghệ in mã vạch 2D, rút ngắn thời gian đăng ký, kiểm soát biên phòng từ 03 phút/người xuống khoảng 30 giây đến 01 phút/người. Đầu tư lắp đặt hệ thống camera quan sát phục vụ chuyển đổi phương thức kiểm tra, giám sát trực tiếp tại tàu, thuyền sang phương thức kiểm tra, giám sát gián tiếp theo khu vực, kiểm tra, giám sát tại cổng cảng, kiểm tra, giám sát bằng phương tiện kỹ thuật. Qua đó, vừa nâng cao năng lực kiểm tra, giám sát, thông quan người, phương tiện, hàng hóa qua cảng, vừa tiết giảm thời gian kiểm tra, tránh gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp và phù hợp với chủ trương xây dựng cơ quan, đơn vị tinh, gọn, mạnh của Bộ Quốc phòng.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác cải cách hành chính quân sự, hành chính biên phòng điện tử cảng biển của Đơn vị còn có những mặt hạn chế và gặp không ít khó khăn, thách thức do việc áp dụng khoa học, công nghệ vào thực hiện nhiệm vụ quản lý, kiểm soát cửa khẩu, nhất là hệ thống giám sát kỹ thuật và hệ thống thông tin liên lạc chưa đồng bộ; công tác phối hợp giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên thông” giữa các cơ quan quản lý nhà nước tại cảng có thời điểm chưa thực sự chặt chẽ, thống nhất, v.v. Nguyên nhân cơ bản là do việc đầu tư trang thiết bị tại cửa khẩu cảng và tại các đơn vị chưa tương xứng; một số văn bản chỉ đạo, hướng dẫn còn chồng chéo; trình độ nghiệp vụ, tin học, ngoại ngữ của một số cán bộ, chiến sĩ còn hạn chế.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu số hóa, tự động hóa trong thực hiện thủ tục, kiểm tra giám sát tại cửa khẩu cảng vào năm 2030, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác biên phòng, tạo điều kiện thuận lợi để thành phố Hải Phòng trở thành thành phố cảng biển, trung tâm logistic quốc tế, thời gian tới, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố chủ trương tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, thủ tục biên phòng điện tử cảng biển gắn với cơ chế “một cửa quốc gia” theo Quyết định số 15/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trang thiết bị hiện đại vào công tác cửa khẩu, kiểm soát xuất, nhập cảnh, phù hợp lộ trình chuyển đổi số. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng nghiệp vụ công tác cửa khẩu, kết hợp đồng bộ với các biện pháp công tác biên phòng trong quản lý cửa khẩu, kiểm soát xuất, nhập cảnh; chủ động phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và các loại tội phạm, vi phạm pháp luật. Duy trì thực hiện hiệu quả các quy chế, kế hoạch phối hợp, hiệp đồng công tác giữa Bộ đội Biên phòng với các cơ quan, đơn vị, lực lượng chức năng ở khu vực cửa khẩu cảng. Thường xuyên kiện toàn tổ chức, biên chế, nâng cao trình độ nghiệp vụ quản lý, kiểm soát xuất, nhập cảnh. Duy trì nghiêm kỷ luật, chế độ, nền nếp chính quy, xây dựng Biên phòng cửa khẩu cảng vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, chuyên nghiệp, hiện đại.

Cùng với đó, để phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong công tác quản lý cửa khẩu cảng, kiểm soát xuất, nhập cảnh, Bộ đội Biên phòng Thành phố tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền chỉ đạo hoàn thiện cơ sở pháp lý sử dụng cổng kiểm soát tự động trong kiểm soát xuất, nhập cảnh tại các cửa khẩu phù hợp với đặc thù của Bộ đội Biên phòng; đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các đề án: Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia phục vụ yêu cầu công tác kiểm soát xuất nhập cảnh; Sử dụng mẫu giấy thông hành có mã vạch trong kiểm soát bằng công nghệ mã vạch; Xây dựng lực lượng trinh sát kỹ thuật, đặc nhiệm phòng, chống tội phạm; kiểm soát cửa khẩu hiện đại tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, bảo vệ Tổ quốc.

Thượng tá TẠ DUY HIỂN, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố