Tỉnh ủy Lai Châu và Đảng ủy Bộ đội biên phòng Việt Nam ký Quy chế phối hợp lãnh đạo công tác Biên phòng. (Ảnh: bienphong.com.vn)

Lai Châu là tỉnh miền núi Tây Bắc của Tổ quốc, có đường biên giới dài 265,095 km tiếp giáp với tỉnh Vân Nam - Trung Quốc và nằm kề bên hành lang kinh tế “Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng”, nên có vị trí quan trọng cả về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm quốc phòng của Đảng và nhận thức rõ tầm quan trọng của địa bàn, những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh, Bộ đội Biên phòng Lai Châu đã phát huy vai trò nòng cốt, chủ động triển khai toàn diện các mặt công tác biên phòng, tạo nền tảng để xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân, gắn với thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc. Trong đó, xây dựng thế trận biên phòng toàn dân được Tỉnh hết sức coi trọng, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu:

1. Xây dựng hệ thống chính trị ở khu vực biên giới vững mạnh, động viên toàn dân tham gia quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới. Là tỉnh miền núi phía Tây Bắc, khu vực biên giới của Lai Châu rộng, gồm 04 huyện với 23 xã. Trong đó, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống; trình độ cán bộ không đồng đều, có khá nhiều thôn, bản còn “trắng” đảng viên; trong khi đó, các thế lực thù địch luôn coi địa bàn này là một trong những trọng điểm chống phá. Vì thế, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh ở khu vực biên giới là vấn đề quan trọng trong tạo lập thế trận biên phòng toàn dân vững chắc để bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Thực hiện chủ trương đó, Bộ đội Biên phòng đã chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp xây dựng khu vực biên giới vững mạnh. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Đảng ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã ra Nghị quyết 36-NQ/ĐU về “Bộ đội Biên phòng Tỉnh tham gia lao động sản xuất phát triển kinh tế - xã hội ở các xã biên giới”, xây dựng Quy chế phối hợp hoạt động giữa Đảng ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh với huyện ủy 04 huyện biên giới và Quy định về nhiệm vụ, phương thức hoạt động tổ công tác Bộ đội Biên phòng tăng cường cho các xã biên giới. Theo đó, việc tăng cường cán bộ Bộ đội Biên phòng cho các địa bàn được Tỉnh chỉ đạo chặt chẽ, triển khai một cách toàn diện, có chiều sâu; trong đó, ưu tiên cho các xã xây dựng điểm, xã trọng điểm về quốc phòng - an ninh trên tuyến biên giới. Cán bộ tăng cường cho cơ sở đều được Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh lựa chọn kỹ, bảo đảm về phẩm chất

chính trị, đạo đức, lối sống, có phương pháp, tác phong tốt; hiểu được phong tục tập quán của đồng bào, có năng lực làm tham mưu và có uy tín với cấp ủy, chính quyền địa phương. Để nâng cao hiệu lực lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của cấp ủy, chính quyền cơ sở, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng giới thiệu, điều động, bổ nhiệm một số cán bộ Biên phòng về giữ các chức danh: bí thư, phó bí thư thường trực đảng ủy các xã biên giới. Thực tiễn cho thấy, đội ngũ cán bộ Biên phòng tăng cường đã phát huy tốt vai trò theo cương vị, chức trách được giao; tham gia có hiệu quả trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng các quy chế, quy định ở địa phương, cũng như duy trì nghiêm nguyên tắc, chế độ sinh hoạt, nền nếp ra nghị quyết lãnh đạo, phát triển đảng viên mới, tạo nguồn phát triển cán bộ tại chỗ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Cùng với đó, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh còn tăng cường đảng viên các đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt đảng ở chi bộ các thôn, bản biên giới, góp phần xây dựng các tổ chức quần chúng vững mạnh, tạo phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và giữ gìn an ninh trật tự xóm, bản khu vực biên giới. Quán triệt và thực hiện Quy chế phối hợp giữa Bộ đội Biên phòng Tỉnh với các huyện và các lực lượng, các đồn Biên phòng coi trọng việc phối hợp bám nắm địa bàn, thực hiện tốt công tác vận động quần chúng; triển khai thực hiện đăng ký cam kết giữa gia đình, dòng họ với chính quyền và Bộ đội Biên phòng về giáo dục con em chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước. Đến nay, hệ thống tổ chức đảng ở các xã biên giới tăng cả về số lượng và chất lượng; các cơ quan hành chính, đoàn thể, tổ chức xã hội cấp xã được củng cố kiện toàn¹, hoạt động có nền nếp; hiệu lực lãnh đạo, quản lý điều hành của cấp ủy, chính quyền cơ sở có nhiều chuyển biến tích cực trong tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn vùng cao, biên giới có nhiều khởi sắc mới.

Hai là, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, giáo dục, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân khu vực biên giới. Đây là một trong những giải pháp quan trọng, xuyên suốt nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong xây dựng thế trận biên phòng toàn dân, nhất là “thế trận lòng dân” ở khu vực biên giới nói riêng và quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới. Cùng với việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quân sự, công an thẩm định các công trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, Bộ đội Biên phòng Tỉnh còn tham mưu đề xuất nhiều chủ trương, biện pháp đúng, trúng, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiệm vụ kết hợp phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới, gắn với yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng thế trận biên phòng toàn dân. Theo đó, Tỉnh đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng các công trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, như: khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng; dự án đường giao thông và tuần tra biên giới; quy hoạch các vùng trồng cây thảo quả và các công trình thiết yếu phục vụ dân sinh, v.v. Hơn thế, Bộ đội Biên phòng còn được Ủy ban nhân dân Tỉnh giao trực tiếp làm chủ đầu tư nhiều dự án quan trọng, như: dự án xây dựng mô hình điểm về trồng rừng, phát triển kinh tế vườn, ao, chuồng và dự án bố trí, điều chỉnh dân cư biên giới. Trong đó, việc quy hoạch điều chỉnh dân cư được Bộ đội Biên phòng tiến hành chặt chẽ từ khảo sát địa bàn, nguồn nước, điều kiện thổ nhưỡng đến phong tục tập quán của đồng bào,… bảo đảm để nhân dân có thể sinh sống và làm giàu ở khu vực biên giới. Đây là vấn đề quan trọng, cốt lõi để thu hút một số lượng lớn nhân dân các nơi đến làm ăn, sinh sống; vừa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, vừa trực tiếp tham gia quản lý, bảo vệ biên giới có hiệu quả. Điều đáng nói là, các chương trình, dự án này đều nằm trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh, nhất là gắn với thế phòng thủ của địa phương ngay từ thời bình. Bên cạnh đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã chủ động tham gia và tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng khuyến nông, khuyến lâm để hướng dẫn các hộ gia đình ở các bản vùng sâu, vùng xa chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, nhất là cây thảo quả, cao su, khai hoang trồng lúa nước, bảo vệ phát triển rừng, chăn nuôi trâu bò, dê, lợn; xây dựng mỗi đồn Biên phòng là một mô hình kinh tế để nhân dân học tập, làm theo. Qua đó, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, thực hiện xóa đói, giảm nghèo. Đến nay, thu nhập bình quân đạt 18,2 triệu đồng/người/năm, tăng 1,85 lần so với năm 2010; tỉ lệ hộ nghèo giảm từ gần 61% năm 2003 xuống còn 20,48%; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Mặt khác, Bộ đội Biên phòng Tỉnh còn triển khai nhiều hoạt động phát triển văn hóa, giáo dục cho đồng bào các dân tộc trên địa bàn; trong đó, việc bảo tồn và phát triển bền vững dân tộc La Hủ; tham gia phát triển giáo dục tiểu học ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, được Tỉnh đánh giá cao, góp phần quan trọng vào việc ổn định đời sống, xây dựng nếp sống mới khu dân cư, xây dựng niềm tin của nhân dân vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, tự nguyện bám đất, giữ bản, xây dựng, củng cố “thế trận lòng dân” vững chắc nơi biên giới.

Ba là, chăm lo xây dựng Bộ đội Biên phòng, mà trực tiếp là các đồn Biên phòng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trên cơ sở thường xuyên điều chỉnh, bổ sung quân số, ổn định tổ chức biên chế, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ; chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trong đó, việc xây dựng đội ngũ cán bộ được chú trọng từ quy hoạch, đào tạo, sắp xếp, bổ nhiệm và luân chuyển bảo đảm đúng nguyên tắc và quy trình. Đồng thời, thực hiện tốt việc tạo nguồn cán bộ thông qua lựa chọn để xét và cử tuyển cán bộ, chiến sĩ đi đào tạo, bồi dưỡng ở các học viện, nhà trường trong và ngoài Quân đội bảo đảm tính kế thừa, kế tiếp. Trong huấn luyện, cùng với việc bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, các đơn vị Bộ đội Biên phòng Tỉnh đẩy mạnh đổi mới nội dung, phương pháp huấn luyện, nhằm nâng cao trình độ tham mưu - tác chiến, khả năng phối hợp với các lực lượng và trình độ công tác nghiệp vụ biên phòng. Quá trình thực hiện, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh chỉ đạo các đơn vị kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy và nâng cao công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật cả thường xuyên và đột xuất. Nhờ vậy, chất lượng hoàn thành chức trách, nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ và các đơn vị không ngừng được nâng lên; năng lực tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai công tác biên phòng, xây dựng thế trận biên phòng toàn dân trên địa bàn ngày càng đạt hiệu quả thiết thực.

Cùng với đó, hằng năm, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh còn chỉ đạo cơ quan, đơn vị tiến hành rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh các loại văn kiện, phương án tác chiến sát thực tiễn. Chú trọng đầu tư kinh phí xây dựng, tu sửa, củng cố công sự, trận địa chiến đấu ở các Đồn. Tích cực tham gia diễn tập khu vực phòng thủ Tỉnh, huyện, diễn tập cụm tác chiến Biên phòng,… nâng cao khả năng phối hợp, hiệp đồng trong xử lý các tình huống bảo vệ đơn vị, tác chiến phòng thủ bảo vệ địa phương. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng quân sự, công an trong nước và lực lượng bảo vệ biên giới nước Bạn tổ chức tuần tra, kiểm soát biên giới, đấu tranh có hiệu quả với hoạt động của các loại tội phạm qua lại hai bên biên giới, giữ vững an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia vùng Tây Bắc Tổ quốc.

Đại tá ĐÀO QUANG MẠNH, Chính ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh
____________________

1 - Đến nay, 23/23 xã có đảng bộ cơ sở (tăng 80% so với năm 1994), 348 chi bộ trực thuộc, 2.308 đảng viên (1.804 đảng viên là người dân tộc thiểu số), 100% các bản có đảng viên (xóa 45 bản “trắng” đảng viên). Xây dựng và củng cố: 11 ban chỉ huy quân sự xã; 09 ban công an xã; 248 hội, chi hội phụ nữ; 226 hội, chi hội nông dân; 270 tổ chức đoàn cơ sở, chi đoàn; 129 hội cựu chiến binh.