Huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa có diện tích gần 500 km², gồm thị trấn Trường Sa và 02 xã đảo (Song Tử Tây, Sinh Tồn). Là huyện đảo có tính đặc thù cao trong hệ thống hành chính nhà nước, nên chính sách dân sinh, dân kế chưa được hoạch định bền vững; hệ thống chính trị đang từng bước hoàn thiện; xa đất liền, thời tiết, khí hậu khắc nghiệt,… song, vượt lên tất cả, Đảng bộ, chính quyền, quân, dân trong Huyện sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của Nhà nước, của Tỉnh, các cấp, ngành và nhân dân cả nước trao tặng, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh cũng như ổn định, nâng cao đời sống nhân dân. Những công trình kinh tế kết hợp với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, phục vụ dân sinh, như: sân bay; trạm thông tin liên lạc, truyền hình vệ tinh; trạm khí tượng thủy văn, trạm xá, trường học,… được đầu tư xây dựng cơ bản, phù hợp với thực tiễn, đi vào hoạt động hiệu quả, tạo nên một Trường Sa “mạnh về phòng thủ, tốt về lối sống, đẹp cảnh quan, môi trường, mẫu mực tình đoàn kết quân dân”.

Để có được kết quả đó, trước hết, Huyện chú trọng xây dựng lực lượng vũ trang mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, có sức chiến đấu cao, đủ sức giữ vững vùng biển, đảo được giao, coi đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Quán triệt, thực hiện Quyết định số 872/QĐ-TM, ngày 08/6/2018 của Tổng Tham mưu trưởng về việc ban hành biểu tổ chức, biên chế lực lượng vũ trang Huyện và thực hiện 03 khâu đột phá¹, Huyện tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải Quân điều chỉnh tổ chức, biên chế lực lượng thường trực, nhất là khối đảo, bảo đảm cơ cấu, thành phần hợp lý, phù hợp với điều kiện, đặc điểm nơi đóng quân. Huy động toàn bộ nam công dân có đủ điều kiện tham gia, xây dựng lực lượng dân quân “vững mạnh, rộng khắp”; thường xuyên rà soát nguồn dự bị động viên theo chỉ tiêu mới, kiện toàn văn kiện tiếp nhận, sẵn sàng bổ sung cho các đảo, điểm đóng quân.

Cùng với đó, Huyện tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện khâu đột phá nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Quá trình thực hiện, Huyện luôn bám sát phương châm: “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu theo phương án, đối tượng tác chiến, các tình huống; lấy nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo làm mục tiêu huấn luyện và lấy thực tiễn chiến trường làm môi trường, điều kiện và phương án huấn luyện. Thời  gian qua, lực lượng vũ trang đã đẩy mạnh đổi mới nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp huấn luyện; nâng cao chất lượng quản lý, điều hành huấn luyện, xây dựng kế hoạch, tiến trình biểu huấn luyện sát với nhiệm vụ, phương án, chiến trường, đối tượng tác chiến và tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị kỹ thuật. Tập trung huấn luyện, luyện tập thuần thục các phương án; tổ chức chặt chẽ công tác quan sát, trinh sát các hoạt động trên không, trên biển của nước ngoài; nâng cao khả năng khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật; báo động phòng không; chống tác chiến điện tử; công tác bảo đảm an toàn, v.v. Bên cạnh đó, chú trọng bồi dưỡng nâng cao trình độ huấn luyện cho cán bộ các cấp; kịp thời huấn luyện bổ sung cho lực lượng mới thay quân; thường xuyên tổ chức luyện tập chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu theo quy định (mỗi tháng 01 lần trong thời gian 03 ngày) để rèn luyện, nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu và hoàn thiện các phương án phòng thủ đảo. Đồng thời, thường xuyên bổ sung, điều chỉnh văn kiện tác chiến; duy trì nghiêm chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, tuần tra, canh gác; giữ vững thông tin thông suốt giữa các đảo, với bờ; tăng cường hiệp đồng trinh sát với các lực lượng, nắm chắc, báo cáo kịp thời mọi hoạt động của nước ngoài; chủ động dự báo, tham mưu cho các cấp xử lý đúng đối sách, không mắc mưu khiêu khích của nước ngoài, không để bị động bất ngờ; góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định khu vực biển và quần đảo Trường Sa. Bên cạnh đó, Huyện tăng cường học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, nhiệm vụ, đối sách trên không, trên biển; giáo dục tinh thần cảnh giác với âm mưu, thủ đoạn của đối tượng tác chiến; phát huy tốt vai trò các tổ chức trong giáo dục nhiệm vụ, tư vấn tâm lý tình cảm,... làm cho bộ đội luôn nhận thức đúng tình hình, xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ vững chắc, chủ quyền biển, đảo thân yêu của Tổ quốc. Các đơn vị chủ động bảo đảm tốt hậu cần, kỹ thuật phục vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, đời sống bộ đội, bảo đảm quân số khỏe trên 99%, duy trì hệ số kỹ thuật của các loại vũ khí, trang bị K­­_t=1,... góp phần nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu. Năm 2021, các đảo đã phát hiện kịp thời và xử trí đúng đối sách khi máy bay, tàu quân sự, tàu cá nước ngoài hoạt động bất hợp pháp; xây dựng, tổ chức luyện tập phương án chiến đấu bảo vệ đảo với thời gian trên 1.500 giờ. Qua tổng kết phong trào thi đua, 06 đảo được Bộ Quốc phòng và Quân chủng Hải quân  tặng Cờ đơn vị huấn luyện giỏi, Cờ thi đua; 10 đảo được tỉnh Khánh Hòa tặng Bằng khen vì thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Do đặc thù địa lý của Huyện: ở xa đất liền, đất đai khô cằn, thời tiết, khí hậu khắc nghiệt, giông lốc, bão tố thường xuyên nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, tâm tư, nguyện vọng cũng như việc hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, Huyện quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên đảo. Theo đó, cùng với quan tâm đảm bảo 100% tiêu chuẩn, chế độ cho cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân làm việc, sinh sống tại các xã đảo theo Quyết định số 70/2008/QĐ-TTg, ngày 29/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ, Huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, hộ gia đình đẩy mạnh tăng gia, chăn nuôi tự túc một phần thức ăn tươi và tạo nguồn dự trữ mỗi khi thời tiết xấu, biển động, việc bảo đảm từ đất liền gặp khó khăn. Thường xuyên quan tâm sửa chữa nhà ở, bổ sung đồ dùng sinh hoạt cho 100% hộ dân; đầu tư hàng nghìn tỉ đồng xây dựng các công trình văn hóa, điện, trường, trạm nâng cao đời sống quân, dân trên các đảo. Đặc biệt, Huyện sử dụng hiệu quả kinh phí đến từ Quỹ Vừ A Dính, Quỹ vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu, sửa chữa các điểm Trường tiểu học Sinh Tồn và Song Tử Tây, bảo đảm đủ khu vui chơi cũng như vật chất cho giáo viên, học sinh học tập. Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động của hội đồng sư phạm; từng bước khắc phục tình trạng lớp ghép, củng cố nền nếp trường lớp; phối hợp với Hội Khuyến học tỉnh Khánh Hòa khuyến khích giáo viên, học sinh trong công tác, học tập, tạo bước chuyển mới về chất lượng giáo dục. Cùng với đó, Huyện thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe miễn phí cho người dân; chuẩn bị đầy đủ cơ số thuốc, trang bị y tế; thường xuyên khử trùng nơi ở và làm việc của cán bộ, nhân dân; chú trọng tuyên truyền về phòng, chống dịch bệnh,… bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm. Huyện coi trọng phát huy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; duy trì đội văn nghệ quần chúng; tích cực giao lưu văn nghệ với các đơn vị đóng quân trên các đảo; tổ chức dâng hương chùa, đài tưởng niệm và nhiều trò chơi dân gian trong dịp lễ, Tết cổ truyền, v.v. Qua đó, giúp cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân ổn định tư tưởng, yên tâm công tác; có cuộc sống văn hóa, văn minh, hạnh phúc.

Để tăng cường tiềm lực chính trị, tinh thần góp phần xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân, “thế trận lòng dân” vững chắc nơi tuyến đảo tiền tiêu của Tổ quốc, Huyện coi trọng xây dựng hệ thống chính trị và tình đoàn kết quân, dân. Để làm được điều đó, trước hết, Huyện tập trung ban hành quy định cơ cấu tổ chức, quy chế hoạt động của Ủy ban nhân dân các cấp; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn; phân công nhiệm vụ cho cán bộ, công chức, viên chức. Phối hợp với các sở, ngành tỉnh Khánh Hòa và Vùng 4 Hải Quân tuyển chọn công chức, viên chức theo đúng trình tự, thủ tục. Tăng cường phát triển đảng viên mới, linh hoạt cử cán bộ quân sự tham gia cấp ủy, chính quyền địa phương,... nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự. Các đơn vị quân đội phối hợp với cấp ủy, chính quyền tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tham gia xây dựng cơ sở chính trị trên các đảo. Tăng cường canh trực cấp cứu, cứu hộ, cứu nạn trên biển, sẵn sàng giúp đỡ nhân dân trên đảo và ngư dân bám ngư trường, phòng tai nạn. Tích cực, chủ động bảo đảm các nhu yếu phẩm thiết yếu; chia sẻ vật tư, con giống, kỹ thuật giúp nhân dân tăng gia, chăn nuôi và tăng cường màu xanh trên đảo.

Đáp lại sự giúp đỡ đó, nhân dân trong Huyện luôn tự hào khi được sống ở Trường Sa; 100% nam giới tự nguyện tham gia dân quân tự vệ, giúp bộ đội canh trực thường xuyên trên đảo; 100% phụ nữ tham gia vệ sinh môi trường, chăm sóc hoa, cây cảnh trên đảo; biểu diễn văn nghệ,... mang lại cảnh quan tươi đẹp, cuộc sống tinh thần phong phú cho quân nhân. Nhân dân trên đảo và ngư dân ra khai thác hải sản ở Trường Sa luôn xác định rõ nghĩa vụ, trách nhiệm với Tổ quốc, tự tin bám đảo, bám ngư trường, nối dài tai, mắt kịp thời thông báo cho lực lượng chức năng nắm chắc mọi hoạt động của nước ngoài, hỗ trợ xua đuổi tàu nước ngoài hoạt động bất hợp pháp. Năm 2021, quân, dân trên đảo kết hợp cùng ngư dân xua đuổi 72 lượt tàu thuyền nước ngoài vi phạm chủ quyền vùng nước các đảo; cứu hộ, cứu nạn hơn 50 lượt cho 67 lượt ngư dân và 14 lượt tàu cá gặp nạn; xác nhận cho 2.483 lượt tàu cá ra khơi bám biển, v.v. Điều đáng nói là, với sự giúp đỡ to lớn của các ngành, địa phương, cùng sự chung tay, nỗ lực của quân và dân trên đảo, đến nay, hàng trăm công trình, như: Nhà khách Thủ đô, Nhà truyền thống Trường Sa, Nhà tưởng niệm Bác Hồ, Công viên Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tượng đài Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, chùa trên các đảo; hệ thống điện mặt trời; hệ thống lọc nước ngọt công suất lớn; các khu dịch vụ hậu cần nghề cá; trường học,... đã được xây dựng trên huyện đảo Trường Sa cùng với hệ thống cây xanh bao phủ, tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp giữa muôn trùng biển khơi sóng gió. Huyện không chỉ có cán bộ, chiến sĩ ngày đêm canh giữ bảo vệ biển đảo, mà còn có những tổ ấm tiền phương tràn đầy niềm vui và lạc quan. Tình đoàn kết quân, dân đã duy trì sức sống các công trình văn hóa, văn minh, hiện đại, màu xanh tiếp tục trải dài trên những vườn tăng gia, cây cảnh, vườn hoa,... vun đắp cuộc sống hạnh phúc nơi đầu sóng, ngọn gió.

Bằng quyết tâm chính trị, mồ hôi nước mắt của hàng vạn người, giờ đây khung cảnh huyện đảo Trường Sa như những viên ngọc xanh trong nắng gió; thông tin liên lạc thông suốt; có đủ điện, trường, trạm, nước ngọt; nhân dân đang được hưởng một cuộc sống yên bình không khác nhiều so với đất liền. Đó là nền tảng quan trọng tạo niềm tin, động lực vững chắc cho quân, dân huyện đảo nêu cao quyết tâm xây dựng, giữ gìn, bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biển, đảo; xây dựng Huyện thành pháo đài vững chắc, cột mốc chủ quyền quốc gia trên vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

LƯƠNG XUÂN GIÁP, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Huyện
________________

1 - Điều chỉnh tổ chức biên chế; huấn luyện; xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật và cải cách hành chính.