Đẩy mạnh quán triêt, giáo dục nâng cao nhận thức; chú trọng làm tốt công tác chuẩn bị, đáp ứng mọi yêu cầu đối ngoại; kết hợp chặt chẽ với các mặt công tác khác và tích cực đổi mới nội dung, phương pháp hoạt động là những nội dung cơ bản trong công tác đối ngoại quốc phòng, được Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo với nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp, tạo môi trường thuận lợi cho bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo Tây Nam Tổ quốc.

Vùng 5 Hải quân có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển từ cửa sông Gành Hào, tỉnh Bạc Liêu đến Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, với hơn 150 hòn đảo lớn, nhỏ, giáp ranh với vùng biển các nước Campuchia, Thái Lan và Malaysia. Đây là vùng biển có vị trí đặc biệt quan trọng cả về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của khu vực phía Nam và cả nước. Nhận thức rõ trọng trách được giao, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng luôn chủ động khắc phục khó khăn, triển khai toàn diện các mặt công tác, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị trung tâm; trong đó, công tác đối ngoại quốc phòng được xác định là mặt công tác trọng yếu, thường xuyên để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Trên thực tế, Vùng đã nghiên cứu, đầu tư và chú trọng triển khai công tác quan trọng này bằng nhiều hình thức, biện pháp thiết thực, hiệu quả. Rõ nét nhất là Vùng đã xây dựng và thực hiện nghiêm quy chế phối hợp tuần tra chung với Hải quân Hoàng gia Campuchia và Hải quân Hoàng gia Thái Lan; duy trì có hiệu quả kênh thông tin đường dây nóng, kịp thời trao đổi, thông báo tình hình và phối hợp thực hiện có hiệu quả công tác tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn và giải quyết những vấn đề nảy sinh trên biển.

Đoàn công tác của Vùng 5 Hải quân nhân dân Việt Nam sang thăm Căn cứ biển Ream, Hải quân Hoàng gia Campuchia.

Năm 2024, Vùng đã hoàn thành xuất sắc 03 cuộc tuần tra chung với Hải quân Hoàng gia Campuchia và 02 cuộc tuần tra chung với Hải quân Hoàng gia Thái Lan; phối hợp với Căn cứ biển Ream Hải quân Hoàng gia Campuchia tổ chức thành công các hội nghị rút kinh nghiệm tuần tra chung. Cùng với đó, Vùng chủ động tham mưu, hoàn thành tốt nhiệm vụ tham gia đoàn công tác của Tư lệnh Quân chủng thăm, làm việc với Hải quân Hoàng gia Campuchia và đoàn công tác của Quân chủng dự Hội nghị tham vấn hải quân song phương lần thứ 4 tại Thái Lan, v.v. Qua đó, góp phần tăng cường sự tin cậy, hiểu biết giữa Vùng nói riêng, Quân chủng nói chung với lực lượng hải quân các nước láng giềng, tạo môi trường hòa bình, ổn định trên vùng biển, đảo Tây Nam của Tổ quốc.

Thời gian tới, dự báo tình hình vùng biển Tây Nam cơ bản ổn định, nhưng cũng tồn tại nhiều vấn đề nhạy cảm, phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố gây mất ổn định, khó lường, tác động trực tiếp đến nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Xuất phát từ tình hình đó và trên cơ sở những kinh nghiệm và kết quả đạt được, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng xác định tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác đối ngoại quốc phòng bằng nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ; trong đó, tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:

Một là, quán triệt, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ đối với công tác đối ngoại quốc phòng, bảo đảm sự thống nhất và nhất quán cả về tư tưởng và hành động trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Đặc biệt đối với Vùng 5 Hải quân, phải quản lý, bảo vệ vùng biển chiến lược Tây Nam, liên quan tới nhiều vùng biển và lực lượng của các quốc gia liền kề, với nhiều khó khăn, thách thức,... thì làm tốt nội dung này càng có ý nghĩa quan trọng. Với nhận thức đó, Vùng yêu cầu các cơ quan, đơn vị đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục; tập trung quán triệt đường lối đối ngoại của Đảng, làm rõ vị trí, vai trò công tác đối ngoại quốc phòng trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; các nghị quyết, kết luận, kế hoạch của trên và nghị quyết của Đảng ủy Vùng về đối ngoại quốc phòng¹. Tăng cường giáo dục nâng cao hiểu biết về văn hóa và cập nhật thông tin về quân đội, hải quân các nước có liên quan; quán triệt các quy chế, quy định trong công tác đối ngoại, nâng cao ý thức chấp hành quy định, luật pháp nước sở tại và luật pháp quốc tế; giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân”, giữ gìn hình ảnh tốt đẹp về đất nước, con người, Quân đội, Hải quân nhân dân Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế. Để nội dung thấm sâu vào tư tưởng, ý chí và hành động của cán bộ, chiến sĩ, nhất là lực lượng trực tiếp tham gia nhiệm vụ đối ngoại, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị kết hợp các hình thức, phương pháp giáo dục gắn với thực tiễn thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng, tuần tra chung. Qua đó, làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc về mục tiêu, quan điểm, phương châm hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng của Đảng, Nhà nước, Quân đội; thấu triệt trường phái ngoại giao “Cây tre Việt Nam”; kiên định về nguyên tắc và khéo léo, mềm dẻo, linh hoạt ứng xử trong quan hệ quốc tế, nhất là xử lý các mối quan hệ trên biển với hải quân các nước theo đúng phương châm “Tích cực, chủ động, chắc chắn, linh hoạt, hiệu quả”, góp phần giảm thiểu bất đồng, tránh đối đầu trong giải quyết các vấn đề, các “điểm nóng”, kiểm soát nguy cơ xung đột trên biển, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên vùng biển, đảo, thềm lục địa Tây Nam của Tổ quốc.

Luyện tập thông tin tín hiệu cờ tay với tàu Hải quân Hoàng gia Thái Lan

Hai là, làm tốt công tác chuẩn bị, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng coi trọng chỉ đạo lực lượng trực tiếp tham gia đối ngoại quốc phòng làm tốt công tác rà soát chất lượng chính trị, lựa chọn những cán bộ, chiến sĩ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật thực sự có năng lực, sức khỏe, có ý thức tổ chức kỷ luật tốt, ưu tiên lựa chọn các đồng chí giỏi ngoại ngữ, chuyên môn quân sự tham gia thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng, tuần tra chung. Đồng thời, yêu cầu các lực lượng của Vùng thường xuyên hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng hải quân nước bạn xây dựng kế hoạch, dự báo sát các tình huống, phương án xử trí đúng đối sách, quan điểm, đường lối của Đảng, phù hợp với thông lệ và luật pháp quốc tế. Tổ chức tốt việc tập huấn, bồi dưỡng về công tác đối ngoại, nâng cao trình độ, kỹ năng, điều lệnh, nghi thức đối ngoại cho các đối tượng, nhất là lực lượng chuyên trách, lực lượng trực tiếp tham gia các hoạt động đối ngoại. Trước khi tham gia thực hiện nhiệm vụ, cấp ủy các cơ quan, đơn vị có lực lượng tham gia nắm, quản lý và giải quyết tốt tư tưởng của bộ đội; tổ chức phát động thi đua, động viên cán bộ, chiến sĩ sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, chú trọng lãnh đạo bảo đảm tốt lương thực, thực phẩm, xăng dầu, thuốc chữa bệnh cho mỗi chuyến tuần tra chung; nâng cao chất lượng bữa ăn, vệ sinh an toàn thực phẩm cho các tàu thực hiện nhiệm vụ; tăng cường lực lượng quân y, sẵn sàng xử lý các tình huống cấp cứu trên biển và tham gia khám bệnh, cấp thuốc cho bạn (theo nhiệm vụ trên giao). Chuẩn bị đầy đủ, chu đáo, đồng bộ tàu thuyền, xe máy, vật tư, phụ tùng thay thế, phao áo cứu sinh, dụng cụ chống chìm, chống cháy, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho tàu thuyền và cán bộ, chiến sĩ trong mọi điều kiện. Gắn công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật cho nhiệm vụ tuần tra chung với luyện tập phương án bảo đảm hậu cần, kỹ thuật cho tàu xuất phát nhanh.

Ba là, kết hợp chặt chẽ công tác đối ngoại với các mặt công tác khác, vận dụng linh hoạt nội dung, hình thức đối ngoại quốc phòng. Về bản chất, đối ngoại quốc phòng của Hải quân nhân dân Việt Nam là cách ứng xử với hải quân các nước, tạo môi trường hòa bình nhằm thực hiện tốt công cuộc phòng thủ đất nước, bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa” và góp phần củng cố sức mạnh quốc phòng. Để công tác đối ngoại thật sự hiệu quả, đi đúng hướng, bảo đảm cao nhất lợi ích của quốc gia - dân tộc, thời gian tới, Vùng tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác quan trọng này; duy trì nghiêm túc, đúng quy trình công tác đối ngoại ở các cấp trên cơ sở tuân thủ nguyên tắc, phương châm đối ngoại của Đảng, Nhà nước, thông lệ quốc tế. Trước mắt, Vùng tiếp tục duy trì các kênh thông tin liên lạc, đường dây nóng, nền nếp điện đàm đối thoại, giao lưu với Vùng 1, Vùng 2 Hải quân Hoàng gia Thái Lan và Căn cứ biển Ream, Hải quân Hoàng gia Campuchia; phối hợp với lực lượng hải quân các nước bạn theo phân cấp tổ chức thực hiện các kế hoạch tuần tra chung. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, Vùng yêu cầu các lực lượng phải kết hợp tốt giữa nhiệm vụ tuần tra chung với huấn luyện hiệp đồng về tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, huấn luyện cờ tay và luyện tập sử dụng Bộ quy tắc ứng xử cho cuộc gặp bất ngờ trên biển của hải quân các nước Tây Thái Bình Dương (CUES). Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao; thăm hỏi, chúc mừng nhân ngày lễ trọng đại, ngày truyền thống của mỗi nước, tăng cường mối quan hệ đoàn kết, hiểu biết, tin cậy, tôn trọng lẫn nhau, thể hiện tinh thần quốc tế cao cả, trong sáng với hải quân các nước, nhất là Hải quân Hoàng gia Campuchia, Hải quân Hoàng gia Thái Lan. Năm 2025,  Vùng tập trung hoàn thành tốt 04 chuyến tuần tra chung với Hải quân Hoàng gia Campuchia và 02 chuyến với Hải quân Hoàng gia Thái Lan; tham gia hội nghị rút kinh nghiệm tuần tra chung lần thứ 35, 36 và tổ chức tốt Hội nghị sơ kết 15 năm kết nghĩa giữa Vùng với Căn cứ biển Ream, Hải quân Hoàng gia Campuchia. Qua đó, tiếp tục tăng cường sự tin cậy, hiểu biết lẫn nhau, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển, đảo; quảng bá hình ảnh, đất nước, con người, văn hóa Việt Nam, góp phần nâng cao hơn nữa vị thế, vai trò, uy tín của đất nước, Quân đội và Hải quân nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế.

Cùng với đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng tiến hành lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ công tác kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện công tác đối ngoại quốc phòng, làm cơ sở rút ra bài học kinh nghiệm. Đồng thời, bình xét, khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, tạo tiền đề để thực hiện tốt hơn công tác đối ngoại quốc phòng với phương châm “Tích cực, chủ động, chắc chắn, linh hoạt, hiệu quả”, góp phần bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa “từ sớm, từ xa”.

Đại tá TRỊNH XUÂN TÙNG, Tư lệnh Vùng
__________________        

1 - Kết luận số 53-KL/TW, ngày 28/4/2023 của Bộ Chính trị về “Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo”; Nghị quyết số 2662-NQ/QUTW, ngày 26/02/2024 của Quân ủy Trung ương về “Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo” và Kế hoạch số 2270-KH/ĐU, ngày 23/5/2024 của Đảng ủy Quân chủng Hải quân về thực hiện Nghị quyết số 2662 của Quân ủy Trung ương, v.v.