Đề cập về Quyền tài phán dân sự đối với tàu thuyền nước ngoài trong vùng biển Việt Nam, Luật Biển Việt Nam, Điều 31 (Khoản 1 và 2) quy định:

“1. Lực lượng tuần tra, kiểm soát trên biển không được buộc tàu thuyền nước ngoài đang đi trong lãnh hải phải dừng lại hoặc thay đổi hành trình chỉ vì mục đích thực hiện quyền tài phán dân sự đối với cá nhân đang ở trên tàu thuyền đó.

2. Lực lượng tuần tra, kiểm soát trên biển không được tiến hành các biện pháp bắt giữ hay xử lý về mặt dân sự đối với tàu thuyền nước ngoài đang đi trong vùng biển Việt Nam, trừ nội thủy, trừ trường hợp việc thi hành các biện pháp này liên quan đến nghĩa vụ đã cam kết hay trách nhiệm dân sự mà tàu thuyền phải đảm nhận trong khi đi qua hoặc để được đi qua vùng biển Việt Nam”. Quy định trên của Luật Biển Việt Nam phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (gọi tắt là Công ước về Luật Biển năm 1982). Điều 28 của Công ước nêu: quốc gia ven biển không được thực hiện quyền tài phán dân sự đối với một người ở trên tàu nước ngoài khi nó đang đi qua lãnh hải. Tại Khoản 2 của Điều này, Công ước còn nhấn mạnh: “Quốc gia ven biển không thể áp dụng các biện pháp trừng phạt hay biện pháp bảo đảm về mặt dân sự đối với con tàu này, nếu không phải vì những nghĩa vụ đã cam kết hay các trách nhiệm mà con tàu phải đảm nhận trong khi đi qua hoặc để được đi qua vùng biển của quốc gia ven biển”.

Tiếp đó, Luật Biển Việt Nam, Điều 31 còn quy định:

“3. Lực lượng tuần tra, kiểm soát trên biển có thể áp dụng các biện pháp bắt giữ hay xử lý tàu thuyền nước ngoài nhằm mục đích thực hiện quyền tài phán dân sự nếu tàu thuyền đó đang đậu trong lãnh hải hoặc đi qua lãnh hải sau khi rời khỏi nội thủy của Việt Nam”. Về vấn đề này, Công ước về Luật Biển năm 1982 (Khoản 3, Điều 28) khẳng định: “… quốc gia ven biển áp dụng các biện pháp trừng phạt hay bảo đảm về mặt dân sự do luật trong nước của quốc gia này quy định đối với một tàu thuyền nước ngoài đang đậu trong lãnh hải hay đi qua lãnh hải, sau khi đã rời nội thủy”. Như vậy, quy định về Quyền tài phán dân sự đối với tàu thuyền nước ngoài của Luật Biển Việt Nam là thống nhất với Công ước về Luật Biển năm 1982.

Tạ Quang thực hiện