Trước bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có biến chuyển nhanh, diễn biến phức tạp, khó dự báo; Biển Đông vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ổn định; các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống, như: tranh chấp chủ quyền biển, đảo, cướp biển, buôn lậu, gian lận thương mại trên biển, mất an ninh, an toàn hàng hải,… có chiều hướng gia tăng đặt ra nhiệm vụ xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam trở thành lực lượng nòng cốt, chuyên trách thực thi pháp luật, đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo trên các vùng biển và thềm lục địa của Việt Nam những yêu cầu mới rất cao, đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Là thành phần của lực lượng vũ trang nhân dân - lực lượng nòng cốt, chuyên trách thực thi pháp luật và bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên biển, Cảnh sát biển Việt Nam có chức năng tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành theo thẩm quyền hoặc đề xuất với Đảng, Nhà nước về chính sách, pháp luật bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên biển; bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trong vùng biển Việt Nam; quản lý về an ninh, trật tự, an toàn và bảo đảm việc chấp hành pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế theo thẩm quyền. Vì vậy, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam được tổ chức và hoạt động theo quy định của Luật Cảnh sát biển Việt Nam (năm 2018). Theo đó, Cảnh sát biển Việt Nam được tổ chức tập trung, thống nhất theo phân cấp từ Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam đến đơn vị cấp cơ sở. Về nguyên tắc, Cảnh sát biển Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự thống nhất quản lý nhà nước của Chính phủ và sự chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Cảnh sát biển Việt Nam tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; đồng thời, chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật. Kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia, quản lý an ninh, trật tự, an toàn trên biển với phát triển kinh tế biển. Dựa vào nhân dân, phát huy sức mạnh của nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ.

Sự phát triển, lớn mạnh của Cảnh sát biển Việt Nam gắn liền với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Cho nên, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, lực lượng Cảnh sát biển luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, sự giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương nơi đóng quân, sự quan tâm của các đoàn thể chính trị - xã hội, nhân dân cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài, v.v. Để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, v.v. Tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu; xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh tiêu biểu; xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách thực thi pháp luật và bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên biển.

Thực hiện: TRẦN TOÀN