Hải đăng trên đảo Song Tử Tây

Việt Nam là một quốc gia nằm ven bờ Tây của Biển Đông; có hơn 3.260 km bờ biển, trên 3.000 hòn đảo lớn, nhỏ và hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, vùng biển nước ta bao gồm: nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa 200 hải lý tính từ đường cơ sở để tính chiều rộng lãnh hải. Như vậy, về mặt địa lý, vùng biển và hải đảo nước ta rất đa dạng, bao gồm nhiều khu vực khác nhau; trong đó có thể chia thành các vùng chủ yếu: Vịnh Bắc Bộ, Vịnh Thái Lan, hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và một số đảo, quần đảo khác.

1. Vịnh Bắc Bộ nằm về phía Tây Bắc Biển Đông, được bao bọc bởi bờ biển miền Bắc Việt Nam, lục địa Trung Hoa, bán đảo Lôi Châu và đảo Hải Nam (Trung Quốc). Với diện tích khoảng 126.250 km², Vịnh Bắc Bộ trải rộng từ khoảng 17⁰10’ đến 21⁰55’ độ vĩ Bắc, 105⁰36’ đến 109⁰55’ độ kinh Đông; chiều ngang nơi rộng nhất khoảng 310 km và nơi hẹp nhất khoảng 220 km; có hai cửa thông ra Biển Đông: cửa phía Nam rộng khoảng 240 km và cửa phía Đông (qua eo biển Quỳnh Châu) rộng khoảng 18 km. Năm 2000, Việt Nam và Trung Quốc đã ký Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ theo phương thức “đại thể chia đôi” và lấy đường trung tuyến từ Bắc xuống Nam làm ranh giới. Theo đó, phần Vịnh phía Việt Nam có hàng nghìn hòn đảo lớn, nhỏ; trong đó, đảo Bạch Long Vĩ (diện tích 2,5 km²) cách đất liền Việt Nam 110 km, cách đảo Hải Nam (Trung Quốc) 130 km.

2. Vịnh Thái Lan nằm ở phía Tây Nam Biển Đông, có diện tích khoảng 293.000 km², chu vi khoảng 2.300 km và được bao bọc bởi bờ biển các nước: Việt Nam, Cam-pu-chia, Thái Lan và Ma-lai-xi-a. Đây là một vịnh tương đối nông, nơi sâu nhất khoảng 80m; trong Vịnh, vùng biển của Việt Nam bao gồm nhiều hòn đảo lớn, nhỏ; trong đó, đảo Phú Quốc có diện tích lớn nhất (khoảng 567 km²).

3. Các đảo và quần đảo của Việt Nam phân bố không đồng đều. Vùng biển ven bờ có gần 3.000 hòn đảo, tập trung chủ yếu ở Vịnh Bắc Bộ, số còn lại phân bố ở khu vực biển Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ và Tây Nam. Ngoài ra, còn có một số đảo xa bờ; hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa nằm ở trung tâm Biển Đông. Căn cứ vào điều kiện địa lý, vị trí chiến lược về kinh tế, quốc phòng - an ninh và dân cư, có thể chia các đảo và quần đảo nước ta thành các nhóm: hệ thống đảo tiền tiêu, các đảo lớn có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế biển và các đảo ven bờ có điều kiện phát triển nghề cá, du lịch và là căn cứ để bảo vệ an ninh, trật tự vùng ven biển nước ta. Trong đó, nhóm đảo tiền tiêu gồm các đảo, quần đảo xa bờ trên các hướng biển của Tổ quốc, như: quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và các đảo: Chàng Tây, Thổ Chu, Phú Quốc, Côn Đảo, Phú Quý, Lý Sơn, Cồn Cỏ,… và Bạch Long Vĩ. Đây là những vị trí tiền đồn quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Vùng biển và hải đảo của nước ta là bộ phận lãnh thổ không thể tách rời của Việt Nam, là không gian sinh tồn và phát triển từ hàng nghìn năm nay của dân tộc ta. Trong vùng biển và hải đảo của Việt Nam, mỗi hòn đảo không chỉ là địa bàn, nơi làm ăn sinh sống của nhân dân, mà còn là “cột mốc chủ quyền” tự nhiên, thiêng liêng của quốc gia. Vì thế, bảo vệ và phát triển tiềm năng biển và hải đảo luôn là sự nghiệp của toàn Đảng, các cấp, ngành, địa phương, lực lượng vũ trang và cả dân tộc.

Hải Bằng thực hiện