Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân nhằm chung tay gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu đối với thủy sản nước ta là nhiệm vụ cấp bách của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm được Bộ đội Biên phòng Bình Định tập trung triển khai thực hiện với nhiều giải pháp đồng bộ, thiết thực, hiệu quả.

Bình Định là tỉnh có bờ biển dài trên 134 km, với 33 xã, phường, thị trấn (thuộc 03 huyện, 01 thị xã và 01 thành phố) nằm trong khu vực biên giới biển. Đây là địa phương có số dân khá lớn (118.578 hộ/461.316 nhân khẩu) chủ yếu sinh sống bằng nghề đánh bắt, chế biến, nuôi trồng thủy sản. Theo thống kê, toàn Tỉnh hiện có hơn 5.700 tàu cá; trong đó, gần 3.290 tàu có chiều dài từ 15 m trở lên, hoạt động trên ngư trường trải dài từ tỉnh Quảng Ninh đến tỉnh Kiên Giang, tập trung nhiều ở khu vực giữa và Nam Biển Đông. Với vai trò là lực lượng nòng cốt, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã luôn quan tâm, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cán bộ, nhân dân khu vực biên giới biển; nhất là trong bối cảnh cả nước nói chung, tỉnh Bình Định nói riêng đang nỗ lực chung tay gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu đối với thủy sản Việt Nam. Nhờ đó, nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân được nâng lên; các vụ vi phạm pháp luật trong khai thác thủy sản trên biển, tình trạng khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) giảm đáng kể; ngư dân yên tâm bám biển, phát triển kinh tế, đồng lòng, sát cánh cùng Bộ đội Biên phòng và các lực lượng khác bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Để có được kết quả đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tập trung, thống nhất trong lãnh đạo; linh hoạt, cụ thể trong chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác này. Các cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, sát thực tiễn; chủ động xây dựng quy chế, ký kết chương trình phối hợp với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các địa phương. Chủ động nghiên cứu, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thống nhất, huy động sự vào cuộc của các lực lượng, các cấp, ngành và cả hệ thống chính trị trong triển khai thực hiện công tác tuyên truyên, phổ biến pháp luật cho cán bộ, nhân dân khu vực biên giới biển. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đồn Biên phòng phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể các xã, phường tham mưu, giúp ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố ven biển lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện. Thường xuyên sơ kết, tổng kết, đánh giá khách quan, thực chất kết quả triển khai thực hiện ở từng địa phương, đơn vị, qua đó kịp thời rút kinh nghiệm, đề ra những nội dung, biện pháp phù hợp, sát thực tế, nhân rộng cách làm hay, mô hình sáng tạo, hiệu quả để không ngừng nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân.

Bộ đội Biên phòng Đồn Biên phòng Cát Khánh phối hợp với các lực lượng chức năng tuyên truyền các quy định chống khai thác IUU

Để nâng cao kiến thức pháp luật cho ngư dân, các đơn vị Bộ đội Biên phòng Tỉnh tích cực đổi mới nội dung, hình thức tuyên tuyền, phổ biến pháp luật sát với từng đối tượng. Trên cơ sở nắm bắt nhu cầu của từng đối tượng, các cơ quan, đơn vị chủ động xây dựng nội dung, xác định hình thức, phương pháp tuyên truyền phù hợp, hiệu quả. Về nội dung tuyên truyền vừa phải bảo đảm thông tin kịp thời, đầy đủ các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về biển, đảo, các lĩnh vực liên quan, vừa tập trung trang bị cho ngư dân nắm chắc những nội dung trọng tâm, trọng điểm; nhất là các quy định pháp luật trong lĩnh vực khai thác thủy sản của nước ta và các quốc gia có biển trong khu vực, những nội dung liên quan đến công tác đảm bảo an toàn đối với người, phương tiện khi hoạt động và khi gặp sự cố trên biển, không khai thác thủy sản bất hợp pháp, vi phạm vùng biển nước ngoài, chống khai thác IUU, nâng cao ý thức trách nhiệm của ngư dân trong gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu đối với thủy sản nước ta.

Cùng với đó, các đơn vị tích cực đa dạng hóa hình thức, phương pháp tuyên truyền gắn với các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương; chú trọng lồng ghép với công tác vận động quần chúng, giao lưu văn nghệ, thể thao, kết nghĩa,… để đưa nội dung pháp luật đến gần với đời sống của ngư dân. Kết hợp linh hoạt giữa tuyên truyền miệng với các hình thức sân khấu hóa, hội thi tìm hiểu pháp luật gắn với các hoạt động sinh hoạt văn hóa, lễ hội trong cộng đồng dân cư nhằm tăng tính trực quan, dễ hiểu, thu hút đông đảo người dân tham gia.

Để công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật được sâu rộng, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh chủ động phối hợp với các cơ quan, đoàn thể, Mặt trận Tổ quốc địa phương tổ chức biên soạn, in ấn, phát hành hàng nghìn tờ gấp về “Một số quy định liên quan về thủy sản”, “Một số quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản”, sổ tay “Một số quy định về quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển”, sách về “Nghị định số 96/2020/NĐ-CP, ngày 24/8/2020 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia”. Các cơ quan, đơn vị trực thuộc đã tổ chức biên soạn, cập nhật các tài liệu pháp luật, tài liệu nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật, như: sách hỏi đáp pháp luật, tờ gấp, clip tiểu phẩm pháp luật, câu chuyện pháp luật, phóng sự chuyên đề; các đồn Biên phòng đã xây dựng được hàng trăm đề cương tuyên truyền, phổ biến pháp luật¹.

Cùng với đó, phối hợp, ban hành các văn bản định hướng tuyên truyền kịp thời cho trang thông tin điện tử của các sở, ban, ngành và ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố ven biển, hệ thống đài truyền thanh ở cơ sở; duy trì thường xuyên và hiệu quả chuyên mục “Vì chủ quyền an ninh biên giới biển, đảo” trên Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Định (mỗi tháng/01 số); đưa nhiều tin, bài, ảnh, phóng sự trên các phương tiện thông tin đại chúng để tuyên truyền cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Đội ngũ cán bộ làm công tác vận động quần chúng thường xuyên “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, tranh thủ những lúc tàu cập bến để phát tờ rơi, tờ gấp, cẩm nang, tài liệu tuyên truyền; trực tiếp trao đổi, hướng dẫn, hỗ trợ pháp lý giúp các ngư dân, chủ phương tiện đã nắm rõ các quy định của pháp luật về hoạt động khai thác hải sản trên biển, thấy được “bài toán được - mất” nếu không gỡ được “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu về hoạt động khai thác hải sản của Việt Nam để họ tự giác chấp hành nghiêm các quy định pháp luật trong quá trình hành nghề trên biển; vận động các chủ tàu cá, thuyền trưởng ký cam kết không khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Bộ đội Biên phòng Tỉnh chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương duy trì thường xuyên, hiệu quả hoạt động tư vấn, hỗ trợ pháp luật cho ngư dân. Hiện nay, các câu lạc bộ tư vấn pháp luật được thành lập tại hầu hết xã, phường, thị trấn khu vực biên giới biển của Tỉnh, với lực lượng nòng cốt gồm: cán bộ biên phòng, tư pháp, văn hóa, phụ nữ, thanh niên, nông dân đã đáp ứng nhu cầu tư vấn, hỏi đáp, trợ giúp pháp luật của nhân dân. Các cơ quan, đơn vị Biên phòng đã chủ động phối hợp với chính quyền, đoàn thể địa phương duy trì hiệu quả “Ngày Pháp luật”; thường xuyên củng cố, quản lý và khai thác hiệu quả ngăn sách, tủ sách pháp luật theo Quyết định số 14/2019/QĐ-TTg, ngày 13/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, quản lý, khai thác tủ sách pháp luật. Bổ sung kịp thời các đầu sách pháp luật, nhất là các luật mới ban hành, sửa đổi, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên địa bàn.

Trong nỗ lực chung của toàn Tỉnh nhằm chống khai thác IUU một cách triệt để, cùng với việc làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến những quy định pháp luật cho ngư dân, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã và đang tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về lĩnh vực thủy sản, các văn bản, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về chống khai thác IUU; kịp thời tham mưu Ban chỉ đạo IUU Tỉnh, các địa phương ven biển triển khai đồng bộ biện pháp ngăn chặn, hướng tới chấm dứt tình trạng tàu cá của Tỉnh khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Chủ trì, phối hợp ban hành kế hoạch, công văn, hướng dẫn về việc tuần tra, kiểm soát, kiểm tra người, phương tiện tàu thuyền hoạt động trên biển và các công điện chỉ đạo về việc tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, đăng ký, kiểm chứng, chống khai thác, đánh bắt IUU.

Là một trong những Tỉnh có số lượng lớn tàu cá đánh bắt xa bờ của cả nước, để chống khai thác IUU hiệu quả, Bộ đội Biên phòng Tỉnh chú trọng thực hiện đồng bộ các biện pháp, nâng cao hiệu quả quản lý đội tàu và hoạt động của từng tàu cá, sâu sát đến từng chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng liên quan truy xuất, theo dõi, nắm chắc hoạt động của các tàu cá, kịp thời ngăn chặn các hành vi vi phạm khai thác IUU; thường xuyên rà soát, thống kê các tàu cá không về địa phương nơi đăng ký neo đậu để có biện pháp theo dõi, quản lý. Chỉ đạo các đồn, trạm Biên phòng tăng cường công tác quản lý người, tàu cá trước khi xuất, nhập bến và cả khi hoạt động trên biển, bảo đảm 100% tàu cá có chiều dài từ 12 m trở lên phải được kiểm tra, kiểm soát và có đầy đủ giấy tờ, trang thiết bị an toàn kỹ thuật theo quy định trước khi ra khơi. Thường xuyên cập nhật lập hồ sơ, danh sách tất cả các loại tàu cá có chiều dài từ 06 m trở lên để theo dõi, quản lý, đặc biệt là nhóm tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU, như: tàu cá đã được bán ra ngoài Tỉnh nhưng chưa sang tên, tàu cá có chủ tàu đăng ký hộ khẩu ngoài Tỉnh và các tàu cá hoạt động ở các tỉnh phía Nam trong thời gian dài chưa về địa phương². Đồng thời, tăng cường tuần tra, kiểm soát trên biển, nhất là trên các vùng biển chồng lấn để kịp thời phát hiện, cảnh báo, ngăn ngừa, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm..

Với phương châm “mưa dầm, thấm lâu”, bằng lòng kiên trì, sự nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng Tỉnh trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chống khai thác IUU, đã dần làm thay đổi nhận thức của ngư dân trong bảo vệ, khai thác bền vững tài nguyên thủy hải sản, bám ngư trường, tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Đại tá LƯƠNG NGỌC CHINH, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh
_________________

1 - Nội dung về: Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển (1982), Luật Biên giới quốc gia (2003), Luật Biển Việt Nam (2012), Luật Thủy sản (2017), Nghị định số 71/2015/NĐ-CP, ngày 03/9/2015 của Chính phủ về quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Nghị định số 42/2019/NĐ-CP, ngày 16/5/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, Nghị định số 96/2020/NĐ-CP, ngày 24/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, v.v.

2 - Bình Định hiện có 72 tàu cá đã bán ra ngoài Tỉnh nhưng chưa sang tên, 08 tàu cá có chủ tàu đăng ký hộ khẩu ngoài Tỉnh và 375 tàu cá hoạt động ở các tỉnh phía Nam trong thời gian dài chưa về địa phương.