Quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới nói chung, biên giới biển nói riêng là nhiệm vụ chính trị trung tâm của Bộ đội Biên phòng. Nhận thức rõ điều đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, trực tiếp là Tỉnh ủy, Ủy ban nhân tỉnh Quảng Ninh, Bộ đội Biên phòng Tỉnh luôn phát huy tốt vai trò nòng cốt, sát cánh cùng các lực lượng, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới biển, góp phần đưa Tỉnh phát triển nhanh, bền vững.

Tỉnh Quảng Ninh nằm trong vành đai kinh tế vịnh Bắc Bộ, có 66 xã ven biển, vùng biển rộng trên 6.000 km² với nhiều hải cảng, đường biển thông thương trong nước, quốc tế. Đặc biệt, đây còn là nơi sở hữu kỳ quan vịnh Hạ Long và Bái Tử Long cùng trên 2.000 hòn đảo; là ngư trường rộng lớn, tiềm năng để phát triển du lịch, kinh tế biển. Phát huy lợi thế đó, những năm gần đây, Quảng Ninh đẩy mạnh phát triển công nghiệp, xây dựng, sản xuất, dịch vụ,… thúc đẩy hoạt động xuất, nhập cảnh, vận tải biển, giao thương, hội nhập quốc tế sâu, rộng. Theo đó, cùng với mặt thuận lợi là cơ bản, trên khu vực biên giới biển của Tỉnh cũng đặt ra nhiều vấn đề đối với công tác biên phòng, như: tội phạm ma túy, buôn lậu, gian lận thương mại, xuất nhập cảnh trái phép; tàu thuyền nước ngoài xâm phạm chủ quyền lãnh hải, tranh chấp ngư trường, đánh bắt hải sản trái phép,… có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp.

Trước tình hình trên, để quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới biển, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng đã quán triệt nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, triển khai đồng bộ, toàn diện các biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác biên phòng. Nổi bật là, luôn nắm chắc, dự báo đúng tình hình khu vực biên giới, nội, ngoại biên; kịp thời tham mưu, đề xuất với Tỉnh đề ra các chủ trương, biện pháp quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh sát thực, xây dựng biên giới biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển. Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã triển khai thực hiện tốt công tác sẵn sàng chiến đấu, tham gia diễn tập khu vực phòng thủ các huyện ven biển với nội dung huy động, bàn giao nhân lực, tàu thuyền, phương tiện dân sự cho Vùng Cảnh sát biển 1. Làm tốt công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; phòng, chống tội phạm và các công tác khác, nhất là thực hiện xây dựng khu vực biên giới, xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh. Từ năm 2015 đến nay, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã tổ chức hàng chục nghìn lượt phương tiện, hàng trăm nghìn lượt người tuần tra, kiểm soát, bảo vệ chủ quyền biển; phát hiện, xua đuổi trên 1.000 lượt tàu cá, tàu chức năng nước ngoài vi phạm chủ quyền; bắt giữ, xử lý gần 10.000 vụ, phương tiện buôn lậu, gian lận thương mại, chở hàng cấm, hàng trái phép, vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ thủy sản. Năm 2022, đã cứu hộ 21 thuyền viên gặp nạn; huy động 454 lượt người/158 phương tiện cơ động cứu nạn trên biển; kêu gọi trên 70.000 lượt người và trên 36.000 lượt phương tiện về nơi tránh trú. Trên tuyến biển, đảo, Bộ đội Biên phòng Tỉnh thường xuyên duy trì 467 đảng viên phụ trách, nắm tình hình, giúp đỡ 1.690 gia đình khu vực ven biển; tổ chức tuyên truyền 1.280 buổi cho gần 40.000 lượt người. Qua đó, vận động được 438 người, 438 phương tiện, thành lập 25 tổ tàu thuyền an toàn - đoàn kết, 33 tổ bến bãi an toàn với 286 người tham gia và xây dựng, duy trì tốt mô hình: “Tự quản ngư trường, bến bãi”; huy động, bổ sung nhiều nhân lực, tàu thuyền, phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo,... giúp cơ quan chức năng bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh trên biển từ sớm, từ xa.

Trao thưởng cho các cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới

Những năm tới, dự báo tình hình khu vực Biển Đông tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều bất trắc; cả nước đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 22/10/2018, về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Tỉnh triển khai Nghị quyết số 15-NQ/TU, ngày 23/4/2019 về phát triển cảng biển, dịch vụ cảng biển đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, làm cho các hoạt động trên biển phát triển mạnh, tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội khu vực này cũng thêm phần phức tạp. Để bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, an toàn khu vực biên giới biển, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp chủ yếu sau:

Một là, chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai toàn diện, đồng bộ công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới biển. Trên cơ sở nắm vững chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm địa bàn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh tiếp tục phát huy vai trò chủ trì, phối hợp với các ngành, địa phương trong rà soát, bổ sung Chương trình hành động số 28-CTr/TU, ngày 02/4/2019 về thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 28/8/2018 của Bộ Chính trị về “Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia” phù hợp với tình hình thực tế. Thường xuyên kiện toàn Ban chỉ đạo; đẩy mạnh phong trào thi đua thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ về “Tổ chức phong trào toàn dân tham gia, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới” giai đoạn 2020 - 2025. Tiếp tục thực hiện tốt chương trình, kế hoạch triển khai các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về quản lý, bảo vệ biên giới biển phù hợp đặc điểm địa bàn. Qua đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý nhà nước về biên giới; làm cơ sở triển khai toàn diện, đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng; tổ chức quản lý, bảo vệ biên giới, vùng biển, đảo theo đúng pháp luật và các hiệp định, quy chế biên giới đã ký; tăng cường tuần tra, kiểm soát, tuần tra song phương; xử lý kịp thời các vi phạm,… góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới biển.

Hai là, tăng cường canh trực, sẵn sàng chiến đấu và huy động các lực lượng tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Quán triệt, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác sẵn sàng chiến đấu, các cơ quan, đơn vị trong lực lượng Biên phòng Tỉnh cần thường xuyên quán triệt, xây dựng, bổ sung hệ thống văn kiện tác chiến; tổ chức huấn luyện, luyện tập thuần thục các phương án sẵn sàng chiến đấu, xử lý tình huống và tham gia diễn tập khu vực phòng thủ, tác chiến bảo vệ vùng biển. Tích cực huy động các nguồn lực xây dựng, củng cố công sự, công trình biên giới biển; duy trì quân số trực sẵn sàng chiến đấu, tìm kiếm cứu nạn. Chủ động hiệp đồng với địa phương, Vùng 1 Hải quân, Vùng Cảnh sát biển 1, Hải đoàn Biên phòng 38, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh và các lực lượng khác trên địa bàn sẵn sàng xử lý có hiệu quả tình huống trên biển. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các huyện, thành phố ven biển làm tốt việc nắm, đăng ký, quản lý nhân lực, tàu thuyền, phương tiện dân sự sẵn sàng làm nhiệm vụ theo các nghị định, thông tư, quyết định của Chính phủ, Bộ Quốc phòng “Về huy động nhân lực, tàu thuyền, phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền vùng biển”. Các cơ quan, đơn vị tích cực tuyển chọn những cán bộ biên phòng có đủ trình độ, năng lực, sức khỏe tốt để tham gia công tác này. Tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh giao chỉ tiêu cụ thể cho các thành phố: Hạ Long, Cẩm Phả và huyện Vân Đồn phối hợp với đơn vị biên phòng quản lý chặt chẽ phương tiện và số lượng nhân lực tương ứng tại địa phương. Thường xuyên nắm nguồn, theo dõi, quản lý, kịp thời tham mưu, đề xuất thay đổi, bổ sung nhân lực, phương tiện biến động để bảo đảm đủ số lượng, chất lượng khi huy động.

Để bảo vệ ngư dân bám biển, bảo vệ chủ quyền biển, đảo, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tiếp tục phối hợp với Trung tâm Thông tin thủy sản thường xuyên trao đổi tình hình hoạt động của ngư dân trên biển; giám sát hành trình, phát hiện các tàu cá mất tín hiệu; điều tra, xác minh tàu cá vi phạm chủ quyền biển nước ngoài, bị xua đuổi, bắt giữ hoặc tàu cá nước ngoài vi phạm vùng biển của ta. Đồng thời, chủ động phối hợp với lực lượng biên phòng 09 tỉnh, thành phố trong khu vực, Hải đoàn Biên phòng 38 và Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực I sẵn sàng ứng phó với thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trên biển theo quy chế đã ký kết; phối hợp với các địa phương ven biển kêu gọi, kiểm đếm tàu thuyền, di chuyển người, phương tiện ra khỏi vùng nguy hiểm khi có bão; xây dựng kế hoạch, phương án và tổ chức luyện tập xử lý tình huống cứu nạn; bảo đảm kỹ thuật tốt cho phương tiện làm công tác này, v.v.

Ba là, tăng cường trinh sát địa bàn, đấu tranh phòng, chống tội phạm và kiểm soát, quản lý tốt công tác xuất, nhập cảnh trên tuyến biển. Để dự báo sát, đúng tình hình, giúp cấp ủy, chính quyền các cấp không bị động, bất ngờ trong mọi tình huống, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tiếp tục tăng cường đảng viên phụ trách các hộ gia đình khu vực biên giới, hải đảo theo Nghị quyết số 23-NQ/ĐUBP, ngày 28/11/2018 của Đảng ủy Bộ đội Biên phòng. Trong đó, ưu tiên nắm, theo dõi, giúp đỡ các hộ nghèo, đặc biệt khó khăn, có quan hệ thân tộc, dân tộc hai bên biên giới; có mối quan hệ chính trị, xã hội phức tạp, dễ bị lợi dụng hoặc trong gia đình có đối tượng tiền án, tiền sự,… kịp thời phát hiện, đấu tranh, loại bỏ các yếu tố gây mất ổn định từ sớm, từ xa. Trong điều kiện tỷ trọng giao thương đường biển, khai thác biển ngày càng tăng, Bộ đội Biên phòng chủ động xác lập các chuyên án, vụ án và làm tốt công tác phối hợp trong đấu tranh với các loại tội phạm, cũng như các hành vi khai thác thủy sản trái phép và hoạt động buôn lậu trên biển. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính xuất, nhập cảnh kết hợp đầu tư trang bị kỹ thuật, nâng cao hiệu quả khai báo hải quan điện tử, kiểm soát hàng hóa ở các cảng biển, bảo đảm đúng quy định, thông thoáng, kịp thời phát hiện gian lận thương mại, vận chuyển hàng trái phép.

Bốn là, đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức Phong trào toàn dân tham gia, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới. Trọng tâm là triển khai thực hiện tốt Kế hoạch số 15/KH-UBND về thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTg với nhiều biện pháp linh hoạt. Trong đó, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh – Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo Phong trào tập trung rà soát, cập nhật Hướng dẫn số 14/HD-BCĐ, ngày 18/2/2016 để thực hiện sát thực tế; làm nòng cốt trong xây dựng chương trình phối hợp với ban, ngành, đoàn thể, địa phương quán triệt, phát động phong trào thi đua, xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, định kỳ sơ kết, tổng kết, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu. Trước mắt, tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các xã biên giới biển, đảo rà soát, bổ sung hoàn chỉnh kế hoạch thực hiện phong trào; thu hút, động viên các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp tích cực tham gia; tổ chức tốt các hoạt động hướng về biên giới, biển, đảo như: nhận đỡ đầu, kết nghĩa với đồn biên phòng, xã biên giới, xã ven biển, xã đảo. Đồng thời, tích cực phổ biến nhanh các văn bản luật mới; kịp thời biểu dương những tấm gương tiêu biểu trong đấu tranh, tố giác tội phạm; cảnh báo phương thức hoạt động mới của tội phạm,… để nhân dân cảnh giác, chủ động phối hợp với cơ quan chức năng đấu tranh, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới biển trong mọi tình huống.

Đại tá NGUYỄN VĂN THIỀM, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh