Là trung tâm đào tạo sĩ quan chỉ huy - tham mưu lục quân cấp phân đội, trình độ đại học cho toàn quân, Trường Sĩ quan Lục quân 1 luôn quan tâm kết hợp đào tạo với huấn luyện; coi trọng truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu và thực tiễn huấn luyện; gắn nhà trường với chiến trường và đơn vị; lấy khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị là thước đo để điều chỉnh, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Thực hiện phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, những năm qua, Trường Sĩ quan Lục quân 1 đã triển khai đồng bộ, sáng tạo nhiều giải pháp đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, đạt được kết quả bước đầu đáng khích lệ. Giai đoạn 2007 - 2022, cùng với nhiều đối tượng khác, Nhà trường đã đào tạo hơn 10.000 sĩ quan cấp phân đội trình độ đại học, bảo đảm chất lượng tốt, đáp ứng chuẩn đầu ra, mục tiêu đào tạo của Nhà trường và yêu cầu của đơn vị. Tuy nhiên, vẫn còn những bất cập, như: nội dung, chương trình một số môn học chưa theo kịp sự phát triển của thực tiễn; việc đổi mới phương pháp dạy học của một số giáo viên còn chậm; kiến thức, năng lực, nhất là năng lực thực hành, tư duy sáng tạo và kỹ năng mềm của một bộ phận học viên sau khi tốt nghiệp còn có hạn chế nhất định, v.v.

Diễu duyệt đội ngũ chào mừng năm học mới 2023 - 2024. Ảnh: qdnd.vn

Hiện nay, trước tác động sâu sắc của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo làm cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc có phát triển mới, đòi hỏi đội ngũ cán bộ nói chung, sĩ quan chỉ huy - tham mưu lục quân cấp phân đội nói riêng phải có kiến thức toàn diện, kỹ năng tốt, tư duy nhạy bén, nhất là khả năng phát hiện, giải quyết các vấn đề đặt ra trong quản lý, chỉ huy, huấn luyện và chiến đấu để thích ứng nhanh với sự thay đổi tính chất nhiệm vụ, vũ khí, trang bị. Nhận thức rõ điều đó, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường chủ trương đẩy mạnh nâng cao chất lượng đào tạo với các giải pháp đồng bộ, khoa học, phù hợp.

Trước hết, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy trách nhiệm và quyết tâm hành động của các tổ chức, lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đào tạo. Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác giáo dục và đào tạo, trọng tâm là Nghị quyết số 1657-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 về đổi mới công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới,... Đảng ủy Nhà trường ban hành Nghị quyết số 77-NQ/ĐU, ngày 15/3/2023 về lãnh đạo đổi mới công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Nhà trường trong tình hình mới. Trong đó, mục tiêu đặt ra là tập trung làm chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục và đào tạo, bảo đảm học viên tốt nghiệp có bản lĩnh chính trị vững vàng; kiến thức, sức khỏe, năng lực phù hợp; có khả năng tự học tập, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, thích ứng, v.v. Trong thực hiện, Thường vụ Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường trực tiếp chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị quán triệt, xây dựng kế hoạch thực hiện Nghị quyết; phân công cấp ủy viên phụ trách chỉ đạo, quản lý, điều hành các khâu của quá trình giáo dục, đào tạo. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phối hợp, tham mưu xây dựng và triển khai các chương trình, kế hoạch; hướng dẫn, kiểm tra việc quán triệt, thực hiện nghị quyết, nhất là công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp về công tác quan trọng này. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát; định kỳ sơ kết, tổng kết, kịp thời rút kinh nghiệm, điều chỉnh các hoạt động ở từng khâu, nội dung bảo đảm đúng hướng, đạt tiến độ đề ra.

Hai là, đổi mới mạnh mẽ quy trình, chương trình, nội dung đào tạo và phương pháp dạy học đáp ứng với yêu cầu thực tiễn huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu của đơn vị. Bám sát Đề án “Đổi mới quy trình, chương trình đào tạo cán bộ các cấp trong Quân đội đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới” của Bộ Quốc phòng, Nhà trường định kỳ điều chỉnh, bổ sung chuẩn đầu ra thích ứng thực tiễn huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của đơn vị. Trên cơ sở đó, chỉ đạo cơ quan chức năng lấy ý kiến phản hồi của đơn vị về chất lượng công tác của học viên sau tốt nghiệp và nội dung, chương trình đào tạo; rà soát, tinh chỉnh nội dung, chương trình theo hướng giảm thời gian học lý thuyết, tăng huấn luyện thực hành, thực tập tại đơn vị, tự học của học viên; bảo đảm tính lôgic trong từng môn học, khóa học. Trong đó, coi trọng giáo dục chính trị tư tưởng; phát triển mới của nghệ thuật, kỹ thuật quân sự; vận dụng chiến thuật cấp phân đội trong tác chiến hiện đại; nghiệp vụ, kỹ năng công tác đảng, công tác chính trị; kiến thức quản lý nhà nước về quân sự, quốc phòng, kinh tế, xã hội, pháp luật, ngoại ngữ, tin học và các kỹ năng cần thiết khác. Bên cạnh đó, tăng cường nói chuyện chuyên đề, thông tin khoa học, truyền thụ kinh nghiệm, kỹ năng mềm cho học viên của lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị, nhà khoa học.

Về hình thức, phương pháp, Nhà trường áp dụng các biện pháp tối ưu hóa quá trình dạy - học; nghiên cứu chuyển mạnh từ dạy kiến thức sang kết hợp dạy kiến thức, kỹ năng và phương pháp tư duy. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nhất là công nghệ mô phỏng để tăng tính trực quan, sát thực tế huấn luyện, chiến đấu. Phát huy tối đa vai trò của giảng viên phối hợp với cán bộ quản lý trong hướng dẫn, duy trì, điều khiển hoạt động tự học; phát huy tính tích cực, chủ động của học viên trong tự học, tự bồi dưỡng, rèn luyện. Để đạt hiệu quả, Nhà trường chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tích cực bồi dưỡng, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm; tổ chức tốt hoạt động phương pháp; các giờ ngoại khóa, hội thao, hội thi. Kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết với thực hành; kỹ thuật với chiến thuật; điều lệnh với thể lực; học tập với rèn luyện tư thế, tác phong, phương pháp của người chỉ huy,... nhằm phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực, tư duy cho học viên. Cùng với đó, Nhà trường cũng chuyển mạnh từ đánh giá kiến thức, kỹ năng sang đánh giá năng lực của người học và từ đánh giá kết quả thi, kiểm tra cuối môn học, khóa học sang đánh giá thường xuyên, định kỳ sau từng bài học, chủ đề nhằm tăng tần suất phản hồi kết quả, điều chỉnh nhanh quá trình dạy - học. Linh hoạt đánh giá năng lực của học viên bằng nhiều hình thức, phương pháp, theo nhiều nội dung để bảo đảm “dạy thực chất, học thực chất, đánh giá kết quả thực chất”.

Ba là, đẩy mạnh kiện toàn, phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn hóa. Bám sát Đề án “Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong Quân đội giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo” và mục tiêu, chỉ tiêu của Nghị quyết số 77-NQ/ĐU, Nhà trường xây dựng Nghị quyết số 115-NQ/ĐU, ngày 27/9/2023 về lãnh đạo xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo; với mục tiêu xây dựng lực lượng này đủ về số lượng, cân đối về độ tuổi, có năng lực toàn diện, chuẩn hóa về trình độ, có tác phong, phương pháp làm việc mẫu mực, mô phạm trên mọi lĩnh vực, v.v. Trên cơ sở đó, Nhà trường xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chú trọng điều động, bổ nhiệm, luân chuyển; kết hợp chuyển ra với kéo dài tuổi phục vụ và tuyển chọn học viên tốt nghiệp giỏi, xuất sắc, cán bộ đơn vị có trình độ, kinh nghiệm để bổ sung vào đội ngũ,... bảo đảm số lượng, chất lượng, cơ cấu. Nắm chắc năng lực, sở trường, trình độ chuyên môn, tâm lý để bố trí nhiều lứa lớp, độ tuổi, trình độ,... vào các cơ quan, đơn vị, thuận lợi cho bồi dưỡng, hỗ trợ lẫn nhau. Cùng với đó, Nhà trường chủ trương đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ này theo chức vụ, có trình độ học vấn, lý luận chính trị tương ứng, theo hướng chuyên nghiệp, chuyên sâu, lấy đào tạo cơ bản, dài hạn, chính quy là chủ yếu. Trong đó, kết hợp tốt việc gửi đi đào tạo với bồi dưỡng, tập huấn tại chức và luân chuyển đi đơn vị cơ sở; tăng cường bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, phương pháp sư phạm, trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin; coi trọng truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu, kinh nghiệm thực tiễn. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, tham gia nghiên cứu khoa học, có đủ điều kiện xét chức danh khoa học. Phấn đấu hằng năm, có từ 03 - 05 cán bộ, giảng viên được công nhận chức danh phó giáo sư; trên 20% đi luân chuyển, thực tế. Đến năm 2025, có trên 75% đạt chuẩn theo quy định; 50% qua cương vị chỉ huy, quản lý đơn vị; trên 65% có trình độ sau đại học, 10% - 12% tiến sĩ,... bảo đảm chất lượng, cơ cấu hợp lý, phù hợp yêu cầu nhiệm vụ.

Bốn là, tăng cường quản lý giáo dục, quản trị nhà trường, chuẩn hóa, hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Bám sát mục tiêu, yêu cầu đào tạo, Nhà trường thường xuyên bổ sung, hoàn thiện các quy chế, quy định, tiêu chuẩn hoạt động theo khung năng lực quản trị. Để đẩy nhanh tiến độ xây dựng và thực hiện Đề án “Quy hoạch phát triển Trường Sĩ quan Lục quân 1 đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045”, Nhà trường huy động các nguồn lực củng cố thao trường huấn luyện chiến thuật, kỹ thuật, lái xe và trường bắn, bãi tập; nâng cấp phòng học chuyên dùng, trang thiết bị, phương tiện dạy - học,... hiện đại, chính quy, tổng hợp, tích hợp, đồng bộ. Chú trọng bảo đảm đầy đủ tài liệu, giáo trình và các tài liệu tham khảo; bảo đảm tốt vũ khí, trang bị, vật chất huấn luyện. Trong điều kiện thao trường, bãi tập bị thu hẹp, Nhà trường xây dựng các nhà luyện tập đa năng, trung tâm mô phỏng, hệ thống sa bàn, thao trường thu nhỏ, các phần mềm 3D để học trên máy, đưa người học vào "thực tại ảo” để huấn luyện. Bên cạnh đó, Nhà trường tích cực cải tạo mạng cục bộ, truyền số liệu quân sự kết nối các bộ phận để cải cách hành chính; số hóa học liệu, mở rộng thư viện điện tử, phát triển bản đồ số, công nghệ mô phỏng chiến đấu, công cụ quản lý và học tập trực tuyến; xây dựng Trung tâm huấn luyện dã ngoại, Tiểu đoàn phục vụ với cơ cấu, biên chế hợp lý, có đủ các trang thiết bị, cơ sở vật chất, đủ năng lực bảo đảm tốt cho tất cả các nội dung đào tạo, huấn luyện, đáp ứng nhu cầu tự học tập, rèn luyện của học viên.

Năm là, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ và hợp tác đào tạo. Sản phẩm nghiên cứu khoa học quân sự là nguồn chủ yếu bảo đảm nội dung, học liệu cho chương trình đào tạo, nhất là các môn học trung tâm, đặc thù. Do đó, Nhà trường giao nhiệm vụ, khuyến khích cán bộ, giảng viên triển khai các đề tài, nhiệm vụ khoa học về: đổi mới, nâng cao chất lượng dạy - học; nghệ thuật chiến đấu trong chiến tranh công nghệ cao; tổng kết kinh nghiệm quản lý, chỉ huy, huấn luyện; biên soạn tài liệu, giáo trình mới, v.v. Khuyến khích học viên tham gia phong trào Tuổi trẻ sáng tạo; phát huy sáng kiến, cải tiến mô hình, học cụ huấn luyện; nghiên cứu chuyên đề, tiểu luận khoa học, v.v. Đồng thời, phối hợp với cơ quan, đơn vị tổ chức nghiên cứu, hội thảo, tọa đàm khoa học; khai thác học liệu; tăng cường tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm; hỗ trợ, giúp đỡ về tài liệu, cơ sở vật chất; mời chuyên gia, nhà khoa học hướng dẫn, đánh giá luận văn cao học, v.v.

Các giải pháp trên sẽ tạo đột phá, làm chuyển biến mạnh mẽ, vững chắc về chất lượng đào tạo của Trường Sĩ quan Lục quân 1, góp phần cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thiếu tướng PHẠM QUỐC TUẤN, Phó Hiệu trưởng Nhà trường