Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: “Người thầy thuốc giỏi, đồng thời phải là người mẹ hiền, hết lòng hết sức cứu chữa và phục vụ thương binh, bệnh binh, tích cực nâng cao sức khỏe của bộ đội…”¹. Thực hiện lời dạy của Người, Viện Y học Hải quân đã có nhiều chủ trương, giải pháp nhằm nâng cao y đức cho đội ngũ thầy thuốc.
 
 
Trong xã hội chúng ta, làm bất cứ nghề gì cũng đòi hỏi phải nêu cao đạo đức nghề nghiệp. Đặc biệt với nghề y, việc giữ y đức lại càng quan trọng, bởi đây là nghề chữa bệnh, cứu người. Trong Quân đội, y đức của những người “thầy thuốc mặc áo lính” đòi hỏi họ phải vừa có trình độ chuyên môn, tay nghề cao, vừa có phẩm chất tốt đẹp của người thầy thuốc, luôn tận tình điều trị, chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân. Đã có rất nhiều tấm gương tiêu biểu trong rèn luyện y đức theo tấm gương đạo đức Bác Hồ của người thầy thuốc Quân đội, thực sự là những “lương y”, những “mẹ hiền” khiến chúng ta ngưỡng mộ, để lại những tình cảm hết sức tốt đẹp trong lòng nhân dân. Tuy nhiên, bên cạnh đó, còn một số thầy thuốc (trong đó có cả thầy thuốc Quân đội), do không tu dưỡng rèn luyện, bị cám dỗ bởi “đồng tiền”, đã vi phạm phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, làm biến dạng hình ảnh tốt đẹp của người thầy thuốc chân chính và sự thanh cao của nghề y.

Phẫu thuật chỉnh hình nha khoa ở Viện Y học Hải quân (Nguồn: qdnd.vn)

Viện Y học Hải quân (YHHQ) là một trong hai bệnh viện của Quân chủng Hải quân, có nhiệm vụ khám, thu dung, điều trị bệnh nhân là quân nhân thuộc khu vực phía Bắc; tham gia khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, dịch vụ y tế cho nhân dân; nghiên cứu khoa học chuyên ngành YHHQ; huấn luyện chuyên môn, đào tạo y tá cho các lực lượng Hải quân. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, bên cạnh những thuận lợi, Viện gặp không ít khó khăn. Đó là trình độ, nhận thức của đội ngũ cán bộ, nhân viên không đồng đều, lại bị tác động bởi mặt trái của cơ chế thị trường; cơ sở vật chất, trang bị còn hạn chế, thiếu đồng bộ; đời sống của đội ngũ y sĩ, bác sĩ, nhân viên phục vụ còn nhiều thiếu thốn… Điều đó đã chi phối không nhỏ tới việc xây dựng y đức, nâng cao năng lực cho đội ngũ thầy thuốc. Trước thực trạng đó, để xây dựng y đức cho đội ngũ thầy thuốc, Đảng ủy, Ban Giám đốc Viện đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, nhân viên; làm cho đội ngũ này có nhận thức đúng về nghề thầy thuốc – nghề trị bệnh, cứu người, liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tinh thần và mạng sống con người; nhận thức đúng về người thầy thuốc – người luôn được mọi người coi trọng, vị nể, nhưng phải là người vừa có trình độ chuyên môn giỏi, vừa phải có lòng nhân ái, trách nhiệm cao, luôn lấy người bệnh làm trung tâm, mục đích của công tác điều trị. Đồng thời, thông qua giáo dục, làm cho mọi người nhận thức sâu sắc về truyền thống của ngành Y tế, tư tưởng Hồ Chí Minh về y đức, 12 điều y đức của Bộ Y tế ban hành; tổ chức học tập, quán triệt Nghị quyết số 46-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới” và các quan điểm, định hướng của Đảng đối với ngành Y tế; giáo dục pháp luật, Điều lệnh, điều lệ của Quân đội và các chế độ, quy định của ngành Quân y, của Viện, nhất là các chế độ công tác chuyên môn, điều trị, chăm sóc, cứu chữa bệnh nhân. Trong giáo dục, Viện luôn coi trọng đổi mới về hình thức, phương pháp, bảo đảm phong phú, có ý nghĩa thiết thực; gắn giáo dục chung với giáo dục riêng, giáo dục thường xuyên với đột xuất, sân khấu hóa các hình thức giáo dục; giáo dục y đức gắn với thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động: “Chiến sĩ Quân y làm theo lời Bác Hồ dạy”, “Xây dựng đơn vị Quân y 5 tốt”, “Nghĩa tình nơi biên giới, hải đảo”, “Ngành Hậu cần Hải quân làm theo lời Bác Hồ dạy”… Trong thực hành y nghiệp, Viện luôn tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để động viên, biểu dương, khen thưởng những cán bộ, nhân viên có thành tích xuất sắc, gương “người tốt, việc tốt”, thực sự tiêu biểu về y đức; kịp thời nhắc nhở, phê bình những cán bộ, nhân viên thiếu gương mẫu, làm ảnh hưởng đến danh dự người thầy thuốc. Qua đó, xây dựng cho đội ngũ thầy thuốc có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; tích cực tu dưỡng, rèn luyện, có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp trong sáng, trách nhiệm cao, hết lòng chăm sóc sức khỏe cho người bệnh; giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, “Người chiến sĩ Hải quân”, “Người thầy thuốc Quân đội” trong lòng nhân dân. Đồng thời, khắc phục những biểu hiện không đúng, vô cảm, thiếu trách nhiệm với bệnh nhân, vi phạm quy định về thực hành y đức.

Cùng với giáo dục, rèn luyện về y đức, Viện luôn coi trọng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ thầy thuốc. Viện đã tập trung đổi mới nội dung, chương trình huấn luyện chuyên môn sát với yêu cầu nhiệm vụ; thực hiện tốt việc đào tạo, bồi dưỡng tại chức, theo hướng: cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, người có kinh nghiệm bồi dưỡng người mới ra trường, mới về đơn vị công tác; kết hợp giữa đào tạo dài hạn với ngắn hạn, tổ chức cho đội ngũ bác sĩ, y sĩ đi học tập, nghiên cứu ở các học viện, nhà trường, bệnh viện để nắm bắt các kỹ thuật mới, từ đó nâng cao chất lượng công tác điều trị. Viện đã cử nhiều cán bộ tham gia các cuộc diễn tập, hội thảo, rút kinh nghiệm, các lớp tập huấn nghiệp vụ do trên tổ chức; mở các lớp huấn luyện về chuyên môn, nghiệp vụ tại đơn vị; chủ động mời những thầy thuốc có trình độ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm, các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia đầu ngành ở trong và ngoài Quân đội về giảng dạy, truyền đạt kinh nghiệm; khuyến khích đội ngũ cán bộ, nhân viên tích cực tự học tập, tự nghiên cứu để nâng cao trình độ chuyên môn. Nhằm tăng cường lực lượng cho Viện và tuyến Quân y cơ sở, những năm qua, Viện thường xuyên quan tâm đến công tác đào tạo các chuyên ngành Quân y. Đến nay, Viện đã đào tạo được 46 khóa y tá, 23 khóa dược tá và 07 khóa y sĩ bảo đảm chất lượng tốt; đồng thời, huấn luyện các tổ Quân y thay phiên làm nhiệm vụ trên quần đảo Trường Sa. Nhờ làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng nên chất lượng đội ngũ thầy thuốc của Viện không ngừng được nâng lên: 90% bác sĩ, dược sĩ có trình độ sau đại học; trong đó, có 01 bác sĩ được tặng danh hiệu “Thầy thuốc nhân dân” và 08 bác sĩ, dược sĩ được tặng danh hiệu “Thầy thuốc ưu tú”. Những năm gần đây, Viện đã có nhiều giải pháp tích cực để nâng cao trình độ chuyên sâu cho đội ngũ thầy thuốc; trong đó, tập trung vào các khoa trung tâm, có tính đặc thù, như: Khoa sinh lý Hải quân, Khoa Tàu ngầm, Khoa Y học cổ truyền… Đồng thời, tổ chức nghiên cứu các vấn đề y sinh học Hải quân nói riêng, y học biển nói chung, trong đó có một số kỹ thuật thuộc tuyến A, như: phẫu thuật về thần kinh sọ não, phẫu thuật nội soi, các thủ thuật can thiệp vào các cơ quan tim, phổi, tiêu hóa…; đầu tư trang bị nhiều máy móc kỹ thuật mới, hiện đại. Chỉ tính trong 5 năm (2007 - 2011), Viện đã tổ chức khám, điều trị cho 118.730 lượt bệnh nhân, phẫu thuật 7.150 ca, cấp cứu 8.412 ca; bệnh nhân khỏi ra viện đạt trên 68%; sử dụng giường bệnh đạt trên 124%; ngày điều trị khỏi trung bình 01 bệnh nhân là 13 ngày.

Tạo môi trường thuận lợi cho đội ngũ thầy thuốc phát huy tài năng, trí tuệ của mình cũng là một vấn đề được Viện thường xuyên thực hiện tốt. Theo đó, Viện luôn chú trọng làm tốt công tác đảng, công tác chính trị; nhất là phát huy  vai trò của các tổ chức đảng, chỉ huy và các tổ chức quần chúng trong đơn vị, đội ngũ cán bộ chủ trì các khoa, ban, các y sĩ, bác sĩ trong thực hiện nhiệm vụ, bảo đảm tốt việc khám, chữa bệnh, giám định sức khỏe cho cán bộ, chiến sĩ Hải quân; coi trọng gắn xây dựng đội ngũ thầy thuốc với xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng đơn vị Quân y vững mạnh toàn diện. Đồng thời, chỉ đạo duy trì có nền nếp việc thực hiện Quy chế dân chủ trong công tác chuyên môn; tăng cường đối thoại trực tiếp giữa lãnh đạo, chỉ huy với cán bộ, nhân viên, kịp thời giải quyết những vướng mắc nảy sinh. Trước những tác động tiêu cực của xã hội, làm ảnh hưởng đến y đức của người thầy thuốc, bằng nhiều biện pháp cụ thể, thiết thực, Viện đã tổ chức cho đội ngũ y sĩ, bác sĩ, nhân viên y tế quán triệt sâu sắc Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, xây dựng chuẩn mực về đạo đức, lối sống của cơ quan phù hợp; tổ chức thực hiện nghiêm túc, có chiều sâu, sát chức trách, nhiệm vụ và duy trì thành nếp sống, hành động, việc làm hằng ngày của mỗi người. Viện luôn quan tâm, tạo điều kiện để đội ngũ thầy thuốc, nhất là những thầy thuốc trẻ, người có trình độ chuyên môn cao có điều kiện chuyên môn tốt để làm việc; đồng thời, đặt ra những yêu cầu cao để mọi người phấn đấu; gắn trách nhiệm cá nhân với việc hoàn thành nhiệm vụ của tập thể, lấy kết quả điều trị bệnh nhân làm cơ sở để đánh giá năng lực thầy thuốc.

Viện luôn chú trọng xây dựng đội ngũ thầy thuốc gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Đảng ủy, Ban Giám đốc Viện đã lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp phải gắn việc xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế với xây dựng tổ chức đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; chú trọng vào việc tu dưỡng phẩm chất, đạo đức, lối sống, rèn luyện phương pháp, tác phong của đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng. Trong năm 2012, Viện đã tập trung triển khai thực hiện tốt đợt kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI); trong đó, đi sâu kiểm điểm rõ 3 nội dung cấp bách mà Nghị quyết đã đề ra, gắn với chức trách, nhiệm vụ được giao, làm rõ những ưu điểm, khuyết điểm của từng cá nhân và tổ chức; kiểm điểm trên cơ sở nguyên tắc của Đảng và tình thương yêu đồng chí, đồng đội để giúp nhau cùng tiến bộ. Qua đó, nhận thức, trách nhiệm, tinh thần, thái độ phục vụ người bệnh của đội ngũ thầy thuốc được nâng lên; ngăn ngừa kịp thời những biểu hiện tiêu cực trong thực hành y nghiệp, giữ vững phẩm chất, y đức “Người thầy thuốc Quân đội”. Hiện nay, Đảng ủy, Ban Giám đốc Viện đang chỉ đạo các tổ chức đảng và từng cán bộ, đảng viên tích cực sửa chữa những khuyết điểm, yếu kém sau kiểm điểm tự phê bình và phê bình, nhằm tiếp tục nâng cao phẩm chất tốt đẹp của người thầy thuốc, nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy phục vụ, hết lòng, hết sức vì người bệnh, theo lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Lương y phải như từ mẫu”².

Ngoài ra, để tạo điều kiện cho đội ngũ thầy thuốc yên tâm công tác, Viện đã thường xuyên quan tâm thực hiện đúng các chế độ, chính sách đã ban hành của Đảng, Nhà nước, Quân đội, Quân chủng; chăm sóc sức khỏe, bảo đảm các chế độ an dưỡng, bồi dưỡng hằng năm cho đội ngũ thầy thuốc và thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội. Làm theo lời Bác, Viện Y học Hải quân đã có nhiều chủ trương, giải pháp nâng cao trình độ năng lực, y đức, góp phần xây dựng đội ngũ thầy thuốc của Viện “Giỏi về y thuật, sáng về y đức” hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
 
Đại tá VƯƠNG QUỐC DƯƠNG
Giám đốc Viện
 
 
                  
1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 12, Nxb CTQG, H. 1996, tr. 283-284.
2 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 7, Nxb CTQG, H. 1996, tr. 476.