Ngày 24-12-1958, khi về thăm Trường Quân chính Quân khu Việt Bắc (nay là Trường Quân sự Quân khu 1), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Toàn Trường phải dạy tốt, học tốt hơn nữa, đoàn kết tốt với nhân dân các dân tộc và xây dựng Nhà trường thành một trường quân sự kiểu mẫu,…”¹. Hơn 60 năm qua, huấn thị của Bác đã trở thành mục tiêu, phương châm hành động, động lực tinh thần to lớn, cổ vũ, động viên cán bộ, giáo viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ Trường Quân sự Quân khu 1 nỗ lực vươn lên, vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Những năm gần đây, nhiệm vụ giáo dục và đào tạo của Nhà trường có sự phát triển, đối tượng đào tạo đa dạng², lưu lượng học viên lớn; mục tiêu, yêu cầu đào tạo đòi hỏi ngày càng cao. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ, giáo viên còn thiếu về số lượng, chất lượng có mặt chưa đáp ứng so với yêu cầu; công tác quản lý, điều hành huấn luyện có nội dung chưa chặt chẽ; duy trì nền nếp chính quy có đơn vị chưa thường xuyên; cơ sở vật chất, kinh phí bảo đảm còn hạn hẹp, v.v. Với quyết tâm khắc phục dứt điểm những hạn chế, xây dựng Nhà trường vững mạnh toàn diện, thực sự là “một trường quân sự kiểu mẫu”, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã bám sát các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về công tác giáo dục và đào tạo, triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo; trong đó, thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị, trực tiếp là cụ thể hóa huấn thị của Bác trong điều kiện mới, tập trung vào thi đua “dạy tốt, học tốt, công tác tốt” là giải pháp quan trọng.

Đại tá Nguyễn Xuân Phong trao giấy chứng nhận hoàn thành chương trình bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho học viên đối tượng 2, khóa 101

Để dạy tốt, Nhà trường tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên “vừa hồng, vừa chuyên”, chú trọng làm tốt công tác tạo nguồn, thực hiện nghiêm quy trình tuyển chọn, quy hoạch, bố trí sử dụng; đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng, phát triển năng lực toàn diện cho đội ngũ cán bộ, giáo viên. Với phương châm “yếu khâu nào bồi dưỡng khâu đó”, “người đi trước dạy người đi sau, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới”, cùng với cử cán bộ, giáo viên tham gia các lớp tập huấn do Bộ Quốc phòng, Quân khu tổ chức, Nhà trường duy trì nghiêm nền nếp tập huấn, bồi dưỡng tại chỗ. Nội dung tập trung vào những kiến thức mới; đổi mới phương pháp huấn luyện; thống nhất quy cách soạn bài giảng, giáo án; biện pháp khắc phục khâu yếu trong giảng dạy, coi thi, chấm thi, v.v. Mặt khác, Nhà trường chủ động đề nghị Quân khu cử cán bộ, giáo viên đi đào tạo tại các học viện, nhà trường trong Quân đội và đi thực tế tại các đơn vị để nâng cao trình độ kiến thức, tích lũy kinh nghiệm thực tiễn; phối hợp với Trường Đại học Kỹ thuật công nghiệp Thái Nguyên mở nhiều lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ, giáo viên³. Đi đôi với nâng cao trình độ chuyên môn, Nhà trường tăng cường công tác quản lý, rèn luyện, xây dựng bản lĩnh chính trị, tác phong công tác, đạo đức nghề nghiệp, nhân cách, lối sống, để mỗi cán bộ, giáo viên thực sự là tấm gương mẫu mực, mô phạm cho học viên. Đến nay, có 77,2% cán bộ, giáo viên có trình độ đại học và sau đại học, trong đó có 37,6% đạt cán bộ huấn luyện giỏi, giáo viên dạy giỏi ở các cấp. Đây là nguồn lực quan trọng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Nhà trường cả trước mắt và lâu dài.

Với đặc thù đối tượng đào tạo phần lớn là người các dân tộc thiểu số, trình độ, nhận thức không đồng đều, để dạy tốt, Nhà trường đặc biệt chú trọng đổi mới phương pháp dạy học. Theo đó, các khoa giáo viên đã tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, kỹ thuật mô phỏng trong giảng dạy; kết hợp linh hoạt các hình thức, phương pháp giảng dạy, phù hợp với nội dung, chương trình, đối tượng đào tạo. Hoạt động phương pháp, chế độ dự giảng, bình giảng, giảng mẫu ở tổ bộ môn, khoa giáo viên; tổ chức hội thi cán bộ quản lý, huấn luyện giỏi, giáo viên dạy giỏi ở các cấp được duy trì có chất lượng, đi vào chiều sâu; khắc phục được tình trạng truyền đạt kiến thức một chiều, thụ động. Cùng với đó, Nhà trường tích cực làm mới, củng cố mô hình học cụ, thao trường, bãi tập; kiên quyết biên soạn lại những bài giảng, giáo án chưa đúng quy định. Đồng thời, đổi mới công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành huấn luyện theo phương châm “đổi mới tư duy, phương pháp công tác; phát huy vai trò tham mưu của cơ quan chức năng” trong việc xây dựng kế hoạch, chương trình huấn luyện, đào tạo cho các đối tượng, bảo đảm chặt chẽ, khoa học, điều hành linh hoạt, không chồng chéo. Nhà trường tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra huấn luyện; tiến hành khảo sát, lấy phiếu tín nhiệm của học viên về tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý, trình độ chuyên môn, phương pháp giảng dạy của giáo viên. Từ đó, rút kinh nghiệm, chấn chỉnh kịp thời những hạn chế, thiếu sót, nâng cao chất lượng quản lý, huấn luyện, giảng dạy.

Để học tốt, ngay khi học viên về nhập học, Nhà trường chú trọng giáo dục, quán triệt về nhiệm vụ, mục tiêu, yêu cầu đào tạo cho từng đối tượng; phổ biến nội quy, quy chế huấn luyện, đào tạo, giúp học viên xây dựng động cơ phấn đấu học tập đúng đắn. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị phân công cán bộ quản lý thường xuyên gần gũi, động viên, khuyến khích học viên khắc phục khó khăn, tích cực, tự giác trong học tập, rèn luyện. Với tinh thần “tất cả vì học viên thân yêu”, trong quá trình huấn luyện, giảng dạy, đội ngũ cán bộ, giáo viên tăng cường truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu, công tác thực tiễn, ứng dụng công nghệ thông tin; hướng dẫn học viên ôn luyện, học tổ, học nhóm, tự học để củng cố, nắm chắc kiến thức. Những nội dung học viên còn yếu, Nhà trường tổ chức huấn luyện bổ sung, bảo đảm thuần thục yếu lĩnh động tác, nâng cao trình độ, phương pháp, tác phong chỉ huy; chỉ đạo các đơn vị, đội ngũ cán bộ quản lý duy trì nghiêm việc tổ chức ôn luyện, bồi dưỡng, kèm cặp thêm, phát huy tốt vai trò là “người thầy thứ hai”. Ngoài ra, Nhà trường còn đổi mới nội dung diễn tập cuối khóa cho các đối tượng sát với thực tiễn chiến đấu, nhiệm vụ của lực lượng vũ trang Quân khu để rèn luyện bản lĩnh và củng cố kiến thức cho người học. Tổ chức cho học viên đào tạo khẩu đội trưởng đi thực tập tại các đơn vị binh chủng; học viên đào tạo ngành quân sự cơ sở tham quan diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã để học viên củng cố lý luận, liên hệ, vận dụng giữa kiến thức đã học với thực tế. Trước thực trạng một bộ phận học viên thể lực còn hạn chế, nhất là về sức mạnh, sức bền, Nhà trường đã củng cố các bãi tập thể lực tổng hợp, chỉ đạo các tiểu đoàn tăng cường hành quân rèn luyện, hoạt động ngoại khóa, thể dục, thể thao trong ngày nghỉ, giờ nghỉ để nâng cao sức khỏe, thể lực cho học viên, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo.

Thực hiện mục tiêu học viên tốt nghiệp ra trường hoàn thành chức trách ban đầu theo cương vị đào tạo, Nhà trường bám sát thực tiễn huấn luyện, chiến đấu ở đơn vị để xây dựng nội dung, chương trình đào tạo cho phù hợp. Thực hiện vấn đề này, Nhà trường đã lấy ý kiến của cán bộ quản lý, hạ sĩ quan chỉ huy, nhân viên chuyên môn kỹ thuật ở các đơn vị trong Quân khu về nội dung, chương trình đào tạo. Qua đó, bổ sung, điều chỉnh nội dung, chương trình đào tạo theo hướng loại bỏ những nội dung không cần thiết, tập trung vào các nội dung thiết thực; giảm thời gian huấn luyện lý thuyết, tăng thời gian huấn luyện thực hành, huấn luyện đêm, huấn luyện dã ngoại và trang bị các kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng mềm cho học viên. Ngoài ra, Nhà trường tham mưu với Quân khu xây dựng tiêu chuẩn đầu vào đào tạo hạ sĩ quan chỉ huy, nhân viên chuyên môn kỹ thuật sát với đặc điểm địa bàn và yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực quân sự trong nhiệm vụ của các đơn vị.

Nhằm đánh giá chính xác kết quả học tập, Nhà trường tập trung rà soát, quản lý chặt chẽ các bộ đề thi, đáp án; thống nhất quy trình thi, kiểm tra, thi tốt nghiệp cho các đối tượng và quản lý chặt chẽ điểm kiểm tra, điểm thi theo đúng quy định. Do vậy, chất lượng huấn luyện, đào tạo của Nhà trường ngày càng được nâng lên vững chắc. Hằng năm, có 100% học viên tốt nghiệp ra trường, trong đó, có 72,9% đạt khá, giỏi; riêng học viên bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh thuộc đối tượng 2 có 100% đạt khá, giỏi, được Quân khu đánh giá cao.

Để công tác tốt, Nhà trường chú trọng xây dựng vững mạnh toàn diện, chính quy, mẫu mực, tạo môi trường thuận lợi cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ phấn đấu, rèn luyện. Cùng với sự quan tâm đầu tư xây dựng một số công trình trọng điểm của cấp trên, tạo bước đột phá về cảnh quan môi trường, Nhà trường tập trung đổi mới phương pháp, tác phong công tác; tăng cường giáo dục, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết, quy định của trên về xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật; triển khai thực hiện có hiệu quả mô hình “Mỗi tuần một điều luật”, làm chuyển biến rõ nét nhận thức, ý thức, trách nhiệm, tính tự giác cho cán bộ, giáo viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ. Đồng thời, thực hiện nghiêm Quy chế Dân chủ cơ sở, Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần, Ngày Pháp luật, các chế độ ngày, tuần; tăng cường công tác quản lý, duy trì kỷ luật, tổ chức tốt hoạt động thể thao, vui chơi trong ngày nghỉ, giờ nghỉ. Bên cạnh đó, Nhà trường thành lập, duy trì hoạt động của tổ kiểm soát quân sự, tổ duy trì kỷ luật của các tiểu đoàn để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các biểu hiện, hành vi vi phạm kỷ luật. Do vậy, từ năm 2018 đến nay, toàn Trường không có vụ việc vi phạm kỷ luật phải xử lý, tỷ lệ vi phạm thông thường giảm 0,2% so với trước.

Ngoài ra, Nhà trường thực hiện tốt công tác bảo đảm cơ sở vật chất phục vụ cho huấn luyện, đào tạo, như: xây dựng định mức, bảo đảm văn phòng phẩm, xăng dầu, đạn, thuốc nổ; lắp đặt các trang thiết bị dạy học, củng cố nâng cấp hệ thống giảng đường, thao trường, bãi tập, v.v. Cùng với đó, thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, đẩy mạnh tăng gia sản xuất, đầu tư củng cố, nâng cấp hệ thống cơ sở tăng gia, bảo đảm nguồn thực phẩm phong phú, an toàn vệ sinh thực phẩm, nâng cao chất lượng bữa ăn cho bộ đội. Trong công tác kỹ thuật, Nhà trường duy trì, bảo đảm hệ số kỹ thuật, quản lý tốt vũ khí, trang bị, đạn, phương tiện phục vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; thực hiện nghiêm chế độ bảo quản, bảo dưỡng; tăng cường quản lý, kiểm tra phương tiện, không để xảy ra mất an toàn giao thông.

Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, đến nay, Trường Quân sự Quân khu 1 đã khắc phục triệt để những hạn chế, vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Năm 2018, Nhà trường được Bộ Quốc phòng tặng Cờ thi đua. Đây là cơ sở, động lực để Nhà trường tiếp tục phấn đấu vươn lên, xây dựng vững mạnh toàn diện, chính quy, mẫu mực như huấn thị của Bác.

Đại tá NGUYỄN XUÂN PHONG, Hiệu trưởng Nhà trường
_____________

1 - Lịch sử Trường Quân sự Quân khu 1, Nxb QĐND, H. 2017, tr. 63.

2 - Hằng năm, Nhà trường đào tạo hàng chục đối tượng với hơn 30 chuyên ngành.

3 - Năm 2018, đã bồi dưỡng ngoại ngữ cho trên 40 cán bộ, giáo viên.