Trường Sĩ quan Chính trị thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị cấp phân đội có trình độ đại học; chuyển loại cán bộ chính trị cấp phân đội; giáo viên khoa học xã hội nhân văn trình độ đại học; cán bộ chính trị cho quân đội nước ngoài (khi được giao nhiệm vụ); đào tạo sau đại học và sẵn sàng nhận, hoàn thành các nhiệm vụ khác¹.

Thấm nhuần lời dạy của Bác: “Tư cách của chính trị viên có ảnh hưởng rất quan trọng đến bộ đội. Người chính trị viên tốt, thì bộ đội ấy tốt. Người chính trị viên không làm tròn nhiệm vụ, thì bộ đội ấy không tốt”², hơn 40 năm qua³, nhất là 10 năm từ sau khi tái lập, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, sự kiên quyết, đột phá trong lãnh đạo, chỉ huy của Đảng ủy, Ban Giám hiệu, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, giảng viên, học viên của Trường Sĩ quan Chính trị đã khắc phục mọi khó khăn, đoàn kết, chủ động, sáng tạo, không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, thực sự là trung tâm đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội và nghiên cứu khoa học xã hội nhân văn của Quân đội. Cán bộ chính trị được đào tạo tại Nhà trường qua các thời kỳ luôn hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, có phẩm chất, năng lực, đạo đức, phương pháp, tác phong công tác tốt, thể hiện đúng cương vị là người chủ trì về chính trị, thực sự “vừa hồng, vừa chuyên”, là “người anh, người chị, người bạn” của bộ đội. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động công tác đảng, công tác chính trị, phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, hiệu lực của người chỉ huy, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Ghi nhận thành tích sau 10 năm tái lập, Nhà trường được Nhà nước tặng thưởng 02 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc (hạng Nhì và Ba), 01 Huân chương Quân công hạng Nhì, Cờ thi đua của Chính phủ và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Trung tướng, PGS,TS. Phạm Quốc Trung giới  thiệu một số mô hình học cụ tại Lễ ra quân huấn luyện năm 2018

Đạt được thành tích trên, trước hết, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường luôn tập trung giáo dục cho cán bộ, giảng viên, học viên nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với nhiệm vụ giáo dục - đào tạo. Trong đó, Nhà trường chú trọng làm rõ mục đích, ý nghĩa, vinh dự và trách nhiệm về nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị Quân đội; những yêu cầu cơ bản, thuận lợi và khó khăn đang đặt ra cho các đối tượng. Đồng thời, quán triệt, nâng cao nhận thức về vị thế của Nhà trường trong hệ thống nhà trường quân đội; chất lượng đào tạo của Nhà trường có vai trò quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng Quân đội về chính trị. Từ đó, tạo động lực thúc đẩy cán bộ, giảng viên, học viên đề cao ý thức, trách nhiệm, tự lực, tự cường, xây dựng động cơ học tập, đạo đức nghề nghiệp, ý thức phục vụ đúng đắn, theo tinh thần “dạy tốt, học tốt, công tác tốt”; tích cực tìm tòi, sáng tạo trong mọi hoạt động; trung thực, nghiêm túc, cầu thị trong học tập, giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Khắc phục triệt để tư tưởng ngại đổi mới, chậm đổi mới, bằng lòng với những cái hiện có; những biểu hiện ngại khó, ngại khổ, thiếu ý thức cố gắng vươn lên, không yên tâm với nhiệm vụ, bệnh thành tích, hoặc vi phạm các quy chế, quy định của Nhà trường, v.v.

Quán triệt lời Bác: “… cán bộ là cái gốc của mọi công việc”⁴, “… không có thầy giáo thì không có giáo dục”⁵, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường xác định tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên ngang tầm nhiệm vụ trong tình hình mới. Nhà trường tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đủ về số lượng, có dự trữ hợp lý; vững mạnh cả về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, trình độ kiến thức, kỹ năng sư phạm, năng lực giảng dạy, nghiên cứu khoa học, chỉ huy, quản lý và tổ chức hoạt động thực tiễn. Đồng thời, gắn trách nhiệm của cán bộ, giảng viên với chất lượng đào tạo; quan tâm tạo điều kiện cho họ có đủ tiêu chí để xét, bầu chọn giảng viên, cán bộ quản lý giỏi, công nhận chức danh khoa học và danh hiệu nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, v.v. Đối với cán bộ quản lý, chỉ huy các cấp phải có học vấn, học vị theo tiêu chuẩn của từng chức danh, thực sự là người thầy thứ hai trong quản lý, giáo dục học viên, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Thực hiện mục tiêu đó, Nhà trường xác định đào tạo cán bộ phải đi trước một bước, đào tạo gắn với sử dụng; đào tạo, bồi dưỡng phải liên tục, cập nhật kiến thức mới, sát yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Với phương châm: bám sát hoạt động của phân đội để nâng cao tính thực tiễn trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học, Nhà trường đã thực hiện có hiệu quả việc cử cán bộ, giảng viên đi thực tế ở các đơn vị trong toàn quân; tổ chức bồi dưỡng công nghệ thông tin, ngoại ngữ, đổi mới phương pháp giảng dạy, hội thi, hội thao, v.v. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ, giảng viên của Nhà trường thật sự chuẩn mực về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực, phương pháp, tác phong công tác, phong cách lãnh đạo, chỉ huy. Hiện nay, 100% cán bộ, giảng viên của Trường có trình độ đại học trở lên; trong đó, có 38% sau đại học, 13% là phó giáo sư, nhà giáo ưu tú, giảng viên chính.

Một trong những khâu đột phá để Nhà trường nâng cao chất lượng đào tạo là đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy - học theo hướng bám sát thực tiễn, đào tạo những vấn đề mà thực tiễn cần; gắn học với rèn, rèn ngay từ đầu; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Làm theo lời Bác: “Học để hành: Học với hành phải đi đôi. Học mà không hành thì học vô ích/ Hành mà không học thì hành không trôi chảy”⁶ và quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương về giáo dục và đào tạo, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Nhà trường xác định: việc đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp dạy học phải xuất phát từ người học, lấy người học làm trung tâm. Đồng thời, coi trọng việc rà soát, chỉnh sửa chương trình, kế hoạch, đề bài cho các đối tượng, theo hướng giảm nội dung, thời gian lên lớp lý thuyết, tăng nội dung và thời gian thực hành, nâng cao chất lượng hoạt động ngoại khóa sau bài giảng, cắt giảm tối đa các nội dung trùng lặp, cập nhật thông tin mới; đổi mới nội dung dạy học, tránh lạc hậu so với hoạt động ngoài đơn vị. Đến nay, qua 03 lần tổ chức, Nhà trường đã chỉnh sửa, xây dựng 32 chương trình, kế hoạch, đề bài cho các đối tượng (trong đó, chỉnh sửa: 22, xây dựng mới: 10); biên soạn, chỉnh sửa hệ thống giáo trình, tài liệu dạy học đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo trong tình hình mới. Cùng với đó, Nhà trường đã tích cực đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức giảng dạy, bảo đảm sát thực tế, khoa học, hiệu quả, như: huấn luyện liên kết môn chiến thuật và công tác đảng, công tác chính trị; áp dụng rộng rãi phương pháp dạy học tích cực; đa dạng hóa các hoạt động ngoại khóa; huấn luyện bổ sung, bồi dưỡng kiến thức, năng lực thực hành, rèn luyện thể lực cho học viên. Đồng thời, đưa các chế tài về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển biến cách nghĩ, cách làm trong đổi mới phương pháp giảng dạy; tăng cường áp dụng phương pháp gợi mở, nêu vấn đề. Theo đó, trong mỗi tiết học, giảng viên phải đưa ra câu hỏi phát vấn nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, khả năng sáng tạo, nhạy bén, tự học trong nhận thức của học viên. Với phương châm “nhà trường gắn liền với phân đội, nhà trường đi trước phân đội”, đơn vị cần gì, nhà trường đào tạo cái đó, hằng năm, Nhà trường tăng cường khảo sát chất lượng học viên sau khi ra trường, làm cơ sở để đổi mới, bổ sung, điều chỉnh nội dung, hình thức, phương pháp giảng dạy cho phù hợp. Phát huy hiệu quả hình thức thực tập cho học viên năm cuối khóa, từ năm 2014, Nhà trường đề xuất và được Bộ Quốc phòng đồng ý cho thực tập trung đội trưởng trong quy trình đào tạo cán bộ chính trị. Trong quá trình học tập, Nhà trường tổ chức cho học viên đi thực tập 02 lần (thực tập trung đội trưởng và chính trị viên đại đội); thời gian, địa bàn và loại hình đơn vị thực tập thường xuyên được điều chỉnh, mở rộng, nhằm tạo điều kiện cho học viên trải nghiệm, học tập từ thực tiễn đơn vị. Vì vậy, chất lượng đào tạo của Nhà trường không ngừng nâng lên; phân loại học lực hằng năm có 100% đạt yêu cầu, trong đó có 78,07% - 95,69% khá, giỏi. Qua khảo sát thực tiễn, sau khi tốt nghiệp ra trường, đảm nhiệm cương vị được giao, cán bộ chính trị cấp phân đội đều hoàn thành tốt nhiệm vụ, xứng đáng vai trò chủ trì về chính trị ở phân đội.

Để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục và đào tạo trong điều kiện đóng quân phân tán, Nhà trường chú trọng xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh. Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã phát huy vai trò lãnh đạo, điều hành của cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ chủ trì các cấp; phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng, tạo sự đoàn kết, thống nhất xây dựng môi trường sư phạm. Đồng thời, xây dựng, hoàn thiện, ban hành và thực hiện hệ thống quy chế, quy định về giáo dục - đào tạo, như: Quy chế giáo dục - đào tạo; Quy chế xây dựng nền nếp chính quy; Bộ tiêu chí cơ bản đánh giá năng lực thực hành của học viên, v.v. Ngoài ra, Nhà trường còn thành lập các câu lạc bộ học viên để giúp đỡ, động viên nhau học tập, hoạt động, nghiên cứu khoa học, như: Câu lạc bộ Công nghệ thông tin, Văn học nghệ thuật, Câu lạc bộ tiếng Anh; mở chuyên mục “Cùng học tiếng Anh” trên hệ thống đài truyền thanh; lồng ghép việc học ngoại ngữ với các hoạt động của đơn vị; mô hình chi đoàn viết báo,… tạo môi trường thuận lợi cho học viên trong học tập. Tích cực đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, nhất là các nội dung có liên hệ, vận dụng kiến thức, kỹ năng tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong các môn quân sự. Tăng cường cải cách hành chính; đầu tư xây dựng các phòng học chuyên dùng; quan tâm bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ, giảng viên, học viên. Thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý, giáo dục, rèn luyện nhân cách cán bộ chính trị cho học viên, đảm bảo cho mỗi cán bộ, giảng viên đều là nhà sư phạm, mẫu mực về nhân cách, đạo đức, lối sống. Các cơ quan, đơn vị duy trì nghiêm các chế độ, nền nếp; tăng cường các biện pháp nắm tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và kiên quyết xử lý hành vi vi phạm pháp luật, kỷ luật; coi trọng tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, hạn chế sử dụng từ “cấm”, thay vào đó là từ “không”, tạo tâm lý thoải mái, tự giác, có chiều sâu trong chấp hành pháp luật, kỷ luật và nội quy, quy định của Nhà trường. Đồng thời, tích cực đấu tranh phòng, chống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh.

Phát huy truyền thống “Trung thành, sáng tạo, đoàn kết, vượt khó, dạy tốt, học tốt”, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thời gian tới, Trường Sĩ quan Chính trị không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội, xây dựng chính quy, tiên tiến, mẫu mực, xứng đáng vị thế trường trọng điểm của Quân đội, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị trong tình hình mới.

Trung tướng, PGS, TS. PHẠM QUỐC TRUNG, Hiệu trưởng Nhà trường
________________

1 - Theo Quyết định 69/2008/QĐ-BQP, ngày 22-5-2008 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Ngày 01-11-2008, Nhà trường chính thức đi vào hoạt động.

2 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 484.

3 - Trường Sĩ quan Chính trị thành lập ngày 16-01-1976; ngày 08-8-1995, thực hiện quyết định của Bộ Quốc phòng, Trường được hợp nhất với Học viện Chính trị - Quân sự.

4 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 309.

5 - Sđd, Tập 10, tr. 345.

6 - Sđd, Tập 6, tr. 361.