Hình ảnh người lính mang quân hàm xanh giữ các chức vụ trong cấp ủy, chính quyền các xã ở vùng biên giới Quảng Nam đã dần quen thuộc với chính quyền và nhân dân nơi đây. Bằng những việc làm cụ thể, họ đã đóng góp thiết thực trong nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng, an ninh ở địa phương, góp phần tô thắm phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Biên phòng” trong thời kỳ mới.

1. Quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo

Tỉnh Quảng Nam có đường biên giới với Lào dài hơn 157 km, đi qua hai huyện Nam Giang và Tây Giang, với 14 xã biên giới đặc biệt khó khăn; dân số 5.653 hộ/23.157 khẩu, chủ yếu là dân tộc Cơ-tu và Giẻ Triêng. Đồng bào dân tộc nơi đây có truyền thống cách mạng, anh dũng, kiên trung trong kháng chiến, cần cù trong lao động sản xuất; có mối quan hệ truyền thống, đoàn kết, gắn bó keo sơn, hữu nghị đặc biệt với nhân dân các bản giáp biên hai nước. Tuy nhiên, tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội nơi đây trong những năm qua tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp: hoạt động vận chuyển, mua bán, sử dụng các chất ma tuý, vật liệu nổ, săn, bắt động vật quý hiếm, khai thác lâm sản, khoáng sản trái phép ngày càng có chiều hướng gia tăng, gây ô nhiễm môi trường và kéo theo các tệ nạn xã hội. Các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề về dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền để tuyên truyền, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm kích động, chia rẽ, gây mất ổn định tình hình địa bàn. Đời sống của đồng bào các dân tộc ở các xã biên giới tuy đã được cải thiện, nhưng còn rất nhiều khó khăn, kết cấu hạ tầng chậm phát triển, sản xuất mang tính tự cung, tự cấp, thu nhập không ổn định, số hộ nghèo chiếm tỉ lệ cao, trình độ dân trí còn thấp; hệ thống chính trị, đội ngũ cán bộ ở các xã, thôn còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, v.v.

Cán bộ Biên phòng tăng cường xã La Êê, huyện Nam Giang tuyên truyền, phổ biến, giáo dục cho đồng bào

Thực hiện chủ trương của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về tăng cường cán bộ Bộ đội Biên phòng (sau đây gọi tắt là cán bộ Biên phòng) cho các xã biên giới, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam xác định đây là nhiệm vụ chính trị, thường xuyên, lâu dài, cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả. Đảng ủy đã ban hành nhiều nghị quyết chuyên đề về tăng cường tham gia phát triển kinh tế, xã hội, công tác vận động quần chúng gắn với các xã biên giới¹; ký kết với Huyện ủy Nam Giang và Huyện ủy Tây Giang Quy chế 09/QC-PH, ngày 12-01-2012 về “Quản lý cán bộ tăng cường các xã biên giới”; ký kết chuơng trình phối hợp với 10 sở, ban, ngành, hội, đoàn thể của Tỉnh. Đồng thời, chỉ đạo các chi bộ, đảng bộ đồn Biên phòng ký kết quy chế phối hợp với 14 đảng ủy xã biên giới và các cơ quan, ban ngành của địa phương để phối hợp triển khai thực hiện.

Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Nam Giang và Tây Giang thường xuyên kiểm tra, giám sát; hằng quý giao ban trao đổi tình hình, nhận xét, đánh giá đội ngũ cán bộ Biên phòng tăng cường xã. Hằng quý, Phòng Chính trị tổ chức giao ban với đội ngũ này nhằm đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, làm cơ sở để Đảng ủy, Bộ Chỉ huy đề ra những nội dung, phương hướng, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, bảo đảm sát đúng hơn. Ngoài chế độ, chính sách đối với cán bộ tăng cường xã được bảo đảm theo quy định, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy đã tham mưu với Ủy ban nhân dân Tỉnh, trợ cấp mỗi đồng chí 1.000.000 đồng/quý.

Từ năm 1999 đến nay, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh đề nghị lên cấp trên điều động, bổ nhiệm 34 cán bộ Biên phòng tăng cường cho 14 xã biên giới². Hầu hết số cán bộ này đều được đào tạo cơ bản, có trình độ trung cấp lý luận chính trị, được bồi dưỡng kiến thức về quản lý nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội. Trong thực hiện nhiệm vụ, đội ngũ này luôn phát huy tốt vai trò trách nhiệm, xác định rõ chức trách được giao; tham mưu, tham gia cùng cấp ủy đảng, chính quyền địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước trong các lĩnh vực, xây dựng địa phương vững mạnh.

2. Hiệu quả từ những việc làm thiết thực

Với quan điểm: “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với nhân dân” và phương châm hành động: “Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, “Cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc”, cán bộ Biên phòng tăng cường xã luôn “óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm”³; sâu sát, gần gũi với nhân dân, lắng nghe tâm tư, tình cảm, nguyện vọng chính đáng của nhân dân để tuyên truyền, vận động và tham mưu sát, đúng cho cấp ủy, chính quyền địa phương; thực sự là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền, Bộ đội Biên phòng với nhân dân. Trong tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, với tác phong làm việc chính quy, khoa học, cán bộ Biên phòng tăng cường xã đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị, hội, đoàn thể ở xã, thôn, từ lề lối, tác phong công tác của đội ngũ cán bộ, đến giúp địa phương củng cố, kiện toàn các tổ chức cơ sở đảng, tổ chức quần chúng; cải cách hành chính; xây dựng nghị quyết, chương trình hành động, quy chế làm việc, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là người địa phương, chăm lo bồi dưỡng, phát triển đảng viên mới, “xóa” thôn, bản “trắng” đảng viên, v.v.

Cán bộ Biên phòng tăng cường xã là lực lượng nòng cốt giúp địa phương triển khai thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, các chương trình, nhiệm vụ trọng tâm của địa phương; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức cho nhân dân; phát huy tốt vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc, xây dựng lực lượng nòng cốt trong quần chúng. Tham mưu tổ chức bồi dưỡng kiến thức về quốc phòng, an ninh; tổ chức tập huấn phương pháp nắm, giải quyết các vụ việc xảy ra trong thôn, bản. Trong thực hiện nhiệm vụ, cán bộ Biên phòng tăng cường xã luôn chấp hành nghiêm Quy chế Dân chủ cơ sở, lấy việc phát huy dân chủ trực tiếp và xây dựng chế độ tự quản của cộng đồng dân cư làm trọng tâm; với tinh thần: “Bất cứ việc gì đều phải bàn bạc với dân, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của dân, cùng với dân đặt kế hoạch cho thiết thực với hoàn cảnh địa phương”⁴; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng để kịp thời giải quyết thấu đáo những vấn đề bức xúc của nhân dân. Nhờ đó, chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở các xã biên giới Quảng Nam được nâng lên rõ rệt.

Cán bộ Biên phòng tăng cường xã thực sự là cầu nối giữa Bộ đội Biên phòng với nhân dân; tham mưu, đề xuất với Bộ Chỉ huy các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở khu vực biên giới do Ủy ban nhân dân Tỉnh giao cho Bộ đội Biên phòng Tỉnh, như: đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng tại cụm dân cư thôn Pêtapoót thuộc xã Đắc Pring; thực hiện Cuộc vận động “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, chương trình “Nghĩa tình Trường Sơn”, xây dựng “Nhà Đại đoàn kết”, “Nhà Ước mơ tuổi vàng” và công trình dân sinh nơi biên giới, nhà văn hóa thôn (nhà Gươl), góp phần nâng cao thu nhập, giúp dân xóa đói giảm nghèo, nâng cao dân trí, cải thiện dân sinh cho đồng bào các dân tộc nơi biên giới. Thấm nhuần lời Bác dạy: cán bộ công chức “phải làm gương mẫu trong mọi việc, tùy hoàn cảnh của mình mà gần gũi, giúp đỡ nhân dân”⁵, nhận thấy tiềm năng, lợi thế sẵn có của từng địa phương, cán bộ Biên phòng tăng cường xã đã vận động, hướng dẫn nhân dân phát triển kinh tế trang trại, hộ gia đình, thực hiện mô hình VACR; mạnh dạn chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi; chú trọng bảo tồn và phát huy ngành nghề truyền thống. Làm theo lời Bác dạy: “Để khuyên người ta làm, thì mình phải làm gương trước”⁶, cán bộ Biên phòng tăng cường xã tích cực giúp người dân làm chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung, hướng dẫn tận tình kỹ thuật trồng cây lúa nước, cây ăn quả; kiên trì bám dân để tuyên truyền, hướng dẫn xây dựng công trình vệ sinh tự hoại, phòng chống dịch bệnh. Đồng thời, tham mưu cho đảng ủy, ủy ban nhân dân xã chăm lo phát triển sự nghiệp y tế, giáo dục; triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, mục tiêu quốc gia về vệ sinh phòng, chống bệnh, dịch, các tệ nạn xã hội; truyền thông dân số, kế hoạch hóa gia đình; vận động tiêm chủng mở rộng, nhất là thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng gia đình, dòng tộc văn hóa. Đồng thời, đề xuất, xây dựng nhiều mô hình thiết thực với đời sống nhân dân, như: “Phòng đọc biên giới”, “Thư viện sách”, giúp người dân kịp thời cập nhật những thông tin, kiến thức về khuyến nông, khuyến lâm, chăn nuôi, trồng trọt; “Câu lạc bộ không sinh con thứ ba” - nơi các cặp vợ chồng truyền thụ cho nhau kiến thức về kế hoạch hóa gia đình, kỹ năng chăm sóc, nuôi dạy con ngoan, giữ vững mái ấm gia đình. Ngoài ra, còn có các “Điểm cắt tóc ngày thứ bảy”, “Hũ gạo tình thương” để cắt tóc miễn phí, tặng dụng cụ học tập, san sẻ những bữa ăn của bộ đội giúp các em học sinh nghèo vượt khó. Đặc biệt, nhiều cán bộ Biên phòng đã vượt qua những phong tục hà khắc của đồng bào, trở thành “bà đỡ” giúp nhiều sản phụ vùng cao “vượt cạn” an toàn, cấp cứu thành công hàng chục ca tự tử, hàng trăm ca bệnh hiểm nghèo. Hình ảnh “Người thầy thuốc, thầy giáo quân hàm xanh” đã khắc sâu trong lòng người dân ở vùng biên giới đặc biệt khó khăn này.

Tham mưu, đề xuất các giải pháp thiết thực để tăng cường quốc phòng, an ninh, thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về biên giới quốc gia; xây dựng thế trận biên phòng toàn dân gắn với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân là một trong những trọng tâm công tác của cán bộ Biên phòng tăng cường xã. Họ tích cực tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên thông tin, trao đổi tình hình với các cơ quan, đơn vị, lực lượng chức năng đóng quân trên địa bàn trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Tổ chức phát động phong trào quần chúng “Bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Tự quản đường biên, cột mốc và giữ gìn an ninh trật tự ở khu vực biên giới”, với hình thức đăng ký cam kết giữa các hộ gia đình, dòng họ với chính quyền địa phương và đồn Biên phòng⁷. Tham mưu với địa phương thực hiện phong trào thi đua của các cơ quan, đơn vị ở địa phương gắn với phong trào thi đua, cuộc vận động của lực lượng Biên phòng, nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền hướng về biên giới; đẩy mạnh các hoạt động kết nghĩa, đỡ đầu, hỗ trợ, giúp đỡ của các cấp, ngành, đơn vị, tổ chức, cá nhân ở tuyến sau đối với xã biên giới, đưa công tác này trở thành phong trào thường xuyên, có ý nghĩa thiết thực.

Những việc làm của cán bộ Biên phòng tăng cường xã đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân ở vùng biên giới Quảng Nam đã thể hiện rõ phẩm chất, truyền thống tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, chức năng, nhiệm vụ của Bộ đội Biên phòng trong tình hình mới.

Thượng tá HOÀNG VĂN MẪN, Chính ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh
________________

1 - Nghị quyết 56/NQ-ĐU, ngày 15-6-2000 về “Tăng cường tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở các xã, phường biên giới, hải đảo”; Nghị quyết 201-NQ/ĐUBP, ngày 31-12-2008 về “Tiếp tục đổi mới, tăng cường công tác tuyên truyền đặc biệt trên các tuyến biên giới, biển đảo”.

2 - 34 đồng chí đều tham gia hội đồng nhân dân xã; trong đó, giữ chức phó bí thư đảng ủy xã: 22; phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã: 12.

3 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 6, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 233 - 234.

4 - Sđd, tr. 233.

5 - Sđd, Tập 9, tr. 47.

6 - Sđd, Tập 11, tr. 237.

7 - Đến nay, có gần 91,7% hộ gia đình đăng ký tham gia tự quản đường biên và giữ gìn an ninh trật tự ở khu vực biên giới.