Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ “Chủ nghĩa cá nhân là như một thứ vi trùng rất độc”¹ - kẻ thù của những người cách mạng. Trong sự nghiệp cách mạng, nếu cán bộ, đảng viên không được giáo dục, không tự rèn luyện thì dễ “sa vào chủ nghĩa cá nhân”. Đặc biệt, đối với cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam, để giữ vững và không ngừng phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, việc đấu tranh, phòng, chống chủ nghĩa cá nhân theo chỉ dẫn của Người  là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết hiện nay.

Phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” là giá trị văn hóa quân sự đặc sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam; sự kết tinh những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc với bản chất cách mạng quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; được xây đắp nên từ quá trình tu dưỡng, rèn luyện, kiên trì, bền bỉ, chiến đấu, hy sinh vì độc lập dân tộc, tự do, hạnh phúc của nhân dân của lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ. Những giá trị đó thấm sâu, lan tỏa trong mỗi cán bộ, chiến sĩ, trở thành sức mạnh tinh thần, ý chí, bản lĩnh và trí tuệ, để trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng luôn “trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”².

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu. Nguồn: mod.gov.vn

Mặc dù vậy, việc giữ vững, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong giai đoạn hiện nay đang đứng trước những thách thức không nhỏ; bên cạnh sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường,… thì chủ nghĩa cá nhân, kẻ thù hung ác, thứ giặc “nội xâm; nguồn gốc sâu xa dẫn tới sự suy thoái, biến chất, làm xói mòn phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” và suy giảm sức mạnh chiến đấu của Quân đội ta đang len lỏi, chờ cơ hội trỗi dậy trong một bộ phận quân nhân. Vì vậy, phòng, chống chủ nghĩa cá nhân, giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình mới, góp phần xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tạo tiền đề vững chắc để xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại là nhiệm vụ chính trị quan trọng, cấp bách. Để làm tốt vấn đề này, chúng ta cần tiếp tục kiên định, vận dụng sáng tạo quan điểm, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phòng, chống chủ nghĩa cá nhân vào thực tiễn hiện nay với những nội dung, giải pháp chủ yếu sau.

Một là, quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân đội; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng về đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân. Đây là giải pháp quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân, giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Do vậy, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân đội về công tác quan trọng này³. Trên cơ sở nhận thức rõ biểu hiện, bản chất, sự nguy hại của chủ nghĩa cá nhân ảnh hưởng trực tiếp đến sự đoàn kết, thống nhất, kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo kiên quyết đấu tranh với biểu hiện chủ nghĩa cá nhân. Điều quan trọng là, các cấp ủy, tổ chức đảng cần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, chấp hành nghiêm nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ. Xây dựng, thực hiện nghiêm các quy chế làm việc và quy chế lãnh đạo các mặt công tác trọng yếu của cấp ủy, tổ chức đảng. Tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ, công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa biểu hiện vi phạm của cán bộ, đảng viên. Quán triệt quan điểm kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”; trong đó, xây là cơ bản, chống phải quyết liệt, hiệu quả, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ, ra nghị quyết chuyên đề hoặc đưa vào nghị quyết lãnh đạo thường kỳ các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, kế hoạch, chương trình hành động sát thực, hiệu quả. Đồng thời, xây dựng quy chế, tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, phát huy vai trò của cán bộ, đảng viên, quần chúng kiên quyết đấu tranh với biểu hiện cá nhân chủ nghĩa, giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Hai là, phát huy tính tích cực, tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, quần chúng. Thực tiễn cho thấy, sự suy thoái của cán bộ, đảng viên thường bắt nguồn từ những biểu hiện không lành mạnh trong đạo đức, lối sống. Vì vậy, biện pháp tốt nhất để phòng, chống chủ nghĩa cá nhân là mỗi người phải thường xuyên tự giác tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, có lối sống lành mạnh, giản dị. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”⁴. Điều đó đòi hỏi từng quân nhân phải nêu cao ý thức tự học, tự rèn, tự nhận thức và thực hành có hiệu quả 05 đặc trưng phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”; đồng thời, kiên quyết đấu tranh với 10 biểu hiện chủ nghĩa cá nhân được xác định trong Nghị quyết số 847-NQ/QUTW. Mỗi cán bộ, chiến sĩ cần tự giác, chủ động khắc phục những nhận thức mơ hồ, phiến diện, lệch lạc về bản chất, truyền thống của Quân đội và các giá trị văn hóa “Bộ đội Cụ Hồ”, về những nhu cầu vật chất, lợi ích tầm thường, như lời dặn dò của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Mỗi cán bộ, chiến sĩ cần luôn luôn ghi nhớ, Quân đội ta từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu”⁵. Hằng năm, căn cứ vào chức trách, nhiệm vụ, từng quân nhân cần xây dựng kế hoạch phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện. Có thái độ và hành động kiên quyết đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân và những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Ba là, thực thiện tốt tự phê bình và phê bình, “tự soi, tự sửa” của cán bộ, đảng viên. Đây được coi là vũ khí sắc bén, một trong những biện pháp quan trọng trong đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân. Thực hiện tốt tự phê bình và phê bình, “tự soi, tự sửa” không chỉ giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên trong sạch mà còn giúp cho mỗi tổ chức đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, nâng cao khả năng đề kháng trước sự xâm nhập của những thói hư, tật xấu vào trong mỗi cơ quan, đơn vị và từng quân nhân. Để đạt hiệu quả, trước hết, mỗi cán bộ, đảng viên cần nêu cao tinh thần “tự soi, tự sửa”, luôn trung thực, thẳng thắn trong nhìn nhận, đánh giá những ưu, khuyết điểm của bản thân và thực sự cầu thị để tiếp thu những ý kiến đóng góp phê bình của đồng chí, đồng đội; gắn kiểm điểm cá nhân với kiểm điểm tập thể ở các cấp một cách nghiêm túc, thận trọng, “phải lấy phê bình và tự phê bình mà tiêu diệt chủ nghĩa cá nhân và bồi dưỡng chủ nghĩa tập thể”⁶. Đồng thời, phát huy dân chủ trong sinh hoạt, mạnh dạn phê bình, góp ý đồng chí, đồng đội khi họ có những hạn chế, khuyết điểm, nhất là khi có những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân. Đối với cán bộ, đảng viên có những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, các cấp ủy đảng cần phải kiên quyết đấu tranh, xử lý kịp thời nhằm đảm bảo sự nghiêm minh của kỷ luật Đảng và kỷ luật Quân đội. Tránh tình trạng bao che, giấu giếm khuyết điểm, không tạo được sự răn đe đối với người vi phạm, không có tác dụng ngăn ngừa, phòng, chống chủ nghĩa cá nhân. Việc đấu tranh tự phê bình và phê bình phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, “như rửa mặt hàng ngày”, với thái độ thân ái, chân thành để cùng nhau khắc phục, sửa chữa những hạn chế, khuyết điểm, không ngừng hoàn thiện bản thân. Bên cạnh đó, cần khắc phục tình trạng nể nang, né tránh hoặc lợi dụng phê bình, “tự soi, tự sửa” để thực hiện mưu đồ cá nhân.

Bốn là, phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp trong đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”⁷. Sự gương mẫu, chuẩn mực trong lời nói và hành động của đội ngũ cán bộ các cấp là mệnh lệnh không lời, có sức thuyết phục cao đối với bộ đội, làm cho họ tin tưởng vào cán bộ, chỉ huy các cấp, yêu mến đơn vị, yên tâm công tác. Thực hiện tốt giải pháp này sẽ là tiền đề quan trọng để cụ thể hóa phương châm “Trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực làm theo”. Thực tế cho thấy, đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân để giữ gìn, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ trì các cấp phải đồng thời làm tốt việc giáo dục đạo đức và nêu gương về đạo đức, gương mẫu rèn luyện, phấn đấu theo các đặc trưng, chuẩn mực phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”. Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì cần quán triệt và thực hiện tốt những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng về nêu gương trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, trong đấu tranh phòng, chống tham ô, tham nhũng và những biểu hiện tiêu cực khác của chủ nghĩa cá nhân. Đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp cần chủ động phát huy vai trò nêu gương, gương mẫu trong tự soi, tự sửa những ưu điểm, khuyết điểm của bản thân; công tâm, nghiêm khắc trong xem xét ưu điểm, khuyết điểm của cấp dưới. Bên cạnh đó, cũng cần cảnh giác, sáng suốt phát hiện và kiên quyết đấu tranh với các hiện tượng, nhận thức sai trái và hành vi nêu gương không tốt của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong học tập, sinh hoạt đời thường và trong công tác.

Phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” là tài sản tinh thần vô giá của Quân đội ta, cần được giữ gìn, phát huy trong thời kỳ mới. Để làm được điều đó, đòi hỏi cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, chiến sĩ phải thực hiện đồng bộ các giải pháp; trong đó, đề cao ý thức, trách nhiệm kiên quyết đấu tranh phòng, chống chủ nghĩa cá nhân là nhiệm vụ quan trọng. Qua đó, làm cho phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” không ngừng tỏa sáng, góp phần xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy, của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá, TS. NGUYỄN HÙNG SƠN, Trường Sĩ quan Chính trị
____________________      

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 295.

2 - Sđd, Tập 14, tr. 435.

3 - Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XIII) về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”; Quy định số 37-QĐ/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XIII) về những điều đảng viên không được làm; Nghị quyết số 847-NQ/QUTW, ngày 28/12/2021 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới, v.v.

4 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 11, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 612.

5 - Nguyễn Phú Trọng – Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Nxb CTQGST, H. 2023, tr. 201.

6 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 12, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 173.

7 - Sđd, Tập 1, tr. 284.