Phát huy truyền thống, thành tích vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam và Bộ đội Hải quân anh hùng, Quân chủng Hải quân đang đẩy mạnh xây dựng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, làm nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Ngày 07-5-1955, đánh dấu bước phát triển mới của Quân đội ta trên chặng đường xây dựng, chiến đấu, trưởng thành với sự ra đời của Hải quân nhân dân Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự nuôi dưỡng, đùm bọc của nhân dân, sự giúp đỡ của các đơn vị trong toàn quân, Hải quân nhân dân Việt Nam đã không ngừng phát triển, lớn mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Sau gần 10 năm xây dựng, Bộ đội Hải quân đã ra quân đánh thắng trận đầu ngày 02 và 05-8-1964, viết tiếp truyền thống “bách chiến, bách thắng”, đã ra quân là đánh thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam và liên tục lập nhiều chiến công vang dội, góp phần xứng đáng vào thành tích vẻ vang của Quân đội ta. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Bộ đội Hải quân đã chiến đấu hàng trăm trận; đánh chìm, đánh hỏng, bắn cháy hàng trăm tàu chiến, máy bay, tiêu diệt nhiều sinh lực, phương tiện chiến tranh, phá âm mưu phong tỏa đường biển của địch; mở đường Hồ Chí Minh trên biển, chi viện đắc lực cho chiến trường miền Nam, dũng cảm, táo bạo, kịp thời tiến công giải phóng và làm chủ quần đảo Trường Sa,… góp phần cùng quân và dân ta giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Quân chủng Hải quân đã không ngừng phát huy kinh nghiệm, truyền thống, hoàn thành trọng trách làm nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia; đồng thời, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển để phát triển đất nước.

Bộ đội Hải quân diễn tập đổ bộ đường biển

Đặc biệt, thực hiện chủ trương xây dựng Quân chủng Hải quân tiến thẳng lên hiện đại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI và XII của Đảng, Quân chủng đẩy mạnh kiện toàn tổ chức, hình thành 05 vùng Hải quân trải dọc chiều dài đất nước, với đủ các thành phần, lực lượng¹ và đầu tư mua sắm, đưa vào trang bị nhiều loại vũ khí, khí tài, trang bị kỹ thuật thế hệ mới, hiện đại, tạo bước đột phá nâng cao khả năng và sức mạnh chiến đấu của Quân chủng, sẵn sàng bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong mọi tình huống.

Hiện nay, trước những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình quốc tế, khu vực, nhất là tình hình trên Biển Đông,... đặt ra cho Quân chủng yêu cầu, nhiệm vụ rất nặng nề, đòi hỏi phải đẩy mạnh xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Để thực hiện mục tiêu đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân đã và đang triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp; trong đó, tập trung giải quyết 03 yếu tố cốt lõi là: con người, tổ chức biên chế và vũ khí, trang bị kỹ thuật.

Trước hết, tập trung xây dựng Quân chủng vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Đây là vấn đề quan trọng hàng đầu, bảo đảm cho Quân chủng luôn hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Theo đó, Quân chủng đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, giáo dục truyền thống; quán triệt cho bộ đội nắm vững quan điểm, chủ trương của Đảng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XII) về “Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, nhằm xây dựng cho bộ đội bản lĩnh chính trị vững vàng; tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân; có ý chí quyết tâm chiến đấu cao và niềm tin chiến thắng; nhận thức sâu sắc về tình hình, nhiệm vụ, đối tượng, đối tác; tư tưởng chỉ đạo, phương châm, đối sách trên biển của Đảng, Nhà nước; sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Cùng với đó, Quân chủng thường xuyên chăm lo xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng các cấp vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; có năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu cao, đảm bảo luôn giữ vững phương hướng, mục tiêu chiến đấu trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, thực sự là lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân”. Chú trọng phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp; đồng thời, tích cực nhân rộng cách làm hay, mô hình sáng tạo, điển hình tiên tiến, tạo phong trào hành động cách mạng thiết thực, hướng vào thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ.

Hai là, đẩy mạnh xây dựng, phát triển lực lượng Hải quân gắn với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân trên biển vững mạnh. Để hoàn thành vai trò nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo, lực lượng Hải quân phải được xây dựng tinh nhuệ, hiện đại, đủ mạnh; bố trí thế trận vững chắc, có chiều sâu, đảm bảo liên hoàn bờ - biển - đảo. Bám sát quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về xây dựng Quân đội, Quân chủng đẩy mạnh rà soát, kiện toàn tổ chức, biên chế các lực lượng theo hướng “tinh, gọn, mạnh, cơ động, linh hoạt”, đồng bộ về con người, vũ khí, trang bị kỹ thuật và cơ sở bảo đảm. Tập trung xây dựng lực lượng tại chỗ và lực lượng cơ động nhằm nâng cao khả năng tuần tra, kiểm soát, quản lý vùng biển trong thời bình và phòng thủ, chi viện, tác chiến bảo vệ biển, đảo trong thời chiến. Trước mắt, Quân chủng nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh thế bố trí lực lượng Hải quân trên các vùng biển, đảo, để có khả năng chuyển hóa thế trận linh hoạt, hiệp đồng chặt chẽ, đảm bảo vừa tác chiến liên hợp, tác chiến hiệp đồng quân chủng, binh chủng, nhưng khi cần có thể độc lập tác chiến mà không bị cô lập, nhất là ở vùng biển, đảo trọng điểm.

Thời gian qua, Quân chủng đã được bổ sung, tăng cường một số loại vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, song để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ tác chiến trên các vùng biển, đảo, nhất là vùng biển, đảo xa bờ, Quân chủng tiếp tục tham mưu với Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng đẩy mạnh đầu tư, hiện đại hóa lực lượng Hải quân theo đúng lộ trình đã xác định. Bên cạnh đó, Quân chủng chú trọng kiện toàn tổ chức, lực lượng hậu cần Hải quân gắn với xây dựng tiềm lực hậu cần nhân dân, hậu cần khu vực phòng thủ ven biển. Nghiên cứu đổi mới phương thức, nâng cao khả năng bảo đảm kỹ thuật cho các lực lượng, nhất là lực lượng hoạt động dài ngày trên biển, lực lượng được trang bị hiện đại. Phối hợp với các địa phương xây dựng lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ biển vững mạnh, có phương án sẵn sàng động viên, huy động tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo, tạo điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, “thế trận lòng dân” trên biển ngày càng vững chắc.

Ba là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao. Quân chủng tiếp tục quán triệt, đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết 1050-NQ/ĐUQC của Đảng ủy Quân chủng về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo. Trong đó, tập trung đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và nội dung, tổ chức, phương pháp huấn luyện, diễn tập. Phát huy kết quả đã đạt được, Quân chủng chỉ đạo các đơn vị chú trọng huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát phương án, đối tượng tác chiến, nhiệm vụ, chiến trường, tổ chức biên chế và vũ khí, trang bị kỹ thuật. Tiếp tục đột phá vào huấn luyện “cơ bản, làm chủ, chuyên sâu trong khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật và thực hiện quy tắc an toàn”; tập trung “huấn luyện nhiều, kỷ luật nghiêm, bảo đảm kỹ thuật tốt”; lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo và xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại làm mục tiêu huấn luyện. Tăng cường huấn luyện biển xa, huấn luyện trong các chuyến hành trình trên biển, điều kiện thời tiết phức tạp. Đồng thời, chú trọng tổ chức diễn tập có thực binh, bắn đạn thật, vòng tổng hợp, đối kháng, hiệp đồng quân binh chủng, nhằm rèn luyện bản lĩnh, sức khỏe, nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật cho bộ đội và trình độ tổ chức, chỉ huy, tham mưu tác chiến cho cán bộ. Bên cạnh đó, Quân chủng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, mô phỏng vào huấn luyện, diễn tập để kiểm chứng, nâng cao chất lượng huấn luyện và điều chỉnh, bổ sung các phương án tác chiến sát thực tế chiến đấu.

Để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, các học viện, nhà trường trong Quân chủng đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, mở rộng hợp tác đào tạo trong nước, quốc tế; kết hợp tuyên truyền, thu hút nhân tài từ bên ngoài vào phục vụ trong Quân chủng. Trong đó, chú trọng đào tạo đội ngũ cán bộ giỏi về nghệ thuật tác chiến Hải quân, hiểu biết sâu về kỹ thuật, có kỹ năng làm việc nhóm, sức khỏe dẻo dai, trình độ ngoại ngữ tốt,… đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Đào tạo đội ngũ quân nhân chuyên nghiệp, nhân viên chuyên môn kỹ thuật giữ vai trò là “xương sống” của Hải quân, có khả năng làm chủ, chuyên sâu, chuyên nghiệp trong khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật, nhất là vũ khí, khí tài hiện đại.

Bốn là, coi trọng nghiên cứu phát triển khoa học nghệ thuật quân sự và kỹ thuật quân sự Hải quân. Khắc ghi lời Bác Hồ dạy: “Hải quân ta phải học tập kinh nghiệm chiến đấu hiện đại, nhưng không được quên những truyền thống đánh giặc xưa kia của tổ tiên…”², Quân chủng chú trọng phát huy nét đặc sắc về nghệ thuật thủy chiến, tổng kết các bài học đánh giặc trên sông, trên biển của dân tộc; các chiến dịch, trận chiến đấu, hoạt động tác chiến của Quân chủng trong chiến tranh giải phóng và thực tiễn bảo vệ chủ quyền biển, đảo, làm cơ sở hoàn thiện lý luận về cách đánh của các lực lượng và nghệ thuật tác chiến Hải quân. Đồng thời, nghiên cứu vận dụng, phát huy nghệ thuật toàn dân đánh giặc, “lấy nhỏ đánh lớn”, “lấy ít địch nhiều”, đánh địch bằng “mưu, kế, thế, thời” trong điều kiện chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc phát triển ở trình độ cao, phù hợp với sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ, tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị kỹ thuật của Quân chủng và đối tượng tác chiến, đáp ứng yêu cầu tác chiến trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, trên các môi trường: không, bộ, mặt biển, trong lòng biển và môi trường điện từ, thủy âm.

Trước tác động mạnh mẽ của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đến lĩnh vực quân sự, quốc phòng, Quân chủng đẩy mạnh nghiên cứu, làm chủ khoa học kỹ thuật, công nghệ hiện đại, nhất là công nghệ bảo quản, bảo dưỡng, cải tiến, nâng cấp vũ khí, trang bị cũ và làm chủ vũ khí, trang bị mới. Đồng thời, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ nội địa, công nghệ tự chủ vào chế tạo linh kiện, phụ tùng, vật tư kỹ thuật thay thế, tiến tới chế tạo các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật đặc chủng; nâng cao khả năng tự chủ trong bảo đảm kỹ thuật, trang bị, giảm lệ thuộc vào đối tác nước ngoài. Bên cạnh đó, Quân chủng tăng cường hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, tiếp nhận trang bị, đào tạo chuyên môn, chia sẻ kinh nghiệm, thu hẹp trình độ phát triển với hải quân các nước tiên tiến.

Truyền thống anh hùng và những chiến công 75 năm qua của Quân đội ta và 64 năm của Hải quân nhân dân Việt Nam sẽ là nền tảng, động lực tinh thần to lớn để xây dựng Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Phó Đô đốc PHẠM HOÀI NAM, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân chủng Hải quân
__________

1 - Gồm có: Tàu mặt nước; Tàu ngầm; Không quân Hải quân; Pháo binh - Tên lửa bờ; Hải quân đánh bộ và Đặc công Hải quân.

2 - Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam 1955 - 2015, Nxb QĐND, H. 2015, tr. 67.