Quân khu 2 là một trong những địa bàn có số lượng đối tượng chính sách, người có công với cách mạng chiếm tỷ lệ lớn trong cả nước. Những năm qua, cùng với thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu đã lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phối hợp cùng cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đối tượng được thụ hưởng.

Quân khu 2 gồm chín tỉnh phía Tây Bắc của Tổ quốc, tiếp giáp với hai nước bạn (Lào và Trung Quốc), nên có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Trong các cuộc kháng chiến, Quân khu 2 vừa là hậu phương, vừa trực tiếp là chiến trường ác liệt, với hàng triệu người tham gia trên các lĩnh vực, mặt trận chống thực dân, đế quốc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Lào. Hiện nay, số lượng đối tượng chính sách, người có công với cách mạng trên địa bàn Quân khu rất lớn: 51.241 liệt sĩ; 29.929 thương binh; 10.701 bệnh binh; 87 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; 3.312 Bà mẹ Việt Nam anh hùng; 19.990 người nhiễm chất độc hóa học. Cùng với niềm vinh dự, tự hào về những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và lực lượng vũ trang Quân khu đã và đang nỗ lực thực hiện có hiệu quả Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng.

Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về chăm sóc người có công và thấm nhuần lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thương binh, bệnh binh, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ là những người có công với Tổ quốc, với nhân dân. Cho nên bổn phận của chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ”¹, những năm qua, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu luôn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” với nhiều giải pháp, cách làm sáng tạo, đạt hiệu quả thiết thực, mang ý nghĩa xã hội sâu sắc.

Điều đáng nói là, 05 năm qua các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, tri ân các anh hùng, liệt sĩ, chăm lo, giúp đỡ thương binh, bệnh binh, người có công với cách mạng trên địa bàn Quân khu đã trở thành phong trào hành động cách mạng sôi nổi, thu hút được đông đảo cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp nhân dân tham gia, đạt hiệu quả cao. Nổi bật là, Quân khu đã nghiên cứu, xét duyệt, giải quyết cho hơn 330 nghìn đối tượng hưởng trợ cấp một lần và gần 400 đối tượng hưởng trợ cấp hằng tháng theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ; quyên góp, ủng hộ Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” với tổng số tiền trên 20 tỉ đồng; thăm hỏi, tặng quà thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng với số tiền trên 02 tỉ đồng; tặng 216 sổ tiết kiệm; phụng dưỡng 44 Bà mẹ Việt Nam anh hùng; xây dựng và bàn giao 83 Nhà tình nghĩa; đóng góp gần 30 nghìn ngày công tu sửa các công trình tình nghĩa, v.v. Qua đó, động viên cả về vật chất và tinh thần đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng, được nhân dân đồng tình ủng hộ và đánh giá cao. Đặc biệt, hướng tới kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, chỉ riêng năm 2021 và 06 tháng đầu năm 2022, cùng với triển khai toàn diện các hoạt động: thăm hỏi, động viên, tặng quà, khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí,… Quân khu đã vận động quyên góp, ủng hộ Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” được hơn 08 tỉ đồng; phát động xây dựng và bàn giao 55 Nhà tình nghĩa với số tiền trên 04 tỉ đồng; tặng 50 sổ tiết kiệm (mỗi sổ 10 triệu đồng); thăm, tặng gần 200 nghìn suất quà cho đối tượng chính sách với số tiền trên 100 tỉ đồng; phụng dưỡng 44 Bà mẹ Việt Nam anh hùng với số tiền gần 700 triệu đồng. Những việc làm đó, thể hiện tình cảm sâu sắc, trách nhiệm chính trị và lòng biết ơn của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và lực lượng vũ trang Quân khu đối với những người đã cống hiến, hy sinh cho Tổ quốc.

Đoàn công tác Quân khu 2 đến thăm, tặng quà gia đình Mẹ Việt Nam Anh hùng Trần Thị Doanh (thôn Hồng Giang, xã Vạn Hòa thành phố Lào Cai)

Quán triệt quan điểm: chăm lo thực hiện tốt công tác chính sách nói chung, nâng cao hiệu quả Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” nói riêng chính là góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc để chủ động bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, thời gian tới, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiến hành tốt công tác quán triệt, giáo dục nâng cao nhận thức trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp đối với công tác quan trọng, đầy ý nghĩa nhân văn này. Theo đó, cấp ủy các cấp cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” bảo đảm tính liên tục, đa dạng, phong phú, như: giáo dục truyền thống vẻ vang của dân tộc, Quân đội, Quân khu; tổ chức các hoạt động về nguồn; dâng hương, thắp nến tri ân nghĩa trang liệt sĩ, đài tưởng niệm; mời các đồng chí lão thành cách mạng giao lưu, kể chuyện truyền thống, v.v. Trong đó, coi trọng hình thức giáo dục thông qua các hoạt động nhân dịp kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, các ngày lễ, Tết,... làm cho cán bộ, chiến sĩ thấm nhuần đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”; thấy được sự hy sinh anh dũng của các anh hùng liệt sĩ, những cống hiến, công lao của thương binh, bệnh binh, người có công với cách mạng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Từ đó, cán bộ, chiến sĩ có nhận thức đúng, thể hiện trách nhiệm bằng những hành động, việc làm thiết thực, làm cho công tác này được lan tỏa, phát triển cả về bề rộng và chiều sâu.

Thực tiễn cho thấy, Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” chỉ có chất lượng, hiệu quả thực chất khi cấp ủy, chỉ huy các cấp phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện. Vì vậy, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các cấp quán triệt, nghiên cứu nắm chắc những nội dung của Pháp lệnh số 02/2020/UBTVQH14, ngày 09/12/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về ưu đãi người có công với cách mạng; Nghị định số 131/2021/NĐ-CP, ngày 30/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng; Nghị quyết số 07-NQ/ĐU, ngày 18/3/2021 của Đảng ủy Quân khu 2 về lãnh đạo thực hiện công tác chính sách đối với Quân đội và hậu phương Quân đội giai đoạn 2021 - 2025. Trên cơ sở đó, xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, triển khai kế hoạch tổ chức các hoạt động tri ân, “Đền ơn đáp nghĩa” bảo đảm khoa học, phù hợp với thực tiễn, nhằm thực hiện mục tiêu: không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần các gia đình người có công với cách mạng, nhất là các gia đình còn nhiều khó khăn, ở vùng sâu, vùng xa, căn cứ địa cách mạng, làm cho chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân đội đối với thương binh, gia đình liệt sĩ, người có công thực sự đi vào cuộc sống. Quá trình thực hiện, các đơn vị cần nêu cao trách nhiệm, chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương nghiên cứu, vận dụng linh hoạt để phối hợp tiến hành có hiệu quả các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” trên địa bàn đóng quân, nhất là ở các tỉnh: Hà Giang, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những biểu hiện vi phạm trong thực thi chính sách đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng, tạo niềm tin vững chắc của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, Quân đội.

Để “Tiếp tục cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người có công; bảo đảm chế độ ưu đãi người và gia đình người có công phù hợp với xu hướng tăng trưởng kinh tế, tiến bộ và công bằng xã hội”², thì yêu cầu đặt ra đối với Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” phải được đổi mới toàn diện cả về nội dung, hình thức và phương pháp tiến hành bằng nhiều hoạt động thiết thực. Trên cơ sở chương trình, kế hoạch đã xác định, lãnh đạo, chỉ huy các cấp cần bám sát thực tiễn để tiến hành các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” cụ thể, linh hoạt, bảo đảm phù hợp với sự phát triển của đất nước, nhiệm vụ của Quân đội, Quân khu, đơn vị. Quá trình thực hiện, tập trung đổi mới Phong trào theo hướng phát triển những việc làm tốt, không chỉ có giá trị động viên về vật chất và tinh thần đối với các đối tượng thụ hưởng, mà còn có ý nghĩa giáo dục lòng yêu nước, tự hào về truyền thống đấu tranh cách mạng, thể hiện tình cảm, trách nhiệm của toàn quân, toàn dân đối với công tác chăm sóc người có công trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, như: xây tặng “Nhà tình nghĩa”, sửa chữa, nâng cấp nhà ở; tặng công cụ sản xuất, giống, vốn, sổ tiết kiệm; tu sửa, tôn tạo các công trình ghi công, nghĩa trang liệt sĩ, v.v. Theo đó, các cơ quan, đơn vị, nhất là cơ quan quân sự địa phương làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền động viên mọi nguồn lực, tập trung thực hiện tốt chủ trương xã hội hóa công tác chăm sóc đối với người có công với cách mạng, phát huy sức mạnh tổng hợp, đưa Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” trở thành hoạt động mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Chủ động rà soát, kịp thời phát hiện những nội dung vướng mắc, khó khăn, bất cập; những hình thức không còn phù hợp, hiệu quả thấp; đồng thời, bám sát tình hình thực tiễn của địa phương để xác định nội dung, phương pháp, hình thức phù hợp trong tổ chức các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”.

Phòng Chính sách Quân khu chủ động nghiên cứu, tham mưu cho Thường vụ Đảng ủy Quân khu lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả chủ trương, chương trình, kế hoạch phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị với các cơ quan, ban ngành, đoàn thể địa phương, nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”. Đồng thời, hướng dẫn, chỉ đạo ban chính sách các tỉnh phối hợp chặt chẽ với sở Lao động - Thương binh và Xã hội tiếp tục rà soát, thẩm định và giải quyết chế độ, chính sách đối với người tham gia kháng chiến, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế,... nhằm giải quyết dứt điểm, không để tồn đọng hồ sơ, ảnh hưởng đến quyền lợi của các đối tượng được thụ hưởng. Các cơ quan, đơn vị làm tốt công tác sơ kết, tổng kết; biểu dương, khen thưởng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến; kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, thiếu sót và kiến nghị, đề xuất với cấp trên chủ trương, giải pháp giải quyết những vướng mắc ở cơ sở, bảo đảm cho Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” đạt hiệu quả ngày càng vững chắc.

Tiếp tục đẩy mạnh Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” là tình cảm thiêng liêng của cán bộ, chiến sĩ toàn Quân khu, góp phần chăm sóc ngày càng tốt hơn đời sống thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng; qua đó, góp phần củng cố “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc và làm sâu sắc thêm truyền thống, đạo lý nhân nghĩa “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc Việt Nam và truyền thống lực lượng vũ trang Quân khu 2 anh hùng.

Thiếu tướng TRẦN NGỌC TUẤN, Phó Chính ủy Quân khu
_________________

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 10, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 372.

2 - ĐCSVN – Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I, Nxb CTQGST, H. 2021, tr. 270.