Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của tuổi trẻ Việt Nam về đảm bảo quốc phòng, an ninh, xung kích tham gia bảo vệ Tổ quốc là một trong tám chương trình hành động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Vì vậy, các cấp bộ Đoàn cần quán triệt, thống nhất về nhận thức và hành động để thực hiện hiệu quả nội dung quan trọng này, góp phần đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.

Với sự năng động, sáng tạo, nhiệt huyết và khát khao cống hiến, thanh niên Việt Nam đã và đang khẳng định vai trò là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, một trong những nhân tố quyết định sự thành công của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội; luôn xung kích, đi đầu trong đảm bảo quốc phòng, an ninh và tham gia bảo vệ Tổ quốc. Tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI (nhiệm kỳ 2017 - 2022), Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh triển khai Phong trào “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”, với nội dung: thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; đảm bảo an ninh trật tự trên các địa bàn dân cư; tham gia xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Tổ chức Đoàn các cấp đã thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên tích cực thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Các cấp bộ Đoàn chủ động phối hợp, tổ chức hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động thanh niên đăng ký khám tuyển nghĩa vụ quân sự; đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới, hải đảo” với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng hướng về chủ quyền biên giới, biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Nổi bật là, hoạt động kỷ niệm 60 năm Ngày mở Đường Hồ Chí Minh trên biển do Trung ương Đoàn phối hợp với Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân tổ chức, với điểm nhấn là sản phẩm phần mềm tích hợp hải trình trực tuyến kết hợp cuộc thi thiết kế các sản phẩm truyền thông và thi trắc nghiệm trực tuyến tìm hiểu lịch sử Đường Hồ Chí Minh trên biển, đoàn tàu không số trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Thông qua triển khai, thực hiện có hiệu quả các phong trào¹, thanh niên lực lượng vũ trang đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Tổ quốc. Đặc biệt, khi dịch Covid-19 bùng phát, hàng vạn cán bộ, đoàn viên, thanh niên Quân đội, Công an và Dân quân tự vệ xung kích, tình nguyện tham gia trên tuyến đầu, trực tiếp có mặt tại tâm dịch để hỗ trợ chính quyền địa phương, tiếp tế cho nhân dân phòng, chống dịch; tổ chức tuần tra, bảo vệ đường biên, mốc giới; đấu tranh phòng, chống tội phạm; đảm bảo an ninh, an toàn trong các khu giãn cách xã hội và cách ly y tế, v.v.

Cấp bộ Đoàn các cấp tích cực triển khai các hoạt động xây dựng nông thôn mới, các đợt tình nguyện cao điểm², các hoạt động vì an sinh xã hội, bảo vệ môi trường,… đã cổ vũ cán bộ, đoàn viên, thanh niên phát huy sáng kiến, tích cực nghiên cứu khoa học, tăng năng suất lao động với nhiều mô hình, cách làm mới, thiết thực, hiệu quả cao, góp phần thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia, giải quyết những vấn đề bức xúc của cộng đồng, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội. Tiêu biểu, như: chiến dịch “Thanh niên tình nguyện hè 2021” gắn với thông điệp 3T (Tiên phong, Tương trợ, Thích ứng) được tổ chức rộng khắp với gần 25.000 đội thanh niên tình nguyện, thu hút hơn 1.002.000 đoàn viên, thanh niên tham gia, huy động nguồn lực với tổng trị giá gần 200 tỉ đồng. Trung ương Đoàn tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, như: Dự án xây dựng Làng Thanh niên lập nghiệp, Đề án Đảo Thanh niên,… mang lại hiệu quả thiết thực. Các cấp bộ Đoàn địa phương có đường biên giới quốc gia tích cực phối hợp với lực lượng chức năng thực hiện công tác tuần tra đường biên, mốc giới, kiểm soát các đường mòn, lối mở. Nhiều đơn vị thực hiện tốt công tác chỉ đạo, định hướng cho các liên đội trường trung học cơ sở và đoàn trường trung học phổ thông ký kết giao ước thi đua, cam kết tham gia phòng, chống ma túy và xây dựng lối sống lành mạnh, v.v.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nhận thức về vai trò, trách nhiệm của không ít cán bộ, đoàn viên, thanh niên về bảo đảm quốc phòng, an ninh, xung kích tham gia bảo vệ Tổ quốc còn hạn chế; cá biệt có một bộ phận thanh niên bản lĩnh chính trị chưa vững vàng, bị các thế lực thù địch, phản động lôi kéo, kích động, có hành động không đúng quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, v.v. Nguyên nhân của tình trạng trên, một mặt, là do sự tác động từ mặt trái của nền kinh tế thị trường; sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch bằng chiến lược “Diễn biến hòa bình”; ý thức tự tu dưỡng, học tập, rèn luyện của thanh niên. Mặt khác, một số cấp ủy đảng, chính quyền có nơi, có thời điểm chưa nhận thức đúng về vai trò của thanh niên và công tác thanh niên; chưa quan tâm giáo dục, rèn luyện, phát huy vai trò của họ; hiệu quả công tác giáo dục của Đoàn đối với một bộ phận đoàn viên, thanh niên chưa cao và chưa rõ nét.

Thanh niên thành phố Cần Thơ hăng hái lên đường nhập ngũ

Trước đòi hỏi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, đặt ra yêu cầu cần phải tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong đảm bảo quốc phòng, an ninh, xung kích tham gia bảo vệ Tổ quốc. Trong đó, các cấp bộ Đoàn cần tập trung thực hiện hiệu quả một số giải pháp sau:

Một là, tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của tuổi trẻ đối với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc. Theo đó, cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức giáo dục của Đoàn hướng vào nâng cao bản lĩnh chính trị, khơi dậy tinh thần yêu nước, lý tưởng cách mạng, khát vọng cống hiến của thanh niên, để họ nhận thức đúng trách nhiệm của mình trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong giáo dục, cần kiên trì và kịp thời đổi mới cách thức truyền thụ, học tập lý luận chính trị, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho thanh niên. Tăng cường các biện pháp bám nắm và kịp thời định hướng tư tưởng, dư luận xã hội cho thanh niên trước những vấn đề mới nảy sinh, nhất là vấn đề phức tạp, còn nhiều ý kiến khác nhau. Cùng với đó, cần chú trọng xây dựng cơ chế cung cấp thông tin thường xuyên, kịp thời để mỗi đoàn viên, thanh niên đều là người có thể truyền tải thông điệp giáo dục tích cực. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng tối đa ưu thế của các công cụ, phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội, hệ thống báo chí, xuất bản của Đoàn trong giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên; chú trọng tuyên truyền nhân tố tích cực, gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt, hành động đẹp. Trong đó, chú trọng xây dựng các bộ công cụ tuyên truyền, các sản phẩm truyền thông trên internet, các ứng dụng trên mạng xã hội và các thiết bị di động thông minh với nội dung trẻ trung, sinh động, phù hợp với thị hiếu của đoàn viên, thanh niên.

Hai là, phát huy vai trò của cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Các cấp bộ Đoàn cần chú trọng nâng cao nhận thức, hiểu biết, sức đề kháng của thanh niên về các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống, nhất là sức đề kháng trước sự chống phá của các thế lực thù địch. Tích cực tuyên truyền, vận động đoàn viên, thanh niên tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng. Để hiệu quả, cần thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ đạo 35 các cấp của Đoàn; tổ chức tập huấn nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ nòng cốt, chuyên trách hoặc kiêm nhiệm thực hiện nhiệm vụ đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch tại các địa phương, cơ quan, đơn vị; tổ chức và phát triển lực lượng chuyên gia, cộng tác viên để thực hiện nhiệm vụ; duy trì cơ chế thông tin, báo cáo và hoạt động thường xuyên định kỳ hằng tuần.

Để thanh niên tự phòng ngừa, sàng lọc, đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, các cấp bộ Đoàn cần chủ động cung cấp thông tin, trang bị kiến thức, phương pháp, kỹ năng bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo vệ an ninh tư tưởng, an ninh văn hóa trên không gian mạng. Duy trì và phát triển hệ thống phần mềm kết nối các trang cộng đồng trên mạng xã hội của Đoàn từ Trung ương tới cơ sở. Đồng thời, tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức của đoàn viên, thanh niên trong thực hiện nghĩa vụ quân sự, thực sự là lực lượng xung kích trong xây dựng “thế trận lòng dân”, tạo nền tảng để xây dựng thế trận và nền quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận và nền an ninh nhân dân vững chắc.

Ba là, phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong lực lượng vũ trang tham gia xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Tiếp tục đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng của Đoàn phù hợp với đặc thù hoạt động của thanh niên trong lực lượng vũ trang. Trong đó, tập trung vào các hoạt động tình nguyện giúp đỡ thanh thiếu niên, nhân dân vùng biên giới, biển, đảo, vùng sâu, vùng xa; tổ chức Chiến dịch “Hành quân xanh” gắn với hoạt động tình nguyện của tuổi trẻ lực lượng vũ trang, góp phần xây dựng, củng cố tình đoàn kết quân - dân. Trong đẩy mạnh Phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo”, tập trung phát huy sáng kiến, sản phẩm, công trình sáng tạo của thanh niên Quân đội, Công an, tích cực cải tiến kỹ thuật, làm chủ vũ khí, khí tài, trang thiết bị mới, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, tổ chức tốt các phong trào để cán bộ, đoàn viên, thanh niên tích cực hơn nữa trong xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đồng thời, phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, v.v.

Bốn là, đẩy mạnh tham gia thực hiện các chương trình, dự án, cuộc vận động hướng về biên giới, biển, đảo của Tổ quốc. Triển khai hiệu quả các chương trình, dự án thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội ở vùng biên giới, biển, đảo. Trọng tâm là đẩy mạnh Cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới, hải đảo”; các chương trình: “Tháng ba biên giới”, “Sinh viên với biển, đảo Tổ quốc”, “Tuổi trẻ vì biển, đảo Tổ quốc”, xây dựng Đảo Thanh niên, v.v. Các cấp bộ Đoàn cần tập trung tổ chức tốt các hoạt động phối hợp, hỗ trợ các hải đội dân quân thường trực; thực hiện tốt chính sách hậu phương Quân đội, Công an; tăng cường các hoạt động giúp đỡ gia đình, thân nhân cán bộ, chiến sĩ đang công tác nơi biên giới, biển, đảo, v.v.

Song song với đó, cần làm tốt công tác chỉ đạo, hướng dẫn cán bộ, đoàn viên, thanh niên trên từng địa bàn dân cư tích cực phối hợp với thanh niên lực lượng vũ trang trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh. Nâng cao chất lượng hoạt động của các đội thanh niên xung kích, tuần tra, tự quản, đảm bảo trật tự, an toàn giao thông ở cơ sở, v.v. Đồng thời, tăng cường đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội, nhất là tệ nạn ma túy trong thanh, thiếu niên. Nhân rộng các mô hình kết nghĩa, phối hợp công tác giữa tổ chức Đoàn trong lực lượng vũ trang với tổ chức Đoàn trên địa bàn dân cư, trường học và các ngành, các cấp, nhất là trong giáo dục, giúp đỡ, cảm hóa thanh thiếu niên chậm tiến bộ.

Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của tuổi trẻ Việt Nam đối với nhiệm vụ đảm bảo quốc phòng, an ninh và bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục của các cấp, các ngành. Trước hết là sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, thường xuyên của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự đồng tâm, hiệp lực của cả hệ thống chính trị; sự nỗ lực phấn đấu của các cấp bộ Đoàn nói riêng và của mỗi đoàn viên, thanh niên nói chung, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc và xây dựng đất nước Việt Nam phát triển hùng cường.

TS. NGUYỄN ANH TUẤN, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư thứ Nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
________________

1 - Các phong trào, như: “Thanh niên Quân đội rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, quyết thắng”, “Thanh niên Quân đội vươn tới những đỉnh cao”, “Thanh niên Công an nhân dân học tập, thực hiện sáu điều Bác Hồ dạy - Xung kích, sáng tạo, tình nguyện, lập công vì an ninh Tổ quốc”, v.v.

2 - Các đợt tình nguyện cao điểm, như: “Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Sáng tạo trẻ”, “Thanh niên chung tay xây dựng nông thôn mới”; “Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè”, “Tình nguyện mùa đông”, “Xuân tình nguyện”, v.v.