Xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững chắc là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Đối với Thủ đô Hà Nội - địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng thì thực hiện tốt chủ trương này càng có ý nghĩa quan trọng. Nhận thức sâu sắc chức năng, nhiệm vụ được giao, lực lượng vũ trang Thủ đô luôn đề cao trách nhiệm, phát huy vai trò nòng cốt cùng Đảng bộ và nhân dân Thủ đô xây dựng khu vực phòng thủ Thành phố Hà Nội ngày càng vững chắc, ngang tầm với vị thế của Thủ đô nghìn năm văn hiến.

Ra đời từ phong trào đấu tranh cách mạng quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng, trải qua 77 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành¹, Lực lượng vũ trang Thủ đô luôn phát huy vai trò nòng cốt cùng cấp ủy, chính quyền và nhân dân Hà Nội vùng lên kháng chiến, lập nhiều chiến công oanh liệt, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý².

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lực lượng vũ trang Thủ đô đã nổ phát súng lệnh mở đầu cho cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc. Với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, các đơn vị bộ đội Vệ quốc đoàn, Tự vệ Thành đã cùng nhân dân Thủ đô kiên cường bám trụ chiến đấu, giành giật với quân thù từng căn nhà, góc phố; tiêu hao, tiêu diệt, kìm giữ, giam chân địch suốt 60 ngày đêm trong Thành phố, bảo vệ tuyệt đối an toàn các cơ quan đầu não của Trung ương Đảng, Chính phủ rút lên chiến khu Việt Bắc và tạo điều kiện cho cả nước có thời gian chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài. Sau khi Hà Nội trở thành vùng tạm chiếm, lực lượng vũ trang Thủ đô là nòng cốt cùng nhân dân đẩy mạnh đấu tranh chính trị, quân sự, kinh tế, binh vận, địch vận, làm thất bại âm mưu “lấy chiến tranh nuôi chiến tranh, dùng người Việt đánh người Việt” của địch, góp phần cùng quân và dân cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Một đơn vị của Trung đoàn Thủ đô với lá cờ “Quyết chiến, quyết thắng” của Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng tham dự Lễ Chào cờ đầu tiên trong Ngày giải phóng Thủ đô, diễn ra tại sân Cột Cờ (nay là Đoan Môn - Hoàng thành Thăng Long) vào lúc 15 giờ ngày 10/10/1954. Ảnh: Tư liệu

Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, lực lượng vũ trang Thủ đô cùng quân và dân miền Bắc vừa chiến đấu đánh thắng hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của địch, bảo vệ vững chắc Thủ đô, vừa tham gia lao động sản xuất, chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam. Qua đó, góp phần xứng đáng làm nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, giáng đòn quyết định buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ri, chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lực lượng vũ trang Thủ đô luôn xung kích đi đầu, vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng bảo vệ vững chắc Thủ đô trong mọi tình huống; tạo điều kiện để Hà Nội đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển. Những năm gần đây, trước yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, lực lượng vũ trang Thủ đô đã quán triệt sâu sắc đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, trọng tâm là xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện để Hà Nội phát triển toàn diện, tương xứng với tầm vóc của Thủ đô nghìn năm văn hiến. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội đã phát huy vai trò nòng cốt, chủ trì phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành tham mưu cho Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Thành phố tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ, phù hợp với đặc thù của Thủ đô, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Trong đó, đã chủ động tham mưu cho Thành phố ban hành và triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, chương trình về công tác quân sự, quốc phòng địa phương. Tiêu biểu là Nghị quyết 30/2013/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân Thành phố về “Xây dựng khu vực phòng thủ thành phố Hà Nội đến năm 2020 và những năm tiếp theo”; Kế hoạch số 116-KH/TU của Thành ủy về thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI; Chương trình số 09-CTr/TU của Thành ủy về “Tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2021-2025”, v.v. Nhờ đó, nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ được Thành phố lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, thống nhất, tiến hành toàn diện, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các lực lượng và toàn dân, tạo bước đột phá quan trọng.

Phát huy vai trò là cơ quan thường trực các hội đồng, ban chỉ đạo về quân sự, quốc phòng, nhất là Ban Chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ, Bộ Tư lệnh và cơ quan quân sự các quận, huyện tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cùng cấp đẩy mạnh xây dựng các tiềm lực của khu vực phòng thủ thông qua việc kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường tiềm lực, thế trận quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Trước tốc độ phát triển, đô thị hóa rất nhanh của Thành phố, Bộ Tư lệnh đã chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp phối hợp rà soát, thẩm định chặt chẽ về lĩnh vực quân sự, quốc phòng theo thẩm quyền; nâng cao chất lượng tham mưu trong xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là các dự án ở địa bàn nhạy cảm về quốc phòng, an ninh; đảm bảo kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh theo chủ trương của Đảng. Đi liền với đó, lực lượng vũ trang Thủ đô phát huy vai trò nòng cốt trong tham mưu, triển khai xây dựng thế trận quân sự khu vực phòng thủ. Từ tham mưu của Bộ Tư lệnh, Thành phố đã hoàn thành Quy hoạch tổng thể bố trí quốc phòng kết hợp phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn; Quy hoạch thế trận quân sự khu vực phòng thủ, v.v. Đến nay, Thành phố đã đầu tư nguồn lực xây dựng nhiều công trình phòng thủ quan trọng, như: hệ thống sở chỉ huy, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, chốt chiến dịch,... hình thành thế trận liên hoàn giữa các cấp, được Bộ Quốc phòng đánh giá là một trong những địa phương đi đầu trong thực hiện quy hoạch, xây dựng thế trận quân sự khu vực phòng thủ³.

Hà Nội là trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, đối ngoại, giáo dục, khoa học và công nghệ - địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng; đồng thời là trọng điểm mà các thế lực thù địch tập trung chống phá với những âm mưu, thủ đoạn hết sức tinh vi, thâm độc. Nhận thức rõ điều đó, Bộ Tư lệnh và cơ quan quân sự các địa phương đã chủ động tham mưu và phối hợp với các sở, ban, ngành đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân, nhất là đối với cán bộ chủ trì trong hệ thống chính trị và thế hệ trẻ. Tiếp tục phát huy chức năng của “đội quân công tác”, xung kích, đi đầu trong đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; tích cực tiến hành công tác dân vận, tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh; xây dựng địa bàn an toàn, giúp dân xóa đói giảm nghèo, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, v.v. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên và toàn dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần, “thế trận lòng dân” vững chắc, tạo nền tảng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên từng địa bàn.

Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hà Nội trao bức trướng tặng lực lượng vũ trang Thủ đô nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống Lực lượng vũ trang Thủ đô Hà Nội (19/10/1946 - 19/10/2021). Ảnh: qdnd.vn

 Xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh là một nội dung quan trọng trong xây dựng khu vực phòng thủ. Bộ Tư lệnh luôn chú trọng tham mưu cho Thành phố và cấp ủy, chính quyền các địa phương chăm lo xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu cao. Thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ tập trung xây dựng lực lượng vũ trang Thủ đô “tinh, gọn, mạnh”, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của cấp ủy, chính quyền, nhân dân Thủ đô. Thực hiện chức năng được giao, Bộ Tư lệnh và cơ quan quân sự các cấp đã chủ trì, tổ chức thực hiện tốt các đề án, kế hoạch, nhiệm vụ công tác dân quân tự vệ, dự bị động viên, tuyển quân, tuyển sinh quân sự; tổ chức thành công diễn tập khu vực phòng thủ các cấp. Qua đó, góp phần hoàn thiện cơ chế, quy chế hoạt động của khu vực phòng thủ, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền và năng lực thực hiện nhiệm vụ của các lực lượng trong xử lý các tình huống quốc phòng, an ninh. Các đơn vị lực lượng vũ trang Thủ đô thường xuyên duy trì nghiêm nền nếp, chế độ sẵn sàng chiến đấu; chủ động xây dựng, hoàn thiện và tăng cường luyện tập theo quyết tâm, phương án tác chiến, kế hoạch phối hợp, hiệp đồng bảo vệ các khu vực, mục tiêu trọng yếu, kế hoạch ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ cứu nạn. Đồng thời, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng Công an theo Nghị định 03/2019/NĐ-CP của Chính phủ, nhất là trong nắm tình hình, phối hợp công tác trên địa bàn trọng điểm, tham mưu cho Thành phố, cấp ủy, chính quyền các cấp có đối sách xử lý phù hợp,... không để bị động, bất ngờ.

Những việc làm của lực lượng vũ trang Thủ đô trong xây dựng khu vực phòng thủ đã góp phần quan trọng tạo ra thế và lực mới trong xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để Hà Nội phát triển toàn diện, xứng đáng với vị thế Thủ đô của cả nước.

Hiện nay, trước yêu cầu cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ bảo vệ Thủ đô Hà Nội có sự phát triển mới, với yêu cầu đòi hỏi rất cao. Các thế lực thù địch, phản động tiếp tục đẩy mạnh hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội bằng chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ với những thủ đoạn mới ngày càng tinh vi, thâm độc, trong đó Hà Nội là một trọng điểm. Trong bối cảnh đó, hơn lúc nào hết, lực lượng vũ trang Thủ đô cần tiếp tục nêu cao cảnh giác, mài sắc ý chí chiến đấu, phát huy hơn nữa vai trò nòng cốt trong phối hợp, tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, cùng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội tập trung xây dựng khu vực phòng thủ Thành phố ngày càng vững chắc, đi vào chiều sâu. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, lực lượng vũ trang Thủ đô cần chú trọng thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương và Thành ủy Hà Nội, pháp luật của Nhà nước, các Nghị định của Chính phủ, Thông tư của Bộ Quốc phòng, chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố kịp thời ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác quân sự, quốc phòng địa phương, đẩy mạnh xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân xây dựng khu vực phòng thủ Thành phố ngày càng vững chắc, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với đặc thù của Thủ đô, yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Hai là, tích cực phối hợp thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, nâng cao hơn nữa nhận thức, trách nhiệm cho các tầng lớp nhân dân Thủ đô về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và bảo vệ Thủ đô thân yêu.

Ba là, xây dựng các tổ chức đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng gắn với thực hiện hiệu quả các cuộc vận động, nhất là Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Bốn là, tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh và phong trào “Bộ đội và dân quân tự vệ Thủ đô chung sức xây dựng nông thôn mới, trật tự văn minh đô thị”, góp phần xây dựng khu vực phòng thủ địa phương, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Năm là, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm Nghị quyết số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 230-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Kế hoạch số 1228/KH-BQP của Bộ Quốc phòng về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo, lãnh đạo thực hiện điều chỉnh tổ chức, lực lượng theo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ. Trong đó, tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng thường trực theo hướng “tinh, gọn, mạnh”; xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp; lực lượng dự bị động viên hùng hậu, thực sự là lực lượng chính trị đặc biệt, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô.

Ý thức rõ vinh dự và trách nhiệm lớn lao trước nhiệm vụ bảo vệ Hà Nội - địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng, “trái tim” của cả nước, lực lượng vũ trang Thủ đô không ngừng phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp, tiếp tục phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”, góp phần xây dựng Thành phố văn minh, hiện đại, xứng đáng là Thủ đô anh hùng, nghìn năm văn hiến.

Đại tá ĐÀO VĂN NHẬN, Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội.
__________________

1 - Theo Quyết định số 1850/QĐ-QP ngày 31/5/2010 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, ngày 19/10/1946 là Ngày truyền thống của Lực lượng vũ trang Thủ đô Hà Nội.

2 - Lực lượng vũ trang Thủ đô Hà Nội đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân 03 lần; tặng thưởng 01 Huân chương Sao Vàng, 03 Huân chương Hồ Chí Minh, 05 Huân chương Quân công, 05 Huân chương Chiến công, 05 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc.

3 - Giai đoạn 2016 - 2020 Thành phố đầu tư triển khai 90 dự án quốc phòng, an ninh. Giai đoạn 2013 - 2022 mức chi của Thành phố cho lĩnh vực quốc phòng tăng bình quân  7,9%/năm.