Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, những năm qua, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc và lực lượng vũ trang Cao Bằng đã chủ động, tích cực triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của địa phương, xây dựng Tỉnh mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng, an ninh.

Là mảnh đất “địa linh”, nơi hội tụ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, Cao Bằng được Trung ương Đảng và Bác Hồ lựa chọn làm điểm xuất phát để xây dựng căn cứ địa trong thời kỳ tiền khởi nghĩa. Bởi, “Căn cứ địa Cao Bằng sẽ mở ra triển vọng lớn cho cách mạng nước ta. Cao Bằng có phong trào tốt từ trước, lại kề sát biên giới, lấy đó làm cơ sở rất thuận lợi”¹. Chính nhờ địa thế thiên hiểm “tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ”, cách đây 75 năm (ngày 22-12-1944), Cao Bằng đã vinh dự trở thành nơi khai sinh Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng. Đây là một trong các sự kiện trọng đại của lịch sử dân tộc, mở ra thời kỳ mới cho lực lượng vũ trang cách mạng Việt Nam phát triển trên con đường đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc.

Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, bước vào thời kỳ đổi mới đất nước, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc và lực lượng vũ trang Cao Bằng tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, đức tính lao động cần cù, sáng tạo, phát huy nội lực, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, khơi dậy tính năng động trong hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội; tạo môi trường đầu tư, sản xuất kinh doanh thuận lợi, từng bước đưa kinh tế của Tỉnh phát triển một cách bền vững, cơ sở vật chất được tăng cường, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không ngừng phát triển, đời sống nhân dân và các vấn đề an sinh xã hội, nhất là ở vùng sâu, vùng xa được cải thiện rõ rệt². Cơ cấu kinh tế của Tỉnh tiếp tục dịch chuyển theo hướng giảm dần tỷ trọng ngành nông, lâm, ngư nghiệp, tăng dần tỷ trọng ngành dịch vụ, công nghiệp và xây dựng. Đặc biệt, với sự kiện Hội đồng Chấp hành UNESCO chính thức công nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng (tháng 4-2018) đã mở ra cho ngành “Công nghiệp không khói” thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Tỉnh. Theo thống kê, năm 2018, có hơn 1,2 triệu lượt khách du lịch đến Cao Bằng (tăng 68% so với năm 2017); doanh thu từ dịch vụ - du lịch đạt trên 360 tỷ đồng (tăng 90%). Công tác xây dựng nông thôn mới trên địa bàn đạt nhiều kết quả đáng khích lệ³. Các nghị quyết, chương trình hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo và chính sách dân tộc được triển khai hiệu quả, đúng quy định, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân các dân tộc đẩy mạnh phát triển kinh tế hộ gia đình, thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội ở địa phương.

Đi đôi với việc lấy phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân là nhiệm vụ trung tâm, Đảng bộ, chính quyền các cấp đặc biệt chú trọng tăng cường quốc phòng, an ninh, coi đây là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của cả hệ thống chính trị và toàn dân; trong đó, lực lượng vũ trang địa phương giữ vai trò nòng cốt. Theo đó, Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương quán triệt sâu sắc đường lối quốc phòng, an ninh của Đảng; thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Ban Chỉ đạo khu vực phòng thủ, Hội đồng Cung cấp các cấp thường xuyên được kiện toàn; cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy xây dựng và hoạt động khu vực phòng thủ duy trì có nền nếp; vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang được phát huy, cùng với nhân dân phòng, chống có hiệu quả âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Để bảo đảm tính đồng bộ và sự phát triển bền vững, Tỉnh đã tổ chức xây dựng hoàn thiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan chức năng khảo sát và từng bước đầu tư kinh phí cải tạo, nâng cấp hệ thống các hang động, các khu vực địa hình có giá trị để xây dựng căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương,... và một số công trình tác chiến trọng điểm trong khu vực phòng thủ. Quá trình xây dựng, Tỉnh chủ động phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư lệnh Quân khu 1 theo kế hoạch thống nhất, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa thế trận khu vực phòng thủ Tỉnh với thế trận tác chiến phòng thủ Quân khu liên hoàn, có chiều sâu, vững chắc, bảo vệ địa phương trong mọi tình huống.

Cùng với đó, Tỉnh thường xuyên chăm lo xây dựng cơ quan Quân sự, Công an, Biên phòng vững mạnh toàn diện; lực lượng dự bị động viên hùng hậu; lực lượng dân quân tự vệ, công an viên vững mạnh, rộng khắp. Hằng năm, các lực lượng được huấn luyện đầy đủ theo chương trình quy định và tham gia diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, cấp huyện, diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã theo kế hoạch. Qua đó, năng lực tham mưu của các cơ quan, ban, ngành với cấp ủy, chính quyền địa phương cùng cấp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện công tác quân sự, quốc phòng, an ninh không ngừng được nâng cao; sẵn sàng huy động kịp thời lực lượng giải quyết có hiệu quả các tình huống phức tạp về quốc phòng, an ninh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và là lực lượng chủ yếu trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, thảm họa do quá trình phát triển kinh tế - xã hội gây ra.

Có thể khẳng định rằng, những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Tỉnh, sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các cấp, ngành, địa phương và sự đồng thuận cao của nhân dân, nền kinh tế của Tỉnh đã không ngừng phát triển, an ninh, chính trị ổn định, quốc phòng được tăng cường. Tuy nhiên, so với mặt bằng chung của cả nước, Cao Bằng vẫn là một tỉnh nghèo, quy mô kinh tế còn khiêm tốn, năng lực cạnh tranh của các ngành kinh tế mũi nhọn chưa cao; tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa còn chậm, v.v. Mặt khác, tình hình an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội tuy được giữ vững, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp: truyền đạo trái pháp luật, hoạt động của các loại tội phạm, thiên tai, dịch bệnh, v.v. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh hoạt động “diễn biến hòa bình”, triệt để lợi dụng khả năng “miễn dịch” còn hạn chế của một số cán bộ và công dân địa phương thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Để giữ vững và phát huy kết quả đã đạt được, xây dựng Cao Bằng phát triển về kinh tế, vững mạnh về quốc phòng, an ninh, thời gian tới, Tỉnh tập trung thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh quán triệt, giáo dục, tuyên truyền,... về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; trong đó, tập trung vào Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020, Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Hiến pháp năm 2013, Luật Quốc phòng năm 2018, các nghị quyết của Đảng, nghị định của Chính phủ về khu vực phòng thủ,... nhằm không ngừng nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ các cấp, ngành, địa phương và toàn dân về vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trên cơ sở đó, cấp ủy, chính quyền các cấp kịp thời ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật làm cơ sở để lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh toàn diện, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh, thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, tích cực phòng, chống hiệu quả âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

Hai là, tích cực, chủ động phát huy nội lực, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của địa phương, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh, tạo chuyển biến rõ nét, thực chất trong một số ngành, lĩnh vực kinh tế. Trong đó, tập trung thực hiện thắng lợi 03 khâu đột phá trọng tâm: (1). Xây dựng ngành Du lịch trở thành thương hiệu du lịch miền núi, thác Bản Giốc thành khu du lịch trọng điểm, kiểu mẫu về du lịch biên giới, du lịch xanh, du lịch thông minh; (2). Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, du lịch và cửa khẩu; quyết tâm thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc nối Đồng Đăng (Lạng Sơn) đến Trà Lĩnh (Cao Bằng) trong thời gian sớm nhất; xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới Trà Lĩnh (Việt Nam) - Long Bang (Trung Quốc), đẩy mạnh phát triển kinh tế mậu biên; (3). Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến, xuất khẩu lâm sản.

Ba là, trên cơ sở kết quả tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 28-NQ/TW, ngày 22-9-2008 của Bộ Chính trị về khu vực phòng thủ và sơ kết 10 năm xây dựng nền quốc phòng toàn dân (giai đoạn 2009 - 2019),... cấp ủy, chính quyền từ tỉnh, huyện đến cơ sở tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ vững mạnh cả về tiềm lực, lực lượng và thế trận. Xây dựng, củng cố thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân, biên phòng toàn dân có chiều sâu, ngày càng vững chắc. Thường xuyên chăm lo xây dựng lực lượng vũ trang địa phương có chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao; chủ động phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ theo Nghị định 03/2019/NĐ-CP, Nghị định 133/2015/NĐ-CP của Chính phủ, bảo đảm xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống về quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Bốn là, thực hiện tốt chủ trương gắn phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Trong đó, chú trọng mở rộng môi trường đầu tư, thu hút hiệu quả các dự án kinh tế có tính lưỡng dụng cao; đồng thời, tổ chức khảo sát năng lực sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, nắm chắc tiềm lực quốc phòng đối với các thành phần kinh tế phục vụ nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ, sẵn sàng động viên chuyển sang thực hiện nhiệm vụ an ninh, quốc phòng khi có tình huống. Tiếp tục kết hợp chặt chẽ giữa việc đẩy mạnh phong trào xây dựng nông thôn mới, thực hiện các chính sách dân tộc, chương trình hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo, xây dựng các điểm định canh, định cư làng, bản khu vực biên giới, khắc phục hiện tượng di, dịch dân tự do,... với tăng cường xây dựng, hoàn chỉnh thế trận quốc phòng, an ninh trong khu vực phòng thủ. Tổ chức chỉ đạo thực hiện tốt công tác đối ngoại, duy trì mối quan hệ, phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng của nước bạn; tăng cường hoạt động giao lưu nhân dân, kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới và đối ngoại quốc phòng,... nhằm không ngừng nâng cao sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, xây dựng đường biên giới hòa bình, hợp tác, cùng phát triển.

Vinh dự, tự hào về bề dày truyền thống vẻ vang trên 520 năm xây dựng, phát triển và là cái nôi ra đời của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc và lực lượng vũ trang Cao Bằng quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ nghị quyết đại hội Đảng các cấp, xây dựng Cao Bằng giàu đẹp, văn minh, xứng đáng quê hương cội nguồn cách mạng.

HOÀNG XUÂN ÁNH, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch ủy ban nhân dân Tỉnh
________________

1 - Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Tổng tập luận văn ***, Nxb QĐND, H. 2007, tr. 956.

2 - Năm 2018, tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt trên 5.200 tỷ đồng; thu ngân sách gần 1.900 tỷ đồng (tăng 68% so với dự toán Trung ương giao, 38% so với dự toán Hội đồng nhân dân Tỉnh giao và 23% so với cùng kỳ năm 2017). Tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình đạt trên 7% năm, đưa GDP bình quân đầu người tăng từ 19,3 triệu đồng (năm 2015) lên 26,7 triệu đồng (năm 2018), v.v.

3 - Năm 2018, có 15 xã đạt 19 tiêu chí; 40 xã đạt 10 đến 14 tiêu chí; 114 xã đạt 5 đến 7 tiêu chí và 12 xã đạt dưới 5 tiêu chí.