Học thuyết bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là một trong những cống hiến vĩ đại của V.I. Lênin đối với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế cả về lý luận và thực tiễn, mang tính thời đại sâu sắc. Do đó, phê phán luận điểm phủ nhận; đồng thời, bổ sung, phát triển và vận dụng sáng tạo Học thuyết vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc hiện nay là nội dung có ý nghĩa quan trọng.

Học thuyết bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của V.I. Lênin được xây dựng từ sự kế thừa, phát triển sáng tạo tư tưởng của C. Mác và Ph. Ăngghen về vũ trang quần chúng, bảo vệ thành quả cách mạng. Khi cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga (năm 1917) thành công, nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới ra đời, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga trở thành những người làm chủ Tổ quốc của mình. Từ thực tế cuộc Cách mạng, V.I. Lênin khẳng định: “giành chính quyền đã khó, giữ chính quyền càng khó khăn phức tạp hơn nhiều” và “Một cuộc cách mạng chỉ có giá trị khi nào nó biết tự vệ, nhưng không phải cách mạng có thể biết ngay được cách tự vệ”¹. Theo V.I. Lênin, trước tiên, là bảo vệ đầy đủ nhất, trọn vẹn nhất và triệt để nhất những nhân tố chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội mà điểm mấu chốt là bảo vệ Chính quyền Xô-viết, bảo vệ Đảng Bônsêvích, bảo vệ chế độ dân chủ vô sản, trở thành nhân tố quan trọng, quyết định sự tồn tại của Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; trong đó, bảo vệ nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa phải đặt cao hơn hết. V.I. Lênin chỉ rõ: tất cả các lực lượng của nhân dân đều phải được động viên cho cuộc chiến tranh đó, cả nước phải trở thành một mặt trận cách mạng và “thắng lợi đều tùy thuộc vào tinh thần của quần chúng đang đổ máu trên chiến trường”². Người đặc biệt quan tâm tới xây dựng và củng cố quốc phòng cả về tiềm lực và thế trận: “chính vì chúng ta chủ trương bảo vệ tổ quốc, nên chúng ta đòi hỏi phải có một thái độ nghiêm túc đối với vấn đề khả năng quốc phòng và đối với vấn đề chuẩn bị chiến đấu của nước nhà… cần phải được chuẩn bị lâu dài, nghiêm túc”³ và “hãy nhớ rằng chúng ta không được phép lơi là một giây phút nào trong việc bảo vệ công nhân và nông dân của ta và bảo vệ những thành quả của họ”⁴. Tư tưởng bảo vệ Tổ quốc của V.I. Lênin còn được thể hiện trên một số nội dung quan trọng, như: vai trò của hậu phương xã hội chủ nghĩa; đoàn kết và phát huy vai trò của các lực lượng quốc tế, của mặt trận ngoại giao, văn hóa, khoa học kỹ thuật tiên tiến trên thế giới vào công cuộc bảo vệ Tổ quốc, v.v.

Giá trị và sức sống Học thuyết của V.I. Lênin không chỉ củng cố và tăng thêm tính khoa học, cách mạng, hoàn bị của chủ nghĩa Mác mà còn chỉ đạo công cuộc bảo vệ Nhà nước công nông đầu tiên ở nước Nga, đập tan cuộc chiến tranh phản cách mạng của các thế lực thù địch trong nước câu kết với 14 nước đế quốc tiến hành; nổi bật là chiến thắng vĩ đại của Liên Xô trong Chiến tranh thế giới lần thứ 2. Hiện nay, mặc dù hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu bị sụp đổ, nhưng những giá trị tư tưởng trong Học thuyết của V.I. Lênin ngày càng khẳng định tính đúng đắn của những vấn đề có tính nguyên tắc về các quan điểm cơ bản bảo vệ Tổ quốc mà V.I. Lênin đã xác lập. Một khi xao nhãng tăng cường quốc phòng, không tuân thủ những yêu cầu, nguyên tắc trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, thì chế độ xã hội chủ nghĩa sẽ “không thể tồn tại được”.

Trung thành và vận dụng sáng tạo Học thuyết của V.I. Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam, trong các giai đoạn cách mạng, Đảng ta luôn xác định đúng đắn quan điểm, đường lối, chiến lược bảo vệ Tổ quốc và coi đây là một bộ phận quan trọng trong đường lối lãnh đạo cách mạng của Đảng. Ngay sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, tuyên bố trước thế giới về tính tất yếu và chính nghĩa của nhiệm vụ tự bảo vệ thành quả cách mạng, Hồ Chí Minh khẳng định: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”⁵. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, nhân dân ta đã đánh thắng các cuộc chiến tranh xâm lược, xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, tiến hành công cuộc đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc nền độc lập của Tổ quốc trong mọi tình huống.

Trong điều kiện toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, nhận thức mới về nội hàm bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của Đảng ta đã có sự phát triển, không chỉ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, chống lại sự xâm lược từ bên ngoài, mà còn gắn liền với bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Tư duy của Đảng được phát triển theo hướng toàn diện, sâu sắc hơn, biểu thị quyết tâm của Đảng trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược cách mạng Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình mới”, xác định: kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội là lợi ích cao nhất của đất nước; đồng thời, luôn nêu cao cảnh giác, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá, xâm lược của các thế lực thù địch, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, khẳng định: “Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa… Chủ động ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; phát hiện sớm và xử lý kịp thời những yếu tố bất lợi, nhất là những yếu tố nguy cơ gây đột biến; đẩy mạnh đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch”⁶.

Hiện nay, lợi dụng sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và Đông Âu, các nhà tư tưởng của giai cấp tư sản và bọn cơ hội chính trị, xét lại chủ nghĩa Mác – Lênin đã tuyên truyền, xuyên tạc, tấn công quyết liệt vào hệ thống tư tưởng, lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin nói chung, Học thuyết của V.I. Lênin về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa nói riêng. Họ phủ nhận toàn bộ những giá trị cốt lõi có tính nguyên tắc của Học thuyết mà V.I. Lênin đã chỉ ra ở hàng loạt vấn đề, như: về tính tất yếu khách quan, mục tiêu và phương thức bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; biện pháp củng cố khả năng phòng thủ đất nước; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, toàn diện và hiện đại; thành lập tổ chức quân sự, xây dựng quân đội kiểu mới; mối quan hệ giữa xây dựng với bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, v.v. Đồng thời, họ tung hô, cổ súy các vấn đề, như: chỉ cần phát triển kinh tế, chiến tranh lạnh đã kết thúc, thế giới không có chiến tranh; nhà nước toàn dân, ngôi nhà chung châu Âu; quân đội trung lập, quân đội chỉ bảo vệ Tổ quốc, không bảo vệ chế độ, v.v. Thực hiện mục tiêu chống phá cách mạng Việt Nam, các thế lực thù địch kết hợp nhiều thủ đoạn, cả vũ trang và “phi vũ trang”, nhất là thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Nguy hiểm hơn, một số người do ngộ nhận về “thiện chí” của chủ nghĩa đế quốc, đã không thấy hết các nguy cơ của đất nước và chế độ, không nhận thức được sự thống nhất giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, nên có biểu hiện coi nhẹ nhiệm vụ củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; không nhận thức đầy đủ mối quan hệ biện chứng giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Hòng “phi chính trị hóa” Quân đội, các thế lực thù địch đẩy mạnh tán dương luận điệu: Quân đội chỉ có nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, chứ không có chức năng bảo vệ Đảng; việc mua sắm vũ khí, trang bị hiện đại hóa Quân đội là “chạy đua vũ trang”, “là gánh nặng cho nền kinh tế”; “hội nhập rồi thì Quân đội cũng không cần hiện đại quá làm gì”, v.v.

Do vậy, phê phán luận điểm phủ nhận, bổ sung, phát triển và vận dụng sáng tạo Học thuyết của V.I. Lênin trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc hiện nay, cần thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản sau:

Một là, tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2019 của Bộ Chính trị (khóa XII) “Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, bằng những nội dung, biện pháp thiết thực, cụ thể. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, làm cho lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, trong đó có Học thuyết về bảo vệ Tổ quốc của V.I. Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội; đường lối, quan điểm, tư duy bảo vệ Tổ quốc của Đảng, Nhà nước ta thấm sâu vào đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh thần, định hướng tư tưởng cho công cuộc bảo vệ Tổ quốc.

Hai là, tiếp tục nghiên cứu, tổng kết để làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, bổ sung hoàn thiện hệ thống lý luận về bảo vệ Tổ quốc, vận dụng và phát triển sáng tạo Học thuyết của V.I. Lênin phù hợp với tình hình mới. Khẳng định và cụ thể hóa những vấn đề rất cơ bản về mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; tổ chức và động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tạo nên sức mạnh tổng hợp để bảo vệ Tổ quốc.

Ba là, thường xuyên quán triệt sâu sắc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ Tổ quốc; dự báo đúng tình hình khu vực và thế giới; xác định đúng các tình huống chiến lược, nhận diện đúng “đối tượng”, “đối tác” để không bị động, bất ngờ trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Có kế sách ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa.

Bốn là, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, tập trung xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, tạo tiền đề vững chắc phấn đấu đến năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

Năm là, nâng cao sức đề kháng cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, nhận diện rõ tính chất phản động, phản khoa học, chủ động đấu tranh không khoan nhượng với luận điểm sai trái, thù địch. Phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng, nhất là lực lượng nòng cốt trong đấu tranh phòng, chống quan điểm sai trái, bảo vệ, phát triển Học thuyết theo đúng định hướng của Đảng, bảo đảm chặt chẽ về nguyên tắc, vững vàng về quan điểm chính trị, sâu sắc về lý luận, sắc bén trong phương pháp và đạt hiệu quả cao.

Bảo vệ, bổ sung, phát triển Học thuyết bảo vệ Tổ quốc của V.I. Lênin, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ quan trọng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta và sự tham gia của cả hệ thống chính trị; trong đó, lực lượng làm công tác tư tưởng, lý luận, báo chí là nòng cốt để biến những tư tưởng của V.I. Lênin thành sức mạnh hiện thực trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở nước ta hiện nay.

Đại tá, TS. HÀ ĐỨC LONG, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
______________

1 - V.I. Lênin – Toàn tập, Tập 37, Nxb CTQG, H. 2005, tr. 145.

2 - Sđd, Tập 41, tr. 147.

3 - Sđd, Tập 35, tr. 300.

4 - Sđd, Tập 44, tr. 370 - 371.

5 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 4, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 03.

6 - Báo Nhân dân, số 23866, ngày 26/02/2021, tr. 03.