Những năm gần đây, lợi dụng báo chí điện tử, mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, các thế lực thù địch, phần tử cơ hội chính trị coi đây là “mảnh đất” màu mỡ để chống phá cách mạng, xuyên tạc, phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng. Vì thế, báo chí cách mạng cần phải nâng cao năng lực, trình độ, tính chuyên nghiệp, xung kích, đi đầu đấu tranh bảo vệ và phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng, xứng đáng là vũ khí sắc bén “phò chính, trừ tà”.

Bác Hồ với các nhà báo (Ảnh tư liệu)

Báo chí nói chung, báo chí cách mạng Việt Nam nói riêng có vị trí, vai trò rất quan trọng trong đời sống xã hội, phương tiện truyền thông không thể thiếu đối với nhu cầu phát triển con người, xã hội, quốc gia, dân tộc. Báo chí định hướng, dẫn dắt dư luận xã hội, làm thay đổi nhận thức, hành vi của con người và cộng đồng. Từ khi ra đời đến nay, báo chí cách mạng Việt Nam đã, đang và sẽ đóng góp tích cực vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần làm cho các tầng lớp nhân dân hiểu rõ giá trị lịch sử, truyền thống hào hùng của dân tộc; tính cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp đổi mới, xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc. Đặc biệt, báo chí đã phát huy vai trò là công cụ sắc bén trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; vạch trần âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch cùng những quan điểm, tư tưởng sai trái của các phần tử phản động, bất mãn, cơ hội chính trị, đúng như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là những vũ khí sắc bén của họ”¹.

Tuy nhiên, trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt, trắng trợn trên lĩnh vực tư tưởng, chính trị, văn hóa, xã hội và sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; sự phát triển mạnh mẽ của báo chí trên nền tảng công nghệ số,… báo chí cách mạng Việt Nam cần phải chú trọng xây dựng tính chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong điều kiện mới, trở thành vũ khí sắc bén “phò chính, trừ tà”. Để thực hiện tốt điều đó, báo chí cách mạng Việt Nam cần thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước với báo chí. Thực tiễn đã minh chứng, chỉ khi nào có sự lãnh đạo của Đảng, báo chí cách mạng mới thực sự là vũ khí sắc bén, phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ tuyên truyền, định hướng dư luận; nâng cao nhận thức của toàn dân, tạo “thế trận tư tưởng” vững chắc trong đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Do đó, các cơ quan lãnh đạo, quản lý nhà nước về báo chí, cơ quan báo chí tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác tư tưởng, lý luận, báo chí trong tình hình mới. Trọng tâm là, Chỉ thị số 22/CT-TW, ngày 17/10/1997 của Bộ Chính trị (khóa VIII ) về tiếp tục đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo quản lý công tác báo chí; Nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 01/8/2007 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa X) về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới; Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Tăng  cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới”, v.v. Trên cơ sở đó, thống nhất ý chí, hành động, thực hiện nhất quán quan điểm hoạt động báo chí phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp, pháp luật. Cấp ủy, người đứng đầu các cơ quan báo chí thường xuyên coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo để các ấn phẩm của mình thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, quy định của Luật Báo chí, phát huy tốt vai trò định hướng, dẫn dắt dư luận xã hội, cổ vũ, động viên các tầng lớp nhân dân thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; đấu tranh phản bác tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch.

Cùng với sự phát triển của xã hội, báo chí luôn vận động, phát triển liên tục, nhưng đi kèm với đó là phát sinh những vấn đề mới, bất cập, đòi hỏi phải đổi mới, hoàn thiện phương thức lãnh đạo của Đảng, công tác quản lý của Nhà nước phù hợp với yêu cầu thực tiễn hoạt động báo chí và xu hướng mới. Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách của Nhà nước đối với báo chí, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, tạo môi trường thuận lợi để báo chí phát triển đúng hướng, đóng góp tích cực vào việc quản lý, giám sát, phản biện xã hội, đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Hai là, chủ động cung cấp thông tin, đa dạng hóa hình thức, biện pháp đấu tranh chống “diễn biến hòa bình”, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Trên mặt trận tư tưởng, lý luận, chúng ta chỉ có thể chủ động tiến công, hóa giải được âm mưu can thiệp, chống phá từ bên ngoài nếu làm chủ được thông tin, xử lý thông tin chính xác, kịp thời, hiệu quả. Vì vậy, báo chí cần tích cực cung cấp thông tin nhanh nhạy, chính xác, đầy đủ về các sự kiện, hiện tượng, vấn đề nảy sinh trong nước cũng như trên thế giới, đáp ứng nhu cầu nhận thức, hiểu biết, thị hiếu thẩm mỹ của các tầng lớp nhân dân, để tự lý giải những vấn đề khúc mắc, trước khi thông tin xuyên tạc của các thế lực thù địch, thông tin “vỉa hè” đến với họ. Đây là yếu tố quan trọng giúp công chúng thoát khỏi sự định hướng, dẫn dắt từ các nguồn thông tin bên ngoài, tạo cơ sở đấu tranh hiệu quả với luận điệu xuyên tạc, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Bên cạnh việc thông tin nhanh nhạy, kịp thời, rộng rãi, các cơ quan báo chí, đội ngũ người làm báo cần chú trọng tính đảng, tính dân tộc và tính chiến đấu; thông tin bảo đảm chân thực, khách quan, công khai, đại chúng. Thường xuyên vạch trần âm mưu, thủ đoạn mới, tinh vi của chiến lược “Diễn biến hòa bình”; đấu tranh kiên quyết, trực diện, không khoan nhượng với các quan điểm, tư tưởng sai trái, luận điệu xuyên tạc, phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng. Để đạt hiệu quả cao, các cơ quan báo chí cần đa dạng hóa hình thức, biện pháp đấu tranh, bảo đảm sáng tạo, nhạy bén; kết hợp giữa nhiệm vụ tuyên truyền với nhiệm vụ đấu tranh trên tất cả loại hình báo chí, ở tất cả ấn phẩm. Đồng thời, tổ chức lực lượng chuyên trách, có phẩm chất, kiến thức, năng lực, trình độ, nắm chắc các luận cứ khoa học, đấu tranh phản bác chặt chẽ, làm thất bại các quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch trên báo chí, mạng xã hội, bảo vệ nền tảng tư tưởng, lý luận của Đảng.

Những năm qua, trong “làng” báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí Quân đội đã phát huy tốt vai trò, xung kích, đi đầu trong cuộc đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, phản bác các quan điểm sai trái, phản động; vạch trần, lên án âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, bảo vệ quan điểm, đường lối, nền tảng tư tưởng của Đảng; cổ vũ, nhân rộng những nhân tố mới, điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là công cuộc xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Phát huy kết quả đạt được, các cơ quan lãnh đạo, quản lý và cơ quan báo chí Quân đội tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu, chỉ đạo đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”; thường xuyên nghiên cứu, đánh giá, dự báo âm mưu, thủ đoạn chống phá trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa, cũng như ảnh hưởng tác động đến lực lượng vũ trang để lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn đấu tranh bằng nhiều hình thức, biện pháp phong phú, hiệu quả. Xây dựng, tổ chức lực lượng chủ động đấu tranh phản bác, vô hiệu hóa quan điểm, luận điệu sai trái; định hướng tuyên truyền, thông tin chính xác, kịp thời, không để xảy ra sai sót, sơ hở để các thế lực thù địch lợi dụng. Tiếp tục duy trì, nâng cao chất lượng, hiệu quả chuyên mục chống “diễn biến hòa bình”, đăng tải các bài viết đấu tranh chống “diễn biến hòa bình”, phê phán quan điểm sai trái có chất lượng cao, kết hợp lý luận với thực tiễn, có dẫn chứng khoa học, thuyết phục.

Ba là, xây dựng các cơ quan báo chí “tinh, gọn, mạnh”; đội ngũ người làm báo “vừa hồng, vừa chuyên”. Trên cơ sở Quyết định số 362/QĐ-TTg, ngày 03/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương cần sắp xếp tổ chức, bộ máy các cơ quan báo chí phù hợp, bảo đảm “tinh, gọn, mạnh”, trở thành “tòa soạn hội tụ”, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Trong đó, chú trọng xây dựng một số cơ quan báo chí chủ lực, đa phương tiện làm nòng cốt, có vai trò định hướng dư luận xã hội và đối ngoại. Các cơ quan báo chí quan tâm xây dựng tiềm lực con người - đội ngũ những người làm báo có tâm, có tầm, có tài. Lựa chọn, đề bạt đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cơ quan báo chí có phẩm chất, đạo đức tốt, bản lĩnh, quyết tâm chính trị cao; có kiến thức toàn diện, trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi, nhạy bén, sắc sảo về chính trị để đưa ra các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo đúng, trúng, kịp thời, sẵn sàng đối mặt với những khó khăn, phức tạp, nhất là trong đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ nhà báo, phóng viên, biên tập viên có bản lĩnh chính trị vững vàng; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao; phẩm chất, đạo đức trong sáng, lành mạnh; khả năng ứng xử uyển chuyển, linh hoạt, văn hóa trong tác nghiệp, khai thác thông tin, bảo đảm sản phẩm báo chí chất lượng cao, đủ sức lập luận, vạch trần luận điệu, quan điểm sai trái của các thế lực thù địch trước công luận xã hội. Đồng thời, quan tâm đầu tư trang thiết bị, phương tiện tác nghiệp hiện đại, theo kịp sự phát triển của xã hội. Đối với cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý nhà nước về báo chí cần có cơ chế, chính sách tài chính để động viên, khuyến khích nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người làm báo, giúp họ vượt qua cám dỗ vật chất tầm thường, giữ vững phẩm chất, đạo đức của người làm báo chân chính.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” mà Đảng ta đã xác định, cần có sự nỗ lực, quyết tâm, chung sức, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trên con đường ấy, báo chí luôn phải là vũ khí thực sự sắc bén để “phò chính, trừ tà”, đồng hành cùng dân tộc. 

LÊ MINH
________

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 13, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 466.