Thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát không chỉ góp phần đảm bảo cho đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng được chấp hành triệt để, mà còn là biện pháp hữu hiệu để quản lý, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đồng thời, khắc phục tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên và góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ Quân đội.

Hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng Đảng (Nguồn: vov.vn)

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Kiểm tra có tác dụng thúc đẩy và giáo dục đảng viên và cán bộ làm tròn nhiệm vụ đối với Đảng, đối với Nhà nước, làm gương mẫu tốt cho nhân dân. Do đó, mà góp phần vào việc củng cố Đảng về tư tưởng, tổ chức”¹. Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát (KT,GS), những năm qua, được sự lãnh đạo trực tiếp của Quân uỷ Trung ương, sự chỉ đạo và hướng dẫn thường xuyên của Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Quân ủy Trung ương, cấp ủy, UBKT các cấp trong Đảng bộ Quân đội đã có nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt công tác KT,GS, góp phần tích cực vào xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, cấp ủy, UBKT các cấp đã tập trung đi sâu KT,GS việc quán triệt tổ chức thực hiện đường lối, nghị quyết của Đảng; lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng; KT,GS đảng viên là cấp ủy viên, cán bộ chủ trì các cấp và việc giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống của đảng viên… Đồng thời, luôn chủ động phát hiện, kiểm tra đảng viên, tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm; giải quyết kịp thời đơn thư tố cáo, khiếu nại theo đúng phương châm: công minh, chính xác, kịp thời. Qua đó, đã phát huy được các nhân tố tích cực, kịp thời ngăn chặn mọi biểu hiện tiêu cực, sai trái; bảo vệ được cán bộ, đảng viên, quần chúng tốt; xử lý nghiêm đảng viên, tổ chức đảng có sai phạm. Công tác KT,GS trong những năm qua đã góp phần quan trọng vào việc giữ vững nguyên tắc lãnh đạo của Đảng, phát huy tốt trách nhiệm lãnh đạo của các tổ chức đảng và tinh thần trách nhiệm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, đảng viên; tích cực đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn tiêu cực, tham nhũng. Qua đó, làm chuyển biến mạnh mẽ việc chấp hành kỷ luật Đảng, kỷ luật Quân đội và pháp luật Nhà nước. Kết quả đó đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí có hiệu quả.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện công tác KT,GS trong Đảng bộ Quân đội vẫn còn những hạn chế. Đó là: thực hiện công tác KT,GS của tổ chức đảng, đảng viên ở cấp cơ sở có nơi chất lượng, hiệu quả chưa cao; một số UBKT cấp cơ sở thực hiện chức năng tham mưu, đề xuất và thực hiện chức năng KT,GS theo quy định còn thụ động, kết quả còn hạn chế; chưa chủ động nắm tình hình để phát hiện, kiểm tra dấu hiệu vi phạm của cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng... Nguyên nhân chủ yếu là do một số cấp ủy, cán bộ, đảng viên chưa nhận thức đầy đủ về công tác KT,GS và chưa thực hiện nghiêm các quy định về KT,GS theo Điều lệ Đảng.

Chấp hành Chỉ thị số 141-CT/QUTW và Kế hoạch số 142-KH/QUTW, ngày 16-3-2012 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp trong Đảng bộ Quân đội đang tích cực triển khai tự phê bình và phê bình (TPB&PB) theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI). Đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, có ý nghĩa trọng đại khẳng định trí tuệ, bản lĩnh chính trị, sự trưởng thành lớn mạnh của Quân đội dưới sự lãnh đạo của Đảng và thể hiện quyết tâm xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, xây dựng Quân đội: “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, xứng đáng là lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Để việc kiểm điểm, TPB &PB theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) trong Đảng bộ Quân đội đạt mục đích, yêu cầu đề ra, cần tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp; trong đó, việc nâng cao chất lượng công tác KT,GS là một giải pháp quan trọng, cần được cấp ủy các cấp trong toàn quân tiến hành nghiêm túc. Theo đó, cấp ủy các cấp cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung cơ bản sau:

Một là, tiếp tục quán triệt nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ, cán bộ chủ trì, UBKT các cấp và đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhằm tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức và hành động đối với công tác KT,GS và thi hành kỷ luật Đảng theo quy định của Điều lệ Đảng. Cấp uỷ, cán bộ chủ trì các cấp cần tăng cường phổ biến, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, hướng dẫn của cấp trên về công tác KT,GS và kỷ luật Đảng cho cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cấp uỷ và UBKT các cấp. Nội dung tập trung vào: vị trí, ý nghĩa, mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp, nguyên tắc, nội dung, hình thức và phương pháp tiến hành công tác KT,GS; vai trò, trách nhiệm, quyền hạn của cấp uỷ và UBKT các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác KT,GS; trách nhiệm, quyền hạn của cán bộ, đảng viên và quần chúng đối với công tác KT,GS của Đảng. Thông qua đó, làm cho cán bộ, đảng viên nhận thức rõ: công tác KT,GS là một chức năng lãnh đạo, nhiệm vụ thường xuyên mà trực tiếp là của cấp ủy và người đứng đầu cấp ủy, do cấp ủy trực tiếp tiến hành. Đồng thời, phát huy vai trò trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng nâng cao chất lượng công tác KT,GS đảng viên, tổ chức đảng trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI). Kiên quyết đấu tranh khắc phục nhận thức chưa đúng và những biểu hiện sai trái của một bộ phận cán bộ, đảng viên trong thực hiện công tác KT,GS.

Hai là, vận dụng sáng tạo tư tưởng chỉ đạo, phương pháp cơ bản công tác KT,GS của Đảng trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI). Công tác KT,GS phải quán triệt, chấp hành nghiêm nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, nắm vững các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, nhất là nội dung, chương trình, kế hoạch công tác KT,GS của chi bộ, đảng bộ mình. Vận dụng linh hoạt các phương pháp cơ bản: dựa vào cấp ủy, tổ chức đảng; phát huy tinh thần tự giác TPB&PB của tổ chức đảng và đảng viên; phát huy trách nhiệm xây dựng Đảng của quần chúng; làm tốt công tác thẩm tra, xác minh; kết hợp công tác KT,GS của Đảng với công tác Thanh tra Quốc phòng, công tác KT,GS của các đoàn thể… Đồng thời, cấp ủy, UBKT các cấp phải nắm chắc tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt: “chủ động, chiến đấu, giáo dục, hiệu quả” của công tác KT,GS, kiên quyết không để sự việc “đã rồi” mới xử lý. Trong thực hiện, cấp ủy các cấp phải xác định trọng tâm là KT,GS tổ chức đảng gắn với đảng viên là cán bộ chủ trì, nhất là tập trung khẳng định được những ưu điểm, làm rõ những hạn chế, khuyết điểm trên ba nội dung của Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI); trên cơ sở đó, đề ra biện pháp khắc phục trong thời gian tới.

Ba là, cấp ủy, UBKT các cấp chủ động nắm bắt thông tin để tiến hành tốt công tác KT,GS trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI); tăng cường hơn nữa tính chủ động trong thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng và nhiệm vụ cấp uỷ giao. Thực hiện quy trình kiểm điểm, cấp ủy các cấp chỉ đạo UBKT thuộc quyền chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng, hướng dẫn và tổ chức lấy ý kiến đóng góp của cán bộ, đảng viên, của tổ chức đảng và tổ chức quần chúng trong đơn vị theo đúng chỉ đạo của thường vụ, đảng ủy cấp trên, đảm bảo chặt chẽ, có chất lượng; tập hợp đầy đủ, trung thực, xây dựng báo cáo tổng hợp và báo cáo giải trình các nội dung được đóng góp; có các giải pháp cụ thể, thiết thực trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI). Kịp thời xem xét, giải quyết dứt điểm, đúng quy trình, thời gian các vụ việc tố cáo, khiếu nại; xử lý theo đúng phương châm “công minh, chính xác, kịp thời”, đúng lỗi phạm đối với tổ chức đảng, đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng, kỷ luật Quân đội và pháp luật Nhà nước. Các cấp phải thường xuyên gắn công tác KT,GS với tiếp tục thực hiện Nghị quyết 147-NQ/ĐUQSTW của Đảng uỷ Quân sự Trung ương (nay là Quân uỷ Trung ương) về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Quân đội; đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh một cách thiết thực, hiệu quả. UBKT các cấp cần chủ động phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các cơ quan chức năng, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong công tác KT,GS.

Bốn là, phát huy tính tự giác của đảng viên và vai trò trách nhiệm xây dựng Đảng của quần chúng trong công tác KT,GS. Cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp cần kiên trì động viên, giáo dục, thuyết phục, khơi dậy ý thức tự giác để đảng viên phát huy tính trung thực, thẳng thắn trong TPB &PB, nhận rõ ưu điểm, khuyết điểm của đảng viên, tổ chức đảng. Nếu đảng viên cố tình tìm cách che dấu khuyết điểm, thì cấp ủy, UBKT phải tổ chức thẩm tra, xác minh, kết luận làm rõ và kiên quyết xử lý. Thực hiện nghiêm quy chế giám sát (trực tiếp và gián tiếp) của quần chúng đối với cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng, cấp uỷ các cấp cần lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức chặt chẽ để quần chúng trong đơn vị KT,GS mọi hoạt động của đảng viên và tổ chức đảng, nhất là trong thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống; đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Định kỳ tổ chức để đảng viên, cấp uỷ, tổ chức đảng tự phê bình trước quần chúng; đồng thời, lấy ý kiến nhận xét của quần chúng về tư cách, đạo đức của cán bộ, đảng viên.

Năm là, thường xuyên củng cố, kiện toàn UBKT các cấp, đảm bảo số lượng, chất lượng, cơ cấu hợp lý đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác KT,GS việc thực hiện những vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) là cuộc đấu tranh hết sức quyết liệt, phức tạp giữa cái đúng với cái sai, cái tiến bộ với cái lạc hậu, cái tích cực với cái tiêu cực trong nội bộ Đảng để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Điều đó đòi hỏi đội ngũ cán bộ kiểm tra phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ nghiệp vụ giỏi, dũng cảm, kiên quyết đấu tranh làm rõ ưu điểm, khuyết điểm của đảng viên, tổ chức đảng. Các cấp uỷ đảng cần chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra đủ về số lượng, chất lượng cao, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ. Chú ý lựa chọn những đồng chí có phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực tốt, có kỹ năng nghiệp vụ công tác kiểm tra, phương pháp, tác phong công tác khoa học, công tâm, khách quan để bố trí, kiện toàn UBKT. Động viên cán bộ kiểm tra tự giác, tích cực học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện bản lĩnh chính trị và năng lực tổ chức thực tiễn. Kiên quyết xử lý nghiêm những người lợi dụng vị trí công tác để trục lợi, làm sai chức trách, nhiệm vụ .

  KT,GS là một trong những chức năng lãnh đạo của Đảng, một nội dung quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng và là một bộ phận hợp thành công tác xây dựng Đảng. Làm tốt nhiệm vụ này là góp phần quan trọng trong triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) trong Đảng bộ Quân đội.

Thượng tướng LÊ HỮU ĐỨC

Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng

1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập11, Nxb CTQG, H. 1996, tr. 300.