Tại cuộc Họp báo Quốc tế được tổ chức chiều 07-5 tại Hà Nội, về việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng biển Việt Nam, Đại tá Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam khẳng định, lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam kiên quyết đấu tranh bảo vệ quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

Lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam có mặt kịp thời tại hiện trường

Những chi tiết cụ thể về hành động bất hợp pháp của Trung Quốc đã được công bố trước hàng trăm phóng viên trong nước và quốc tế. Ông Ngô Mai Thịnh, đại diện Cục Kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, ngày 01-5, các tàu kiểm ngư Việt Nam đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, thanh tra thủy sản trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam thì phát hiện giàn khoan HD-981 và lực lượng bảo vệ của Trung Quốc cơ động từ phía Bắc xuống hạ đặt khoan thăm dò, vi phạm vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam. Khi các tàu kiểm ngư Việt Nam tiến hành tuyên truyền, xua đuổi, ngăn chặn hành vi sai trái này thì phía Trung Quốc tiếp tục có nhiều hành động vi phạm, đồng thời tăng cường lực lượng xuống bảo vệ nhằm đạt được mục đích hạ đặt giàn khoan để khoan thăm dò. “Các tàu hải cảnh Trung Quốc chủ động húc đẩy, đâm va với tốc độ cao, góc tiếp cận lớn, rú còi, chiếu đèn pha, phun nước áp lực cao làm hư hại các tàu kiểm ngư Việt Nam”, ông Ngô Mai Thịnh cho hay.

Quang cảnh Buổi họp báo (Ảnh: Ngọc Bảo)

Theo Đại tá Ngô Ngọc Thu, lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam đã có mặt kịp thời tại hiện trường, tiến hành thực hiện quyền kiểm tra, ngăn chặn hành động xâm phạm trái phép của giàn khoan và lực lượng tàu bảo vệ của Trung Quốc trong vùng biển của Việt Nam. Lực lượng Việt Nam phát tín hiệu yêu cầu giàn khoan và các tàu của Trung Quốc rời khỏi vùng biển của Việt Nam.

Tàu Trung Quốc chủ động đâm thẳng vào tàu Việt Nam

Đại tá Ngô Ngọc Thu cho biết thêm, đến thời điểm hiện nay, Trung Quốc đã huy động tổng cộng khoảng 80 tàu các loại để bảo vệ và phục vụ giàn khoan HD-981, trong đó có 7 tàu quân sự gồm tàu hộ vệ tên lửa 534, tàu tuần tiễu tấn công nhanh 753... Khi các tàu thực thi pháp luật của Việt Nam ra kiểm tra ngăn chặn việc xâm phạm trái phép của giàn khoan Trung Quốc, các tàu Trung Quốc được sự yểm hộ của máy bay chủ động đâm thẳng vào các tàu Việt Nam, dùng vòi rồng công suất lớn phun nước nhằm làm hư hỏng tàu và gây thương tích cho các thuyền viên.

Tàu Trung Quốc phun vòi rồng vào tàu Việt Nam. (Ảnh: Bộ Ngoại giao cung cấp)

Việt Nam đã có nhiều cuộc giao thiệp nghiêm túc với Trung Quốc

Trên phương diện ngoại giao, ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia, Bộ Ngoại giao, cho biết, Việt Nam đã nhiều lần lên tiếng, trao đổi với phía Trung Quốc về vụ việc trên, trong đó có tiếp xúc giữa đại diện Bộ Quốc phòng Việt Nam và Tùy viên Quân sự Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội; Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã gửi thư cho Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Hải Dương Trung Quốc; riêng Bộ Ngoại giao Việt Nam đã có 08 cuộc giao thiệp nghiêm túc với phía Trung Quốc tại Hà Nội và Bắc Kinh. Đáng chú ý, chiều 06-5, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã điện đàm với Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì và trước đó ngày 04-5, Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng đoàn đàm phán cấp Chính phủ về biên giới, lãnh thổ của Việt Nam Hồ Xuân Sơn cũng đã điện đàm với Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ về biên giới, lãnh thổ của Trung Quốc Lưu Chấn Dân để phản đối hoạt động bất hợp pháp của giàn khoan HD-981 trên thềm lục địa của Việt Nam. Cũng trong ngày 04-5, đại diện Bộ Ngoại giao đã triệu Đại biện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội để trao công hàm phản đối.

Theo ông Trần Duy Hải, trong các cuộc giao thiệp nói trên, phía Việt Nam đã khẳng định và nhấn mạnh: “Khu vực giàn khoan HD-981 và các tàu bảo vệ của Trung Quốc hoạt động hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam; hoạt động của giàn khoan và các tàu bảo vệ của Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam theo quy định của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002 (DOC) và các thỏa thuận có liên quan khác giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước cũng như Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc. Việt Nam yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan nói trên và các tàu ra khỏi vùng biển của Việt Nam.

Tàu Trung Quốc chủ động đâm tàu Việt Nam. (Ảnh: Bộ Ngoại giao cung cấp)

Việt Nam cũng đã đề nghị Trung Quốc giải quyết tranh chấp liên quan đến chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán tại Biển Đông thông qua đàm phán và các biện pháp hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế, bao gồm Hiến chương Liên hợp quốc và UNCLOS 1982.

Sự việc đã được thông báo với các nước

Tại Cuộc họp báo, đại diện các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng đã trả lời nhiều câu hỏi của các phóng viên trong và ngoài nước.

Phóng viên (PV): Trong những ngày qua đại diện Việt Nam đã nỗ lực tiếp xúc với phía Trung Quốc để giải quyết vấn đề. Tại sao hai nước chưa sử dụng đường dây nóng giữa lãnh đạo cấp cao nhất? ViệtNam đã tiếp xúc với các nước khác để nêu vấn đề này hay chưa?

Ông Trần Duy Hải: Chúng ta đã sử dụng các đường dây nóng đó là đường dây nóng giữa Bộ Ngoại giao cũng như cấp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Ủy viên Quốc vụ. Chúng ta cũng nêu với phía Trung Quốc rằng sẵn sàng điện đàm lãnh đạo cấp cao. Chúng ta đang chờ đợi trả lời của phía Trung Quốc.

Do tính chất nghiêm trọng của vấn đề, đe dọa hòa bình và an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông, chúng tôi đã thông báo với các nước ASEAN và các nước liên quan khác, các nước quan tâm và có lợi ích ở khu vực này. Trong tiếp xúc, hầu hết các nước đều bày tỏ lo ngại trước hành vi của Trung Quốc.

PV: Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì đã nói gì với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh trong Cuộc điện đàm ngày 06-5?

Ông Trần Duy Hải: Trong Cuộc điện đàm giữa Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì, phía Trung Quốc cũng nhắc lại lập trường của Trung Quốc về vấn đề Biển Đông, cho rằng khu vực giàn khoan HD-981 đang hoạt động thuộc quyền tài phán của Trung Quốc nhưng Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh bác bỏ quan điểm của Trung Quốc và khẳng định chủ quyền của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa, quyền tài phán của Việt Nam, nhấn mạnh các hoạt động của giàn khoan 981 là xâm phạm các vùng biển Việt Nam và Việt Nam kiên quyết phản đối.

Mọi sự chịu đựng đều có giới hạn

PV: Việt Nam có bất ngờ khi Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam?

Đại tá Ngô Ngọc Thu: Việc di chuyển của giàn khoan HD-981 đã được chúng tôi theo dõi và nắm bắt chắc. Nhưng theo UNCLOS 1982, các tàu thuyền, phương tiện nổi được quyền di chuyển bình thường trên các vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác. Chỉ khi nào giàn khoan hạ đặt, tiến hành khoan thăm dò mới vi phạm luật pháp.

PV: Hiện nay phía Trung Quốc đã thực sự khoan thăm dò hay chưa? Nếu Trung Quốc không rút giàn khoan ra khỏi vùng biển Việt Nam, Việt Nam sẽ có hành động nào tiếp theo?

Đại tá Ngô Ngọc Thu: Cho tới thời điểm này, giàn khoan HD-981 đang làm công tác chuẩn bị để tiến tới khoan thăm dò.

Ông Trần Huy Hải: Việt Nam chủ trương thông qua các biện pháp hòa bình để giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông. Chúng ta sẽ tiếp tục kiên trì trao đổi với phía Trung Quốc để xử lý các vấn đề ở Biển Đông. Tuy nhiên, tôi cũng khẳng định rằng, vì các quyền và lợi ích chính đáng của Việt Nam ở Biển Đông, Việt Nam sẽ sử dụng tất cả các biện pháp hòa bình được quy định theo luật pháp quốc tế cũng như Hiến chương Liên hợp quốc để bảo vệ các quyền của Việt Nam.

PV: Sự việc vừa rồi có gây chết người không? Các tàu Trung Quốc chủ động đâm vào tàu Việt Nam, phía Việt Nam có những hành động tương tự hay không để bảo vệ chủ quyền và quyền chủ quyền?

Đại tá Ngô Ngọc Thu: Mặc dù tình hình trên thực địa những ngày vừa qua rất căng thẳng, Trung Quốc chủ động tiến hành đâm va và sử dụng các trang thiết bị phun nước vào tàu Việt Nam nhưng cho tới hôm nay (07-5), chưa có ai bị chết trên biển. Chỉ có 06 kiểm ngư viên của Việt Nam bị mảnh kính văng vào gây thương tích phần mềm.

Các tàu hải cảnh và tàu bảo vệ của Trung Quốc chủ động đâm, va vào các tàu Việt Nam gây hư hỏng nhưng lực lượng Cảnh sát biển và lực lượng kiểm ngư hết sức kiên trì và kiềm chế. Chúng tôi tiếp tục bám trụ. Nhưng mọi sự chịu đựng đều có giới hạn. Nếu tàu Trung Quốc tiếp tục đâm vào chúng tôi, chúng tôi sẽ có các hành động tự vệ tương tự để đáp lại.

PV: Hành động của Trung Quốc diễn ra ngay trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN tại Mi-an-ma. Xin hỏi thông điệp của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Hội nghị này sẽ như thế nào?

Ông Trần Huy Hải:  Đây là vấn đề rất nguy hiểm, đe dọa an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông. Tại các diễn đàn ASEAN luôn trao đổi về vấn đề Biển Đông, do vậy vấn đề này chắc chắn sẽ được trao đổi tại các hội nghị ASEAN sắp tới.

PV: Có thông tin từ phía Trung Quốc cho rằng, Việt Nam có khống chế một số ngư dân Trung Quốc trong khu vực trên. Điều này có đúng hay không?

Đại tá Ngô Ngọc Thu: Tôi xin khẳng định, các lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam không hề bắt giữ, khống chế các đối tượng của Trung Quốc trên biển.

Nguồn: qdnd.vn