Chiều 16-10, Hội nghị cấp cao Á - Âu lần thứ 10 (ASEM 10) đã khai mạc tại Trung tâm Hội nghị thành phố Mi-lan của I-ta-li-a, với sự tham dự của lãnh đạo cấp cao các thành viên Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM), gồm 21 quốc gia châu Á, 30 quốc gia châu Âu và Liên hiệp châu Âu (EU) cùng Ban Thư ký ASEAN.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dự Đối thoại với Diễn đàn Doanh nghiệp Á - Âu lần thứ 14, tại Mi-lan, I-ta-li-a.

Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu tham dự Hội nghị.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Van Rôm-pơi, Thủ tướng nước chủ nhà I-ta-li-a M.Ren-di và Chủ tịch Ủy ban châu Âu M.Ba-rô-xô đồng chủ trì Lễ đón chính thức các nhà lãnh đạo ASEM với nghi thức trang trọng. Tại Lễ kết nạp Crô-a-ti-a và Ca-dắc-xtan, các nhà lãnh đạo đã nồng nhiệt chúc mừng hai thành viên mới chính thức gia nhập đại gia đình ASEM, khẳng định sức hấp dẫn và sự phát triển năng động của Diễn đàn.

Phát biểu ý kiến khai mạc Hội nghị, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Van Rôm-pơi nêu bật những thành tựu quan trọng của Diễn đàn kể từ ASEM 9 tại Viêng Chăn (Lào) năm 2012, tiếp tục đề cao vai trò của ASEM là một cơ chế hợp tác, đối thoại hàng đầu giữa hai châu lục.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu nhấn mạnh, với chủ đề "Đối tác trách nhiệm vì tăng trưởng và an ninh bền vững", ASEM 10 sẽ đề ra những biện pháp đẩy mạnh hợp tác trên cả ba trụ cột là: đối thoại chính trị, hợp tác kinh tế và hợp tác trên các lĩnh vực khác, hướng tới kỷ niệm 20 năm hình thành và phát triển của ASEM năm 2016. Thủ tướng I-ta-li-a và lãnh đạo các thành viên điều phối là Mông Cổ, Ma-lai-xi-a và Ủy ban châu Âu cùng Lào với tư cách nước chủ nhà ASEM 9 đã nhấn mạnh tầm quan trọng gia tăng hợp tác và đóng góp của ASEM trước những chuyển biến nhanh chóng, khôn lường ở hai châu lục và thế giới.

* Sau Lễ khai mạc, các nhà lãnh đạo tiến hành họp phiên toàn thể thứ nhất về "Thúc đẩy hợp tác kinh tế - tài chính thông qua tăng cường kết nối Á - Âu". Hội nghị đánh giá kinh tế thế giới đang dần phục hồi, tuy nhiên còn thiếu bền vững, không đồng đều và tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong đó kinh tế châu Á tiếp tục là động lực của tăng trưởng toàn cầu và cải cách cơ cấu ở châu Âu đang tạo cơ sở để tăng trưởng mạnh hơn về trung hạn. Hội nghị nhất trí cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách kinh tế - tài chính, thúc đẩy việc sớm thông qua Hiệp định thuận lợi hóa thương mại của WTO và tăng cường phối hợp chính sách với G20, nhằm thúc đẩy tăng trưởng bền vững, mạnh mẽ, cân bằng và đồng đều. Hội nghị đặc biệt đề cao việc kết nối giữa hai châu lục trên cả ba phương diện: hạ tầng cơ sở, thể chế và con người, cũng như khả năng tăng cường hợp tác, kết nối kỹ thuật số, hàng không, hợp tác vũ trụ...

* Tại phiên toàn thể thứ Hai về "Đối tác Á - Âu ứng phó với các vấn đề toàn cầu trong một thế giới gắn kết", Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cùng Tổng thống Hàn Quốc, Thủ tướng Đức và Thủ tướng Man-ta được mời phát biểu dẫn đề.

Trong bài phát biểu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, chỉ trong hơn một thập niên đầu thế kỷ 21, nhân loại phải ứng phó với nhiều thách thức toàn cầu gay gắt, phức tạp hơn bao giờ hết. Đó là cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính trầm trọng nhất trong hơn 100 năm qua, thảm họa kép động đất sóng thần ở Nhật Bản, siêu bão Hai-an tàn phá đất nước Phi-li-pin và hiện nay là dịch vi-rút E-bô-la tại châu Phi. Các thách thức đan xen gây, nên những hệ quả khôn lường về kinh tế, xã hội, chính trị, an ninh, cản trở nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định, phục hồi kinh tế và cuộc sống của người dân ở mọi khu vực. Thủ tướng đề xuất, để phối hợp hành động đóng góp vào những nỗ lực chung toàn cầu, ASEM cần xác định phát triển bền vững là nội hàm quan trọng của hợp tác ứng phó các thách thức toàn cầu, trong đó con người phải là mục tiêu và là trung tâm. Ưu tiên hàng đầu hiện nay là đóng góp vào hoàn thành các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và xây dựng Chương trình nghị sự phát triển sau năm 2015, thúc đẩy đạt thỏa thuận mới toàn cầu về khí hậu và hợp tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai...

* Cùng ngày, đã diễn ra Cuộc họp cấp cao không chính thức ASEAN - EU. Đây là Cuộc họp cấp cao đầu tiên giữa ASEAN và EU do Việt Nam và EU đồng chủ trì. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, với vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN - EU cùng Chủ tịch Hội đồng châu Âu Van Rôm-pơi và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ba-rô-xô đồng chủ trì cuộc gặp. Tham dự còn có Tổng thống Mi-an-ma Thên Xên, Thủ tướng Thái lan Pray-út Chan Ô-cha, Cao ủy Đối ngoại châu Âu sắp tới, bà P.Mo-ghê-ri-ni, Trưởng SOM EU V.I.Bu-du-ra và Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh.

Hai bên đã kiểm điểm và đánh giá hợp tác ASEAN - EU, đồng thời đề ra những định hướng lớn nhằm nâng tầm và thúc đẩy quan hệ đối thoại ASEAN - EU. Các nhà lãnh đạo cũng trao đổi về tình hình khu vực và thế giới cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Biển Đông, Trung Đông và Bắc Phi, chống khủng bố... Về tình hình gần đây tại Biển Đông, hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an toàn và an ninh hàng hải, tự do hàng hải tại Biển Đông; tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), nguyên tắc giải quyết hòa bình các tranh chấp và nguyên tắc không đe doạ sử dụng hoặc sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Về kinh tế, hai bên nhất trí sớm nối lại đàm phán ASEAN - EU FTA sau năm 2015; gia tăng kết nối về cả hàng không, hàng hải, đường bộ; phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.

EU tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ ASEAN trong xây dựng Cộng đồng, nhất là trong những lĩnh vực mà ASEAN ưu tiên, như thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực bộ máy điều hành. Cuộc họp cấp cao ASEAN - EU đánh giá cao vai trò điều phối của Việt Nam kể từ 2012 đến nay, nhất là việc Việt Nam tham gia điều hành, đồng chủ trì và chuẩn bị để Cuộc họp cấp cao lần đầu thành công tốt đẹp.

Trước đó, đã diễn ra cuộc đối thoại giữa các nhà lãnh đạo tham dự ASEM 10 với các đại biểu tham dự Diễn đàn Doanh nghiệp Á - Âu (AEBF) lần thứ 14. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Thủ tướng nước chủ nhà I-ta-li-a, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Thủ tướng Nhật Bản và Ma-lai-xi-a thay mặt các thành viên ASEM dự đối thoại cùng khoảng 800 đại diện các tập đoàn hàng đầu ở hai châu lục.

Trong phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao những đề xuất thiết thực của các doanh nghiệp; đề nghị các doanh nghiệp tiếp tục cùng triển khai mạnh mẽ chương trình hành động của ASEM nhằm tạo thuận lợi thương mại và đầu tư, hỗ trợ các thành viên đang phát triển ứng phó các thách thức an ninh phi truyền thống, thông qua các chương trình đối tác công – tư, góp phần đổi mới và chuyển giao công nghệ, ứng dụng công nghệ xanh, sạch, xây dựng thói quen tiêu dùng, phương thức sản xuất thân thiện với môi trường. Thủ tướng nhấn mạnh, triển vọng hình thành các tầng nấc liên kết kinh tế mới ở châu Á cùng việc hình thành Cộng đồng ASEAN năm 2015 đang mở ra thời kỳ phát triển hoàn toàn mới và năng động. Các doanh nghiệp Á, Âu cần nắm bắt các thời cơ mới để cùng triển khai các dự án kết nối ở châu Á.

Thủ tướng khẳng định, Việt Nam tiếp tục đổi mới sâu sắc, triển khai mạnh mẽ tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng.

Với hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn diện trên mọi tầng nấc, Việt Nam không chỉ trở thành một hạt nhân tích cực ở Đông - Nam Á, mà còn là cầu nối gắn kết các nền kinh tế ASEAN lục địa với ASEAN hải đảo. Hầu hết các đối tác chiến lược và đối tác toàn diện của Việt Nam là các thành viên ASEM. Với triển vọng triển khai và hoàn tất 14 hiệp định Thương mại tự do trong giai đoạn đến năm 2020, trong đó có Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU đang trong giai đoạn hoàn tất; Việt Nam sẽ trở thành một mắt xích quan trọng của mạng lưới liên kết kinh tế rộng lớn với 56 đối tác, trong đó có 47 thành viên ASEM. Đây là những nền tảng căn bản để Việt Nam nâng tầm đóng góp vào liên kết Á - Âu và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, tạo ra những cơ hội mới, to lớn cho các doanh nghiệp hai châu lục đầu tư và kinh doanh ở Việt Nam.

* Bên lề ASEM 10 tại Mi-lan, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Tại cuộc gặp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam quý trọng giữ gìn và mong muốn củng cố quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống và tăng cường hợp tác toàn diện giữa hai nước phát triển lành mạnh, ổn định.

Thủ tướng đề nghị hai bên duy trì gặp gỡ và tiếp xúc cấp cao để tăng cường tin cậy, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi trên các lĩnh vực; kịp thời chỉ đạo giải quyết thỏa đáng các vấn đề nảy sinh trong quan hệ hai nước; sớm tổ chức Phiên họp lần thứ 7 Ủy ban Chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam -Trung Quốc. Hai bên nhất trí triển khai thực chất ba nhóm công tác hợp tác về xây dựng cơ sở hạ tầng, hợp tác về tiền tệ và bàn bạc hợp tác cùng phát triển trên biển trong khuôn khổ đoàn đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ hai nước.

Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: đề nghị hai bên kiểm soát tốt tình hình trên biển, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, thúc đẩy các cơ chế đàm phán tiến triển, nghiêm túc thực hiện Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc; tôn trọng luật pháp quốc tế, cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khẳng định Đảng, Chính phủ Trung Quốc luôn kiên trì phương châm láng giềng hữu nghị, hợp tác cùng có lợi với Việt Nam, luôn mong muốn xử lý thỏa đáng các vấn đề khó khăn phát sinh trong quan hệ hai nước, cùng thúc đẩy quan hệ hai Đảng, hai nước phát triển lành mạnh, ổn định. Thủ tướng Lý Khắc Cường đã phản hồi tích cực đối với những đề xuất của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về các biện pháp cụ thể nhằm tăng cường quan hệ hai Đảng, hai nước thời gian tới.

* Tại Cuộc gặp cùng ngày, nhân dịp tham dự ASEM 10 tại Mi-lan, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Nhật Bản S.A-bê đã trao đổi ý kiến sâu rộng về phương hướng lớn và các biện pháp cụ thể làm sâu sắc hợp tác Việt Nam - Nhật Bản theo tinh thần quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng được thiết lập tháng 3-2014, đồng thời nhất trí tiếp tục duy trì thường xuyên các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao. Hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ để triển khai hiệu quả các chương trình, dự án hợp tác kinh tế quan trọng, trong đó có Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam - Nhật Bản; đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, phát triển công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định tiếp tục nỗ lực tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam, trong đó có triển khai hiệu quả Sáng kiến chung Việt - Nhật về cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam. Thủ tướng S.A-bê khẳng định, tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế - xã hội thông qua cấp ODA ở mức cao, cũng như hỗ trợ nâng cao năng lực của lực lượng thực thi pháp luật trên biển. Hai nhà lãnh đạo cũng trao đổi ý kiến về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, nhất trí tăng cường hợp tác trên các diễn đàn đa phương, nhất là trong các vấn đề bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS, đóng góp tích cực, mang tính xây dựng vào việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới.

* Trước khi tới I-ta-li-a dự Hội nghị cấp cao ASEM 10, chiều 15-10, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cùng Đoàn đại biểu Việt Nam đã rời Béc-lin, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Liên bang Đức theo lời mời của Thủ tướng A.Méc-ken.

Cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự và có bài phát biểu với chủ đề "Thách thức an ninh, chính trị, đối ngoại với châu Á", tại sự kiện do Viện Khuê-bơ phối hợp Đại sứ quán Việt Nam tại Đức tổ chức ở Béc-lin. Thủ tướng nhấn mạnh, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song thế giới vẫn đứng trước nhiều mối lo ngại, thách thức cùng những diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Những năm gần đây, khu vực châu Á - Thái Bình Dương nổi lên là động lực tăng trưởng và liên kết của kinh tế thế giới, tuy nhiên cũng đang còn nhiều vấn đề, nổi lên là diễn biến phức tạp tại các điểm nóng. Những nguy cơ, thách thức nêu trên đòi hỏi tinh thần trách nhiệm, sự hợp tác và nỗ lực rất cao của mỗi quốc gia, cả khu vực và toàn thế giới. Để duy trì hòa bình, ổn định một cách bền vững ở khu vực, cần có thiện chí và cộng đồng trách nhiệm của tất cả các nước. Mỗi quốc gia, dù lớn, hay nhỏ, bên cạnh việc chăm lo lợi ích của riêng mình, đều phải quan tâm đến các vấn đề chung của thế giới và lợi ích chính đáng của các nước khác. Đây là nền tảng nhận thức cơ bản để các quốc gia tăng cường quan hệ hữu nghị, thúc đẩy các cơ chế hợp tác, xây dựng lòng tin, giải quyết bất đồng bằng biện pháp hòa bình, phù hợp Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, Việt Nam luôn nhận thức sâu sắc rằng, hòa bình và phát triển của Việt Nam gắn chặt với hòa bình và thịnh vượng chung của cả khu vực. Ưu tiên hàng đầu của Việt Nam là giữ vững môi trường hòa bình ổn định để tập trung phát triển đất nước và cải thiện đời sống của người dân. Đồng thời, đóng góp có trách nhiệm vào việc giải quyết các vấn đề, các thách thức chung của khu vực và thế giới. Việt Nam kiên trì nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của các quốc gia vì hòa bình và phát triển. Không ngừng nỗ lực xây dựng quan hệ hữu nghị tốt đẹp và tăng cường hợp tác cùng có lợi với tất cả các đối tác, nhất là các nước láng giềng, các nước ASEAN, các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, các đối tác truyền thống. Chính sách nhất quán của Việt Nam là không liên minh với nước này để chống phá nước khác; kiên định đấu tranh bảo vệ lợi ích chính đáng của mình; luôn chân thành mong muốn cùng các nước xây dựng lòng tin chiến lược, sự tin cậy lẫn nhau bền vững lâu dài trên cơ sở Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế; tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, hợp tác bình đẳng cùng có lợi, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển trong khu vực và thế giới.

Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực. Những bất ổn, căng thẳng vừa qua cho thấy rõ, lợi ích này chỉ có thể được bảo đảm khi tất cả các nước, nhất là các nước trực tiếp có yêu sách chủ quyền ở Biển Đông, đều phải nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS; kiềm chế không có hành động đơn phương làm phức tạp thêm tình hình, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm xây dựng COC.

Với truyền thống hòa hiếu và chính sách đối ngoại nhất quán của mình, Việt Nam luôn kiên trì chủ trương giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế và các chuẩn mực ứng xử ở khu vực. Trong khi khẳng định và kiên quyết đấu tranh bảo vệ chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của đất nước theo đúng luật pháp quốc tế, Việt Nam luôn chủ động ứng xử phù hợp và tranh thủ mọi cơ hội để làm giảm căng thẳng, khôi phục lòng tin, thúc đẩy hợp tác hữu nghị, nỗ lực đối thoại nhằm tìm kiếm một giải pháp cơ bản, lâu dài cho vấn đề Biển Đông...

* Trước đó, tại Buổi tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Kinh tế và Năng lượng Đức D.Ga-bri-en, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá Đức là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại EU và khẳng định tiềm năng hợp tác giữa hai nước còn rất lớn, hai bên cần phát huy các kết quả đã đạt được và tận dụng các thế mạnh của nhau để thúc đẩy tăng trưởng thương mại - đầu tư phát triển mạnh mẽ hơn nữa..

Nguồn: nhandan.com.vn