(Phát biểu của đồng chí TRẦN QUỐC VƯỢNG, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư)

Thưa các đồng chí,

Thưa các nhà khoa học, các vị đại biểu, khách quý,

Hôm nay, tôi rất vui mừng được tham dự hội thảo khoa học quốc gia “90 năm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc (Kỷ niệm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc Thống nhất - Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, 18/11/1930 – 18/11/2020)” do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức. Ðây là một sự kiện quan trọng nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam (18/11/1930 – 18/11/2020).

Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tôi nhiệt liệt hoan nghênh và chào mừng các nhà khoa học, các vị đại biểu, khách quý có mặt tại cuộc hội thảo khoa học hết sức ý nghĩa này. Xin gửi tới các đồng chí lời chúc sức khỏe, chúc Hội thảo thành công tốt đẹp.

Thưa các đồng chí,

Dân tộc Việt Nam ta vốn có một lòng nồng nàn yêu nước và tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, gắn bó keo sơn. Trải qua lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, truyền thống quý báu đó không ngừng được bồi đắp, củng cố và phát triển, là giá trị cốt lõi của khối đại đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam - sức mạnh to lớn chiến thắng mọi kẻ thù, vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong bảo vệ nền độc lập dân tộc, giữ gìn giang sơn, bờ cõi, gây dựng nên cơ đồ đất nước giàu đẹp như ngày hôm nay. Truyền thống đoàn kết và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh, biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa yêu nước và đoàn kết dân tộc Việt Nam đúc kết thành chân lý muôn đời: “Ðoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”. Chân lý đó được Ðảng ta kiên trì vận dụng và phát triển sáng tạo trong quá trình lãnh đạo, chèo lái đưa con thuyền cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Ðó cũng là sứ mệnh, tư tưởng xuyên suốt, tầm nhìn vượt thời gian và phương châm hành động nhất quán của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam kể từ những ngày đầu thành lập.

90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Ðảng, Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam luôn vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phát huy trí tuệ và bản lĩnh cách mạng, đã khơi dậy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng của cả dân tộc và mỗi người Việt Nam, hoàn thành xuất sắc sứ mệnh được Ðảng và toàn thể dân tộc giao phó trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thân yêu của chúng ta ngày nay.

Trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập (1930 - 1945), Mặt trận đã phát huy được vai trò tập hợp toàn thể nhân dân Việt Nam yêu nước thành một khối đại đoàn kết xung quanh Ðảng, với tinh thần “dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”, đã làm nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước Dân chủ nhân dân đầu tiên ở Ðông - Nam Á, đưa dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.

Trong giai đoạn 1945 - 1954, Mặt trận đã hoàn thành xuất sắc vai trò đoàn kết các tầng lớp nhân dân, không phân biệt già trẻ, gái trai, tôn giáo, đảng phái, xu hướng chính trị, giai cấp, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, tạo nên sức mạnh đoàn kết dân tộc vô cùng to lớn bảo vệ vững chắc chính quyền cách mạng non trẻ, chiến thắng giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm, thực hiện thành công đồng thời hai nhiệm vụ “kháng chiến, kiến quốc”, làm nên chiến thắng Ðiện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. 

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hào hùng của dân tộc (1954 - 1975), ở hậu phương lớn miền bắc, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tập hợp, động viên nhân dân hăng hái thi đua học tập, lao động sản xuất, xây dựng chủ nghĩa xã hội, chi viện cho tiền tuyến lớn miền nam đấu tranh thống nhất nước nhà. Ở miền nam, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và Liên minh các Lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ, công khai giương cao ngọn cờ đoàn kết rộng rãi các lực lượng và cá nhân yêu nước, đấu tranh chống lại sự xâm lược của đế quốc Mỹ, sự đàn áp khốc liệt của chính quyền tay sai, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, nhân dân và các lực lượng tiến bộ, yêu chuộng hòa bình trên thế giới, góp phần đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn, để dân tộc Việt Nam tự hào bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập, thống nhất và đi lên chủ nghĩa xã hội.

35 năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với vai trò là người đại diện, tập hợp, tổ chức các lực lượng nhân dân, đã thể hiện rõ nhất sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân đối với Ðảng, đối với sự nghiệp đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước dưới sự lãnh đạo của Ðảng, khơi dậy và huy động được mọi tiềm năng, trí tuệ, tinh thần và lực lượng to lớn của xã hội, góp sức to lớn vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc để đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày hôm nay. Trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 và trong thảm họa thiên tai, bão lũ ở miền trung vừa qua càng cho thấy tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, hết mực yêu thương, đùm bọc lẫn nhau của đồng bào ta trên khắp mọi miền của đất nước, ở trong nước cũng như ở nước ngoài, trong đó có những tướng lĩnh, sĩ quan, chiến sĩ các lực lượng vũ trang đã không quản ngại gian khổ, hy sinh anh dũng để cứu giúp, bảo vệ tính mạng và tài sản cho nhân dân; càng cho thấy ý nghĩa hết sức quan trọng của tinh thần đại đoàn kết dân tộc, sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, trong đó vai trò rất quan trọng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. 

90 năm trưởng thành và phát triển cùng với những thắng lợi vĩ đại, có ý nghĩa lịch sử của cách mạng Việt Nam là những minh chứng hùng hồn khẳng định Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, là bộ phận nền tảng rất quan trọng của hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Ðảng, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân để phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa vì một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, có uy tín, vị thế xứng đáng trên trường quốc tế như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời, cũng như ước nguyện của toàn dân tộc Việt Nam. Càng phấn khởi, tự hào về những thành tựu mà Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam đã đạt được, chúng ta càng trân trọng biết ơn tất cả các tầng lớp nhân dân và đồng bào ta ở nước ngoài đã nêu cao tinh thần yêu nước, luôn giữ vững niềm tin với Ðảng, đoàn kết, hưởng ứng, ủng hộ và nỗ lực thực hiện các chủ trương, định hướng của Ðảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Thưa các đồng chí,

Chặng đường 90 năm xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc phục vụ sự nghiệp cách mạng Việt Nam đã mang lại cho chúng ta những bài học kinh nghiệm rất quý báu, đó là:

- Phải luôn giữ vững sự lãnh đạo của Ðảng đối với Mặt trận Dân tộc Thống nhất - Nhân tố quyết định sự thành công của việc xây dựng Mặt trận Dân tộc Thống nhất và khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững mạnh.Ðảng vừa là thành viên, vừa là người lãnh đạo Mặt trận, tôn trọng tính tự chủ, ủng hộ mọi hoạt động tự nguyện, tích cực, sáng tạo và chân thành lắng nghe ý kiến đóng góp của Mặt trận và các thành viên của Mặt trận.

- Luôn nắm vững nguyên tắc “dân là gốc”, nhận thức sâu sắc bài học “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”, thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân” (1); thấy được ý nghĩa to lớn của lòng dân, của “thiêng liêng hai tiếng đồng bào”, phát huy được sức mạnh vô cùng to lớn, có ý nghĩa quyết định của nhân dân đối với thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của Ðảng và dân tộc Việt Nam.

- Luôn thấm nhuần thật sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Ðoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - Thành công, thành công, đại thành công” và bài học của ông cha ta: “Chia nhỏ ra thì yếu, hợp lại thì mạnh”, lấy chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, lấy lợi ích của toàn thể dân tộc Việt Nam với mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, làm điểm tương đồng tập hợp và đoàn kết rộng rãi các giai cấp, các tầng lớp, các tổ chức, mọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước, tăng cường quan hệ mật thiết giữa nhân dân với Ðảng, với Nhà nước, tạo nên khối đoàn kết vững chắc, không gì lay chuyển nổi của toàn thể người Việt Nam yêu nước, thương nòi.

- Luôn chủ động, linh hoạt, sáng tạo về tổ chức và phương thức hoạt động, hình thức tập hợp, vận động nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam - Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phù hợp với từng giai đoạn cách mạng.

- Phải xây dựng được đội ngũ những người làm công tác Mặt trận có năng lực vận động, tập hợp nhân dân, tâm huyết, tận tâm, tận lực với nhân dân, sâu sát, nắm rõ tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của nhân dân, gắn bó chặt chẽ với nhân dân, đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết, trước hết, vì nhân dân mà hành động.

Thưa các đồng chí,

Bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, phức tạp, khó lường, tạo ra những cơ hội và thách thức đan xen đối với tiến trình phát triển đất nước ta. Thực tiễn đất nước qua 35 năm đổi mới đã và đang khẳng định mạnh mẽ đường lối Ðổi mới của Ðảng ta là sáng tạo, đúng đắn, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội là phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước ta, sự lãnh đạo đúng đắn của Ðảng ta là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Ðất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Ðời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần ngày càng được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, càng đạt được những thành quả to lớn bao nhiêu, chúng ta càng không được phép tự mãn, chủ quan. Vì, chúng ta còn đứng trước rất nhiều khó khăn, hạn chế. Ðời sống của nhân dân nhiều nơi còn rất khó khăn, nhất là trong thời gian qua phải chứng kiến những đau thương, mất mát to lớn của đồng bào miền trung do thiên tai, bão lụt; khó khăn của nhân dân cả nước do tác động bởi đại dịch Covid-19. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”trong nội bộ và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí tuy đã được ngăn chặn, đẩy lùi nhưng vẫn còn diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch và đối tượng phản động vẫn ra sức xuyên tạc nền tảng tư tưởng, chủ trương, đường lối, chính sách của Ðảng và Nhà nước ta; bóp méo lịch sử và những thành quả cách mạng to lớn của đất nước; lợi dụng các khó khăn, bất cập trong quá trình phát triển để kích động chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, chống phá Ðảng và Nhà nước ta.

Trong bối cảnh đó, chúng ta cũng cần phải thẳng thắn thừa nhận rằng, hoạt động của Mặt trận cũng còn những hạn chế, bất cập, chưa ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ. Phương thức vận động, tập hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân vẫn chưa theo kịp yêu cầu mới. Các cuộc vận động, phong trào thi đua ở nhiều nơi vẫn còn hình thức, chưa hiệu quả. Vai trò đại diện, bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân và giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận còn có một số hạn chế, bất cập; một số nơi còn hình thức, chưa thực sự hiệu quả. Năng lực cán bộ và điều kiện hoạt động của Mặt trận các cấp một số nơi còn bất cập. Ðổi mới tổ chức và cơ chế hoạt động của Mặt trận còn gặp nhiều khó khăn.

Thời gian tới, cùng với việc khắc phục những hạn chế, bất cập nêu trên, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phải không ngừng đổi mới về mọi mặt, nhất là về phương thức hoạt động; khẳng định vị thế và vai trò trong hệ thống chính trị. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần tập trung làm tốt vai trò của mình với tư cách là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu. Phát huy hiệu quả chức năng tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương của Ðảng, pháp luật của Nhà nước. Thực hiện tốt vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội. Dựa vào nhân dân để tham gia xây dựng Ðảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, củng cố và phát huy thế trận lòng dân góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Ðể hội thảo của chúng ta mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực, tôi đề nghị các đồng chí thảo luận làm sâu sắc hơn một số vấn đề sau đây:

Thứ nhất, trên cơ sở nhìn lại những thành tựu đã đạt được, tiếp tục khẳng định mạnh mẽ vai trò, vị thế và truyền thống 90 năm rất đỗi tự hào và rất vẻ vang của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ðồng thời, từ thực tiễn, chỉ ra những khó khăn, hạn chế, bất cập. Ðặc biệt, cần xác định rõ các nguyên nhân, phân tích rõ vì sao nhiều hạn chế, bất cập đã được nhận diện, nhiều giải pháp đã được đề ra để đổi mới công tác mặt trận, nhưng chậm thực hiện hoặc thực hiện không đạt kết quả như mong muốn.

Thứ hai, làm sâu sắc hơn những bài học kinh nghiệm đúc rút qua 90 năm Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc Việt Nam phục vụ sự nghiệp cách mạng của Ðảng và dân tộc ta, nhất là những bài học được rút ra trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới của Ðảng. Trên cơ sở đó, bổ sung, hoàn thiện lý luận về xây dựng Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam và khối đại đoàn kết dân tộc trong thời kỳ đổi mới.

Thứ ba, đánh giá sâu hơn, rõ hơn những tác động của bối cảnh mới của đất nước, nhất là từ việc phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đối với việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân. Từ thực tiễn, tổng kết phát hiện những mô hình hay, cách làm tốt; đề xuất những kiến nghị đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và phương thức lãnh đạo của Ðảng đối với Mặt trận trong bối cảnh mới. 

Thưa các đồng chí,

Để tiến tới và góp phần vào thành công của Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Ðảng, tôi đề nghị Mặt trận cần tổ chức thật tốt việc lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân đối với dự thảo các văn kiện trình Ðại hội, để các văn kiện đó thực sự là kết tinh trí tuệ, tâm huyết của toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta; phản ánh ý chí, nguyện vọng và khát vọng phát triển đất nước của toàn thể dân tộc ta trong giai đoạn mới.

Chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng, với quyết tâm mới, khí thế mới và kế thừa truyền thống 90 năm hết sức vẻ vang và vai trò lịch sử của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam do Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhất định sẽ ngày càng mở rộng, phát triển; tập hợp, phát huy ngày càng mạnh mẽ sức mạnh đại đoàn kết dân tộc; củng cố, tăng cường mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa nhân dân với Ðảng; tạo thành sức mạnh to lớn, góp phần phát triển đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Chúc các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Một lần nữa, chúc hội thảo của chúng ta thành côngtốt đẹp.

Xin trân trọng cảm ơn.
____________

(*) Ðầu đề là của Báo Nhân Dân.

(1) Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 8, Nxb CTQG, H. 1995, tr. 276.

Nguồn: nhandan.com.vn