* Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Lê Lương Minh được bổ nhiệm vào cương vị Tổng thư ký ASEAN

Theo Báo QĐND – Sáng 18-11, tại Cung Hòa Bình ở Phnôm Pênh, thủ đô Vương quốc Cam-pu-chia, đã diễn ra lễ khai mạc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 21. Thủ tướng Cam-pu-chia Hun Sen đã có bài phát biểu khai mạc hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 21.

Đã thực hiện 70% chỉ tiêu xây dựng trụ cột kinh tế của ASEAN

Tại các Phiên họp toàn thể cũng như phiên họp hẹp, Lãnh đạo các nước ASEAN đã bàn về việc đẩy mạnh xây dựng Cộng đồng, gia tăng kết nối và liên kết khu vực, tăng cường quan hệ đối ngoại và vai trò trung tâm của ASEAN cũng như trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Kiểm điểm thực hiện Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, Lãnh đạo các nước ASEAN ghi nhận các kết quả tích cực trong triển khai các Kế hoạch tổng thể trên cả ba trụ cột, nhất là trong trụ cột Kinh tế ASEAN với hơn 70% chỉ tiêu đã được thực hiện. Lãnh đạo các nước nhấn mạnh ASEAN cần quyết tâm và nỗ lực hơn nữa nhằm hoàn thành đúng tiến độ các kế hoạch đã đề ra, nhất là về liên kết kinh tế, triển khai kết nối, nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực, thúc đẩy phát triển bền vững và đồng đều. Bên cạnh đó, giáo dục, tuyên truyền và quảng bá về ASEAN cũng sẽ được tiếp tục đẩy mạnh nhằm nâng cao ý thức Cộng đồng và trách nhiệm của người dân đóng góp cho tiến trình xây dựng một Cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm… Để đạt được các mục tiêu trên, các nước nhất trí sẽ tiếp tục gắn kết và lồng ghép các kế hoạch hợp tác khu vực vào các chương trình quốc gia, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan phụ trách… nhằm bảo đảm triển khai đồng bộ và hiệu quả ở cả cấp độ quốc gia và khu vực.

Các Trưởng đoàn chụp ảnh chung tại Lễ khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 21. Ảnh : TTXVN

Trước những thách thức đang đặt ra đối với khu vực, các nhà Lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh, Hiệp hội cần duy trì đoàn kết và phát huy vai trò trung tâm trong định hướng hợp tác và cấu trúc khu vực, nhất là về các vấn đề liên quan đến lợi ích chiến lược chung của ASEAN về hòa bình, an ninh và hợp tác phát triển ở khu vực. Theo đó, ASEAN cần tiếp tục thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, chia sẻ các chuẩn mực ứng xử, tiếp tục phát huy tác dụng các công cụ hợp tác của ASEAN như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC), Hiệp ước Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) … Bên cạnh đó, ASEAN cần phát huy tinh thần đoàn kết và tương trợ lẫn nhau, khuyến khích tăng cường hợp tác với các Đối tác về các vấn đề an ninh phi truyền thống, ứng phó hiệu quả với các thách thức đang đặt ra ở khu vực như thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh an toàn hàng hải, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia...

Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các nhà Lãnh đạo nhất trí ASEAN cần tiếp tục mở rộng quan hệ với các Đối tác, phát huy vai trò chủ đạo trong thúc đẩy các khuôn khổ và tiến trình hợp tác khu vực như ASEAN +1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)..., tạo điều kiện cho các Đối tác tham gia tích cực và đóng góp xây dựng vào mục tiêu chung là hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực. Nhân dịp này, Lãnh đạo các nước ASEAN đã chính thức tuyên bố khởi động tiến trình đàm phán Khuôn khổ Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) với các Đối tác liên quan.

Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, Lãnh đạo các nước ASEAN khẳng định sẽ tiếp tục ủng hộ nỗ lực của Chính phủ Mi-an-ma trong tiến trình hòa hợp dân tộc; ủng hộ một Bán đảo Triều tiên hòa bình và phi vũ khí hạt nhân. Về tình hình ở Dải Ga-da, các nước kêu gọi các bên chấm dứt các hành động bạo lực, thù định, nỗ lực tìm giải pháp lâu dài cho hòa bình ở Trung Đông. Các Lãnh đạo ASEAN cũng nhất trí tăng cường trao đổi và phối hợp lập trường về các vấn đề toàn cầu thuộc quan tâm chung tại các diễn đàn quốc tế, khu vực khác như APEC, ASEM, G20, Liên hợp quốc..., qua đó góp phần nâng cao vai trò, vị thế và uy tín của ASEAN.

Về Biển Đông, các nhà Lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực; tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật Biển năm 1982 của LHQ (UNCLOS); thực hiện hiệu quả Tuyên bố Nguyên tắc 6 điểm về Biển Đông, Tuyên bố DOC và sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-21, Lãnh đạo các nước ASEAN đã chính thức phê duyệt và bổ nhiệm đề cử nhân sự của Việt Nam, Thứ trưởng Ngoại giao Lê Lương Minh, vào cương vị Tổng thư ký ASEAN với nhiệm kỳ sẽ bắt đầu từ năm 2013 đến năm 2017.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: Cần quyết tâm triển khai hiệu quả Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN

Trong phiên họp toàn thể, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã có bài phát biểu quan trọng.

 Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định trong thời gian qua, ASEAN đã đạt được nhiều kết quả khả quan trong xây dựng Cộng đồng, nhất là việc hình thành trụ cột Cộng đồng Kinh tế (AEC) đạt trên 72% chỉ tiêu đề ra. ASEAN cũng đang tích cực thực hiện các trọng tâm, ưu tiên đề ra trong Tuyên bố Phnôm Pênh “ASEAN: một Cộng đồng, một Vận mệnh” và “Chương trình Nghị sự Phnôm Pênh” thông qua tại Cấp cao ASEAN-20. Với nỗ lực cùng nhau, mục tiêu hướng tới một Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 đang dần hiện hữu; tuy nhiên trước mắt công việc còn nhiều, thách thức còn lớn. Theo đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ một số nội dung sau:

Về xây dựng Cộng đồng ASEAN:

Thứ nhất, trong giai đoạn quyết định của tiến trình xây dựng Cộng đồng hiện nay, ASEAN cần duy trì đoàn kết và giữ vững vai trò trung tâm trong định hướng xử lý các vấn đề liên quan đến lợi ích và trọng tâm hợp tác của Hiệp hội, trong đó có hòa bình, an ninh, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực; đây là điều kiện quan trọng cho xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và giai đoạn phát triển sau đó.

Thứ hai, ASEAN cần quyết tâm tiếp tục triển khai hiệu quả Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN 2009-2015 và hoàn thành đúng tiến độ các chỉ tiêu đề ra trong mỗi trụ cột, nhất là trụ cột Cộng đồng Kinh tế (AEC). Bên cạnh đó, ASEAN cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các Hiệp định Khu vực mậu dịch tự do (FTAs) đã có giữa ASEAN với các Đối tác cũng như chuẩn bị tốt cho đàm phán Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) thời gian tới; đồng thời chú trọng các nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN, thúc đẩy phát triển bền vững và đồng đều, nâng cao khả năng cạnh tranh của khu vực…

Thứ ba, ASEAN cần phát huy vai trò chủ đạo trong tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin, chia sẻ các chuẩn mực ứng xử, phát huy hiệu quả các công cụ hợp tác chính trị -an ninh hiện có như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở ĐNA (TAC), Hiệp ước khu vực ĐNA không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Tuyên bố 6 điểm của ASEAN về Biển Đông, Tuyên bố cấp cao Đông á (EAS) về các nguyên tắc quan hệ cùng có lợi, Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) … Đồng thời, sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử COC, cũng như cần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác về các vấn đề an ninh phi truyền thống và ứng phó với các thách thức đang nổi lên, trong đó có vấn đề chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, bảo đảm an ninh nguồn nước, an ninh an toàn hàng hải, … qua đó góp phần thúc đẩy hòa bình, an ninh và hợp tác phát triển ở khu vực.

ASEAN cũng cần tiếp tục các nỗ lực xây dựng tiếng nói chung của ASEAN trên các vấn đề lớn mà quốc tế và khu vực quan tâm, nâng cao hơn nữa vị thế và vai trò, tiếng nói của ASEAN trên trường quốc tế.

Thứ tư, cần xác định rõ ưu tiên cho từng giai đoạn xây dựng trụ cột Cộng đồng Văn hóa -Xã hội (ASCC) nhằm đảm bảo tập trung nguồn lực thực hiện. Thủ tướng đề nghị ưu tiên 3 vấn đề từ nay đến 2015 gồm: (1) phát triển cân bằng, đảm bảo an sinh xã hội; (2) bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu; và (3) quản lý thiên tai, thảm họa.

Trong năm 2013, Việt Nam đề xuất ASEAN thúc đẩy hợp tác về an sinh xã hội và dịch vụ xã hội cho các nhóm yếu thế; phối hợp tổ chức thành công Diễn tập cứu trợ thiên tai ASEAN (ARDEX) và đưa vào triển khai Kế hoạch hành động ASEAN về ứng phó biến đổi khí hậu nhằm cụ thể hóa Tuyên bố của Cấp cao ASEAN-16 (tháng 4/2010) về nội dung này.

Thứ năm, hoan nghênh việc ASEAN thông qua Tuyên bố Nhân quyền ASEAN; đây là văn kiện chính trị đầu tiên của ASEAN nhằm thúc đẩy hợp tác nhân quyền ở khu vực, phù hợp với các mục tiêu và nguyên tắc đề ra trong Hiến chương ASEAN và đóng góp vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN hướng tới người dân. Theo đó, Thủ tướng đề nghị ASEAN cần tiếp tục đẩy mạnh giáo dục và tuyên truyền, quảng bá về ASEAN nhằm nâng cao ý thức Cộng đồng và trách nhiệm của người dân, nhất là các thế hệ trẻ, đóng góp cho tiến trình xây dựng Cộng đồng.

Về triển khai Kết nối ASEAN:

 Trước hết, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao những tiến triển tích cực trong thực hiện Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) trên cả 3 thành tố: (1) Kết nối vật chất, hạ tầng phần cứng; (2) Kết nối thể chế; và (3) Kết nối con người. Thủ tướng hoan nghênh vai trò chủ động, tích cực của ủy ban Điều phối Kết nối ASEAN (ACCC) trong vai trò theo dõi, giám sát, thúc đẩy quá trình thực hiện MPAC.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng với nguồn lực hạn chế, nhất là trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế thế giới chung hiện nay, đang là trở ngại lớn nhất trong quá trình triển khai MPAC. Bên cạnh đó, sự phối hợp của các cơ quan chuyên ngành với ACCC chưa thực sự tốt và chưa huy động được các thành phần rộng rãi, trong đó có khu vực tư nhân tham gia vào tiến trình này.

Theo một đánh giá chưa chính thức, đến tháng 9-2012, ASEAN mới thực hiện được khoảng 37% chỉ tiêu về kết nối. Do vậy, Lãnh đạo các nước ASEAN cần có chỉ đạo cụ thể trong lĩnh vực này. Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong khi ASEAN đẩy mạnh các nỗ lực huy động các nguồn tài trợ cho kết nối vật chất, hạ tầng cứng, ASEAN nên đẩy mạnh việc triển khai kết nối của hai thành tố còn lại, do có thuận lợi hơn là không cần nhiều nguồn lực tài chính.

Để thúc đẩy việc thực hiện MPAC trong thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị cần: (1) tăng cường huy động nguồn lực từ cả bên trong và bên ngoài ASEAN cho MPAC; trong nội bộ, ASEAN cần tăng cường quảng bá và khuyến khích cả khu vực chính phủ và tư nhân (Public-Private Parnership) cùng tham gia quá trình thực thi MPAC; với bên ngoài, cần thúc đẩy các cơ chế hợp tác kết nối với các đối tác đối thoại và đối tác phát triển (ADB, WB,...); (2) nâng cao hiệu quả, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan chuyên ngành liên quan với ACCC.

Về Đối thoại toàn cầu ASEAN:

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh và đánh giá cao việc tổ chức Đối thoại toàn cầu ASEAN dịp Hội nghị Cấp cao lần này. Đây là cơ hội tốt để ASEAN cùng các đối tác của ASEAN và lãnh đạo các tổ chức đa phương quan trọng như WB, IMF, WTO, ADB v.v.. cũng như các chuyên gia bàn thúc đẩy hợp tác giải quyết các vấn đề toàn cầu như khủng hoảng kinh tế, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, phát triển bền vững v.v.. Đây cũng là cơ hội để ASEAN trao đổi, vận động và tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức tài chính quốc tế này cho ASEAN trong thực hiện các mục tiêu liên kết và hội nhập khu vực.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, cá nhân Thủ tướng sẽ tham dự Đối thoại Toàn cầu ASEAN; đồng thời sẽ cử các đại biểu Việt Nam gồm các quan chức chủ chốt và các chuyên gia hàng đầu về kinh tế tham dự tích cực vào sự kiện này.

Về bổ nhiệm Tổng thư ký ASEAN nhiệm kỳ 2013-2017:

Trước hết, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cảm ơn các đồng nghiệp đã ủng hộ đề cử của Việt Nam, Thứ trưởng Ngoại giao Lê Lương Minh, cho vị trí Tổng Thư ký ASEAN nhiệm kỳ 2013-2017. Nhân dịp này, Thủ tướng cũng cảm ơn và đánh giá cao những đóng góp và cống hiến của Tổng thư ký ASEAN đương nhiệm, ngài Xu-rin Pít-su-oăn, cho sự phát triển của ASEAN.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cương vị Tổng thư ký ASEAN sẽ là một trọng trách lớn đối với cá nhân ông Lê Lương Minh, nhất là trong giai đoạn ASEAN đang đẩy mạnh xây dựng Cộng đồng và liên kết khu vực. Thủ tướng tin rằng với bề dày kinh nghiệm, sự nhiệt tình và tâm huyết, ông Lê Lương Minh sẽ tiếp nối và phát huy những thành công của ngài Xu-rin Pít -su-oăn đóng góp hiệu quả vào công việc của Hiệp hội.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng mong các nước ASEAN sẽ tiếp tục dành sự ủng hộ quý báu của mình đối với ông Lê Lương Minh thời gian tới.

Thủ tướng bày tỏ Việt Nam chúc mừng Bru-nây sẽ đảm nhiệm cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2013 và khẳng định sẽ hợp tác chặt chẽ với Bru-nây để bảo đảm năm Chủ tịch ASEAN 2013 của Bru-nây thành công tốt đẹp, đóng góp hiệu quả vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

* Ngoài chương trình dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 21, trong ngày 18-11, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã có các cuộc gặp song phương với Thủ tướng Xin-ga-po Lý Hiển Long và Tổng thống Phi-líp-pin, Bê-ni-nhô A-ki-nô.

Chiều tối 18-11, Hội nghị Cấp cao ASEAN -21 đã kết thúc tốt đẹp. Trong các kết quả của Hội nghị, Lãnh đạo các nước ASEAN đã ra Tuyên bố Phnôm Pênh thông qua Tuyên bố Nhân quyền ASEAN (AHRD), văn kiện chính trị quan trọng đầu tiên về hợp tác nhân quyền ở khu vực và thông qua Kế hoạch Hành động triển khai Tuyên bố Ba-li về “Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng các Quốc gia toàn cầu”, chính thức công bố thành lập Viện nghiên cứu Hòa bình và Hòa giải ASEAN (AIPR)…

* Cũng trong chiều 18-11, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tới thăm Đại sứ quán Việt Nam ở Cam -pu-chia. Tại Đại sứ quán, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nói chuyện với cán bộ nhân viên Đại sứ quán cùng đại diện cho bà con Việt kiều đang sinh sống, làm ăn tại Cam -pu-chia./.

Nguồn: qdnd.vn