Trước những thách thức ngày càng đa dạng trong đời sống quốc tế, ASEAN đang nỗ lực xây dựng những cấu trúc an ninh thích hợp nhằm duy trì sức mạnh và sự linh hoạt để vượt qua những thách thức đó. ADMM+ là một cấu trúc như thế, mang lại sự lạc quan…

Một thực thể đầy tiềm năng

Tháng 10-2010, tại Hà Nội, Thủ đô của nước CHXHCN Việt Nam, lần đầu tiên Bộ trưởng Quốc phòng của 10 nước thành viên ASEAN đã nhóm họp với những người đồng cấp của 8 nước đối tác của ASEAN.

Đây là dấu mốc lịch sử, một bước tiến quan trọng trong hợp tác an ninh, quốc phòng giữa các nước ASEAN và không chỉ giới hạn trong khuôn khổ ASEAN, mà mở rộng ra cả các nước đối thoại khác, trong đó có các cường quốc thế giới và khu vực. Những thách thức an ninh khu vực và quốc tế ngày càng trở nên phức tạp hơn, mang tính liên quốc gia, đòi hỏi những nỗ lực xuyên biên giới. ADMM+ ra đời chính là cấu trúc vừa mở, vừa tiếp nhận, một cơ hội để các quan chức quốc phòng cao cấp của ASEAN và các nước đối thoại tham vấn, thảo luận các biện pháp để giải quyết những thách thức an ninh chung.

Đoàn Việt Nam làm việc tại Hội nghị ADMM+ lần thứ hai ở Bru-nây.

Ngay từ ADMM+ lần đầu tiên, các nhà tổ chức đã mong muốn ADMM+ vượt ra khỏi khuôn khổ của một diễn đàn mang tính tượng trưng, đi vào các hoạt động thiết thực, hiệu quả, có sự phối hợp của hai hay nhiều bên. Lòng tin chỉ được hình thành thông qua các hoạt động phối hợp như vậy. Thực tế trong 34 tháng qua, cơ chế ADMM+ đã vận hành tích cực, cho thấy ADMM+ đã dần trở thành một thực thể đầy tiềm năng trong cơ chế hợp tác an ninh khu vực.

Cuộc "ma-ra-tông" ngoại giao của Bộ trưởng Quốc phòng

Thủ đô Ban-đa Xê-ri Bê-ga-oan đón đoàn đại biểu Việt Nam do Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Quốc phòng dẫn đầu tham dự ADMM+ lần thứ hai trong cái nắng gay gắt. Chỉ cách đường xích đạo khoảng 400km, thời tiết Bru-nây quanh năm nắng nóng. Thế nhưng khách sạn Empire 6 sao, nơi diễn ra Hội nghị là một tổ hợp khách sạn - khu nghỉ dưỡng nằm bên bờ biển lộng gió, rợp bóng cây xanh với những hồ nước rải rác đã làm cho các đại biểu quốc tế về đây cảm thấy bớt đi phần nào cái oi bức của mùa hè Bru-nây.

Ngay khi vừa đặt chân tới thủ đô Ban-đa Xê-ri Bê-ga-oan, lịch làm việc của Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đã dày đặc các cuộc tiếp xúc song phương, kết hợp với hoạt động chính của ADMM+.

Ngoài dự phiên chính thức họp hẹp giữa các Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN vào buổi sáng 28-8 (riêng Thái Lan cử Thứ trưởng Quốc phòng; Bộ trưởng Năng lượng nước chủ nhà Bru-nây kiêm Thứ trưởng Quốc phòng tham dự hội nghị), chỉ trong một buổi chiều 28-8, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh còn tham dự cuộc gặp giữa Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Chắc Hây-gơ (Chuck Hagel) với các Bộ trưởng quốc phòng ASEAN, sau đó có thêm 4 cuộc gặp song phương khác nữa.

Chỉ ít ngày trước đó là chuyến đi thăm 4 nước châu Âu, rồi ngay trước khi tới Bru-nây là chuyến thăm chính thức Phi-líp-pin. Một cuộc "ma-ra-tông" ngoại giao mà người thực hiện là Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam. Các hoạt động ngoại giao-hợp tác quốc phòng đã hội nhập trong dòng chảy chung của ngoại giao Việt Nam để góp phần thiết thực xây dựng lòng tin chiến lược mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã kêu gọi tại diễn đàn Đối thoại Shangri-La vài tháng trước đây.

Lòng tin đó phải được xây dựng thông qua những hành động, những cuộc tiếp xúc cụ thể, với những con người cụ thể. Một ví dụ sinh động là quan hệ hợp tác Việt Nam - Hàn Quốc. Hầu như ai cũng biết rằng, hàng ngàn cô dâu người Việt đang sinh sống, làm ăn tại Hàn Quốc là một cầu nối cho mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Hàn Quốc bấy lâu nay. Nhưng không phải ai cũng biết là đã có 23 sĩ quan người Hàn Quốc lấy vợ người Việt! Thông tin này được Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Kim Quan Chin (Kim Kwan-jin) tiết lộ với Bộ trưởng Phùng Quang Thanh trong cuộc gặp giữa hai người chiều 28-8. Dòng họ Lý ở Hàn Quốc đã từng tìm về cội nguồn Việt nhiều năm trước đây, chứng tỏ mối liên hệ sâu xa giữa hai nước đã có từ hàng thế kỷ rồi. Như Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đã nói vui rằng, ngoài quan hệ hữu nghị chính thức, giữa hai nước còn có quan hệ “thông gia”nữa!

Một minh chứng cho tính bền vững trong quan hệ giữa một thành viên ASEAN với một nước đối tác của ASEAN.

Thời gian không đợi

Đọng lại về hoạt động của Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh cùng đoàn đại biểu Việt Nam tại ADMM+ lần thứ hai là những trao đổi chân tình, cởi mở, vượt lên khỏi những lễ nghi ngoại giao thông thường.

Như trong cuộc tiếp xúc với Bộ trưởng Quốc phòng Ma-lai-xi-a Đa-tô Xê-ri Hi-sam-mút-đin Tun Hu-xên (Dato Seri Hishammuddin Tun Husein), khi hai bên bàn bạc về những thách thức an ninh mà ASEAN đang phải đối mặt, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đã đưa ra hình ảnh một bó đũa sẽ rất vững, rất chắc, nhưng nếu tách rời từng cây đũa ra thì dễ bị bẻ gẫy; vì vậy các nước ASEAN phải giữ vững độc lập tự chủ, tăng cường đoàn kết để tránh nguy cơ của những chiếc đũa bị tách rời ra.

Bằng một giọng rất nghiêm trang, ông Đa-tô đã hỏi Bộ trưởng Phùng Quang Thanh: “Từ trái tim của Bộ trưởng, ông có tin là các nước ASEAN sẽ làm được điều đó không?”. Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đã trả lời không kém phần nghiêm trang: “Nếu các nhà lãnh đạo ASEAN coi ASEAN như một gia đình, coi lợi ích của ASEAN là lợi ích của chính mình thì tôi tin chắc là chúng ta sẽ làm được!”.

Đúng vậy! Với những gì đã diễn ra ở thủ đô Ban-đa Xê-ri Bê-ga-oan của Bru-nây, ADMM+ đã vượt qua những lo ngại về một kiểu hội thảo trò chuyện mà đi vào những hoạt động hợp tác thiết thực. Bởi thế, ADMM+ là một cấu trúc của sự lạc quan, sẽ hiện diện trong tương lai của khu vực, trong đó Việt Nam là một thành viên có trách nhiệm.

Từ Hội nghị lần đầu tiên năm 2010 ở Hà Nội đến ADMM+ ở Bru-nây lần này, thời gian là 3 năm. Nhưng kể từ giờ trở đi, ADMM+ sẽ được tổ chức hai năm một lần, trước mắt là ở Ma-lai-xi-a năm 2015. Trước những thách thức và biến đổi nhanh chóng của thời cuộc, một sự tăng tốc là điều cần thiết. Thời gian không đợi nữa rồi. Cột mốc hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 đang chờ ở phía trước…

(Ghi chép của VĂN YÊN -  Phóng viên Báo Quân đội nhân dân tại Bru-nây)

Nguồn: qdnd.vn