Trong Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 được tổ chức ngày 29-5 tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: "Nhất quán sử dụng các biện pháp hòa bình, Lãnh đạo Việt Nam sẽ cân nhắc và quyết định việc sử dụng các biện pháp pháp lý theo luật pháp quốc tế nhằm bảo vệ chủ quyền thiêng liêng và lợi ích chính đáng của mình". Hành động đơn phương của Trung Quốc ngày càng nguy hiểm.

Từ đầu tháng 5, Trung Quốc đưa, hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam. Không những vậy, Trung Quốc còn đưa cả tàu vũ trang, tàu quân sự và máy bay hộ tống đi vào vùng biển Việt Nam, uy hiếp, cản phá hoạt động của các lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam, các tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Bởi vậy, bên cạnh việc thảo luận, đánh giá về tình hình kinh tế, xã hội của cả nước trong tháng 5 và 05 tháng đầu năm, định hướng cho những tháng cuối năm, Chính phủ cũng dành thời gian để thảo luận, đánh giá, nhận định tình hình và dự liệu những giải pháp mà Việt Nam sẽ thực hiện để kiên quyết bảo vệ chủ quyền, độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.

Việt Nam đã hết sức kiềm chế, chân thành bày tỏ mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, đến nay đã có hơn 30 cuộc giao thiệp với các cấp khác nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan và các tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Không những không đáp ứng yêu cầu chính đáng của Việt Nam, Trung Quốc còn vu khống, đổ lỗi cho Việt Nam và tiếp tục dùng sức mạnh, gia tăng hành động uy hiếp, xâm phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn.

Ngay từ lúc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 xâm phạm thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam đến nay, cả dân tộc Việt Nam đã cực lực phản đối hành vi xâm phạm nghiêm trọng của Trung Quốc. Tại một số địa phương, người dân đã tự phát biểu tình phản đối hành động xâm phạm này. Tuy nhiên, một số người đã bị kẻ xấu lợi dụng, kích động, không kiểm soát được mình, dẫn tới manh động, vi phạm phạm pháp luật Việt Nam, phá hoại tài sản của Nhà nước, cá nhân, doanh nghiệp, nhất là một số doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và chống người thi hành công vụ, ảnh hưởng tới an ninh, trật tự an toàn xã hội và môi trường kinh doanh.

Thủ tướng đã chỉ đạo kịp thời, kiên quyết, kiên trì đấu tranh, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan ra khỏi vùng biển của Việt Nam, đồng thời tăng cường bảo đảm an ninh trật tự, kiên quyết ngăn chặn và không để xảy ra biểu tình trái pháp luật, xử lý nghiêm minh những người có hành vi vi phạm, tuyên truyền, vận động nhân dân không tham gia biểu tình trái pháp luật, kịp thời thực hiện các giải pháp giúp đỡ, hỗ trợ các doanh nghiệp bị thiệt hại, nhất là doanh nghiệp đầu tư nước ngoài... Đến thời điểm này, hầu hết các doanh nghiệp đã trở lại hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường.

Kiên quyết, kiên trì đấu tranh

Trước việc Trung Quốc tiếp tục dùng sức mạnh, gia tăng hành động uy hiếp, xâm phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn trên vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Việt Nam tiếp tục kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của mình bằng biện pháp hòa bình. “Nhất quán sử dụng các biện pháp hòa bình, lãnh đạo Việt Nam sẽ cân nhắc và quyết định việc sử dụng các biện pháp pháp lý theo luật pháp quốc tế nhằm bảo vệ chủ quyền thiêng liêng và lợi ích chính đáng của mình”, Thủ tướng nói.

Ba giải pháp được Thủ tướng nhắc tới là sử dụng các lực lượng thực thi pháp luật trên thực địa để bảo vệ và khẳng định chủ quyền biển, đảo của Việt Nam; đấu tranh bằng con đường chính trị, ngoại giao, kiên quyết yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển Việt Nam; đấu tranh bằng dư luận, thông tin trung thực cho nhân dân và cộng đồng quốc tế hiểu rõ hành vi xâm phạm của Trung Quốc cũng như các biện pháp đấu tranh hòa bình của Việt Nam, kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án mạnh mẽ hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế của Trung Quốc.

Cân nhắc nhiều giải pháp

Trả lời câu hỏi của các phóng viên trong Buổi họp báo được tổ chức ngay sau khi Phiên họp thường kỳ tháng 5 của Chính phủ kết thúc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Văn Nên khẳng định, Việt Nam đang cân nhắc nhiều giải pháp để bảo vệ vững chắc chủ quyền, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ.

Nói về khả năng khởi kiện Trung Quốc ra Tòa án Trọng tài quốc tế, Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên cho biết, chúng ta đã chuẩn bị hồ sơ và đang cân nhắc thực hiện như thế nào và vào thời điểm nào. Nếu Trung Quốc chịu ngồi vào bàn đàm phán, thực hiện các yêu cầu mà chúng ta đưa ra một cách chân thành như chúng ta, thì tình hình có thể khác.

Bình luận về phát biểu của Thủ tướng: “Việt Nam luôn mong muốn có hòa bình, hữu nghị nhưng phải trên cơ sở bảo đảm độc lập, tự chủ, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, vùng biển và nhất định không chấp nhận đánh đổi điều thiêng liêng này để nhận lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông, lệ thuộc nào đó”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Nên nói rằng, khi đất nước cần, tất cả người Việt Nam đều thể hiện lòng yêu nước ở mọi góc độ. Trong các chuyến công tác ở nước ngoài, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng mang thông điệp ấy đến với bè bạn quốc tế, không chỉ nói lập trường kiên quyết của chúng ta mà còn bày tỏ thái độ với bạn bè quốc tế rằng, chúng ta có tinh thần đấu tranh quyết liệt. Lập trường, thái độ ấy của chúng ta được thể hiện trên tinh thần “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” mà Bác Hồ đã nói. Độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ là bất biến, thiêng liêng, không thể đánh đổi bất cứ điều gì, không chỉ hôm nay mà mãi mãi về sau. Chúng ta nói điều ấy không chỉ với Trung Quốc mà còn với tất cả bè bạn quốc tế. Những điều Thủ tướng nói cũng không phải là mới, mà đó là sự thể hiện tinh thần xuyên suốt của Đảng ta. Với tư cách là người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng đã thể hiện rất rõ thái độ của mình, góp tiếng nói để cả thế giới biết và hiểu quan điểm, lập trường, thái độ của Việt Nam.