Qua 05 năm triển khai thực hiện Nghị Quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”, công tác huấn luyện trong toàn quân có bước chuyển biến tích cực, toàn diện và đạt được kết quả đáng khích lệ. Đó là tiền đề quan trọng để toàn quân tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Vừa qua, Bộ Quốc phòng đã tổ chức sơ kết 05 năm thực hiện Nghị quyết 765 của Quân ủy Trung ương; đánh giá những mặt mạnh, kết quả đạt được và chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm, rút ra nhiều bài học kinh nghiệm, làm cơ sở để nâng cao chất lượng công tác huấn luyện những năm tiếp theo. Với ý thức chính trị, quyết tâm cao, các đơn vị trong toàn quân đã kịp thời tổ chức quán triệt, cụ thể hóa mục tiêu, quan điểm chỉ đạo công tác huấn luyện của Quân ủy Trung ương, xây dựng nghị quyết chuyên đề, kế hoạch thực hiện bằng nhiều biện pháp đồng bộ, phù hợp, tạo được bước chuyển biến tích cực, toàn diện trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.

Thượng tướng Phan Văn Giang trao thưởng tặng các cặp đôi đoạt giải Nhất, Nhì, Ba tại Hội thi cán bộ cấp trung, lữ đoàn năm 2018. (Ảnh: qdnd.vn)

Nổi bật là, nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ huấn luyện được nâng lên một bước; vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp được phát huy. Công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành huấn luyện có nhiều đổi mới tích cực, sát với yêu cầu, nhiệm vụ của từng đối tượng, đơn vị, địa bàn. Nội dung, chương trình, phương pháp huấn luyện, diễn tập, kiểm tra, hội thi, hội thao không ngừng được đổi mới, nhiều nội dung mới được triển khai, kịp thời cập nhật sự phát triển của khoa học - công nghệ quân sự, nghệ thuật tác chiến, phù hợp với yêu cầu xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Công tác bảo đảm huấn luyện, nhất là về trường bắn, thao trường, bãi tập được quan tâm đúng mức. Trong quá trình huấn luyện, các đơn vị luôn bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện khai thác làm chủ vũ khí, trang bị, nhất là vũ khí, trang bị thế hệ mới, hiện đại; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện chỉ huy cơ quan với xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện bộ đội; huấn luyện với làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, tuần tra trên biển, biên giới, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa môi trường, cứu hộ, cứu nạn, v.v. Các quân khu, quân đoàn, quân chủng, binh chủng tổ chức tốt các cuộc diễn tập chiến lược, chiến dịch, diễn tập khu vực phòng thủ; gắn diễn tập với luyện tập các phương án, kế hoạch tác chiến trên các hướng, địa bàn chiến lược. Đặc biệt, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo và tổ chức thành công nhiều cuộc diễn tập tác chiến hiệp đồng quân chủng, binh chủng quy mô lớn, khẳng định sức mạnh, khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu của Quân đội, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tổ chức huấn luyện vẫn còn một số hạn chế, khuyết điểm. Nhận thức về nhiệm vụ huấn luyện của một số cấp ủy, chỉ huy chưa thật đầy đủ; công tác chỉ đạo, điều hành huấn luyện có nội dung chưa thống nhất, đồng bộ giữa các cấp. Phương pháp huấn luyện đã có sự đổi mới nhưng chưa toàn diện; việc ứng dụng khoa học - công nghệ vào huấn luyện hiệu quả chưa cao. Chất lượng huấn luyện chưa thực sự đồng đều, vững chắc, có mặt chưa đáp ứng yêu cầu đề ra, nhất là trong huấn luyện lực lượng dự bị động viên và huấn luyện khai thác sử dụng vũ khí, trang bị thế hệ mới. Công tác bảo đảm chưa đáp ứng đầy đủ so với yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện; tình hình mất an toàn trong huấn luyện, vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước vẫn còn xảy ra, v.v. Những hạn chế đó đã được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng chỉ ra và các đơn vị thấy rõ trong đợt sơ kết lần này. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục kịp thời.

Những năm tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp; sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc đặt ra cho toàn quân những yêu cầu mới cao hơn. Để nâng cao hơn nữa trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, tiếp tục phát huy truyền thống “bách chiến bách thắng” của Quân đội ta trong tình hình mới, đòi hỏi toàn quân phải triển khai quyết liệt, toàn diện các nội dung, biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, tạo bước đột phá về chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”; trong đó, tập trung vào một số nội dung, biện pháp chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ huấn luyện. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, trước hết là cấp ủy, người chỉ huy các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; Chiến lược Quốc phòng, Chiến lược Quân sự, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng và Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia; các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện, nhất là Nghị quyết 765. Trên cơ sở đó, đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ đối với nhiệm vụ huấn luyện. Đây là nhiệm vụ chính trị trung tâm, thường xuyên, cơ sở để nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang. Huấn luyện không chỉ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, mà còn nhằm hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của Quân đội trong thời bình, sẵn sàng ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống; nâng cao chất lượng huấn luyện là trách nhiệm của mọi đơn vị và mọi cán bộ, chiến sĩ.

Đặc biệt, các đơn vị trong toàn quân tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tập trung xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Quân đội trong sạch, vững mạnh, làm cơ sở để tăng cường hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo công tác huấn luyện. Từ kết quả, kinh nghiệm rút ra qua sơ kết 05 năm thực hiện Nghị quyết 765, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị tiếp tục đổi mới tư duy trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác huấn luyện; khẩn trương rà soát, bổ sung các chỉ tiêu, biện pháp trong chương trình, kế hoạch thực hiện Nghị quyết, đảm bảo tính khả thi cao, phù hợp với tình hình thực tiễn. Đồng thời, tập trung đột phá vào các nội dung trọng tâm, trọng điểm, vấn đề mới, khâu yếu, mặt yếu; kiên quyết khắc phục biểu hiện buông lỏng lãnh đạo, tư tưởng bảo thủ, ngại đổi mới, ngại khó, ngại khổ và “bệnh thành tích” trong huấn luyện. Cùng với đó, các đơn vị chú trọng nâng cao chất lượng hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong huấn luyện, tạo động lực tinh thần, cổ vũ cán bộ, chiến sĩ phấn đấu thực hiện tốt các mục tiêu, chỉ tiêu của công tác quan trọng này.

Hai là, tiếp tục hoàn thiện, đổi mới cơ chế chỉ đạo, quản lý, điều hành huấn luyện. Cơ quan tham mưu các cấp, trước hết là Cục Quân huấn chủ động bám sát thực tiễn, tích cực nghiên cứu, làm tốt chức năng tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị đẩy mạnh đổi mới công tác huấn luyện theo tư duy mới về quốc phòng, quân sự của Đảng và yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện cơ chế quản lý, chỉ đạo, điều hành huấn luyện theo tinh thần Nghị quyết 765 của Quân ủy Trung ương, đảm bảo “tập trung, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, không chồng chéo”; “phân rõ trách nhiệm ở cơ quan chiến lược, chiến dịch”. Phát huy kết quả đã đạt được, các đơn vị chú trọng kiện toàn và phát huy hơn nữa vai trò của cơ quan tham mưu, tác huấn, nhất là ở cấp trung đoàn, sư đoàn trong việc tham mưu, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ huấn luyện. Thực hiện nghiêm phân cấp huấn luyện, gắn phân cấp với phân quyền, phân rõ trách nhiệm của cơ quan, chỉ huy các cấp và tăng cường sự phối hợp, hiệp đồng giữa cơ quan, đơn vị trong quản lý, chỉ đạo, điều hành huấn luyện. Cùng với đó, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, điều hành, thực hành huấn luyện; tích cực đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp kiểm tra, phúc tra, thanh tra, thực hiện tốt phương châm “3 thực chất”¹ trong công tác huấn luyện.

Ba là, đẩy mạnh nghiên cứu, đổi mới nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp huấn luyện, diễn tập, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Trước hết, cần tập trung nghiên cứu phát triển lý luận nghệ thuật quân sự Việt Nam, nhất là nghiên cứu cách đánh, phù hợp với sự phát triển của đối tượng tác chiến, tổ chức biên chế, trang bị vũ khí của Quân đội ta trong điều kiện chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc phát triển ở trình độ cao, làm cơ sở để đổi mới nội dung huấn luyện. Quán triệt tinh thần Nghị quyết 765, toàn quân tiếp tục thực hiện phương châm huấn luyện “cơ bản, thiết thực, vững chắc”; lấy nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân làm cơ sở để xây dựng nội dung, chương trình huấn luyện; lấy tác chiến trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao làm môi trường để huấn luyện, rèn luyện bộ đội. Các cơ quan, đơn vị cần nghiên cứu nắm chắc tình hình, nhất là những thủ đoạn, biện pháp, cùng với vũ khí, trang bị mới của đối tượng tác chiến; đặc điểm địa bàn, tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị của ta để điều chỉnh, bổ sung hoàn thiện, chuẩn hóa nội dung, chương trình và tình huống huấn luyện cho các đối tượng. Trong huấn luyện, phải lấy huấn luyện lục quân làm trung tâm, tác chiến trên bộ là nòng cốt; lấy mục tiêu tiêu diệt, tiêu hao địch trên biển, trên không, đánh thắng chiến tranh trên bộ để huấn luyện bộ đội. Trong huấn luyện chiến dịch, tập trung bồi dưỡng nâng cao kiến thức, trình độ cho chỉ huy và cơ quan tham mưu chiến dịch, chiến lược về âm mưu, thủ đoạn và phương thức tác chiến mới của địch; nghệ thuật chiến dịch, chiến lược; Điều lệ Công tác tham mưu tác chiến; phương pháp tổ chức, điều hành chuẩn bị, thực hành tác chiến, v.v. Đối với huấn luyện chiến đấu, bám sát phương châm, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát thực tế, nhiệm vụ, phương án, đối tượng, địa bàn tác chiến, nhất là tác chiến phòng thủ, bảo vệ biên giới, biển, đảo. Đồng thời, tăng cường huấn luyện nâng cao sức cơ động, khả năng xử trí tình huống của từng lực lượng; huấn luyện phòng, chống lụt, bão, cứu hộ, cứu nạn, v.v. Trong quá trình huấn luyện, coi trọng bảo đảm vững chắc về kỹ thuật, chiến thuật, nghiệp vụ chuyên ngành, khai thác nâng cao hiệu quả vũ khí, trang bị mới; kết hợp chặt chẽ huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị; giáo dục, đào tạo gắn với huấn luyện chiến đấu; kết hợp huấn luyện với rèn luyện thể lực bộ đội, khắc phục triệt để tư tưởng giản đơn, không bám sát yêu cầu của chiến tranh hiện đại.

Đối với lực lượng dự bị động viên và dân quân tự vệ, các cơ quan chức năng, đơn vị, địa phương tiếp tục nghiên cứu thống nhất cơ chế, phương thức tổ chức, quản lý, huấn luyện phù hợp với thực tế đơn vị và địa bàn. Trong đó, chú trọng huấn luyện nâng cao trình độ, năng lực chỉ huy, tham mưu cho cán bộ khung B, cán bộ quân sự cấp cơ sở và trình độ kỹ thuật, chiến thuật, khả năng phối hợp, hiệp đồng với các lực lượng trong khu vực phòng thủ cho lực lượng dân quân cơ động, thường trực, binh chủng và dân quân tự vệ biển. Cùng với đó, toàn quân cần tăng cường tổ chức diễn tập ở các cấp; kết hợp diễn tập chiến dịch, chiến lược với diễn tập chiến thuật, tích cực diễn tập thực binh có bắn đạn thật, diễn tập vòng tổng hợp, diễn tập đối kháng, diễn tập tác chiến hiệp đồng quân - binh chủng gắn với tác chiến khu vực phòng thủ, v.v. Qua đó, kịp thời điều chỉnh, bổ sung phương án, kế hoạch tác chiến; nâng cao năng lực chỉ huy, chỉ đạo và hiệp đồng tác chiến cho cán bộ, chỉ huy, cơ quan các cấp.

Bốn là, tích cực huy động các nguồn lực, làm tốt công tác bảo đảm cho huấn luyện. Nhu cầu bảo đảm cho huấn luyện rất lớn; trong khi đó, điều kiện ngân sách còn hạn hẹp. Bởi vậy, các cơ quan, đơn vị, nhà trường tiếp tục đổi mới công tác bảo đảm huấn luyện theo hướng kịp thời, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm; chú trọng kết hợp quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách trên cấp với phát huy nội lực để làm tốt công tác bảo đảm cho huấn luyện. Trước mắt, Cục Quân huấn chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng, đơn vị và cấp ủy, chính quyền địa phương nghiên cứu điều chỉnh, hoàn thiện quy hoạch hệ thống trường bắn, trung tâm huấn luyện toàn quân, bảo đảm tập trung, thống nhất, sát với yêu cầu nhiệm vụ; đẩy nhanh tiến độ xây dựng ở các cấp, ưu tiên các đơn vị đủ quân, làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo, đơn vị tiến thẳng lên hiện đại. Tiếp tục nghiên cứu, biên soạn bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống tài liệu huấn luyện cho các đối tượng, lực lượng, nhất là tài liệu huấn luyện vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, các loại hình tác chiến mới, lực lượng mới thành lập. Trong điều kiện phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, nhất là cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, các cơ quan, đơn vị, nhất là Tổng cục Công nghiệp quốc phòng, các trung tâm, viện nghiên cứu, các nhà máy tích cực nghiên cứu, thiết kế, chế thử và tổ chức sản xuất các mô hình, học cụ, thiết bị mô phỏng hiện đại phục vụ cho huấn luyện, diễn tập ở các cấp. Các cơ quan, đơn vị, nhà trường đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến mô hình học cụ, đồ dùng huấn luyện, khắc phục triệt để tình trạng sử dụng mô hình, thiết bị luyện tập lạc hậu, thiếu thực tế, không đúng quy cách.

Huấn luyện là nhiệm vụ trung tâm, thường xuyên, cơ sở để nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Nắm vững mục tiêu, quan điểm chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, phát huy kết quả đã đạt được, toàn quân tiếp tục phấn đấu vượt qua mọi khó khăn, đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, góp phần xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thượng tướng PHAN VĂN GIANG, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
____________

1 - “03 thực chất”: dạy thực chất, học thực chất và kiểm tra đánh giá kết quả thực chất.