Đồng chí Đại tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang (LLVT) nhân dân Phùng Quang Thanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó bí thư Quân ủy Trung ương, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã đi xa, để lại cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân, đồng bào cả nước và bạn bè quốc tế niềm tiếc thương vô hạn. Là vị tướng trưởng thành qua chiến đấu, từ một người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đến người chỉ huy cao nhất của Quân đội ta; dù ở cương vị nào, đồng chí Phùng Quang Thanh luôn là tấm gương mẫu mực, đức độ, tài năng, có nhiều công lao đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và sự trưởng thành, lớn mạnh của quân đội.

Cuộc đời binh nghiệp của Đại tướng Phùng Quang Thanh là một tấm gương sáng về tinh thần chiến đấu anh dũng, kiên cường, ý chí và nghị lực vươn lên trong mọi điều kiện, hoàn cảnh; một người lãnh đạo, chỉ huy mẫu mực, hết lòng thương yêu bộ đội, tâm huyết và có nhiều cống hiến, đóng góp quan trọng trong sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đồng chí Phùng Quang Thanh sinh ngày 2-2-1949 tại xã Thạch Đà, huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc (nay thuộc TP Hà Nội) trong một gia đình yêu nước, giàu truyền thống cách mạng. Là con của liệt sĩ, dù được địa phương miễn nghĩa vụ quân sự và thông báo sẽ đề nghị cử đi học ở nước ngoài nhưng chàng thanh niên Phùng Quang Thanh vẫn nhất mực xin nhập ngũ vào chiến trường đánh giặc, cứu nước.

Đại tướng Phùng Quang Thanh kiểm tra, động viên bộ đội Trung đoàn 102, Sư đoàn 308 (Quân đoàn 1), tháng 8-2009. Ảnh: QUANG THÁI

Ấn tượng nổi bật của đồng chí Phùng Quang Thanh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là tinh thần dũng cảm, gan dạ, mưu trí, tác phong mẫu mực của người chỉ huy trong chiến đấu. Đầu năm 1971, khi là Trung đội phó, rồi Trung đội trưởng thuộc Đại đội 9, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64, Sư đoàn 320 chỉ huy bộ đội chốt giữ và đánh chiếm đồi Không Tên trong Chiến dịch Đường 9-Nam Lào, dù bị mảnh đạn pháo găm vào bả vai trái nhưng Thượng sĩ Phùng Quang Thanh vẫn cương quyết không rời trận địa lùi về tuyến sau điều trị. Giữa trận đánh ác liệt, Trung đội trưởng Phùng Quang Thanh đề nghị đồng chí y tá băng kín vết thương cho mình, treo tay trái lên cho gọn, rồi nhờ đồng đội giắt 17 quả lựu đạn quanh người. Đồng chí tiếp tục xung phong đi đầu, dùng tay phải ném lựu đạn tiêu diệt địch và chỉ huy trung đội phối hợp với đơn vị bạn kiên quyết tiến công, diệt gọn một đại đội địch, giành thắng lợi.

Hành động dũng cảm và thành tích đặc biệt xuất sắc trực tiếp chỉ huy đơn vị chiến đấu khi tham gia Chiến dịch Đường 9-Nam Lào của đồng chí Phùng Quang Thanh đã được nhà báo Nguyễn Đức Toại là phóng viên chiến trường của Báo Quân đội nhân dân (QĐND) tìm hiểu, phản ánh sâu đậm. Ngày 4-8-1971, bài báo “Người chỉ huy là dũng sĩ” đăng nổi bật trên trang nhất và gần toàn bộ trang 3 Báo QĐND đã lan tỏa khắp các chiến trường, được toàn quân đón đọc. Trung đội trưởng Phùng Quang Thanh trở thành tấm gương điển hình với hai lần được tặng danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mỹ”. Tháng 9-1971, đồng chí Phùng Quang Thanh được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân, khi mới 22 tuổi.

Trong chặng đường gần 50 năm quân ngũ, trải qua các chức vụ từ chiến sĩ đến Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, là cán bộ chủ trì ở những cơ quan, đơn vị chủ lực, trọng yếu, như: Sư đoàn trưởng Sư đoàn 390, Sư đoàn trưởng Sư đoàn 312, Tham mưu trưởng Quân đoàn 1; Cục trưởng Cục Tác chiến (Bộ Tổng Tham mưu); Tư lệnh Quân khu 1; Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, dù ở đâu và trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào, thực hiện nhiệm vụ gì, Đại tướng Phùng Quang Thanh cũng nêu cao tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình cách mạng, cống hiến hết mình cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng chí đã có những đóng góp hết sức quan trọng cho sự nghiệp xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ củng cố quốc phòng, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trong 10 năm giữ trọng trách Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (2006-2016), với tư duy nhạy bén, sắc sảo, tầm nhìn chiến lược và kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã cùng Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu với Đảng, Nhà nước nhiều quyết sách quan trọng về lĩnh vực quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới; lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, sẵn sàng chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân, chú trọng xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Đồng chí luôn nắm chắc, nhận định đúng tình hình, kịp thời đề xuất và trực tiếp chỉ đạo xử lý linh hoạt, hiệu quả các tình huống nhạy cảm liên quan đến quốc phòng, an ninh của đất nước, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Đại tướng Phùng Quang Thanh cùng Quân ủy Trung ương hết sức chăm lo xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, thực sự tiêu biểu; lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân và lực lượng dân quân tự vệ cả nước hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tướng Phùng Quang Thanh tặng hoa, chúc mừng chiến sĩ Lữ đoàn 144 (Bộ Tổng Tham mưu) và chiến sĩ Tiểu đoàn 103 (Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội) hoàn thành nghĩa vụ quân sự, tháng 3-2012. Ảnh: MINH TRƯỜNG

Dấu ấn nổi bật của Đại tướng Phùng Quang Thanh trong thời gian giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng là đồng chí đã chủ động đề xuất với Quân ủy Trung ương, tham mưu với Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Ðây là một trong hai chiến lược cơ bản, quan trọng hàng đầu của đất nước (cùng với Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội), là những chủ trương, quan điểm chỉ đạo đối với việc xây dựng và triển khai thực hiện các chiến lược, đề án, chính sách trên mọi lĩnh vực; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị đối với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc; nhất là quán triệt phương châm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, “giữ cho trong ấm, ngoài êm”; luôn đặt nhiệm vụ quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên; kiên quyết, kiên trì bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Là người chỉ huy cao nhất trong quân đội, đã trải qua nhiều năm chiến tranh, hiểu sâu sắc giá trị của hòa bình, cùng với bề dày kinh nghiệm và tầm nhìn chiến lược sáng suốt, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã cùng Quân ủy Trung ương tham mưu với Đảng, Nhà nước những chủ trương, đối sách xử lý linh hoạt, hiệu quả các tình huống về quốc phòng, không để xảy ra xung đột, bị động, bất ngờ, đạt được mục tiêu chiến lược, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng, phát triển đất nước.    

Đại tướng Phùng Quang Thanh rất tâm huyết với quan điểm “rèn cán, luyện binh”, tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của quân đội gắn với giữ vững và phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới. Bên cạnh việc đẩy mạnh triển khai thực hiện mục tiêu xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, năm 2013, Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương đã ban hành Chỉ thị số 788-CT/QUTW về thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; đồng thời đề xuất với Đảng, Nhà nước ban hành nhiều chế độ, chính sách chăm lo đối với cán bộ, chiến sĩ công tác ở những nơi khó khăn, gian khổ, đối tượng chính sách, người có công với cách mạng... Bản thân đồng chí Phùng Quang Thanh luôn nêu gương sáng về tinh thần đoàn kết, thương yêu đồng chí, đồng đội. Không chỉ thường xuyên sâu sát quan tâm, chăm lo cho cán bộ, chiến sĩ và hậu phương quân đội, Đại tướng Phùng Quang Thanh còn dành sự quan tâm, chăm lo đặc biệt tới các gia đình liệt sĩ, các đồng chí thương binh, bệnh binh, cựu chiến binh, nạn nhân chất độc da cam... Qua đó, góp phần làm cho tình đoàn kết trong quân đội, đoàn kết quân-dân thêm mật thiết, phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ ngày càng tỏa sáng.

Với phẩm chất, năng lực, trình độ, uy tín và trách nhiệm cao, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã góp phần quan trọng cùng với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng quân đội, xây dựng, phát triển nền quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân lên tầm cao mới, góp phần giữ vững ổn định chính trị, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước; triển khai công tác hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng linh hoạt, hiệu quả, góp phần nâng cao hình ảnh, vị thế đất nước, QĐND Việt Nam trên trường quốc tế. Thực tế cho thấy, trong những năm qua, Quân đội ta luôn hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc; thực sự xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, là lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Bản chất tốt đẹp Bộ đội Cụ Hồ, truyền thống của QĐND Việt Nam anh hùng luôn được giữ vững và phát huy, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong thời kỳ mới; được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin cậy, yêu mến.

Là cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, quân đội, Đại tướng Phùng Quang Thanh có phẩm chất cách mạng trong sáng, tinh thần đoàn kết, khiêm tốn, giản dị. Với tinh thần nhiệt huyết, tư duy chính trị nhạy bén, trách nhiệm cao, luôn cống hiến hết mình, cộng với bề dày kinh nghiệm trong chiến đấu, công tác, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã có những đóng góp lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, nhất là sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Đồng chí đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh, danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng và nhiều phần thưởng cao quý khác. Được cử tri tín nhiệm bầu làm đại biểu Quốc hội 3 khóa liên tiếp (XI, XII, XIII), Đại tướng Phùng Quang Thanh đã có nhiều đóng góp tích cực cho hoạt động của Quốc hội và Chính phủ. Khi nghỉ công tác, đồng chí vẫn thường xuyên dành sự quan tâm, tích cực đóng góp ý kiến với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ xây dựng quân đội, phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Trọn cuộc đời gắn bó với binh nghiệp với gần 50 năm công tác trong quân đội, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã trực tiếp rèn luyện, bồi dưỡng, dìu dắt nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ trưởng thành, tiếp tục gánh vác sự nghiệp xây dựng quân đội mà đồng chí dành cả đời tâm huyết, nỗ lực cống hiến.

Vĩnh biệt Đại tướng Phùng Quang Thanh, cán bộ, chiến sĩ toàn quân nguyện nêu gương người anh hùng-dũng sĩ, người lãnh đạo, chỉ huy mẫu mực, ra sức phấn đấu giữ vững và phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới, xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, hiện đại, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống.

Hiện nay, sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc có bước phát triển mới, với yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao. Những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, khu vực cùng những thách thức an ninh phi truyền thống, đặc biệt là đại dịch Covid-19, đang đặt ra những khó khăn, nhiệm vụ nặng nề đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định rõ một trong 6 nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là: “Giữ vững độc lập, tự chủ, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, biển, đảo, vùng trời; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”¹.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn cách mạng mới, với tinh thần tri ân sâu sắc, noi gương các thế hệ cha anh, các đồng chí lãnh đạo đã có công lao to lớn đối với đất nước và quân đội, trong đó Đại tướng Phùng Quang Thanh là một trong những tấm gương tiêu biểu, toàn quân ta phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, nỗ lực cống hiến, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao để đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trước mắt, học tập tấm gương dũng cảm, gương mẫu, tiên phong trong chiến đấu, học tập, công tác của Đại tướng Phùng Quang Thanh, cán bộ, chiến sĩ toàn quân cần phát huy cao nhất phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, tinh thần vì nhân dân phục vụ, triển khai quyết liệt, có hiệu quả Phong trào thi đua đặc biệt “Quân đội cùng cả nước chung sức, đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch Covid-19”. Bên cạnh việc duy trì thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, không để Tổ quốc bị bất ngờ trước mọi tình huống, toàn quân tiếp tục vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, không quản ngại vất vả, hy sinh, nỗ lực tham gia công tác phòng, chống dịch Covid-19 đạt kết quả cao, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, xung kích trên tuyến đầu, góp phần cùng cả nước sớm đẩy lùi đại dịch, bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân, đưa đất nước trở lại trạng thái bình thường mới, phát triển bền vững. Chắc chắn, đó cũng là mong muốn của Đại tướng Phùng Quang Thanh trước lúc đi xa.

Đại tướng PHAN VĂN GIANG - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
___________________

1 - Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb.CTQG, HN, 2021, tập 2, tr.335-336.

Nguồn: qdnd.vn