Vừa qua, Bộ Quốc phòng đã ra Quyết định 769/QĐ-BQP phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025” trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Đây là cơ sở quan trọng để quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội nhằm đáp ứng yêu cầu thông tin, truyên truyền nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu tại buổi gặp mặt báo chí, sáng 19-2-2016.                 (Ảnh: nhandan.com.vn)

Công tác quy hoạch báo chí có ý nghĩa quan trọng đối với phát triển, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Báo chí Quân đội. Vì thế, những năm vừa qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Tổng cục Chính trị đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội, bao gồm cả khối báo chí trực thuộc Quân ủy Trung ương và báo chí các quân khu, quân chủng, tổng cục, viện nghiên cứu, học viện, v.v. Nhờ đó, Báo chí Quân đội đã thực hiện tốt chức năng tuyên truyền, quán triệt quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, phản ánh các hoạt động của toàn quân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Gắn liền với sự trưởng thành, phát triển của Quân đội nhân dân suốt mấy chục năm qua, Báo chí Quân đội là một bộ phận hợp thành báo chí cách mạng Việt Nam, góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng trong mỗi thời kỳ. Hiện nay, toàn quân có 60 cơ quan báo chí được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp giấy phép hoạt động; trong đó, có 07 cơ quan báo chí do Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng là cơ quan chủ quản, Tổng cục Chính trị trực tiếp chỉ đạo, quản lý và 05 báo, tạp chí điện tử; 12 báo quân khu, quân chủng, Báo Biên phòng và Báo Quốc phòng Thủ đô; 41 tạp chí chuyên ngành thuộc các tổng cục, học viện, viện nghiên cứu, các trường đại học, bệnh viện. Đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên phát triển về số lượng, chất lượng; có trình độ nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của Báo chí Quân đội đối với sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Cơ sở vật chất, trang bị, phương tiện kỹ thuật phục vụ tác nghiệp báo chí được đầu tư đáng kể, tạo điều kiện cho Báo chí Quân đội phát triển theo phương châm: cách mạng, chuyên nghiệp, hiện đại. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Tổng cục Chính trị, Báo chí Quân đội luôn giữ vững định hướng chính trị, tích cực tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và các hoạt động của lực lượng vũ trang nhân dân, Quân đội nhân dân,… theo tôn chỉ, mục đích của từng tờ báo, tạp chí. Cùng với đó, Báo chí Quân đội còn tuyên truyền về công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước trên các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại trong bối cảnh hội nhập quốc tế; tuyên truyền về công tác xây dựng Đảng, tích cực phát hiện, biểu dương, nhân rộng các điển hình tiên tiến, v.v. Đồng thời, là lực lượng xung kích, nòng cốt, vũ khí sắc bén tuyên truyền, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, bảo vệ trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội và lợi ích chính đáng của nhân dân, góp phần định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận xã hội, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về thông tin của bộ đội và nhân dân, v.v.

Để tiếp tục phát huy vai trò của Báo chí Quân đội đối với sự nghiệp xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, trong thời gian tới, toàn quân, mà trước hết là cơ quan chủ quản và cơ quan báo chí cần nghiêm túc thực hiện Đề án “Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025” và “Kế hoạch Triển khai thực hiện Đề án “Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025” trong Quân đội nhân dân Việt Nam”. Trong quá trình thực hiện, phải quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Chính phủ, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và hướng dẫn của Tổng cục Chính trị; đồng thời, phải bám sát mục tiêu, yêu cầu của công tác quy hoạch và tình hình thực tiễn của từng loại hình cơ quan Báo chí Quân đội để có chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện phù hợp, hiệu quả. Theo đó, đối với báo và tạp chí in, cần khảo sát, đánh giá chất lượng các cơ quan báo chí hiện có; xây dựng Đề án đầu tư phát triển Báo Quân đội nhân dân theo mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện; định hướng, sắp xếp khối tạp chí chuyên ngành của các cơ quan, đơn vị theo quy hoạch của Bộ Thông tin và Truyền thông. Với phát thanh và truyền hình, đầu tư phát triển Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân đội nhân dân theo hướng hiện đại¹, đảm bảo sự liên kết với hệ thống phát thanh, truyền hình Trung ương và địa phương. Trong đó, các báo quân khu, quân chủng, Báo Quốc phòng Thủ đô tham gia sản xuất các chương trình truyền hình - phát thanh quốc phòng toàn dân cho Kênh Truyền hình Quốc phòng Việt Nam và phát sóng hàng tuần trên đài phát thanh - truyền hình các tỉnh, thành phố, khu vực. Với Điện ảnh Quân đội nhân dân Việt Nam và Điện ảnh - Truyền hình Bộ đội Biên phòng, xây dựng mô hình “2 trong 1”, tức là vừa thực hiện chức năng, nhiệm vụ của điện ảnh, vừa có chức năng tuyên truyền báo chí; tham gia sản xuất các chương trình truyền hình, phim tài liệu, phim khoa học quân sự phát sóng trên Đài Truyền hình Việt Nam, Kênh Truyền hình Quốc phòng Việt Nam và các kênh truyền hình, đài phát thanh - truyền hình các địa phương, khu vực.

Với báo điện tử và tạp chí điện tử, tiến hành quy hoạch phát triển theo chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình cơ quan báo chí và yêu cầu công tác tuyên truyền trong thời gian tới. Đối với báo, tạp chí điện tử thuộc Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, hướng quy hoạch là giữ nguyên số lượng, phiên bản ngôn ngữ phát hành. Cụ thể, Báo Quân đội nhân dân Điện tử có phiên bản tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Trung Quốc; Báo Điện tử Quốc phòng có tiếng Việt, tiếng Anh; Tạp chí Quốc phòng toàn dân Điện tử có tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Trung Quốc; Tạp chí Văn nghệ Quân đội Điện tử tiếng Việt. Ngoài ra, Báo Quân đội nhân dân Điện tử phát triển thêm phiên bản tiếng Lào, tiếng Khơ-me; Báo Điện tử Quốc phòng thêm phiên bản tiếng Trung Quốc; Tạp chí Văn nghệ Quân đội Điện tử phiên bản tiếng Anh. Đối với Báo Biên phòng Điện tử phiên bản tiếng Việt, duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động; đồng thời, thêm phiên bản tiếng Anh, tiếng Trung Quốc. Đối với các báo quân khu, quân chủng, Báo Quốc phòng Thủ đô, sẽ nâng cấp các trang thông tin điện tử tổng hợp thành báo điện tử. Đối với một số tạp chí điện tử chuyên ngành, nghiên cứu, đề xuất với Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép xuất bản phiên bản theo lộ trình của Đề án, v.v. Cùng với đó, tập trung xây dựng nguồn nhân lực Báo chí Quân đội đủ số lượng, đảm bảo chất lượng, đạo đức nghề nghiệp, nghiệp vụ báo chí; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị, phương tiện truyền thông tiên tiến, hiện đại, v.v.

Như vậy, theo quy hoạch, về cơ bản, các cơ quan Báo chí Quân đội vẫn giữ nguyên hiện trạng, không thay đổi về số lượng, chỉ tập trung đầu tư nâng cấp, phát triển thêm các phiên bản mới (chủ yếu là báo điện tử và tạp chí điện tử) để đáp ứng yêu cầu tuyên truyền sâu, rộng, kịp thời về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở trong nước và thông tin đối ngoại. Điều này đã thể hiện sự quan tâm của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đối với Báo chí Quân đội và khẳng định vai trò của Báo chí Quân đội trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới. Để thực hiện tốt định hướng trên, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị, cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, đúng tiến độ, lộ trình đã xác định, đảm bảo cho công tác quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội trong giai đoạn mới đạt mục đích, yêu cầu đề ra. Trong đó, tập trung giải quyết tốt một số vấn đề chủ yếu sau:

Một là, đẩy mạnh tuyên truyền về sự cần thiết quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội trong giai đoạn mới. Những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư, quy hoạch phát triển các cơ quan báo chí ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ. Ðến nay, chúng ta đã có một hệ thống báo chí với đầy đủ các loại hình báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử, đa dạng về ấn phẩm, phiên bản; hoạt động theo đúng tôn chỉ, mục đích, luôn xung kích trên mặt trận thông tin tuyên truyền. Tuy nhiên, so với yêu cầu phát triển của thực tiễn, việc quy hoạch Báo chí Quân đội còn thiếu sự thống nhất về tổ chức, biên chế, diện bố trí cán bộ. Việc tuyển dụng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, phóng viên ở một số cơ quan báo chí chưa theo quy hoạch thống nhất nên lực lượng kế cận mỏng. Nội dung, hình thức thông tin ít cải tiến, có mặt chưa bám sát thực tiễn; trang thiết bị, phương tiện nhìn chung còn thiếu, lạc hậu, không đồng bộ và chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, v.v. Trong khi đó, công cuộc xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc đặt ra yêu cầu cao đối với công tác tuyên truyền, giáo dục, định hướng tư tưởng. Các thế lực thù địch triệt để lợi dụng phương tiện truyền thông, tự do báo chí, in-tơ-nét để đẩy mạnh chống phá cách mạng nước ta, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa” Quân đội. Đồng thời, mặt trái kinh tế thị trường, tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực đang tác động mạnh đến hoạt động báo chí cũng như những người làm báo, trong đó có Báo chí Quân đội, v.v. Tình hình đó đòi hỏi cần đẩy mạnh công tác quy hoạch phát triển gắn với quản lý chặt chẽ Báo chí Quân đội đảm bảo ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ, khẳng định uy tín, vị thế trong nền báo chí nước nhà, thực sự là công cụ tuyên truyền đắc lực của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và cấp ủy, chỉ huy các cấp. Trên cơ sở nhận thức đúng, đề cao trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện quy hoạch phát triển hệ thống Báo chí Quân đội theo đúng Đề án, kế hoạch đã xác định; phù hợp với đặc thù và yêu cầu thông tin tuyên truyền trong thời gian tới. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Chính phủ và các văn bản quy phạm pháp luật về báo chí, xuất bản đến các cơ quan báo chí, xuất bản, các cơ quan có liên quan; thực hiện hiệu quả Quy chế phát ngôn, cung cấp, đăng phát và xử lý thông tin trên báo chí, Nghị định quản lý thông tin trên mạng in - tơ - net, quản lý xuất bản ấn phẩm và hoạt động phát hành. Các cơ quan chủ quản và cơ quan báo chí, nhất là người chủ trì cần phải xác định rõ và chịu trách nhiệm trong triển khai, kiểm tra thực hiện quy trình quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội; đồng thời, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị có liên quan để thực hiện quy hoạch.

Hai là, tiến hành rà soát, xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội phù hợp với Đề án “Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025” và đặc thù của Báo chí Quân đội. Trước yêu cầu mới, cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, điều chỉnh các cơ quan Báo chí Quân đội bảo đảm tính cơ bản, hệ thống, có số lượng phù hợp, chất lượng cao. Để làm được điều đó, các cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí cần nghiên cứu, nắm vững cả về tổ chức biên chế, chức năng, nhiệm vụ, nguồn lực, phương thức hoạt động; kiên quyết bỏ hoặc rút gọn ở những nơi chưa cần thiết theo hướng không tăng biên chế và thành lập mới ở những nơi thật cần thiết gắn với việc phát triển loại hình, ấn phẩm ở các cơ quan báo chí phù hợp với Kế hoạch đề ra, đáp ứng yêu cầu của Đề án và có tính đến yếu tố đặc thù của Quân đội. Trên cơ sở rà soát, nắm vững thực trạng, nhu cầu phát triển, các cơ quan báo chí xây dựng kế hoạch báo cáo cơ quan chủ quản; tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội đảm bảo đúng tiến độ, lộ trình từng giai đoạn. Việc sắp xếp, quy hoạch Báo chí Quân đội cần đảm bảo về số lượng cơ quan báo chí hiện có, song phải tránh trùng lặp, nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh và các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội. Những nơi có nhu cầu mở rộng quy mô các loại hình báo chí, phải thực hiện đúng chủ trương của Thường vụ Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng là tăng cường phát triển loại hình báo điện tử; trong đó, ưu tiên các phiên bản tiếng Anh, tiếng Trung Quốc, tiếng Lào, tiếng Cam-pu-chia,… để mở rộng tuyên truyền đối ngoại. Theo Kế hoạch, Báo Quân đội nhân dân được đầu tư xây dựng, phát triển theo mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện, cần phải có kế hoạch, quy hoạch cụ thể, xây dựng Đề án thực hiện trình Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xem xét, phê duyệt. Tổng biên tập và cơ quan chủ quản phải chịu trách nhiệm trước cấp trên về công tác quy hoạch phát triển; khắc phục tình trạng chồng chéo, dàn trải, buông lỏng quản lý, xa rời tôn chỉ, mục đích.

Ba là, chú trọng phát triển nguồn lực Báo chí Quân đội. Quy trình quy hoạch phát triển báo chí cũng là quá trình xây dựng, phát triển nguồn nhân lực báo chí. Vì thế, các cơ quan chủ quản cần quan tâm xây dựng chương trình, kế hoạch, có nhiều hình thức đào tạo, bồi dưỡng, nhất là đào tạo văn bằng 2 cử nhân báo chí chính quy tập trung; gắn đào tạo cơ bản với tự đào tạo, bảo đảm đội ngũ cán bộ, phóng viên, nhân viên chuyên môn có đủ điều kiện, tiêu chuẩn, trình độ ngang tầm yêu cầu hiện đại hóa Báo chí Quân đội hiện nay. Các cơ quan báo chí chú trọng công tác tuyển chọn, tạo nguồn, bồi dưỡng, chuẩn hóa các chức danh lãnh đạo, nhất là tổng biên tập và đội ngũ cán bộ, phóng viên, đảm bảo cho sự phát triển và có tính kế thừa vững chắc. Đồng thời, thông qua thực tiễn làm báo để bồi dưỡng cho phóng viên, biên tập viên, nhân viên kỹ thuật tự học tập, rèn luyện, vươn lên làm chủ trang bị, phương tiện kỹ thuật và tâm huyết với nghề báo. Những người làm báo trong Quân đội phải thực sự là tấm gương mẫu mực về mọi mặt, luôn tích cực rèn luyện phẩm chất của nhà báo chiến sĩ theo tấm gương Nhà báo Hồ Chí Minh; luôn kiên định, vững vàng, sắc sảo, nhạy bén trong từng bài báo trước diễn biến phức tạp của đời sống xã hội và âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, nhà báo Quân đội cũng phải nắm vững các quan điểm, phương châm, định hướng chính trị, quy định, nguyên tắc, chấp hành nghiêm chỉ thị, mệnh lệnh cấp trên, kỷ luật, pháp luật của Đảng, Nhà nước và Quân đội; nêu cao tinh thần đoàn kết, khắc phục khó khăn, xây dựng cơ quan, tòa soạn vững mạnh toàn diện.

Bốn là, đầu tư cơ sở vật chất, trang bị kỹ thuật hiện đại, đồng bộ. Trước sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, khoa học - công nghệ hiện đại, việc đầu tư cơ sở vật chất, trang bị, phương tiện kỹ thuật hiện đại cho Báo chí Quân đội là vấn đề cấp thiết. Bởi vậy, cần gắn việc quy hoạch phát triển các cơ quan báo chí với triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Hiện đại hóa các cơ quan Báo chí Quân đội giai đoạn 2014 - 2018”, tạo sự đồng bộ trong quản lý và hoạt động báo chí. Hiện nay, được sự quan tâm của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và sự nỗ lực của các cơ quan báo chí, Đề án đang được triển khai tích cực. Trong quá trình đầu tư, mua sắm trang bị, phương tiện, cần chú ý đến tính tương thích, đi trước đón đầu công nghệ mới, nhằm xây dựng và phát triển hệ thống Báo chí Quân đội ngày càng hiện đại, đáp ứng yêu cầu thông tin, tuyên truyền của Quân đội và của toàn xã hội. Cùng với nguồn kinh phí được cấp, các đơn vị chủ quản cần phát huy tinh thần tự, lực tự cường, chủ động huy động các nguồn lực để đầu tư cho cơ quan báo chí thuộc quyền. Các cơ quan báo chí được ưu tiên đầu tư lớn, trên cơ sở Đề án, cần xây dựng dự án theo lộ trình, kế hoạch đã xác định; phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổng biên tập và bộ phận giúp việc, đảm bảo cho việc thực hiện Đề án đúng tiến độ, chặt chẽ, hiệu quả, đúng nguyên tắc, tiết kiệm, không để xảy ra tiêu cực, thất thoát.

Quy hoạch phát triển Báo chí Quân đội là nhiệm vụ hết sức quan trọng, nhằm xây dựng các cơ quan báo chí chính quy, hiện đại, chuyên nghiệp, tương thích với báo chí nước nhà và báo chí quốc tế. Qua đó, nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền, tạo điều kiện thuận lợi cho Báo chí Quân đội tiếp tục đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

Trung tướng NGUYỄN TRỌNG NGHĨA, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam

_____________

1 - Bao gồm: 01 Kênh Truyền hình Quốc phòng Việt Nam trên sóng độc lập; 01 trang website Kênh Truyền hình Quốc phòng Việt Nam; 05 chương trình Truyền hình Quân đội nhân dân phát hằng tuần trên Đài Truyền hình Việt Nam; 01 chương trình Phát thanh Quân đội nhân dân phát sóng hằng ngày (02 chương trình/ngày, 01 bản tin đọc chậm vào tối Thứ sáu) trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam