Quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân của Đảng và phát huy truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, Quân chủng Hải quân tập trung xây dựng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, làm nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Hải quân nhân dân Việt Nam là bộ phận quan trọng của Quân đội nhân dân Việt Nam, đảm nhiệm bảo vệ Tổ quốc trên một hướng trọng yếu; là lực lượng nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, lợi ích quốc gia - dân tộc trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc,... và xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển. Nhận thức sâu sắc trọng trách đó, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Quân chủng đã kế thừa và phát huy truyền thống của Quân đội và dân tộc, xây dựng lực lượng ngày càng lớn mạnh, trưởng thành, lập nhiều chiến công xuất sắc, hoàn thành tốt trọng trách được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, góp phần xứng đáng vào thành tích vẻ vang của Quân đội.

Thực hành bắn đạn thật trên biển.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Bộ đội Hải quân đã tham gia hàng trăm trận đánh, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, đánh chìm và làm hỏng hàng trăm tàu chiến, máy bay, phá tan âm mưu phong tỏa đường biển của địch; mở đường Hồ Chí Minh trên biển, chi viện đắc lực cho chiến trường miền Nam, dũng cảm, táo bạo, kịp thời tiến công giải phóng và làm chủ quần đảo Trường Sa,… góp phần cùng quân và dân ta giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Trong thời kỳ đổi mới, Quân chủng đã tích cực, chủ động nghiên cứu, nắm chắc tình hình, thực hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược và hoàn thành trọng trách làm nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển. Đặc biệt, những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về tiến thẳng lên hiện đại, Quân chủng đẩy mạnh điều chỉnh tổ chức, biên chế, xây dựng lực lượng, hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật, điều chỉnh thế bố trí chiến lược,… tạo bước đột phá, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, đủ khả năng làm nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Hiện nay, trong bối cảnh thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó lường; tình hình Biển Đông tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định, không loại trừ những đột biến mới, v.v. Trong nước, sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta đứng trước cả thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Tình hình đó đặt ra cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc nói chung, bảo vệ chủ quyền biển, đảo nói riêng yêu cầu mới cao hơn. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo “Phát huy truyền thống anh hùng, xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao và chiến đấu thắng lợi khi có tình huống” bằng nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ.

Trước hết, tiếp tục quán triệt, triển khai hiệu quả chủ trương của Đảng, xây dựng Quân chủng tinh, gọn, mạnh, sẵn sàng chiến đấu cao. Quân chủng tiếp tục quán triệt, đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TW, ngày 17/01/2022 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 230-NQ/QUTW, ngày 02/4/2022 của Quân ủy Trung ương và Kế hoạch số 1228/KH-BQP, ngày 25/4/2022 của Bộ Quốc phòng về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo. Trong đó, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo rà soát, điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, giải quyết đồng bộ cả 03 yếu tố: con người, tổ chức biên chế và vũ khí, trang bị kỹ thuật phù hợp với đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân trên biển. Tinh chỉnh tổ chức, quân số lực lượng tại chỗ, lực lượng cơ động phù hợp với thế bố trí lực lượng Hải quân trên các vùng biển, đảo; ưu tiên các đơn vị chiến đấu, quần đảo Trường Sa, nhà giàn DK-1, đài, trạm rađa, đơn vị mới thành lập; hoàn thành sáp nhập ngành Hậu cần, ngành Kỹ thuật Quân chủng bảo đảm hoạt động chất lượng, hiệu quả. Tiến hành chặt chẽ, đồng bộ các bước, lấy điều chỉnh quân số “tinh, gọn” làm trọng tâm, kiện toàn các cấp ủy, tổ chức đảng vững mạnh tiêu biểu làm then chốt. Đặc biệt, thời gian tới, chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác chuẩn bị, tổ chức thành công đại hội Đảng các cấp và Đảng bộ Quân chủng nhiệm kỳ 2025 - 2030, tạo khí thế, xung lực phát triển mới.

Lực lượng tàu ngầm thực hiện nhiệm vụ trên biển.

Quân chủng chủ động phối hợp với các lực lượng, tích cực nghiên cứu, dự báo, nắm chắc, đánh giá đúng tình hình các vùng biển, đảo; xây dựng, điều chỉnh hệ thống văn kiện tác chiến phù hợp với tổ chức, biên chế từng lực lượng; duy trì nghiêm nền nếp, chế độ trực sẵn sàng chiến đấu. Tiếp tục rà soát, bổ sung hoàn chỉnh văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý, cơ chế, tăng cường sự phối hợp, hiệp đồng giữa Hải quân với các lực lượng: Cảnh sát biển, Kiểm ngư, Biên phòng, lực lượng vũ trang địa phương,… phát huy sức mạnh tổng hợp, xử trí kịp thời, chính xác, hiệu quả các tình huống, không để bị động, bất ngờ.

Hai là, đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, huấn luyện, đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Hải quân có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thông nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu “tinh nhuệ”. Từ bài học sự kiện “Vịnh Bắc Bộ” năm 1964 đến các thủ đoạn xâm phạm vùng biển, khiêu khích, tạo cớ, đâm va,... của tàu nước ngoài những năm qua cho thấy, việc nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, chiến sĩ là nội dung quan trọng, cấp thiết. Vì vậy, Quân chủng chủ trương kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị với huấn luyện, đào tạo, nhằm mục tiêu xây dựng Bộ đội Hải quân “kiên định về bản lĩnh chính trị, giỏi về tác chiến hải quân, vững về chuyên môn, nghiệp vụ”, có sức khỏe tốt và năng lực tư duy sáng tạo, thích ứng cao với sự thay đổi của tình hình, hành động kiên quyết, hiệu quả trong xử trí các tình huống, sẵn sàng đánh thắng mọi thủ đoạn, phương thức tác chiến của địch. Thực hiện mục tiêu này, Quân chủng đẩy mạnh quán triệt, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị về công tác giáo dục chính trị, huấn luyện, đào tạo, trọng tâm là Chỉ thị số 2423-CT/QUTW, ngày 09/11/2023 của Quân ủy Trung ương “về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị trong giai đoạn mới”; Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương; Nghị quyết số 1378-NQ/ĐU, ngày 30/3/2023 của Đảng ủy Quân chủng về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo. Tập trung nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong huấn luyện, giáo dục, đào tạo; coi trọng giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, giáo dục truyền thống, truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu, xây dựng niềm tin vào vũ khí, trang bị kỹ thuật, cách đánh của Hải quân, v.v.

Phát huy kinh nghiệm và kết quả đạt được, Quân chủng tiếp tục chỉ đạo huấn luyện, đào tạo theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, “chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”; coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát phương án, đối tượng tác chiến, nhiệm vụ, chiến trường, tổ chức biên chế; lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo và xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại làm mục tiêu huấn luyện, đào tạo. Tiếp tục đột phá vào huấn luyện cơ bản, huấn luyện chuyên sâu nghiệp vụ, khai thác và làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại. Tăng cường huấn luyện biển xa, huấn luyện trong điều kiện thời tiết phức tạp, kết hợp huấn luyện với thực hiện nhiệm vụ trên biển; tích cực tổ chức diễn tập có thực binh, vòng tổng hợp, đối kháng, hiệp đồng quân binh chủng,... nhằm rèn luyện bản lĩnh, sức khỏe, nâng cao trình độ tác chiến cho bộ đội và khả năng tổ chức, chỉ huy, tham mưu tác chiến cho cán bộ. Đặc biệt, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, tự động hóa chỉ huy và tác chiến không gian mạng trong huấn luyện, diễn tập; xây dựng, luyện tập thuần thục các phương án sẵn sàng ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống. Các học viện, nhà trường trong Quân chủng tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, mở rộng hợp tác đào tạo trong nước, quốc tế; tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm huấn luyện, đào tạo của các nhà trường, quân đội, hải quân các nước, xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Ba là, đầu tư phát triển, hiện đại hóa hệ thống vũ khí, trang bị kỹ thuật và xây dựng hệ thống cơ sở bảo đảm hậu cần - kỹ thuật đồng bộ. Là lực lượng được ưu tiên xây dựng tiến thẳng lên hiện đại, Quân chủng đã và đang được đầu tư, bổ sung nhiều chủng loại vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại và củng cố, xây dựng mới các cơ sở bảo đảm hậu cần - kỹ thuật, tạo cơ sở, nền tảng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Tuy nhiên, trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ quân sự và để góp phần hiện thực hóa mục tiêu “... phấn đấu đến năm 2030 xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” đòi hỏi phải đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa Quân chủng. Để đáp ứng yêu cầu trên, Quân chủng tiếp tục nghiên cứu, nắm bắt xu hướng phát triển vũ khí, trang bị mới trên thế giới, cũng như nền công nghiệp trong nước. Trên cơ sở đó, phối hợp với các cơ quan chức năng tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xây dựng, triển khai các dự án, chương trình nghiên cứu, thiết kế vũ khí, trang bị phù hợp điều kiện tác chiến biển, đảo Việt Nam, từng bước tự chủ về vũ khí, trang bị. Đồng thời, tiếp tục tham mưu với Đảng, Nhà nước đầu tư, mua sắm các trang thiết bị hiện đại, có đủ khả năng quan sát, giám sát trên không, mặt biển, dưới mặt nước ở các khu vực trọng điểm; các loại vũ khí chủ lực thế hệ mới, sẵn sàng tác chiến bảo vệ các vùng biển và đảo xa bờ trong mọi tình huống; tham gia hỗ trợ nhân đạo và phòng, chống các mối đe dọa an ninh phi truyền thống trên biển. Cùng với đó, tiếp tục nâng cấp, xây dựng mới hệ thống cơ sở bảo đảm hậu cần - kỹ thuật theo hướng “cơ bản, chính quy, đồng bộ, hiện đại”, gắn với xây dựng tiềm lực hậu cần - kỹ thuật khu vực phòng thủ ven biển. Tích cực nghiên cứu, đổi mới phương thức, nâng cao khả năng bảo đảm hậu cần - kỹ thuật, nhất là làm chủ bảo đảm kỹ thuật cho vũ khí, trang bị thế hệ mới, cho các lực lượng làm nhiệm vụ đặc thù, hoạt động dài ngày trên đảo, biển xa, đáp ứng yêu cầu bảo đảm trong mọi tình huống.

Bốn là, tích cực nghiên cứu phát triển nghệ thuật tác chiến hải quân. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, mặc dù phải đương đầu với kẻ địch có ưu thế vượt trội về vũ khí, trang bị hiện đại, song Quân đội ta nói chung, Quân chủng Hải quân nói riêng đã kế thừa, phát huy sáng tạo nghệ thuật chiến tranh nhân dân Việt Nam, tinh thần “dám đánh, quyết đánh và quyết thắng” để làm nên những chiến thắng vĩ đại. Hiện nay, trong bối cảnh khoa học, công nghệ quân sự, nghệ thuật quân sự có bước phát triển mang tính bước ngoặt đòi hỏi phải nghiên cứu phát triển nghệ thuật tác chiến hải quân phù hợp với điều kiện mới của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, trực tiếp là yêu cầu tác chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Theo đó, Quân chủng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiếp tục quán triệt, thực hiện Nghị quyết số 1652-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo công tác khoa học quân sự đến năm 2030 và những năm tiếp theo. Đẩy mạnh nghiên cứu tổng kết các chiến dịch, trận chiến đấu, hoạt động tác chiến của hải quân trong chiến tranh giải phóng, nhất là những đặc sắc về nghệ thuật thủy chiến, các bài học đánh giặc trên sông, trên biển của dân tộc và kinh nghiệm thực tiễn bảo vệ chủ quyền biển, đảo, làm cơ sở hoàn thiện lý luận về cách đánh của các lực lượng và nghệ thuật tác chiến hải quân. Đồng thời, nghiên cứu, dự báo về xu hướng phát triển phương thức tác chiến mới, trên các môi trường: không, bộ, mặt biển, trong lòng biển và môi trường điện từ, thủy âm; ưu điểm, nhược điểm của các loại trang bị kỹ thuật mới,… từ đó, vận dụng, phát triển nghệ thuật tác chiến hải quân trong điều kiện chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc phát triển ở trình độ cao, phù hợp với sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ, tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị kỹ thuật của Quân chủng và đối tượng tác chiến.

Tự hào với truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam và Bộ đội Hải quân anh hùng, Quân chủng Hải quân tiếp tục nêu cao tinh thần tự chủ, tự lực, tự cường, đoàn kết, sáng tạo, quyết tâm xây dựng Quân chủng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển, góp phần đưa Việt Nam vững bước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Phó Đô đốc TRẦN THANH NGHIÊM, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh Quân chủng