Việt Bắc - Quân khu 1 là “cái nôi của Cách mạng Tháng Tám”, được Trung ương chọn làm “An toàn khu”, “Thủ đô kháng chiến” trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; là nơi ra đời Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam. Phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang đó, lực lượng vũ trang Quân khu tích cực phát huy vai trò nòng cốt cùng cấp ủy, chính quyền và đồng bào các dân tộc Việt Bắc xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới.

Quân khu 1 là địa bàn miền núi, biên giới, án ngữ vùng Đông Bắc của Tổ quốc, có 564km đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, với nhiều tiềm năng, thế mạnh về phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, khai khoáng, du lịch; là cửa ngõ giao thương quốc tế trọng điểm của cả nước,... nên có vị trí chiến lược quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Những năm qua, cùng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc trên địa bàn Quân khu đã nỗ lực vượt qua khó khăn, đẩy mạnh thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bước đầu đạt kết quả tích cực. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, tình hình kinh tế - xã hội một số địa phương trên địa bàn Quân khu vẫn phát triển chậm, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; đời sống của nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới còn nhiều khó khăn. Đây cũng là địa bàn nhạy cảm về quốc phòng, an ninh; là trọng điểm chống phá của các thế lực thù địch, tiềm ẩn những yếu tố có thể gây mất ổn định; thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, gây hậu quả khó lường, v.v.

Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị công bố Quyết định sáp nhập và tổ chức lại Cục Hậu cần, Cục Kỹ thuật thành Cục Hậu cần – Kỹ thuật.

Nhận thức rõ tình hình địa bàn, thời gian qua, lực lượng vũ trang Quân khu, trực tiếp là cơ quan quân sự các cấp đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong phối hợp, tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn, cùng cấp ủy, chính quyền và nhân dân các tỉnh trên địa bàn thực hiện toàn diện các nội dung xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và đạt kết quả khá toàn diện. Nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc được nâng lên. Tiềm lực, thế trận quốc phòng toàn dân trên địa bàn và khu vực phòng thủ các địa phương từng bước được tăng cường; việc kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại được đẩy mạnh. Đặc biệt, “thế trận lòng dân” được củng cố, xây dựng vững chắc; lực lượng vũ trang Quân khu được xây dựng “tinh, gọn, mạnh”, có chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao; thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các lực lượng bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, xử lý thắng lợi các tình huống, không để bị động, bất ngờ, góp phần quan trọng vào sự ổn định, phát triển chung của đất nước.

Hiện nay, nhiệm vụ củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc có bước phát triển mới, tiến hành trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có biến chuyển nhanh, diễn biến phức tạp, rất khó dự báo. Trên địa bàn Quân khu, các thế lực thù địch đẩy mạnh hoạt động chống phá, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc với tính chất, mức độ cao hơn, trực diện hơn; tình hình an ninh ở một số địa bàn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp không thể xem nhẹ. Tình hình đó đặt ra yêu cầu cao và đòi hỏi lực lượng vũ trang Quân khu phải tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt, xây dựng nền quốc phòng toàn dân ngày càng vững mạnh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội để Việt Bắc - Quân khu 1 phát triển toàn diện.

Trước hết, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân về nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân trong tình hình mới. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện đối với công tác quân sự, quốc phòng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về quốc phòng trên địa bàn. Đồng thời, phát huy vai trò cơ quan thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh, chủ trì phối hợp với các ban, sở, ngành tham mưu, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, nâng cao chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng và toàn dân, nhất là cán bộ chủ trì trong hệ thống chính trị và các đối tượng đặc thù, tạo sự chuyển biến rõ nét về nhận thức, trách nhiệm đối với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc. Cùng với đó, lực lượng vũ trang Quân khu tiếp tục phát huy chức năng “đội quân công tác”, tích cực vận động quần chúng, tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nhất là trên địa bàn trọng điểm, vùng sâu, vùng cao, biên giới; đẩy mạnh hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Chung tay xây dựng nông thôn mới”,... giúp dân xóa đói giảm nghèo, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai. Tiếp tục xung kích đấu tranh làm thất bại âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, nhất là lợi dụng các vấn đề về “dân tộc”, “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền”,... để xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, kích động tư tưởng ly khai, tự trị, v.v. Mặt khác, chủ động nắm chắc tình hình tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương có đối sách ngăn ngừa, giải quyết dứt điểm những vấn đề phát sinh từ cơ sở, tạo sự đồng thuận, nhất trí cao giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân, thiết thực xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần, “thế trận lòng dân” vững chắc từ cơ sở, tạo nền tảng, sức mạnh tổng hợp xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.

Thủ trưởng Quân khu tặng quà, động viên các đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ diễn tập TC2-24.

Hai là, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh. Đây là nội dung quan trọng để tăng cường tiềm lực quốc phòng địa phương, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngay trong thời bình và sẵn sàng huy động khi có tình huống. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc chủ trương, quan điểm của Đảng về kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh, đối ngoại, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XIII) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, lực lượng vũ trang Quân khu chủ động phối hợp, tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền các địa phương đẩy mạnh kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường tiềm lực, thế trận quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Trong đó, chú trọng phát triển các lĩnh vực kinh tế có thế mạnh, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhất là phát triển các dự án, công trình lưỡng dụng, phát triển hạ tầng giao thông nhằm phá thế độc đạo, biệt lập; thực hiện gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, nâng cao dân trí, đảm bảo công bằng xã hội, nhằm an dân, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Đồng thời, đề cao trách nhiệm, phối hợp với các lực lượng, cơ quan chức năng tiến hành rà soát, thẩm định kỹ lưỡng các quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là dự án trên các địa bàn nhạy cảm về quốc phòng, an ninh, đảm bảo kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh trên từng địa phương và toàn Quân khu. Trước mắt, Quân khu xúc tiến việc phối hợp với các địa phương trong quy hoạch, điều chỉnh cụm, tuyến dân cư vùng sâu, vùng xa, tuyến biên giới, cũng như những nơi có nguy cơ cao về lũ quét, sạt lở đất, nhằm tổ chức, xây dựng lực lượng và thế trận quốc phòng, an ninh tại chỗ vững chắc; tập trung xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu kinh tế - quốc phòng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, tạo cơ sở để xây dựng tiềm lực, thế trận quân sự, quốc phòng trên địa bàn, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Ba là, xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu” làm nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Phát huy kết quả đã đạt được, thời gian tới, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo kiện toàn tổ chức biên chế, xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng và đặc điểm địa bàn, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tin cậy, trung thành của cấp ủy, chính quyền và nhân dân. Với lực lượng thường trực, tập trung xây dựng theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, cân đối giữa các thành phần, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ; trong đó, ưu tiên quân số cho các đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, lực lượng phòng không. Đẩy mạnh xây dựng lực lượng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”; lực lượng dự bị động viên hùng hậu, có chất lượng cao, trước hết là chất lượng về chính trị và trình độ tác chiến. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, Quân khu chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xây dựng và đẩy mạnh triển khai thực hiện các đề án xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, lực lượng quân báo nhân dân; đổi mới công tác tuyển quân, kết hợp chặt chẽ công tác tuyển quân với tạo nguồn dự bị động viên, nguồn cán bộ cho cơ sở, v.v. Đồng thời, thực hiện đồng bộ các biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, sức mạnh chiến đấu của các lực lượng, đảm bảo đủ sức làm nòng cốt trong tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị duy trì nghiêm nền nếp chế độ sẵn sàng chiến đấu; tăng cường biện pháp theo dõi, nắm chắc tình hình, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an, Biên phòng thực hiện tốt công tác đối ngoại quốc phòng; chủ động xây dựng quyết tâm, kế hoạch tác chiến, phương án đấu tranh xử lý kịp thời, có hiệu quả các tình huống về quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc địa bàn, không để bị động, bất ngờ.

Bốn là, tập trung xây dựng thế trận phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ cấp tỉnh, huyện ngày càng vững chắc. Đây là một nhiệm vụ trọng tâm, nội dung cốt lõi trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân nói chung, trên địa bàn Quân khu nói riêng. Vì thế, Quân khu tập trung chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tăng cường nắm tình hình, chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương ban hành và triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, đề án về xây dựng khu vực phòng thủ. Trong đó, chú trọng kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức trong khu vực phòng thủ; chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, các sở, ngành xây dựng kế hoạch động viên cho quốc phòng; triển khai thực hiện tốt việc xây dựng, điều chỉnh quy hoạch tổng thể bố trí quốc phòng kết hợp phát triển kinh tế - xã hội địa phương trong từng giai đoạn và quản lý quy hoạch đất đai, bảo vệ công trình quốc phòng, khu quân sự, quản lý các hang động tự nhiên, địa hình có giá trị chiến thuật, v.v. Đặc biệt, Quân khu tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện quy hoạch thế trận phòng thủ quân khu, thế trận quân sự khu vực phòng thủ cấp tỉnh, huyện. Phối hợp, chỉ đạo các địa phương gắn xây dựng khu vực phòng thủ với phòng thủ dân sự; đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội gắn với quốc phòng, an ninh; đồng thời, huy động, bố trí nguồn lực đầu tư xây dựng thế trận phòng thủ; ưu tiên xây các công trình phòng thủ chủ yếu, như: sở chỉ huy các cấp, khu sơ tán, khu tập trung bí mật, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, chốt chiến dịch, hệ thống đường hầm, trận địa hỏa lực, nhất là trên hướng, địa bàn trọng yếu,... hình thành thế rộng khắp, liên hoàn giữa các cấp, vững chắc trên từng hướng, khu vực, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và tác chiến bảo vệ địa bàn khi chiến tranh xảy ra.

Vinh dự, tự hào với lịch sử, truyền thống quê hương cách mạng, lực lượng vũ trang Quân khu 1 tiếp tục phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, biên phòng toàn dân ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Trung tướng NGUYỄN HỒNG THÁI, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh Quân khu